“Nhắm Mắt Thấy Mùa Hè”: Giấc mộng thanh xuân đẹp đẽ của điện ảnh Việt Nam đã thành hiện thực rồi!

Là một bộ phim độc lập không đại chúng, không ngôi sao, nhưng “Nhắm Mắt Thấy Mùa Hè” được thực hiện bởi những người rất trẻ. Sau buổi công chiếu, dường như giới mộ điệu đều mong đợi thắng lợi doanh thu sẽ đến với tác phẩm này.

Nếu tháng 3 vừa rồi chúng ta được thưởng thức bộ phim remake cực kì cảm xúc Tháng Năm Rực Rỡ (đạo diễn: Nguyễn Quang Dũng) rồi tháng 4 là phim ngôn tình hết sức ấn tượng 100 Ngày Bên Em (đạo diễn: Vũ Ngọc Phượng) thì tháng 5 này, giới mộ điệu điện ảnh lại có dịp tấm tắc vì thêm một bộ phim chất lượng được ra mắt, Nhắm Mắt Thấy Mùa Hè của nữ đạo diễn Cao Thúy Nhi.

Đặt trong bối cảnh phim Việt đang rất sẵn sàng bùng nổ với nhiều bộ phim được đầu tư lên đến hàng triệu đô thì Nhắm Mắt Thấy Mùa Hè càng đặc biệt. Vì nó là một bộ phim độc lập, được thực hiện bởi những người trẻ chỉ có đam mê, liều lĩnh và sự lì lợm chứ không có nhiều tiền hay những kế hoạch dài hơi để tạo ra một tác phẩm thoả mãn những nhà đầu tư.

Phim độc lập, phim nghệ thuật ở Việt Nam không hẳn là hiếm. Nhưng có lẽ ít bộ phim nào tạo được hiệu ứng mạnh mẽ trước khi phát hành chính thức như Nhắm Mắt Thấy Mùa Hè, dù trước đó nó còn từng suýt bị hủy dự án vì không đủ kinh phí và quá nhiều khó khăn. Thế nhưng bằng tình yêu mà toàn thể ekip đã dành cho, từ một bộ phim từng được nghĩ là “phim từ thiện” đã trở thành “tâm huyết” mà họ biết mình không được phép buông ra khi nó chưa thành hình. Mà theo lời đạo diễn Cao Thuý Nhi thì đó là “giấc mộng tuổi trẻ đẹp nhất mà có thể chỉ làm một lần trong đời”.

Tất nhiên chẳng ai muốn nghĩ mình chỉ làm được một sản phẩm rồi thôi cả. Nhưng phàm khi làm một việc gì đó mà dốc hết tâm sức cho nó như thể đây là lần cuối cùng mình được làm, thì chắc chắn sản phẩm làm ra sẽ khiến bạn cảm thấy tự hào. Ngồi xem đến khi những dòng chữ cuối cùng của phần credit được xuất hiện rồi biến mất, tin rằng bạn sẽ cảm thấy những gì mà 30 con người của ekip này đã đồng lòng thật sự xứng đáng và có lý do.

Nhắm Mắt Thấy Mùa Hè bắt đầu bằng cảnh bầu trời xanh cuồn cuộn khói núi lửa bốc lên ở Asahidake, Hokkaido. Giữa khung cảnh hùng vĩ và đơn độc đó, có một cô gái nhẹ nhàng đưa chiếc máy ảnh chụp phim lên trong tiếng đếm từ một đến năm. Tách. Đó là Nhật Hạ (Phương Anh Đào), một cô gái trẻ và đơn giản, nhiều năng lượng như chính cái tên của mình. Hai mẹ con Hạ sống với nhau từ lúc ba mẹ cô ly hôn và ông rời khỏi Đà Lạt để sang Nhật Bản. Dù cho mẹ rất giận ba, nhưng Hạ vẫn luôn tin rằng lý do để ông ở lại Nhật Bản chính là vì đam mê nhiếp ảnh. Cách duy nhất khiến Hạ thấy mình được kết nối với ba chính là từ những tấm bưu thiếp mà ông gửi về Việt Nam. Thế nhưng đến một ngày, Hạ không còn nhận được tấm thiếp nào nữa.

