Nhân vật còn nhiều bí ẩn trong số những điều đã được giải đáp về các triều đại Pharaoh
Là những người đứng đầu của nền văn minh Ai Cập cổ đại trong khoảng thời gian kéo dài hàng nghìn năm, các vị vua Pharaoh cùng những người đẹp của mình luôn là đề tài được nhiều chuyên gia muốn khám phá.
Trong số đó, nữ hoàng Neferneferuaten Nefertiti vẫn được coi là nhân vật còn nhiều bí ẩn nhất đối với thế giới.
Vị nữ hoàng có điệu múa thoá.t y đẹp nhất bên dòng sông Nile
Nữ hoàng quyền lực Nefertiti của Ai Cập (Ảnh minh họa)
Nefertiri là một người đàn bà đẹp nhất trong lịch sử Ai Cập, có lẽ vì tên của bà có nghĩa là “Người đẹp giáng trần”. Nữ hoàng mang vẻ ngoài tuyệt sắc là vợ của Akhenaten – một trong những pharaoh lập dị nhất ở Ai Cập thời cổ đại. Bà được biết đến vào năm 1912 thông qua một bức tượng bán thân bằng đá vôi sơn màu nằm lẫn trong những tàn tích thuộc thời Akhetaten.
Tương truyền, màn thoá.t y vũ là một phần quan trọng trong hoạt động thường nhật của nữ hoàng. Người ta tin rằng nếu thần Mặt trời hưng phấn trước sắc đẹp của nàng, ngài sẽ đối x.ử t.ử tế hơn với thần dân Ai Cập. Đó là sứ mệnh cao cả mà Nefertiti – một trong những người đàn bà đẹp nhất trong lịch sử – hoàn toàn xứng đáng để đảm nhiệm.
Nefertiti còn là người có quyền lực đặc biệt trong triều đại thứ 18 của Ai Cập cổ đại. Trong suốt thời gian Vua Akhenaten – cha của Vua Tutankhamun trị vì (năm 1353- 1336 trước Công nguyên), Nefertiti là người rất quan trọng về mặt chính trị và tôn giáo. Nữ hoàng giữ vai trò như một người cùng trị vì. Hình ảnh Nefertiti luôn song hành cùng chồng mình trong những các nghi thức tế lễ, điều đó được khắc họa qua những bức tượng, tranh tường, phù điêu trạm khắc hai vợ chồng họ.
Nữ hoàng thực hiện điệu nhảy dành cho Thần mặt trời
Video đang HOT
Đến giờ nàng vẫn có sức mạnh thu hút mọi cặp mắt. Một bức tượng bán thân nổi tiếng được tìm thấy tại Ai Cập năm 1912, và hiện ở bảo tàng Berlin (Đức), tạc gương mặt khả ái của nàng, trên đầu đội chiếc vương miện độc đáo màu xanh, chiếc cổ thuôn dài vươn cao kiêu hãnh, cùng nụ cười bí ẩn hiện trên đôi môi thắm đỏ.
Kể cả Adolf Hitler cũng phải gục ngã trước vẻ đẹp mê hoặc của Nerfertiti. Khi các quan chức Ai Cập đòi Berlin trả lại bức tượng vào những năm 30, Hitler đã tìm mọi cách để chối từ.
Nổi tiếng đến vậy vì sự quyến rũ, nhưng những điều bí ẩn về Nefertiti còn vượt xa cả sắc đẹp của nàng. Một cuốn sách mới của nhà Ai Cập học, Joann Fletcher, đã tiết lộ một xá.c ướ.p ẩn giấu lâu năm trong Thung lũng các ông hoàng ở Ai Cập có thể chính là của nữ hoàng Nefertiti. Nếu đúng vậy, nó dấy lên những câu hỏi tranh cãi, bởi khi các nhà khảo cổ tìm thấy xá.c ướ.p của nữ hoàng, họ rất ngạc nhiên khi nhận ra đây là xá.c ướ.p một cơ thể đầy thương tật và biến dạng với những nhát cắt ở ngực, cổ, tay, chân. Bàn chân của xá.c ướ.p đã bị tháo rời, cánh tay phải bị rách, ngực và cổ thì bị rạch nát bởi một vũ khí cùn, kèm theo đó là một vết đâ.m ở dưới ngực trái. Cánh tay trái cũng bị gãy, có vẻ như chủ nhân đã phải tự vệ trước một lưỡi dao sắc. Đội nghiên cứu nhận định, nữ hoàng đã bị những kẻ thờ đa thần trả thù.
