Nhân lực cho doanh nghiệp: Để cung gặp cầu
Hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp đang trên đà phục hồi. Doanh nghiệp cũng nhận được nhiều đơn hàng hơn, với nhu cầu nâng công suất sản xuất.
Song thực tế, nhiều đơn vị đang vướng mắc do thiếu hụt nguồn lao động, đặc biệt là nguồn nhân lực thạo việc, chất lượng cao.
“Khát” nhân lực
Về thôn Rùa Hạ, xã Thanh Thùy, huyện Thanh Oai, thành phố Hà Nội những ngày này, hàng trăm cơ sở, doanh nghiệp nhỏ rốt ráo sản xuất để kịp trả đơn hàng cuối năm. Chỉ với mỗi cơ sở sản xuất tại đây, cũng đã có đến hàng chục người lao động sản xuất. Tuy vậy, số nhân lực này vẫn chưa đủ để đáp ứng khí thế sản xuất đang “hừng hực” ở huyện ngoại thành Hà Nội này.
Dây chuyền sản xuất thiết bị điện tử, thiết bị thắp sáng trong ô tô, xe máy của Công ty TNHH Điện Việt Nam Stanley (vốn đầu tư của Nhật Bản) tại Hà Nội. Ảnh (tư liệu): Danh Lam/TTXVN
Doanh nghiệp Cơ khí chính xác SKD Việt Nam – ông Nguyễn Văn Kết, Giám đốc công ty cho biết, công ty luôn trong tình trạng thiếu lao động, đặc biệt là giai đoạn sau dịch bệnh COVID-19, doanh nghiệp khôi phục sản xuất và nhận nhiều đơn hàng từ trong nước và ngoài nước như Nhật Bản, Đài Loan (Trung Quốc).
“Chúng tôi cũng đang kết nối với phía Hàn Quốc để làm linh kiện cho họ nhưng đang rất lo vì tình trạng không đủ người làm”, ông Kết chia sẻ.
Theo Hiệp hội Doanh nghiệp cơ khí Việt Nam (VAMI), cả nước có khoảng gần 15.000 doanh nghiệp, cơ sở sản xuất kinh doanh sản phẩm cơ khí, nhưng chỉ có hơn 100 doanh nghiệp có trên 1.000 lao động, còn lại đều là các doanh nghiệp nhỏ, siêu nhỏ chỉ với vài trăm, thậm chí chỉ vài chục lao động.
Ông Đào Phan Long, Chủ tịch VAMI cho biết, cơ khí là ngành dễ kiếm việc, nhưng lại khó kiếm người giỏi. Hơn nữa, cùng là học đại học, cao đẳng nhưng thu nhập từ lao động ngành này cũng không thực sự cao, không “hot” như nhiều ngành tài chính hiện nay. Do vậy, lĩnh vực này chưa nhận được sự quan tâm đúng mức của phụ huynh, sinh viên. Ngành cơ khí thường được coi là ngành học top dưới, làm những công việc lao động đơn giản như gò, hàn, tiện, khuôn…
“Với lý do đó, nhiều năm nay, các doanh nghiệp cơ khí liên tục tuyển dụng lao động nhưng vẫn đối mặt với tình trạng thiếu hụt từ kỹ sư đến công nhân, chưa nói đến đội ngũ chuyên gia lâu năm”, ông Đào Phan Long nói.
Không chỉ với cơ khí mà ở ngành dệt may, với những ông lớn có hàng nghìn lao động thì tình trạng “khát” lao động cũng tương tự. Theo ông Phạm Quang Anh, Tổng Giám đốc Công ty TNHH May mặc Donny, công ty luôn có nhu cầu tuyển dụng lao động có tay nghề và tay nghề cao với mức lương, chế độ đãi ngộ hấp dẫn. Nhưng vẫn rất khó để tuyển được người lao động bởi không chỉ doanh nghiệp Donny mà nhiều doanh nghiệp ngành may mặc cũng đang kiếm tìm nhân lực, tăng sản xuất để đáp ứng đơn hàng cuối năm.