Cô quyết định sang Nhật, đến thị trấn có “tuyết rơi mùa hè” Higashikawa để tìm ba. Tại đây, cô đã gặp Akira ( Takafumi Akutsu), một chàng trai Nhật Bản ít nói, không thích dùng điện thoại và chỉ chụp ảnh trắng đen. Mối nhân duyên với Akira bắt đầu. Những người bạn mới, những kỉ niệm và cả một sự thật mà Hạ chưa bao giờ nghĩ tới đã xuất hiện trong những ngày ngắn ngủi cô ở lại nơi này.

Nếu chỉ vào rạp xem phim mà không đọc thông tin, không tìm hiểu về ekip, có lẽ bạn sẽ nghĩ đây là một kịch bản do người Nhật viết ra. Bởi câu chuyện, nhân vật, tình huống và không khí rất đậm chất Nhật Bản. Thế nhưng nó được viết ra hoàn toàn bởi người Việt Nam đấy, những người còn rất trẻ.

Diễn viên người Nhật chiếm đến 3/4, bối cảnh có đến 90% là ở Nhật Bản, thế nên nếu không hiểu rõ người Nhật, văn hóa Nhật, kịch bản rất dễ bị trật nhịp. Nhưng thật may mắn khi từng nhân vật được tạo ra đều có cách tư duy và lối sống đúng với thực tế. Họ điềm đạm, từ tốn, trật tự và riêng tư trong từng nếp sinh hoạt, kể cả trong những nỗi buồn, những nỗi cô đơn.

Đó là Akira lạnh lùng, kiệm lời, lúc nào cũng lầm lì, khó tính, không thích cười, không thích điện thoại, không thích chụp ảnh người. Là bà chủ Tomoe ở tiệm ảnh Aruhi (Nếu một ngày) từ tốn, tinh tế và dịu dàng. Là ông bác nghệ nhân gốm Adachi sống một mình cùng chú chó Hana nhưng luôn cảm thấy vui vẻ. Là ông chủ homestay tếu táo, hiếu khách và rất đáng yêu nơi Hạ ở trọ. Là những bạn sinh viên hiếu khách như Ran. Là cậu bạn đồng hương vui tính, năng động nhưng rất tốt bụng Duy Anh – Shinichi ( Ben Phạm).

Bộ poster nhân vật rất ấn tượng của phim

Tất cả những nhân vật này đều có những câu chuyện và cảm xúc của riêng họ, giống như chính Hạ cũng có câu chuyện của riêng mình. Và những tâm tư đó được đạo diễn bóc tách từ tốn qua từng lớp cảm xúc, từng giai đoạn của bộ phim để đến khi bạn xâu chuỗi được mọi chuyện thì vẫn cảm thấy có chút bất ngờ, dù đó không phải bí mật gì quá to tát.

Nhân vật dễ hiểu nhất chính là Hạ. Bởi đó là một cô gái Việt Nam gần gũi với chúng ta. Sự xuất hiện của Hạ ở Higashikawa như thứ ánh nắng mùa hè tươi tắn ở vùng đất giản dị ấy. Cô chân thật, bốc đồng và cũng giàu tình cảm. Cô đi tìm cha nhưng chẳng ngờ lại tìm thấy một thực tại bình yên rất khác của đời mình. Cô đối diện với những bí mật dần dần được hé lộ và cự tuyệt nó. Nhưng đồng thời cô cũng đã thay đổi một con người khác, là Akira, đem thứ ánh nắng tự nhiên của mình soi vào cuộc đời chỉ có hai màu đen trắng của anh ta.

Với khán giả nào không thích xem phim Nhật, thì Nhắm Mắt Thấy Mùa Hè có lẽ không dành cho bạn. Bởi cái nhịp phim chầm chậm, rề rà như thể mưa dầm thấm lâu ấy không thuộc về gu của đại chúng. Nhưng nếu là một người yêu thích văn hoá Nhật Bản qua cảnh sắc, qua truyện tranh, qua món ăn… thì bộ phim này là thứ bạn nên dành thời gian cho nó. Tin chắc không có một phim Việt Nam nào khiến ta hiểu về con người Nhật Bản rõ nét như vậy.