Một lời đồn còn tồn tại đến ngày nay, lan truyền trong dân chúng Ai Cập. Nữ hoàng đã dùng bùa mê để yểm lên chồng mình là Pharaoh Akhenaten để nắm giữ quyền lực thực sự sau ngai vàng. Bà sẵn sàng dùng mọi thủ đoạn tàn độc nhất để loại bỏ những người đàn bà là tình địch của mình. Có người cho rằng, bà đã h.ạ sá.t Kiya, một người vợ khác của vua Akhenaten vì đã hạ sinh hoàng tử, điều mà bà không làm được. Việc này khiến bà mất đi niềm tin của nhà vua và dân chúng dành cho bà.
Bí ẩn về bức tượng của vị nữ hoàng xinh đẹp, tài giỏi
Nếu Nefertiti từng cai trị với tư cách là Pharaoh thì triều đại của bà được đán.h dấu bằng sự sụp đổ của Amarna và việc di dời thủ đô trở lại Thebes, Ai Cập.
Nefertiti rất nổi tiếng nhờ bức tượng bán thân của mình hiện được trưng bày trong bảo tàng Neues ở Berlin, Đức. Tượng bán thân của nữ hoàng Nefertiti được coi là một trong những tác phẩm nghệ thuật nổi tiếng nhất của Ai Cập Cổ đại, một ví dụ điển hình của nghệ thuật cổ đại và nhờ bức tượng này, Nefertiti đã được gọi là người phụ nữ đẹp nhất trên thế giới.
Bức tượng đã “thôi miên” tất cả mọi người kể từ khi được trưng bày vào năm 1923. Bức tượng mang đến cái nhìn sâu sắc về vị nữ hoàng bí ẩn và tiếp tục gây ra tranh cãi và tranh luận trong nghệ thuật và chính trị.
Tượng bán thân của nữ hoàng Nefertiti cao khoảng 48 cm và nặng 20 kg. Bức tượng rất tinh tế, trang nhã và rất cân xứng. Bức tượng được tạc vào khoảng năm 1340 trước công nguyên trong thời kỳ Amarna. Nó được cho là tác phẩm của nhà điêu khắc Thutmose vì nó được tìm thấy trong xưởng của ông. Bức tượng được xác định là Nefertiti bởi chiếc vương miện màu xanh lam đặc trưng của bà với hình con rắn hổ mang chúa. Phần lõi tượng là đá vôi được bao phủ bởi thạch cao.
Bức tượng bán thân của Nefertiti được tìm thấy vào ngày 6 tháng 12 năm 1912 tại Amarna, một địa điểm khảo cổ rộng lớn của Ai Cập, bởi công ty của Đức do nhà khảo cổ học người Đức Ludwig Borchardt đứng đầu. Nó được tìm thấy trong xưởng của nhà điêu khắc Thutmose cùng với những bức tượng bán thân chưa hoàn thành khác của Nefertiti.
Điều làm cho tác phẩm này trở nên độc đáo là bức tượng dường như không được dùng cho một lăng mộ – giống như nhiều tác phẩm nghệ thuật khác Ai Cập. Đây là một mô hình, một bức tượng mẫu để sử dụng cho các tác phẩm nghệ thuật khác. Các nhà điêu khắc Ai Cập hầu như không bao giờ cố gắng thể hiện bất kỳ cảm xúc nào trên khuôn mặt trong các tác phẩm nghệ thuật của họ nhưng khuôn mặt của bức tượng này là hiện thân của sự thanh thản và điềm tĩnh. Ngoài mắt trái và tai bị hỏng, bức tượng được phát hiện trong tình trạng tuyệt vời.
Khi bức tượng bán thân lần đầu tiên được tìm thấy, mắt trái của bức tượng không gắn viên thạch anh đại diện cho mống mắt như ở con mắt còn lại và dù các nhà khảo cổ học đã tìm kiếm kỹ càng cũng không thể tìm thấy mống mắt trái của bức tượng. Con mắt bị mất dẫn đến suy đoán rằng Nefertiti có thể đã từng bị nhiễ.m trùn.g mắt và mất mắt trái. Tuy nhiên, sự hiện diện của đầy đủ các mống mắt trong các bức tượng khác của bà mâu thuẫn với khả năng này.