Bà Phan Thị Thanh Xuân, Phó chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hiệp hội Da – giày – túi xách Việt Nam cho hay, khó khăn hiện nay của nhiều doanh nghiệp là không tìm ra được lực lượng lao động đã qua đào tạo, có chất lượng cao. Hiệp hội cũng đã kết nối với các trường, cơ sở đào tạo nhưng nguồn cung là không đủ. Những năm tháng dịch bệnh đã khiến cho thị trường lao động dịch chuyển nhanh chóng giữa các ngành nghề, nhiều lao động không còn tha thiết với các ngành may, mặc…
Video đang HOT
Chung quan điểm này, ông Trương Văn Cẩm, Phó chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hiệp hội Dệt May Việt Nam (VITAS) cho biết, từ nửa cuối năm 2022, các doanh nghiệp đứng trước nhiều khó khăn thách thức, mặc dù toàn ngành vẫn giữ mục tiêu phấn đấu đạt 43,5 tỷ USD cho cả năm 2022. Dệt may là ngành thâm dụng lao động và chịu ảnh hưởng rất lớn do tác động của COVID-19. Nhiều lao động về quê đã không trở lại, việc tuyển lao động mới cũng gặp khó khăn và tăng chi phí đào tạo, năng suất của lao động mới tuyển thấp. Nhất là tình trạng nhiều lao động rút bảo hiểm xã hội một lần, làm việc thời gian ngắn rồi xin nghỉ hưởng bảo hiểm thất nghiệp, đã gây mất ổn định lao động.
Kết nối nhân lực cho sản xuất
Theo Tổng cục Thống kê, đợt dịch COVID-19 thứ tư có khoảng 2,2 triệu người lao động về quê tránh dịch. Dòng lao động dịch chuyển ồ ạt làm đứt gãy nguồn nhân lực để phục hồi sản xuất của các doanh nghiệp.
Để giải quyết tình trạng thiếu lao động, ông Nguyễn Văn Kết, Giám đốc SKD Việt Nam cho biết, công ty buộc phải xoay xở bằng cách thuê nhân lực thời vụ, với tay nghề thấp, vừa làm vừa đào tạo và sàng lọc để lựa chọn nhân lực tốt, làm việc lâu dài với chế độ đãi ngộ tốt hơn. Đây là giải pháp tạm thời nhưng lại hiệu quả trong bối cảnh công ty cần người để làm hàng trả đơn cho đối tác.
Về lâu dài, theo ông Kết, nhà nước và các trường đào tạo cần cân đối các ngành nghề cho phù hợp với nhu cầu thực tế sự phát triển cũng như nhu cầu của doanh nghiệp.
“Trên thực tế, doanh nghiệp cơ khí hiện nay đều đã hiện đại hóa, đầu tư sâu hơn cho nghiên cứu, phát triển sản phẩm mới, có độ chính xác, hàm lượng công nghệ cao hơn. Những lĩnh vực này, chúng tôi rất khó tìm được nhân lực mà thường phải tự mò mẫm hoặc thuê ngoài, rất tốn kém và không chủ động. Trong khi đó, nhiều trường, cơ sở đào tạo hiện vẫn dạy những môn rất “cơ bản” như hàn, tiện…. Những nội dung mà nếu xuống thực tế doanh nghiệp, chúng tôi chỉ dạy nửa tháng – 1 tháng là các em có thể làm được”, ông Nguyễn Văn Kết nói.
Ở ngành dệt may, ông Trương Văn Cẩm đề xuất, Chính phủ trình Quốc hội sửa đổi Luật Bảo hiểm xã hội. Hiện tại tỷ lệ đóng bảo hiểm quá cao, đặc biệt rà soát thời gian về hưu, điều kiện hưởng lương hưu cho phù hợp với khu vực sản xuất kinh doanh, tránh tình trạng người lao động xin nghỉ hàng loạt để rút bảo hiểm xã hội một lần gây biến động lao động rất lớn cho doanh nghiệp.
“Sửa đổi quy định hưởng trợ cấp thất nghiệp để tránh tình trạng lao động trẻ nhảy việc. Ví dụ, chỉ đi làm 12 tháng xin nghỉ để hưởng 3 tháng trợ cấp thất nghiệp gây mất ổn định lao động. Cùng với đó, hiệp hội cũng đề nghị Chính phủ có cơ chế hỗ trợ đào tạo giảng viên, sinh viên học dệt, nhuộm, chuyển đổi số tại các trường đại học, cao đẳng, vì đây là lĩnh vực đào tạo thời gian dài hơn, phức tạp hơn, chi phí tốn kém hơn không phù hợp với cơ chế tự chủ tài chính của các trường”, ông Trương Văn Cẩm nói.
