Nhân chuyện cô Phó Hiệu trưởng Văn Thùy Dương có hình xăm: Quán quân Olympia phân tích việc giáo viên xăm hình, lưu ý 3 điều chính
Từ câu chuyện của cô Văn Thùy Dương, nam Quán quân Olympia đưa ra khẳng định: “Không phải chúng ta luôn dạy học sinh không nên đánh giá con người qua vẻ bề ngoài sao?”.
Thời gian qua, câu chuyện về hình ảnh cô Văn Thùy Dương (Phó Hiệu trưởng trường Lương Thế Vinh) phát biểu giữa sân trường không một bóng người ngày khai giảng đã gây sốt CĐM.
Bên cạnh cách gọi tên đây là khoảnh khắc lịch sử, minh chứng cho một năm học đặc biệt thì hình ảnh 1 vết xăm nhỏ trên cổ cô Dương cũng gây xôn xao.
Hình ảnh phát biểu giữa sân trường không một bóng người của cô Văn Thùy Dương gây bão MXH
Mới đây, quán quân Olympia Phan Minh Đức (năm thứ 10) đã nêu quan điểm về việc xăm hình. Anh chàng cho hay không bình luận về sự việc xăm hình của cô Dương, mà chỉ dựa trên một số quan điểm cá nhân để nói về việc xăm hình của giáo viên quốc tế.
Phan Minh Đức nhận định: “Không phải chúng ta luôn dạy học sinh không nên đánh giá con người qua vẻ bề ngoài sao?”.
Quán quân Olympia mùa thứ 10 – Phan Minh Đức
Nhận xét về việc xăm hình của giáo viên, nam Quán quân Olympia cho hay:
” - Xăm mình đối với giáo viên Úc:
Ở Úc theo mình được biết thì không có quy định về hình xăm cho giáo viên, và trên thực tế thì có không ít giáo viên có hình xăm trên người. Việc yêu cầu mặc trang phục để che hình xăm sẵn có là tuỳ vào quy định của từng trường. Khi mình còn dạy thêm Toán tại một trung tâm bồi dưỡng, mình có làm cùng Luke, một giáo viên người Úc với hình xăm trên cánh tay. (Thầy Luke dạy Sinh học tại một trường cấp 2, và ở Úc thì chỉ có hai cấp thôi, không phải ba như ở Việt Nam mình).
Video đang HOT
Mình tò mò hỏi han, thầy giáo ấy có chia sẻ rằng những ngày đầu mới tới dạy ở trường, thầy cũng cẩn thận mặc áo dài tay che đi hình xăm, nhưng rồi một thời gian sau thì cũng không quá chú ý đến nữa. Mình ngạc nhiên khi biết học sinh không quan tâm lắm đến chuyện giáo viên của mình có hình xăm hay không, nhưng ngẫm lại thì mình cũng chưa bao giờ đếm xem người dạy mình có bao nhiêu hình xăm trên người cả. Mình vẫn nhớ câu nói của thầy Luke trước khi vào lớp: Không phải chúng ta luôn dạy học sinh không nên đánh giá con người qua vẻ bề ngoài sao? Tôi tin học sinh của tôi sẽ đánh giá dựa trên việc tôi dạy như thế nào thôi.
- Hình xăm có từ bao giờ?
Nói về xăm mình, bằng chứng khảo cổ học cho thấy hình xăm đã xuất hiện từ cách đây hơn 5.000 năm và là một dấu ấn đậm nét văn hóa của loài người. Ví dụ, có thể nhắc tới hình xăm của người băng (iceman) tên tzi, gần biên giới giữa Áo và Ý hiện nay, hay hình xăm của hai xác ướp Ai Cập cổ đại từ Gebelein, nay là Naga el-Gherira (Deter-Wolf et al., 2016, Friedman et al., 2018).