Bức tượng Nefertiti có mặt ở Đức từ năm 1913 và được trưng bày tại tư dinh của Simon – một thương gia – nhà tài trợ của cuộc khai quật Amarna. Bức tượng được hiến tặng cho bảo tàng Ai Cập Berlin vào năm 1920. Năm 1923, bức tượng được giới thiệu tới công chúng như một tác phẩm quan trọng của bảo tàng Ai Cập ở Berlin, Đức. Bức tượng được đưa trở lại bảo tàng Neues ở Đức khi bảo tàng mở cửa trở lại vào tháng 10 năm 2009 và trong nhiều năm, các nhà chức trách Ai Cập luôn yêu cầu Đức trả lại bức tượng bán thân tuyệt đẹp này cho Ai Cập.
Bí ẩn xung quanh bức tượng Nefertiti là một trong những nguyên nhân khiến cuộc đời của Nefertiti trở nên hấp dẫn và lôi cuốn. Bức tượng này được chiêm ngưỡng, nghiên cứu và sao chép rất nhiều. Các cuộc tranh luận về Nefertiti diễn ra liên tục cho thấy bà luôn là nhân vật lịch sử rất được quan tâm và nghệ thuật đóng vai trò quan trọng như thế nào trong việc thúc đẩy các cuộc thảo luận này.
Lăng mộ Nữ hoàng Nefertiti chính xác đang nằm ở đâu
Nữ hoàng Nefertiti qua đời vào năm 1331 trước Công nguyên, tuy nhiên, cả ngôi mộ và th.i th.ể của bà cho đến năm 2021 vẫn chưa được tìm thấy. Dù đã có những cuộc tìm kiếm khảo cổ rộng rãi, ngôi mộ Nữ hoàng Ai Cập Nefertiti vẫn chưa bao giờ được tìm thấy.
Tiến sĩ Chris Naunton, tác giả cuốn “Tìm kiếm những ngôi mộ đã mất ở Ai Cập” tiết lộ cách một phát hiện quan trọng gần KV62 trong Thung lũng các vị Vua có thể sớm dẫn đến một bước đột phá.
Một trong những hẻm núi sa mạc phía tây của sông Nile thuộc Thung lũng các vị vua, nơi an táng vua Tutankhamun và có thể cả nữ hoàng Nefertiti. Ảnh: Kenneth Garrett.
“Một cuộc khảo sát không xâm lấn đã phát hiện ra điểm bất thường ở vùng lân cận của lăng mộ, trong khu vực có lăng mộ của Tutankhamen. Không rõ đó là một phần chưa được khám phá của lăng mộ Tutankhamen hay một ngôi mộ riêng biệt hay thứ gì khác nằm dưới mặt đất hoàn toàn bị che giấu” – ông chia sẻ.
Chuyên gia này cho biết, có những cuộc khai quật được triển khai ở khu vực này trong một hoặc hai năm. Tuy nhiên, những cuộc khai quật đã dừng lại kể từ khi xảy ra đại dịch. Dù vậy, ông tin tưởng cuộc khai quật sẽ tiếp tục và có câu trả lời về những gì ẩn giấu ở lăng mộ này.
Hiện tại, các nhà nghiên cứu tiếp tục tìm hiểu về cuộc đời của người phụ nữ trị vì trong thời kỳ được cho là giàu có nhất trong lịch sử Ai Cập cổ đại.
Giải mã bí ẩn hiện tượng Déjà vu
Déjà vu là cảm giác hoặc trạng thái khi chúng ta cảm thấy một sự kiện hoặc tình huống mà chúng ta đang trải qua dường như đã xảy ra trước đó, nhưng thực tế không phải như vậy.
Mặc dù đã có nhiều nghiên cứu và lý thuyết về déjà vu nhưng cơ chế chính xác gây ra hiện tượng này vẫn còn chứa đựng nhiều điều bí ẩn.
Déjà vu là cảm giác một điều gì đó bạn đang trải qua đã xảy ra trong quá khứ. Ảnh: Medical News Today
Bạn đang đi bộ ở một nơi mà bạn chưa từng đến và đột nhiên cảm thấy dường như mình đã đi qua con đường này rồi. Bạn bị choáng ngợp bởi một cảm giác quen thuộc - một ký ức mà bạn không thể chạm tới. Bạn đang trải qua một hiện tượng nổi tiếng gọi là "déjà vu". Nhưng déjà vu là gì và tại sao cảm giác kỳ lạ này lại xảy ra?
