“Nhắm mắt, bịt mũi” với những món ăn “dị” nhất xứ Mường
Nhất đắng, nhì hôi, tam ghê, tứ gớm”, đó là câu giới thiệu quen thuộc khi nói về văn hóa ẩm thực của người Mường.
Có thực khách chỉ mới nhìn món ăn đã vội lắc đầu từ chối, nhưng cũng có nhiều người cho rằng, một khi đã thưởng thức thì thấy thèm và nghiện lúc nào không hay.
Cây lá đắng thường mọc ở khe núi, ven rừng. Khi biết có thể tận dụng lá đắng để biến thành thứ rau ngon, nhiều người bắt đầu đem về trồng trong vườn. Cây lá đắng gần như cho lá xanh tốt quanh năm, nhưng phát triển mạnh nhất trong mùa mưa. Lá đắng thon dài, tỏa ra thành chùm như lá sắn. Trong chùm ấy, chỉ những lá bánh tẻ mới đủ tiêu chuẩn nấu thành bát canh ngon.
Canh rau đắng được coi là món ăn đắng nhất của xứ Mường.
Canh lá đắng chuẩn nhất là khi nấu cùng với thịt gà, lòng gà rừng. Ngày nay, lá còn được biến thể nấu cùng thịt nạc vai, thịt ba chỉ băm nhỏ hoặc lòng lợn, có khi lại nấu cùng với cá rô đồng, cá mương,… Nhưng dù nấu với thức gì, nhất định cũng phải có một bát tiết cho vào.
Những người thưởng thức canh đắng lần đầu sẽ có cảm giác đắng ngắt tê tê nơi cổ họng, nhiều người còn nhắm mắt, rùng mình vì chưa bao giờ ăn phải một thức nào đắng chao đảo đến như vậy. Nhưng khi vị đắng của lá rau biến mất, thực khách sẽ cảm nhận được vị thanh thanh rất mát, vị đậm đà của nước canh, vị ngọt bùi của thịt và tiết gà, kèm theo đó là vị đặc trưng của các loại gia vị đi kèm.
Nậm pịa vẫn được nhắc đến là món ăn hôi nhất ở xứ Mường. Đây cũng là đặc sản phổ biến trong cộng đồng người Thái ở Sơn La. Món ăn có thể làm nước chấm hay dùng trực tiếp như một loại canh, có tác dụng giải rượu rất tốt.
Nguyên liệu chính của món này là nội tạng của lợn rừng trâu, bò, dê… Sau khi thịt con vật, người ta sẽ chọn phần ngon nhất như sụn, cuống tim, thịt nạc, thịt bạc nhạc và tiết đem ninh nhừ. Ngoài ra còn một thành phần rất đặc biệt nữa, đó chính là pịa.
Món nậm pịa có màu sắc không bắt mắt được ăn nóng kèm rau sống.
Pịa là chất sền sệt ở trong ruột non con bò. Khi m.ổ b.ụng động vật, người ta phải cẩn thận thắt chặt hai đầu phần ruột non có pịa rồi cắt khúc ngắn, trộn cùng lá rau thơm, bột mắc khén, rau mùi tàu, tỏi ớt… Tất cả được băm nhỏ, đun sôi khoảng một tiếng đồng hồ, đến khi món ăn thành chất sệt sệt là được.
Video đang HOT
Món nậm pịa có một sắc nâu không bắt mắt, hương vị cũng khá khó ngửi. Ăn thử miếng đầu tiên thấy vị đắng. Ăn miếng thứ hai, thứ ba thấy thơm mùi mắc khén, vị ngọt của thịt, xương và vị đắng của pịa. Ai ăn được nậm pịa sẽ rất thích vì vị đắng dịu nơi cuống lưỡi. Nậm pịa ăn kèm với thịt luộc, rau bạc hà, rau chuối và chút rượu nồng là “chuẩn” nhất.
Món ăn được liệt vào hàng ghê nhất xứ Mường là các loại sâu, đặc biệt là sâu măng và sâu chít. Ngược lên các huyện phía tây Thanh Hóa như: Quan Hóa, Bá Thước, Ngọc Lặc, Lang Chánh… thực khách rất dễ dàng được thưởng thức món sâu măng. Khoảng tháng 9 và tháng 10 dương lịch là mùa sâu măng to béo nhất. Sâu măng to như cọng rau muống, màu trắng sữa, dài độ 2 đốt ngón tay.
Sâu nằm trong thân cây măng nứa.