Ở Việt Nam theo mình biết thì chưa có bằng chứng khảo cổ học về hình xăm, nhưng ghi chép trong lịch sử cho thấy tục xăm mình đã có từ thời Hùng Vương. Phần đầu của sách Lĩnh Nam Chích Quái (1982) có ghi thế này: Lúc ấy, dân sống ở ven rừng, xuống nước đánh cá thường bị giống giao long làm hại, bèn nói với vua. Đáp: Giống sơn man và giống thủy tộc có thù với nhau, thường ghét nhau cho nên hại nhau đó. Khiến người đời lấy mực xăm vào mình theo hình Long Quân, theo dạng thủy quái. Từ đó, dân không bị tai họa giao long làm hại nữa. Tục xăm mình của dân Bách Việt cũng bắt đầu từ đấy. Và chắc hẳn nhiều người còn nhớ chuyện quân lính nhà Trần xăm lên tay hai chữ Sát Thát”khi đánh giặc để tỏ rõ quyết tâm chống giặc ngoại xâm.
- Never judge a book by its cover – Đừng bao giờ đánh giá một việc qua vẻ bề ngoài
Lan man một chút để thấy rằng xăm mình cũng có một lịch sử khá lâu dài, cả trên thế giới nói chung và ở Việt Nam nói riêng. Hình xăm đi liền với sự tiêu cực bắt đầu từ thế kỉ XIX ở phương Tây, khi việc xăm mình thường gắn với tội phạm hay băng đảng.
Tuy nhiên, nếu nói ai xăm hình cũng là người xấu thì có lẽ hơi quá. Tất nhiên, việc quyết định có hình xăm nên được cân nhắc kĩ, vì điều này chắc chắn sẽ có ảnh hưởng tới cuộc sống cá nhân mỗi người. Nhưng vì là quyết định cá nhân, nên ta hãy tôn trọng chứ không phán xét.
Đối với mình, việc có hay không có hình xăm sẽ không thành vấn đề, nếu hình xăm đó không phản cảm và không làm giảm hiệu quả công việc của bạn. Và mình tin rằng, giống như học sinh của thầy Luke, chúng ta sẽ biết đánh giá mỗi người bằng năng lực thực sự của họ, chứ không qua vẻ bề ngoài”.
2021 rồi, tại sao chúng ta vẫn cãi nhau về xăm hình?
Khi chúng ta mải mê cãi nhau về xăm hình nhiều hơn câu chuyện sân trường vắng lặng với một người giáo viên lặng lẽ đứng trên bục phát biểu trong ngày khai giảng, không ít người thấy chạnh lòng khi biết điều người trẻ thực sự quan tâm.
Ngày toàn dân đưa trẻ tới trường năm nay, các bậc phụ huynh lẳng lặng đưa con từ giường ngủ, phòng bếp vào bàn học, ngồi ngay ngắn trước máy tính và chuẩn bị cho buổi khai giảng online. Sân trường Lương Thế Vinh sáng mùng 5/9/2021 cũng như mọi sân trường học khác tại Hà Nội, vắng lặng. Hình ảnh cô Phó Hiệu trưởng Văn Thùy Dương đứng trên bục phát biểu trước một... khoảng trống gợi cho nhiều người cảm xúc khó tả, một hình ảnh vô tiền khoáng hậu. Nhưng trái với hình ảnh quạnh vắng, âm trầm ấy là một "đợt sóng" trên mạng xã hội với một cuộc tranh luận không ai ngờ tới.
Nếu bạn nhìn kỹ sau gáy cô Văn Thùy Dương sẽ thấy một hình xăm. Đó chính là khởi nguồn cho sự bùng nổ trên nhiều cộng đồng Facebook.
Phó Hiệu trưởng Văn Thùy Dương và hình xăm gây tranh cãi trong bức ảnh tựu trường lịch sử
2021 rồi, tại sao chúng ta vẫn cãi nhau về xăm hình?
Tại sao phụ nữ xăm hình lại xấu?
Và tại sao giáo viên xăm hình lại khiến nhiều người khó chịu?
Lịch sử của các nước châu Á, châu Phi và trong đó có Việt Nam vốn đầy những câu chuyện liên quan tới văn hóa xăm hình. Đó là nghệ thuật, là biểu tượng, là cách thức người xưa giao tiếp hoặc truyền tải thông điệp tới thế giới bên ngoài. Tuy nhiên, trước làn sóng văn hóa phương Tây theo chân những người khai phá thuộc địa tới các nước châu Á, châu Phi, thực hành xăm hình - vốn không phổ biến ở các nước châu Âu, bị khoác lên mình những lớp nghĩa u tối, không phù hợp với cuộc sống hiện đại, tàn dư của sự lạc hậu. Từ đó, xăm hình dần dần không được đón nhận tích cực, gắn liền với những tiêu cực trong xã hội. Ngắn gọn, đó là cách xăm hình bị "tẩy trắng" theo chuẩn mực mới.