Theo Chủ tịch Tập đoàn EDX – đơn vị đào tạo nhân lực cho hay, doanh nghiệp đồng hành với các cơ sở đào tạo, nhà trường ngay từ khâu thiết kế chương trình, mở ngành đào tạo mới, đầu tư cơ sở vật chất, phòng thí nghiệm, cử chuyên gia hướng dẫn sinh viên thực hành để sớm tiếp cận công nghệ mới ngay trên giảng đường. Thực tế nhiều năm cho thấy, việc này giúp sinh viên sớm tiếp cận với môi trường sản xuất, kinh doanh, rút ngắn khoảng cách giữa đào tạo và thực tiễn. Hiện EDX đã thiết kế và đưa vào nhiều chương trình học có sự kết hợp thực hành tại các doanh nghiệp sản xuất.
Đắk Lắk: Doanh nghiệp tìm cách tiết giảm chi phí, phục hồi sản xuất
Trong bối cảnh dịch COVID-19 kéo dài và giá cả thị trường gia tăng khiến hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp ở Đắk Lắk gặp khó khăn nên họ tìm cách tiết giảm chi phí, phục hồi sản xuất.
Dây chuyền sản xuất tại Công ty TNHH PM Coffee, thành phố Buôn Ma Thuột, Đắk Lắk. (Ảnh: Tuấn Anh/TTXVN)
Trong bối cảnh dịch COVID-19 kéo dài và giá cả thị trường biến động theo hướng gia tăng, nhất là các mặt hàng thiết yếu như xăng, dầu... đã khiến hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp gặp khó khăn.
Điều này đòi hỏi doanh nghiệp sớm tìm kiếm giải pháp phù hợp để vừa giảm chi phí sản xuất vừa hạn chế tác động xấu do biến động thị trường.
Doanh nghiệp gặp khó
Giá xăng dầu tăng cao ảnh hưởng lớn đến tất cả các ngành, nghề kinh doanh, đặc biệt trong lĩnh vực vận tải. Ông Phạm Đông Thanh, Giám đốc Công ty Trách nhiệm hữu hạn Vận tải Ôtô An Phước, Chủ tịch Hội Doanh nhân Trẻ tỉnh Đắk Lắk, cho biết do đặc thù kinh doanh vận tải hàng hóa và dịch vụ logistics nên biến động của thị trường xăng, dầu luôn ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động kinh doanh của công ty. Với giá xăng, dầu tăng nhanh như hiện nay, chi phí sản xuất cũng tăng lên khá cao trong khi cước dịch vụ của công ty không tăng nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho khách hàng trong giai đoạn phục hồi sản xuất.
"Trong bối cảnh dịch COVID-19 kéo dài và giá cả thị trường biến động thời gian qua, các đối tác cũng rất khó khăn trong sản xuất, kinh doanh. Do đó, trước mắt công ty vẫn gồng mình bù lỗ một số đơn hàng và chưa tăng giá cước vận chuyển để phục vụ khách hàng nhằm góp phần bình ổn thị trường chung," ông Phạm Đông Thanh cho hay.
Còn theo anh Nguyễn Đình Viên, Giám đốc Công ty Trách nhiệm hữu hạn PM Coffee, từ cuối năm 2021 những thay đổi trong chính sách chống dịch COVID-19 đã tạo điều kiện thuận lợi để các doanh nghiệp hồi phục hoạt động sản xuất kinh doanh và phía công ty cũng nhận được nhiều đơn đặt hàng từ các đối tác. Tuy nhiên, cũng trong thời điểm này những nguyên liệu gián tiếp như xăng, dầu đều tăng giá khiến chi phí sản xuất tăng cao. Theo tính toán, hiện chi phí vận chuyển hàng hóa của công ty đã tăng lên khoảng 15% và gây ra những khó khăn nhất định cho cả khách hàng lẫn phía công ty.