Qua bàn tay khéo léo và sáng tạo của người dân vùng cao, sâu măng được chế biến thành nhiều món như sâu măng om, chiên giòn, luộc… nhưng được ưa chuộng nhất vẫn là sâu măng xào. Sâu măng nhìn có vẻ ghê sợ nhưng khi đã thưởng thức thì ai cũng phải gật đầu khen ngon.
Sâu măng còn được chọn làm nguyên liệu ngâm rượu. Nhiều gia đình còn ngâm để dành đến mùa sâu năm sau hoặc khi có khách quý mới đem ra uống.
Chỉ có khách quý mới được người bản địa thết đãi các món ngon từ sâu.
Ngoài sâu măng, người Mường còn bắt sâu chít để làm món ăn và ngâm rượu. Loài sâu này có màu trắng sữa, thân căng mọng. Theo lời người dân bản địa, sâu chít là món ăn tăng cường sinh lực cho người đàn ông, giúp phụ nữ có làn da trắng đẹp.
Món ăn cuối cùng của người Mường cũng rùng rợn không kém, đó là bọ xít. Nhiều người từng thử qua các món ăn từ côn trùng sẽ không quá ngạc nhiên khi nghe đến món ăn này. Tuy nhiên, đây không phải là món bọ xít thông thường mà là bọ xít rừng, hôi hơn nhiều so với bọ xít nhà.
Bọ xít rừng hiếm hơn nên giá cả đắt đỏ nhưng ăn lại ngon và bổ hơn. Bọ xít rừng không sống trên cây nhãn mà sống rải rác ở khắp nơi, thậm chí chúng làm tổ ngay trong những hốc đá. Vì thế, tìm được chúng đã khó, bắt được chúng còn khó hơn và giá bọ xít rừng thuộc loại cao, khoảng 400.000đ/kg.
Bọ xít rừng còn có thể chữa các bệnh về dạ dày và tiêu hóa.
Bọ xít rừng được chế biến rất đơn giản, ngâm qua nước gạo đã pha ớt để khử bớt mùi. Sau đó đảo đều trên chảo lửa cùng lá chanh. Tuy vậy, mùi của bọ xít rừng vẫn rất hôi nên người ta phải ăn kèm với một loại lá thơm đặc trưng của vùng Mường La là húng đá.
Theo Dân trí
Lên Sơn La, chỉ khách quý mới được chiêu đãi “đại tiệc” côn trùng
Với người dân mảnh đất Sơn La, chợ phiên nếu thiếu côn trùng sẽ kém đông vui, còn bữa cơm đãi khách quý không có những món ăn từ côn trùng thì đạm bạc.
Những món ăn này mang đậm hương vị dân dã nhưng lại có sức hấp dẫn lạ kỳ với thực khách phương xa.
Bọ xít
Trong suy nghĩ của nhiều người, bọ xít là một loài vật hôi hám và đáng sợ, hơn nữa còn có thể gây bỏng rát khi dính phải. Thế nhưng, đối với người dân Sơn La, bọ xít lại là món ngon khoái khẩu.
Bọ xít rừng hiếm hơn nên giá cả đắt đỏ nhưng ăn lại ngon và bổ hơn. Bọ xít không sống trên cây nhãn mà sống rải rác ở khắp nơi, thậm chí chúng làm tổ ngay trong những hốc đá. Vì thế, tìm được chúng đã khó, bắt được chúng còn khó hơn và giá bọ xít rừng thuộc loại cao, khoảng 400.000đ/kg.
Trong quan niệm của người dân Sơn La, bọ xít rừng có thể chữa được nhiều bệnh.
Cách chế biến bọ xít tương đối cầu kì để khử hết mùi của chúng. Bọ xít sau khi mang về được thả vào nước muối loãng cho phun bớt tuyến hôi rồi lại được rửa sạch trong nước măng chua một lượt nữa.
Sau đó, bọ xít được rang vàng ruộm lên, bày ra đĩa cùng với lá chanh thái nhỏ. Mùi hôi đã hoàn toàn biến mất, thay vào đó là mùi thơm đặc trưng và thoáng nồng nhẹ của lá chanh. Bọ xít rang giòn tan trong miệng, vị ngọt bùi, beo béo hòa cùng cảm giác tê tê gây kích thích, khiến thực khách không thể ngừng đũa.