Cũng chính vì thế mà sẽ có những chỗ bạn cảm thấy câu chuyện được kể có hơi trúc trắc, lòng vòng khi mà có cách giải quyết dễ dàng hơn nếu đặt bối cảnh ở Việt Nam hoặc đâu đó không phải Nhật Bản. Nhưng bởi vì đây là câu chuyện xảy ra ở Nhật, thế nên nó buộc phải như vậy. Vì như đã nói, người Nhật trật tự và riêng tư kể cả trong nỗi cô đơn. Akira, Tomoe, Adachi và ông Nhất Minh (NSƯT Công Ninh), ai cũng có nỗi cô đơn của riêng mình. Thế nhưng họ không đón nhận mọi chuyện theo cách mà chúng ta vẫn đón nhận. Họ điềm tĩnh trước những sự tuyệt vọng và mất mát. Những điều đó, từng bước, từng bước chảy vào con người của Hạ. Để đến cuối cùng, cô đã mỉm cười khi ngồi trên chiếc xe buýt lộng gió kể cả khi đã không thể đủ đầy.

“ Nếu một ngày ta có thể gặp lại nhau, anh sẽ tìm em sớm hơn“. Nhân vật Akira được tạo nên bởi những câu hỏi giả định mang đầy sự nuối tiếc. Và rồi đến cuối cùng, trên ngọn núi ở Asahidake, ngay khi tiếng Tách từ máy ảnh vang lên, bản thân Hạ biết rõ cô đã chấp nhận và nhận ra được những gì.

“ Có những chuyện mãi mãi là sai, nhưng lại là một phần để tất cả trở nên đúng“. Như hành trình tìm đến với người cha đã xa cách 11 năm, như cuộc tình đầy cảm xúc với Akira mà khởi đầu của nó đã là chữ “nếu”. Nếu một ngày…, cũng là cái tên đầu tiên của bộ phim này.

Câu chuyện của Hạ không quá bất ngờ hay độc đáo, nhưng cách mà từng lớp nội dung được mở ra, từng mạch cảm xúc được nối lại thực sự rất hay ho. Là phim đầu tay nhưng đạo diễn trẻ Cao Thúy Nhi đã thể hiện được những góc nhìn và kĩ thuật rất đáng nhớ. Ví dụ như cảnh Hạ nghe Akira kể về ba mình rồi hồi tưởng lại những kỉ niệm hồi nhỏ. Những khung hình của hiện tại và quá khứ được lồng vào nhau song song qua những tiếng tách tách của máy ảnh chính là thứ khiến khán giả xúc động và đau nhói, chứ không phải những màn khóc lóc thảm thiết của melodrama.

Hạ là người khóc nhiều nhất trong phim nhưng cách cô nàng khóc cũng được tiết chế hết mức. Gương mặt rất điện ảnh của Phương Anh Đào được bắt trọn trong mỗi khuôn hình, khiến cô nàng Nhật Hạ trở thành tâm điểm và sự thuyết phục hoàn hảo trong tác phẩm này. Một màn “ra quân” thành công của bản thân Anh Đào lẫn đạo diễn Thuý Nhi.

Trong khi đó, Takafumi Akutsu như một sự đối lập với ánh nắng rực rỡ của Hạ. Anh là thứ ánh sáng lập lòe trong đêm tối, dịu dàng và ấm áp. Xuất thân là diễn viên hài kịch, Takafumi cho biết mình đã rất khó khăn trong việc hình dung ra một Akira và chạm đến nó. Và dù có hơi lép vế so với Anh Đào, nhưng Takafumi đã có một Akira thành công theo cách của mình.

Sáng nhất trong dàn diễn viên phụ còn lại chính là Ben Phạm. Chàng stylist tài năng sinh năm 1998 đã có màn khởi đầu ấn tượng trong điện ảnh với nhân vật Duy Anh. Nụ cười tươi rói, vẻ mặt lém lỉnh và gương mặt sinh động chính là những thứ mà cả Duy Anh lẫn Ben đều sở hữu. Ben Phạm cùng với nhà sản xuất Akira Hatsusegawa trong vai ông chủ nhà trọ Kata là những nhân vật gây hài nhẹ nhàng trong phim.

