Nhạc sỹ Nguyễn Tài Tuệ dành cả đời tâm huyết với lao động nghệ thuật
Gia đình nhạc sỹ Nguyễn Tài Tuệ thông tin cho biết ông đã qua đời sáng 11/2, hưởng thọ 85 tuổ.i.
Nhạc sỹ sinh ngày 15/ 5/1936, quê ở Thanh Chương, Nghệ An, ông nổi tiếng với dòng nhạc truyền thống cách mạng ở Việt Nam.
Nhạc sĩ Nguyễn Tài Tuệ – tác giả Tiếng hát giữa rừng Pắc Bó và Xa khơi đã từ trần vào hồi 9h07 ngày 11/2, hưởng thọ 87 tuổ.i, theo thông tin từ gia đình.
Những khúc ca của ông đã được nhiều thế hệ bạn yêu nhạc biết đến, đặc biệt là ca khúc “Tiếng hát giữa rừng Pác Bó”, “Xa khơi”… Ông cũng dành cả cuộc đời, tâm huyết để lao động trên cánh đồng thuật, cống hiến cho nước nhà những tác phẩm đặc sắc, đậm chất dân gian.
*Bài hát hay nhất về Bác Hồ
“Trông vời lưng núi. Khuổi Nậm rì rào núi cao tầng mây. Chiều nay tiếng ai đang lượn về trên đèo. Kể rằng Người về đây, nhà in lưng đá. Người về quê ta tấm áo chàm tình thương quê nhà…”. Đây là những câu hát đầy tình cảm, gần gũi trong ca khúc “Tiếng hát giữa rừng Pác Bó” đã đi cùng năm tháng với nhiều thế hệ người yêu nhạc Việt Nam.
Lúc sinh thời, nhạc sỹ Nguyễn Tài Tuệ đã từng chia sẻ: “Tiếng hát giữa rừng Pác Bó” và “Xa khơi” là hai ca khúc nổi tiếng, được biết đến nhiều nhất của ông. Trong đó, “Tiếng hát giữa rừng Pác Bó” là một nhạc phẩm tiêu biểu của nền âm nhạc cách mạng Việt Nam.
Nhạc sỹ được trao Giả.i thưởn.g Nhà nước về Văn học Nghệ thuật đợt I (2001).
Đây cũng được coi là một trong những bài hát hay nhất về Chủ tịch Hồ Chí Minh với giai điệu ngọt ngào, uyển chuyển, thấm đẫm chất liệu dân ca Tày, Nùng. Bài hát nhanh chóng được quần chúng yêu thích. Những năm 60-70 của thế kỷ XX, hầu như bất kỳ chương trình biểu diễn nào từ chuyên nghiệp đến nghiệp dư đều hát bài “Tiếng hát giữa rừng Pác Bó”.
Nhạc sỹ Nguyễn Tài Tuệ viết ca khúc “Tiếng hát giữa rừng Pác Bó” khi mới 23 tuổ.i và chưa một lần đặt chân tới Cao Bằng hay hang Pác Bó, nhưng ông đã viết ca khúc với một tình yêu lớn lao với Bác Hồ và dùng cả vốn hiểu biết khi sống ở rừng núi.
Cùng với những tài liệu đã sưu tầm được về Bác, chiến khu Việt Bắc, đất Cao Bằng cộng với vốn hiểu biết về nghệ thuật hát then, đàn tính, điệu Sli-lượn của vùng miền núi phía Bắc, giai điệu của “Tiếng hát giữa rừng Pác Bó” cứ thế tuôn trào theo nguồn cảm hứng của người nghệ sỹ. Nhưng phải tới 40 năm sau khi ca khúc ra đời, nhạc sỹ Nguyễn Tài Tuệ mới có dịp lên Cao Bằng, đến thăm Pác Bó cũng như các địa danh mà ông đã hình dung khi sáng tác “Tiếng hát giữa rừng Pác Bó”.