Phụ nữ - đặc biệt là phụ nữ châu Á, luôn bị gắn với những tính cách như thụ động, rụt rè, phục tùng. Khi xăm hình trong thế giới mới gắn với sự nổi loạn, người ta coi việc một người phụ nữ xăm hình đi cùng với tinh thần phản kháng, đi ngược lại các giá trị truyền thông vốn được áp đặt lên nữ giới nhiều hơn nam giới. Nam giới xăm hình có thể được coi là mạnh mẽ nhưng nữ giới xăm hình sẽ là "loại phụ nữ đua đòi, hư hỏng." Chắc chắn bạn sẽ không quên câu chuyện chiếc meme huyền thoại của cô gái trẻ xăm hình đi trên phố lồng đèn và nhận được cái bĩu môi của một người phụ nữ lớn tuổi cách đây vài năm. Để giải quyết vấn đề xăm hình, đặc biệt với phụ nữ, không chỉ cần sự chấp nhận của xã hội với hình xăm như một loại hình nghệ thuật hay biểu tượng, nó còn cần một cái nhìn mờ hơn, đúng đắn hơn về phụ nữ.
Vậy còn với những người nữ giáo viên? Họ phải chịu ba tầng định kiến với việc có một hình xăm: Là người xăm hình, là một phụ nữ xăm hình và là một giáo viên xăm hình.
Xã hội luôn có cái nhìn khắt khe với những nghề nghiệp mà họ cho rằng cần có đạo đức cao hơn các nghề khác, trong đó sẽ có nghề giáo viên hay bác sĩ. Dễ thấy khi giáo viên có bất cứ điều gì "lệch chuẩn" sẽ được đưa lên trên truyền thông. Tuy nhiên, liệu có vấn đề "đạo đức" nào ở đây với việc xăm hình và giáo viên xăm hình có vi phạm quy định đạo đức gì với nghề nghiệp.
Xăm hình thường khiến nhiều người, đặc biệt là thế hệ trước, liên tưởng đến những điều tiêu cực khi người ta thường thấy hình ảnh các băng nhóm tội phạm, những người nghiện ngập xuất hiện trong phim ảnh, sách báo với hình xăm. Giá trị của hình xăm nằm ở tính biểu tượng, có người sẽ lựa chọn những biểu tượng để truyền đi thông điệp tiêu cực nhưng ngược lại, có những biểu tượng mang các thông điệp tích cực. Một con dao trong tay đầu bếp sẽ khác với một con dao trong tay kẻ phạm tội và xăm hình cũng vậy, không ai có thể đánh giá một người xăm hình nếu không biết được câu chuyện đằng sau cuộc đời họ.
Việc đánh tráo khái niệm cũng được nhiều người sử dụng khi cho rằng, nếu giáo viên không làm gương thì không thể cấm học sinh không được xăm hình. Nhiều nhà trường có quy định về việc xăm hình của học sinh không phải vì cho rằng xăm hình là xấu mà đó là hành động cần có sự trưởng thành nhất định để đưa ra quyết định vì không dễ để xóa một hình xăm cũng như hình xăm thường mang tính biểu tượng cho cảm xúc hay suy nghĩ. Việc chọn một hình xăm sai đôi khi có thể ảnh hưởng tới quan điểm hay thông điệp được nội tâm hóa trong mỗi học sinh. Với những người giáo viên, họ đủ lớn và có khả năng chịu trách nhiệm với lựa chọn của bản thân.
Tất nhiên, chấp nhận việc giáo viên xăm hình là điều bình thường không đồng nghĩa với việc đem nó ra thách thức với quan điểm của xã hội, đặc biệt là khi nhiều bậc phụ huynh của các thế hệ 7x, 8x vẫn chưa thực sự cởi mở với suy nghĩ trên. Một hình xăm sau gáy không dễ nhận ra, có thể che đi khi xõa tóc là một sự nhã nhặn hợp lý trong môi trường giáo dục, không phải vì họ nghĩ rằng xăm hình là không phù hợp hay sai trái mà bởi vì họ có sự tôn trọng dành cho phụ huynh, học sinh và những người đồng nghiệp.