Déjà vu là một cụm từ trong tiếng Pháp có nghĩa là "đã nhìn thấy". Nhà triết học người Pháp Émile Boirac lần đầu tiên sử dụng thuật ngữ déjà vu trong một lá thư gửi cho người biên tập sách của ông vào năm 1876, và sau đó là trong cuốn sách của ông với tựa đề "The Psychology of the Future" (Tâm lý học của Tương lai) xuất bản năm 1918.
Déjà vu là cảm giác một điều gì đó mà mọi người đang trải qua đã xảy ra trong quá khứ. Tuy nhiên, khi trải nghiệm déjà vu diễn ra, người đó cũng nhận thức rằng cảm giác quen thuộc này là không chính xác. Các chuyên gia gọi hiện tượng déjà vu là ảo giác trí nhớ liên quan đến sự quen thuộc và không quen thuộc, theo cuốn sách "Psychology of Learning and Motivation" (Tâm lý học của Học tập và Động lực) do nhà xuất bản Elsevier phát hành vào năm 2010. Cuốn sách cũng tiết lộ rằng, khoảng 2/3 dân số từng trải nghiệm déjà vu, và tần suất họ gặp phải hiện tượng này giảm dần theo độ tuổ.i.
Khoảng 2/3 dân số từng trải nghiệm déjà vu, và tần suất họ gặp phải hiện tượng này giảm dần theo độ tuổ.i.
Một số người báo cáo xuất hiện cảm giác déjà vu ở mức độ thường xuyên và đáng lo ngại. Các trường hợp như vậy có thể do lạm dụng chất gây nghiệ.n, mắc chứng đau nửa đầu và lo âu, hoặc rối loạn giải thể nhân cách - một tình trạng tâm thần mà một người cảm thấy tách rời khỏi cơ thể hoặc môi trường xung quanh họ. Chứng động kinh thùy thái dương được cho là nguyên nhân phổ biến nhất gây ra hiện tượng déjà vu một cách thường xuyên. Các nhà khoa học cho rằng, đối với người mắc bệnh động kinh, déjà vu có thể phát sinh từ các cơn co giật ở thùy thái dương của não hoặc rối loạn chức năng ở các vùng não liên quan đến việc lưu trữ và truy xuất trí nhớ, như vùng hồi hải mã (hippocampus) và hồi cạnh hải mã (parahippocampus).
Tuy nhiên, những người không bị động kinh cũng trải nghiệm déjà vu, nên phải có những lời giải thích khác về lý do tại sao hiện tượng kỳ lạ này xảy ra.
"Một cơ chế khả thi là lý thuyết dựa trên trí nhớ. Theo đó, déjà vu phát sinh khi một tình huống hiện tại rất giống với một trải nghiệm từng gặp trước đó nhưng đã bị lãng quên", bác sĩ Ooha Susmita tại Phòng khám sức khỏe Allo Health, cho biết. "Tình huống mới có thể mang những điểm tương đồng với một sự kiện trong quá khứ, dẫn đến cảm giác quen thuộc mà không có ký ức đi kèm về các chi tiết cụ thể. Déjà vu có thể xuất phát từ việc não bộ cố gắng hiểu những điểm tương đồng này, ngay cả khi chúng ta không thể nhớ lại trải nghiệm ban đầu một cách có ý thức".
Trong quá khứ, các nhà khoa học đãgặp nhiều khó khăn trong việc tái hiện déjà vu trong phòng thí nghiệm vì họ rất khó xác định các tác nhân kích thích có thể gợi lên cảm giác quen thuộc. Nhưng cuối cùng họ đã vượt qua thử thách này. Vào năm 2010, các nhà nghiên cứu tại Đại học Leeds (Anh) đã sử dụng phương pháp thôi miên để gây ra hiện tượng déjà vu ở các tình nguyện viên.
Trong một nghiên cứu khác được công bố trên tạp chí Consciousness and Cognition vào năm 2012, giáo sư tâm lý học Anne Cleary tại Đại học bang Colorado (Mỹ) và cộng sự đã sử dụng công nghệ thực tế ảo (VR) để kiểm tra giả thuyết cho rằng mọi người có thể trải nghiệm déjà vu khi họ bắt gặp cách sắp xếp các đồ vật trong môi trường xung quanh tương tự những gì đã trải qua trong quá khứ, miễn là họ không nhớ lại trải nghiệm quá khứ đó.