Video đang HOT
Ca khúc “Tiếng hát giữa rừng Pác Bó” đã được Nghệ sỹ Nhân dân Quốc Hương thu âm lần đầu tiên năm 1959 tại Đài Tiếng nói Việt Nam và được phát sóng vào đúng dịp sinh nhật Bác (19/5/1959). Sau này, có nhiều nghệ sỹ, nhóm nhạc, dàn hợp xướng thể hiện và trình bày thành công nhạc phẩm “Tiếng hát giữa rừng Pác Bó”. Có thể kể đến một số nghệ sỹ tài danh đã thể hiện bài hát này như Nghệ sỹ Ưu tú Bích Liên, Nghệ sỹ Ưu tú Vi Hoa, Nghệ sỹ Nhân dân Thanh Huyền, Nghệ sỹ Ưu tú Tuyết Thanh…
Nhạc sỹ Nguyễn Tài Tuệ. (Ảnh: CTV/Vietnam )
Năm 1965, ca khúc “Tiếng hát giữa rừng Pác Bó” đã đoạt được giả.i thưởn.g cao nhất theo bình bầu của thính giả ài Tiếng nói Việt Nam, Giải ca khúc hay của Bộ Văn hóa Thông tin (nay là Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) và Hội nhạc sỹ Việt Nam…
*Người nhạc sỹ lao động nghệ thuật chân chính
Nhạc sỹ Nguyễn Tài Tuệ là người viết kỹ, cả cuộc đời âm nhạc của ông đến nay chỉ công bố chưa đến 20 ca khúc. Các tác phẩm của ông đều gần gũi với âm hưởng dân gian. Ngoài ca khúc, ông còn viết một số tác phẩm khí nhạc, đặc biệt cho nhạc cụ dân tộc; viết phần âm nhạc cho múa và một số ca cảnh, tổ khúc dân ca.
Các ca khúc chính của ông gồm “Lời ca gửi noọng”, “Tiếng hát giữa rừng Pác Bó”, “Lê Quang Vịnh – người con quang vinh”, “Xa khơi”, “Xuân về trên bản Nhắng”, “Về mỏ”, “Suối Mường Hum còn chảy mãi”, “Xôn xao bến nước”. Về khí nhạc, ông có giao hưởng thơ “Những cánh chim cao nguyên”, “Kỷ niệm quê hương” (cello và piano)…
Với nhiều người đã gặp gỡ, trò chuyện, làm việc với nhạc sỹ Nguyễn Tài Tuệ đều cho rằng họ không tìm thấy chất lãng tử mà nhận thấy sự chỉn chu, tỉ mỉ của ông trong cuộc sống lẫn sáng tác.
Sinh thời, nhạc sỹ Nguyễn Tài Tuệ vẫn khẳng định, làm nghệ thuật với ông, chỉ có 1% là tài năng, còn 99% là sự lao động, khổ luyện. Ông cũng đã đúc rút ra phương châm bốn chữ T: “Tài năng” thiên phú, chỉ chiếm 1%. Chữ T thứ hai là “trí tuệ” và “tri thức” của thời đại, đó là suối nguồn văn hóa của đất nước, cái nôi hình thành nhân cách và sự sáng tạo của người nghệ sỹ. Chữ T thứ ba là chữ “tâm”, đó là sự dấn thân, lòng tự trọng, thành thật với chính mình, gạt ra ngoài những bon chen danh lợi. Và cuối cùng, đó chính là “tầm cỡ” của tác phẩm, sáng tác cả đời mà không có được tác phẩm tuyệt tác thì cũng coi như không có gì cả….
Nhạc sỹ Nguyễn Tài Tuệ. Ảnh tư liệu Báo Nghệ An
Sinh ra ở vùng đất Nghệ Tĩnh với những làn điệu dân ca những điệu ví dặm, hát phường vải nên có lẽ “chất nhạc” đã có trong tâm hồn Nguyễn Tài Tuệ từ những ngày thơ bé. Ông là diễn viên ở Đoàn Ca múa Nhân dân Trung ương từ năm 1955. Ban đầu với sự dẫn dắt của nhạc sỹ Trọng Bằng, Nguyễn Tài Tuệ trở thành một giọng nam cao tham gia trong dàn hợp xướng cùng các nghệ sĩ Quốc Hương, La Thăng, Mai Khanh…