Đổi lại, họ cũng mong sự tôn trọng, vì xăm hình không sai về mặt đạo đức, nhân cách hay văn hóa.
Nhìn về câu chuyện trên sẽ thấy hàng loạt những tiêu chuẩn kép đang áp đặt lên một người giáo viên xăm hình. Người trẻ mong đợi người lớn chấp nhận những hình xăm như một nghệ thuật, một biểu tượng, một nét cá tính nhưng chính những người trẻ lại đang chỉ trích giáo viên khi họ xăm hình. Họ mong muốn giáo viên phải "truyền thống, khuôn thước" nhưng vẫn thường xuyên yêu cầu giáo viên phải đổi mới, sáng tạo, cập nhật, hiểu người trẻ. Và nếu nói đến "truyền thống", xăm hình là một nét truyền thống của người Việt cổ. Chúng ta nói với nhau không nên đánh giá người khác một cách dễ dàng qua vẻ bề ngoài nhưng sẵn sàng buông nhiều câu chỉ trích nặng nề chỉ vì một hình xăm nhỏ sau gáy.
Hình xăm hay rất nhiều đặc điểm khác trên cơ thể vẫn sẽ luôn là điều để người ta đánh giá khi mới nhìn một người khác, đặc biệt với những người đã có sẵn bộ tiêu chuẩn áp đặt lên họ. Tuy nhiên, nhìn một người với hình xăm sẽ cho bạn cơ hội loại bỏ "thiên kiến xác nhận" khi đánh giá nhanh chóng đối phương, thực hành khoan dung nhiều hơn. Đối diện với một hình xăm, có người sẽ chọn sự thấu hiểu, bắt đầu bằng câu hỏi tại sao họ có hình xăm đó hay hình xăm ấy có ý nghĩa gì. Nhưng với nhiều người, họ chọn kỳ thị và mạt sát, nhìn hình xăm như một biểu tượng của sự tiêu cực và tệ nạn. Việc bạn đánh giá một người xăm hình phần nào nói lên nhân cách của bạn, nhiều hơn nhân cách của người mang hình xăm.
Trong ngày lễ khai giảng, câu chuyện một hình xăm sau gáy cô Văn Thùy Dương trở thành tâm điểm để cộng đồng mạng bàn tán xôn xao dường như cũng khiến nhiều người phiền lòng. Chúng ta đang đi qua những ngày tháng lịch sử của giáo dục với rất nhiều thay đổi, dù chỉ là tạm thời nhưng sẽ ảnh hưởng nhiều đến tương lai: Học sinh Hà Nội khai giảng online, học sinh lớp 1 nhiều nơi đang phải học trực tuyến, việc xét tuyển đại học, trung học cũng có nhiều thay đổi phù hợp... Giữa tất cả những điều quan trọng ấy, hình xăm nổi lên như một tâm điểm.
2021 rồi, đừng cãi nhau về một hình xăm. Thay vào đó, bạn có thể chọn nhìn sâu vào lịch sử văn hóa "đánh lừa Thuồng Luồng xăm mình xăm mặt" (Đất Nước - Nguyễn Khoa Điềm), nhìn sâu vào lịch sử triết học đạo đức, mở rộng ra những chuẩn mực và định kiến về xăm hình hay về phụ nữ hay đơn giản học cách tôn trọng mọi người nhiều hơn. Điều đó, chắc sẽ mang lại nhiều ý nghĩa hơn rất nhiều.
Design: Kim Trang
Các thanh niên xăm trổ đầy mình hỗ trợ chống dịch Những ngày gần đây, cư dân mạng tranh cãi về việc xăm hình tốt hay xấu. Nhiều ý kiến cho rằng, xăm là một nét nghệ thuật, nó không phản ánh được tính cách hay đạo đức từng cá nhân. Tuy nhiên, cũng không ít dân tình phản đối, nhận định xăm trổ là thiếu đứng đắn. Nhóm thanh niên xăm trổ thường...