Khi thị trường du lịch bắt đầu khởi sắc cũng là lúc giá cả đầu vào tăng dẫn đến các doanh nghiệp làm du lịch gặp khó trong việc vừa phải đưa ra chính sách ưu đãi, dịch vụ chất lượng để kích cầu du lịch vừa cân đối mức giá để giảm ảnh hưởng của biến động thị trường.
Ông Ninh Văn Hiền, Giám đốc nhân sự Công ty Cổ phần du lịch Đắk Lắk cho biết, công ty có 6 đơn vị kinh doanh trực thuộc hầu như phải đóng cửa từ giữa năm 2021. Giai đoạn cuối năm 2021 đến nay đơn vị bắt đầu tổ chức lại hoạt động kinh doanh ở một số đơn vị kinh doanh để phục hồi kinh tế.
Tuy nhiên, hiện nay giá cả tăng cao, người đi du lịch cũng cân nhắc chi phí khi lực chọn tour, tuyến, dịch vụ để phù hợp với nhu cầu, khả năng tài chính. Phía doanh nghiệp vừa kinh doanh dịch vụ lưu trú vừa ăn uống nên sẽ chịu ảnh hưởng một phần từ vấn đề giá cả thị trường tăng cao.
Dù vậy, công ty sẽ kiên quyết không tăng giá các dịch vụ và có những ưu đãi đối với khách hành trong giai đoạn này. Đồng thời, có những giải pháp hạn chế tác động từ việc tăng giá hàng hóa để ổn định hoạt động của công ty cũng như phục vụ khách hành tốt nhất.
Vượt khó để phục hồi
Theo Chủ tịch Hội Doanh nhân Trẻ tỉnh Đắk Lắk Phạm Đông Thanh, tùy vào đặc thù sản xuất, ngành nghề kinh doanh, các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh cũng có những giải pháp nhằm cắt giảm chi phí sản xuất và tăng khả năng thích ứng với biến động của thị trường; tạo đà phục hồi tốt sau nhiều năm chịu ảnh hưởng nặng nề từ dịch COVID-19.
Đối với Công ty Trách nhiệm hữu hạn Vận tải Ôtô An Phước, để giảm thiểu ảnh hưởng từ việc tăng giá nguyên liệu xăng, dầu và ổn định kinh doanh trong giai đoạn phục hồi kinh tế, trước mắt công ty sẽ khai thác triệt để vận chuyển hàng hai chiều nhằm tiết kiệm chi phí nguyên liệu, nhân công.
Bên cạnh đó, tập trung vào khâu đảm bảo kỹ thuật, vận hành xe an toàn nhằm tiết giảm mức tiêu hao nguyên liệu và giảm chi phí sản xuất. Về lâu dài, nếu giá cả thị trường vẫn ở mức cao, công ty sẽ tính toán và có kế hoạch tăng giá dịch vụ hợp lý.
Cùng quan điểm trên, đại diện Công ty Trách nhiệm hữu hạn PM Coffee cho biết phương châm của công ty trước hết là duy trì sản xuất ổn định, đảm bảo sản phẩm đạt chất lượng cao khi ra thị trường và trước mắt vẫn giữ nguyên giá các sản phẩm để góp phần bình ổn thị trường.
Hàng hóa của Công ty TNHH PM Coffee, thành phố Buôn Ma Thuột, Đắk Lắk tăng phí vận chuyển lên khoảng 15% nhưng công ty đang giữ nguyên giá sản phẩm để bình ổn thị trường chung. (Ảnh: Tuấn Anh/TTXVN)
Về mặt lâu dài, nếu như giá xăng, dầu vẫn ở mức cao, công ty sẽ có những tính toán cụ thể để tăng giá sản phẩm nhằm tạo điều kiện thuận lợi trong khoảng thời gian nhất định cho cả khách hàng lẫn phía công ty khôi phục hoạt động kinh doanh sau thời gian dài chịu ảnh hưởng của dịch bệnh.