Năm 1958, ông được biệt phái lên Đoàn Ca múa Lao – Hà – Yên (Lao Cai – Hà Giang – Yên Bái). Chính những năm tháng này đã đem lại cho ông vốn sống, hiểu biết quý giá về văn hóa của đồng bào các dân tộc vùng cao và ngả dần sang sáng tác. Ca khúc “Suối Mường Hum còn chảy mãi”, “Xuân về trên bản Nhắng”, “Lời ca gửi noọng”…đã ra đời trong dịp này. Đầu năm 1959, ông về Hà Nội công tác tại Ban nghiên cứu âm nhạc dân gian – tiề.n thân của Viện Nghiên cứu âm nhạc dân gian hiện nay. Tại nơi này ông đã hoàn thành ca khúc nổi tiếng “Tiếng hát giữa rừng Pác Bó” và “Xa khơi”. Năm 1963, ông về công tác ở Sở Văn hóa Quảng Ninh. Từ năm 1966- 1972, nhạc sỹ Nguyễn Tài Tuệ được cử đi học sáng tác âm nhạc bậc đại học tại Nhạc viện Bình Nhưỡng (Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên). Trở về nước, ông tiếp tục công tác ở Nhà hát Ca Múa Nhạc Việt Nam với tư cách là nhạc sỹ sáng tác và chỉ đạo nghệ thuật…
Nhạc sỹ Nguyễn Tài Tuệ đã được trao tặng Giả.i thưởn.g Nhà nước về Văn học – Nghệ thuật đợt I (2001) với các tác phẩm “Tiếng hát giữa rừng Pác Bó”, “Xa khơi”, “Mùa xuân gọi bạn”, “Xôn xao bến nước” và bản sonate cho đàn Trưng và piano. Ông còn được tặng Huân chương Lao động hạng Nhì, Huy chương “Vì sự nghiệp Âm nhạc Việt Nam” và một số giả.i thưởn.g của Hội Nhạc sỹ Việt Nam, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch…
Nhạc sỹ Phú Quang và những tác phẩm bất hủ theo thời gian
Nhạc sĩ Phú Quang đã qua đời vào sáng ngày 8/12, hưởng thọ 72 tuổ.i. Nhạc sĩ tài hoa ra đi, để lại một gia tài nghệ thuật đồ sộ với hơn 600 ca khúc.
Âm nhạc của nhạc sĩ Phú Quang gắn liền với đời sống tinh thần của người Việt trong và ngoài nước suốt nhiều thập kỷ qua.
Nhạc sĩ Phú Quang trút hơi thở cuối cùng vào ngày 8/12 tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Xô (Hà Nội). Ông ra đi ở tuổ.i 72 sau thời gian điều trị bệnh. Nhạc sĩ tài hoa ra đi, để lại một gia tài nghệ thuật đồ sộ với hơn 600 ca khúc. Âm nhạc của nhạc sĩ Phú Quang gắn liền với đời sống tinh thần của người Việt trong và ngoài nước suốt nhiều thập kỷ qua.
Nhạc sĩ Phú Quang tên đầy đủ là Nguyễn Phú Quang, sinh năm 1949 tại Cẩm Khê, Phú Thọ, quê gốc ông ở xã Trạng Bùng, huyện Thạch Thất, Hà Nội. Năm lên 5 tuổ.i ông theo gia đình về Hà Nội, 37 tuổ.i vào thành phố Hồ Chí Minh sinh sống và năm 2008 thì trở lại Hà Nội.
Những tác phẩm bất hủ của nhạc sỹ Phú Quang sẽ sống mãi theo thời gian.
Sau khi tốt nghiệp hệ Trung cấp kèn cor vào năm 18 tuổ.i, từ năm 1967-1978, nhạc sĩ Phú Quang công tác tại Nhà hát Giao hưởng - Hợp xướng - Nhạc Vũ Kịch. Năm 1978 ông học tại Nhạc viện Hà Nội ngành Chỉ huy dàn nhạc. Năm 1982, sau khi tốt nghiệp, nhạc sĩ công tác tại Dàn nhạc Giao hưởng Việt Nam.
Năm 1985, đán.h dấu bước ngoạt cuộc đời của nhạc sĩ khi ông quyết định vào Nam lập nghiệp. Nhạc sĩ công tác ở Phòng Ca Múa Nhạc Sở Văn hóa - Thông tin TPHCM.
Đây là quãng thời gian Phú Quang viết ca khúc, nhạc phim, nhạc cho sân khấu, làm chương trình, lập phòng thu riêng- tại gia và bên ngoài, tên là Tigon Studio.
Năm 1986, ca khúc Em ơi Hà Nội phố ra đời, đán.h dấu tên tuổ.i của nhạc sĩ Phú Quang trong lòng công chúng. Bài thơ Em ơi Hà Nội phố được nhà thơ Phan Vũ viết vào năm 1972, trên một căn gác nhỏ phố Hàng Bún, trong những ngày Hà Nội chìm trong mưa bom B52 xối xả.