Trong quá trình thí nghiệm, Cleary và nhóm của cô ấy đã cố gắng kích hoạt déjà vu ở những người tham gia bằng cách để họ điều hướng các cảnh khác nhau thông qua kính thực tế ảo VR, trong đó một số cảnh có cùng bố cục không gian, nghĩa là các bức tường và đồ đạc của chúng được đặt ở cùng một vị trí. Nhóm nghiên cứu phát hiện mọi người có xu hướng xuất hiện cảm giác déjà vu nhiều hơn khi họ thấy mình ở trong bối cảnh có thiết kế tương tự với những cảnh mà họ đã xem trước đó nhưng không nhớ cụ thể.
Một giả thuyết khác cho rằng déjà vu là kết quả của lỗ hổng tri giác, hoặc phân tách nhận thức (split perception), theo nội dung cuốn sách "PsychologyofLearningandMotivation" (Tâm lý học tập và động lực). Hiện tượng phân tách nhận thức xảy ra khi não xử lý cùng một tín hiệu giác quan hai lần liên tiếp nhau, tại một thời điểm cụ thể. Trong giai đoạn đầu tiên, các tín hiệu ngắn gọnthường không được chú ý một cách có ý thức.Giai đoạn thứ hai diễn ra gần như ngay lập tức sau đó, và cảm giác quen thuộc (déjà vu) được thiết lập do tín hiệu ban đầu không thể gợi nhớ lại.
Năm 2016, Akira O'Connor - giảng viên tại Trường Tâm lý họcvàKhoahọc thần kinhthuộcĐại học St.Andrews ở Scotland - đã trình bày nghiên cứu cho rằng déjà vu hình thành do bộ não điều chỉnh các lỗi trong trí nhớ, theo New Scientist. O'Connor đã sử dụng một kỹ thuật quét não gọi là chụp cộng hưởng từ chức năng (fMRI) để kiểm tra phần nào của não đang hoạt động khi déjà vu được kích hoạt trong phòng thí nghiệm. Kết quả cho thấy, khu vực não hoạt động tích cực khi déjà vu diễn ra không phải là vùng hồi hải mã [một vùng não quan trọng chịu trách nhiệm truy xuất trí nhớ] mà là vùng vỏ não trước trán trung gian (mPFC), một vùng não tham gia khắc phục xung đột thông tin giữa những gì chúng ta nhớ đã trải qua và những gì chúng ta thực sự trải qua.
Điều này có thể giải thích tại sao déjà vu xuất hiện phổ biến hơn ở người trẻ so với người già. Khi một người già đi, déjà vu không còn xảy ra thường xuyên nữa vì vùng vỏ não trước trán trung gian không còn hoạt động hiệu quả, khiến họ gặp nhiều khó khăn hơn trong việc phân biệt những ký ức thực tế và ký ức sai lệch.
"Cho đến nay, không có lý thuyết khoa học nào được chập nhận một cách rộng rãi để giải thích cơ chế hoạt động của déjà vu", Susmitacho biết.
Cần lưu ý rằng déjà vu là một trải nghiệm phổ biến và nó không được coi là dấu hiệu của bất kỳ tình trạng bệnh lý hoặc tâm lý tiềm ẩn nào. "Mặc dù sự hiểu biết của chúng ta về déjà vu đã tiến bộ trong những năm qua nhưng nó vẫn là một hiện tượng phức tạp và hấp dẫn. Chúng ta cần nhiều nghiên cứu hơn để làm sáng tỏ cơ chế chính xác liên quan đến hiện tượng này", Susmita nói.
'Tái sinh' pharaoh 'nam thần' Ai Cập, lộ chi tiết gâ.y số.c Quá trình đi tìm diện mạo thật của Pharaoh Tutankhamun - tức Vua Tut - phần nào lý giải việc ông trở thành người cai trị lừng lẫy nhất Ai Cập cổ đại dù qua đời khi mới 19 tuổ.i. Nhóm nghiên cứu dẫn đầu bởi TS Michael Habicht từ Đại học Flinders (Úc) đã sử dụng các bản quét CT xá.c ướ.p...