Ve sầu
Mùa hè, ve sống nhiều trên các thân, ngọn cây. Nếu muốn có món ăn ngon từ ve, người dân Sơn La phải đi bắt từ lúc trời sẩm tối - thời điểm ve bắt đầu lột xác từ ấu trùng để trưởng thành. Lúc này, thân ve sầu rất mềm, hay còn gọi là ve sầu sữa. Chỉ sau khi lột xác khoảng 30 phút, cánh của chúng khô cứng lại, ăn sẽ không còn ngon.
Ve sầu chiên thơm, ngon, bùi và giòn, là món khoái khẩu của nhiều người
Ve sầu được chế biến thành nhiều món, nhưng ngon nhất phải kể đến chiên giòn. Sau khi bắt được ve, người dân cho vào túi buộc kín lại, đem về rửa sạch trong nước muối loãng để chúng không mọc cánh mà thoát xác được.
Để không bị ngộ độc, ve lại được nhúng qua nước sôi rồi rửa sạch bằng nước lạnh. Trên bếp lửa rực hồng, người ta cho những con ve sầu vào chảo dầu nóng, khi thấy chúng chuyển sang màu vàng là đã chín.
Vị bùi bùi của ruột ve sau lớp vỏ giòn tan thơm phức, thêm đậm đà khi chấm vào bát nước mắm, và kết thúc là cái cay tê lưỡi của rượu Sơn La luôn kích thích vị giác của những người khó tính.
Tằm sắn
Ai nấy đều biết tằm dâu là 1 món ăn độc đáo, nhưng không nhiều người được thưởng thức tằm sắn - 1 loại tằm to bằng ngón tay người lớn. Thoạt nhìn, tằm sắn sẽ gây ra cảm giác kinh sợ vì to chẳng khác gì loài sâu khổng lồ. Nhưng khi được thưởng thức, thực khách sẽ thấy đây là 1 món vừa ăn sạch, vừa bổ dưỡng.
Tằm sắn có vẻ ngoài khiến thực khách e ngại.
Tằm sắn có hai cách chế biến phổ biến. Người ta có thể thả sâu vào chảo dầu, để một lúc cho rám vỏ rồi ăn cùng nước mắm nguyên chất. Món ăn này có lớp vỏ bên ngoài giòn nhưng phần nhân bên trong rất mềm, có vị bùi bùi, thơm ngậy. Đơn giản hơn là món tằm sắn nướng. Đây cũng là món ăn hấp dẫn không ít thực khách.
Trong những ngày mưa gió với tiết trời hơi se lạnh, còn gì thú vị và ấm áp hơn khi ngồi quây quần bên chảo dầu đặt ở giữa, thả những con sâu sắn vào nghe tiếng xèo xèo, ăn ngay khi vẫn còn nóng rẫy và nhâm nhi ly rượu nồng.
Dế
Dế là món ăn vừa khơi gợi sự tò mò, nhưng đồng thời cũng khiến người ta rùng mình khi nghĩ về. Những món ăn chế biến từ dế mèn là đặc sản có từ lâu đời và khiến người dân Sơn La vô cùng tự hào.
Chế biến món ăn từ dế mèn không khó, nhưng luôn đòi hỏi sự tỉ mỉ, cẩn thận
Dế chiên giòn là món nhậu yêu thích của nhiều người, không chỉ người dân bản địa mà còn có cả những thực khách dưới xuôi. Đĩa dế chiên có màu vàng và hấp dẫn bởi các loại gia vị quyện vào nhau.
Đằng sau mỗi đĩa dế mèn chiên vàng ruộm thơm ngon là một quá trình công phu từ việc bắt dế, lựa chọn nguyên liệu, sơ chế và nấu nướng. Bắt dế tuy không khó nhưng cần sự chăm chỉ.
Với sự khéo léo, sáng tạo của con người, có đến hàng chục món ngon độc đáo được chế biến từ dế mèn. Ngoài món dế chiên giòn truyền thống, còn có thể kể đến các món như: dế rang muối ớt, dế nướng, dế chiên bột, dế chiên bơ, gỏi dế, dế kho tiêu... cũng hấp dẫn không kém.
Theo Dân trí
Sởn gai ốc với 6 món ăn “đặc sản” được chế biến từ côn trùng Bọ xít, ve sầu, bọ cạp, trứng kiến là những món ăn được xem là đặc sản bởi độ hiếm có và kỳ công trong chế biến, tuy nhiên không phải ai cũng đủ can đảm để thưởng thức. Đuông dừa Đuông dừa là ấu trùng dạng sâu của bọ kiến dương, có hình dạng giống con sâu non, thân mềm nhũn, màu...