Cuối cùng, xin được nói về sự giao thoa văn hoá. Những cảnh đẹp của thị trấn ảnh Higashikawa chính là thứ xuất hiện và gây ấn tượng mạnh nhất về phần nhìn. Bên cạnh cảnh sắc và con người thì những đặc trưng văn hoá khác của Nhật Bản cũng được khai thác trong phim như cảnh Hạ được bà Tomoe mặc cho chiếc yukata, những ngôi nhà được bày biện đúng kiểu Nhật, đền thờ thần đạo, lễ hội pháo hoa mùa hè… Những thứ này chúng ta đã từng đọc thấy trong manga và chắc chắn đứa nhỏ mê truyện tranh Nhật nào của Việt Nam cũng từng ao ước được sống trong những khu cảnh đó một lần.

Nhưng, không vì vậy mà văn hoá Việt Nam bị lấn át. Như nhà sản xuất từng chia sẻ, lượng người Nhật biết về văn hoá Việt ít hơn người Việt biết văn hoá Nhật. Thế nên, bộ phim này chính là “công cụ” để ekip mang những thứ hay ho của chúng ta ra biển lớn. Vẫn có áo dài xuất hiện trong lễ cưới nhưng không chỉ như thế, mà còn là những chi tiết nhỏ nhặt nhưng rất tinh tế.

Là chén chè trôi nước, là mâm cơm Việt Nam với thịt kho hột vịt của bà Tomoe, là hình ảnh khi Hạ đang đơm lại chiếc cúc áo cho Akira, là ca khúc Nhong Nhong Nhong được cất lên mộc mạc giữa đêm hè… Những thứ này dường như rất lạ với phim ảnh, nhưng lại gần với cuộc sống chúng ta, như thể đang xem một quyển truyện tranh theo chủ đề slice of life vậy. Chúng không chỉ đại diện cho văn hoá, mà còn cho con người, một cách tự nhiên và không sáo mòn. Không phải cứ diện áo dài giữa nước bạn là tôn vinh Việt Nam, không phải chỉ có bát phở nghi ngút khói là thứ khiến bạn bè năm châu say đắm. Văn hoá Việt còn là những thứ giản đơn nhưng đáng yêu lắm.

Nhạc phim cũng là một ấn tượng rất tuyệt vời. Ba ca khúc được sử dụng hoàn toàn là nhạc Việt Nam nhưng giai điệu và cách phối khí đều mang cảm giác khá Nhật Bản. Những đoạn nhạc nền được biến tấu từ ca khúc Nhẹ của Uyên Phím (Bệt Band) như chất xúc tác trong những phân đoạn giàu cảm xúc. Ca khúc chủ đề Nhắm Mắt Thấy Mùa Hè (sáng tác: Hồ Tiến Đạt) được Nguyên Hà thể hiện như dấy kết cảm xúc trọn vẹn.

Kết, Nhắm Mắt Thấy Mùa Hè là một tác phẩm đặc biệt và đáng trân trọng không chỉ của ekip làm phim mà còn của điện ảnh Việt. Nó là minh chứng rất rõ ràng cho thứ gọi là tình yêu điện ảnh của những người trẻ. Xem một bộ phim không có cảnh nóng câu khách, không có ngôi sao kéo khán giả, cũng không chọc cười hề hề để phù hợp đại chúng mới thấy được thứ hấp dẫn nguyên bản nhất của bộ phim là tinh thần, câu chuyện được chăm chút và nâng niu thế nào trong Nhắm Mắt Thấy Mùa Hè.

Không quảng cáo, không có chiêu trò truyền thông ồn ào, không ngôi sao, không có nhà đầu tư thương mại, Nhắm Mắt Thấy Mùa Hè xứng đáng là một trong những người chiến thắng của phim Việt năm nay. Dù biết rằng với một bộ phim độc lập và có chất riêng thế này thì khó lòng tạo nên hiệu ứng trong đại chúng nhưng vẫn tin rằng những sản phẩm tử tế sẽ được đón nhận tử tế. Chắc chắn một điều rằng trước mắt, các bạn đã chiến thắng bản thân mình rồi.

Nhắm Mắt Thấy Mùa Hè khởi chiếu trên toàn quốc từ ngày 25/5/2018.

Theo Trí Thức Trẻ