"Bên cạnh đó, công ty sẽ tiếp tục đa dạng hóa các sản phẩm từ càphê như mật ong hoa càphê, rượu vang càphê, rượu càphê... để gia tăng giá trị kinh tế. Đồng thời, đẩy mạnh kinh doanh trên các sàn thương mại điện tử cả thị trường trong và ngoài nước. Đây sẽ là hướng đi để mở rộng và tiếp cận nhanh các đối tượng khách hàng cả trong nước và quốc tế, nhất là vừa góp phần tối ưu hóa chi phí sản xuất vừa phù hợp với xu hướng hiện nay cũng như thích ứng với biến động thị trường trong bối cảnh chi phí sản xuất cao," anh Nguyễn Đình Viên chia sẻ.
Theo Chủ tịch Hiệp hội Du lịch tỉnh Đắk Lắk Võ Văn Tâm, sau thời gian dài bị "đóng băng" do dịch COVID-19, hiện các doanh nghiệp du lịch tỉnh Đắk Lắk đang nỗ lực làm mới các sản phẩm du lịch để phục hồi trong thời gian tới. Tuy nhiên, biến động từ thị trường vật giá đã ảnh hưởng không nhỏ đến các đơn vị làm du lịch trong giai đoạn này. Để thích ứng với tình hình mới và tạo đà cho việc phục hồi du lịch, đòi hỏi các doanh nghiệp cần giảm chi phí đầu vào nhưng vẫn giữ và nâng cao chất lượng phục vụ.
Chủ tịch Hiệp hội Du lịch tỉnh Đắk Lắk cho rằng để hạn chế tác động của vấn đề giá cả gia tăng đến ngành du lịch, các đơn vị kinh doanh ở tỉnh cần tận dụng lợi thế về đất đai, khí hậu để chủ động trồng trọt, chăn nuôi, thậm chí xây dựng thành một sản phẩm du lịch trải nghiệm để tự tạo nguồn nguyên liệu phục vụ dịch vụ ăn uống.
Đồng thời, tính toán việc tăng giá các dịch vụ đảm bảo phù hợp với biến động thị trường đi kèm với nâng cao chất lượng các sản phẩm, dịch vụ du lịch, từ đó tạo bước đà mạnh chuẩn bị cho giai đoạn phục hồi và phát triển du lịch trong thời gian tới.
Nhằm thực hiện mục tiêu phục hồi kinh tế-xã hội năm 2022-2023, vừa qua Ủy ban Nhân dân tỉnh Đắk Lắk ban hành Chương trình Phục hồi và phát triển kinh tế-xã hội năm 2022-2023, trong đó hướng đến mục tiêu phục hồi nhanh các hoạt động sản xuất, kinh doanh trên địa bàn tỉnh, thúc đẩy các động lực tăng trưởng; ưu tiên một số ngành hàng lĩnh vực quan trọng, đảm bảo thực hiện các chỉ tiêu phát triển kinh tế-xã hội đã đề ra.
Chương trình phục hồi kinh tế-xã hội với các chính sách miễn giảm thuế, phí, lệ phí và gia hạn thời gian nộp thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp tạo điều kiện để doanh nghiệp phục hồi sản xuất trong giai đoạn này. Cùng đó, triển khai hiệu quả các chương trình, chính sách tín dụng ưu đãi đối với các doanh nghiệp bị ảnh hưởng bởi dịch COVID-19, hỗ trợ doanh nghiệp về cơ cấu lại thời gian trả nợ và miễn, giảm lãi, phí theo quy định.
Mặt khác, tăng cường nắm bắt thông tin khó khăn về tài chính của doanh nghiệp để kịp thời tháo gỡ, hỗ trợ nhằm tạo điều kiện thuận lợi nhất cho doanh nghiệp phục hồi kinh tế; tích cực tìm kiếm giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp mở rộng thị trường trong và ngoài nước để thúc đẩy sản xuất, tăng trưởng xuất khẩu, phấn đấu trong 2 năm 2022-2023, tổng kim ngạch xuất khẩu đạt trên 1.200 triệu USD/năm...
'Cơn khát' lao động tại các doanh nghiệp sản xuất Nhiều lao động không trở lại, công nhân mắc COVID-19 liên tục tăng cao khiến hàng loạt doanh nghiệp ở Đà Nẵng gặp khó trong sản xuất, đáp ứng đơn hàng của đối tác. Nhiều công nhân, người lao động quê Quảng Bình, Hà Tĩnh, Nghệ An làm việc tại các công ty, nhà máy ở Đà Nẵng không trở lại nhà máy...