Ông thân với họa sĩ Bùi Xuân Phái nên hay đi theo. Bùi Xuân Phái vẽ phố, còn ông nghĩ về phố. Cảm xúc, bối cảnh trong thơ đều được ông lọc từ những gì đẹp nhất của người con gái Hà Nội, góc phố rêu phong, mùa đông Hà Nội.
Tiết lộ về ca khúc này, nhạc sĩ Phú Quang chia sẻ ông cùng nhạc sĩ Trần Tiến và nhà thơ Phan Vũ gặp nhau tại sân khấu TP.HCM vào một buổi chiều.
Nhạc sĩ Phan Vũ đọc tặng ông bài thơ này, nghe xong nhạc sĩ Phú Quang xúc động nói: "Anh viết cho anh mà nghe anh đọc, em cứ nghĩ anh viết cho em. Anh yên tâm, từ bài thơ này của anh, em sẽ có bài hát rất hay. Em tin nó sẽ nổi tiếng". Chỉ hai ngày sau, bài hát Em ơi, Hà Nội phố ra đời.
"Nghe xong, Phan Vũ bảo: "Quang ơi, nhạc của em làm cho thơ anh lấp lánh lên! Anh không ngờ em làm hay thế! Anh rất cảm ơn em. Sau này, anh Phan Vũ cũng chia sẻ lại cảm xúc đó khi xuất hiện trong chương trình của tôi", Phú Quang tiết lộ. Các ca khúc của ông thu hút người nghe ở nhiều độ tuổ.i khác nhau, đáp ứng đủ mọi yêu cầu về nghệ thuật cũng như đại chúng.
Với Khúc mùa thu (năm 1990), nhạc sĩ Phú Quang từng chia sẻ đây là một kỷ niệm đẹp của ông với ca sĩ Lê Dung và nhà thơ Hồng Thanh Quang.
Nữ ca sĩ gạo cội và nhà thơ khi đó giữ một thiên tình sử đẹp và gợi sự tò mò cho mãi đến tận bây giờ. Được chứng kiến mối tình lãng mạn giữa hai người và vô tình đọc được bài thơ đăng báo của Hồng Thanh Quang, nhạc sĩ Phú Quang đã phổ nhạc thành nhạc phẩm cùng tên.
Lê Dung chính là một trong những ca sĩ hát đầu tiên ca khúc này và để lại ấn tượng sâu sắc khó ai vượt qua. "Sau khi nghe Khúc mùa thu qua tiếng hát Lê Dung, Hồng Thanh Quang đã gửi lời cảm ơn", Phú Quang từng xúc động chia sẻ.
Nhạc sĩ Phú Quang trút hơi thở cuối cùng vào ngày 8/12 tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Xô (Hà Nội).
Các tác phẩm nổi tiếng của Phú Quang có thể kể tới như: Nỗi nhớ mùa đông, Trong miền ký ức, Mùa hạ còn đâu, Dạ khúc, Biển nỗi nhớ và em, Khúc mùa thu, Đâu phải bởi mùa thu, Biển của thời đã mất, Nỗi nhớ, Im lặng đêm Hà Nội, Chiều hoang, Tình khúc 24...
Tác phẩm khí nhạc tiêu biểu có: Niềm tin, Khát vọng, Chuyện kể về tình yêu, Câu chuyện truyền thuyết,... Bên cạnh đó, ông còn có các tác phẩm âm nhạc dành cho phim nghệ thuật như: Tình khúc 68, Bao giờ cho đến tháng Mười, Vị đắng tình yêu, Ai xuôi vạn lý, Hải Nguyệt, Có một tình yêu như thế, Băng qua bóng tối, Huyền thoại về người mẹ...
Nhạc sĩ Phú Quang có 3 đời vợ và 3 người con: giảng viên piano Trinh Hương, Giáng Hương và cậu con trai Phú Vương sinh năm 1990, tốt nghiệp ngành thiết kế đồ họa ở Singapore. Trong đó, con gái đầu của nhạc sĩ Phú Quang - nghệ sĩ piano Trinh Hương đã kết hôn cùng nghệ sĩ violin nổi tiếng Bùi Công Duy.
Với nghệ sĩ Phú Quang, những người phụ nữ đi qua đời ông đều được ông trân trọng, dành những mỹ từ. Người vợ thứ 3, cũng là người đang chung sống cùng Phú Quang và chăm sóc ông những ngày ông chiến đấu với bệnh tật được vị nhạc sĩ khen ngợi hết lời.
Phương Thanh: "Giá trị nghệ thuật hiện tại làm cho những người yêu nghề, có tâm huyết cảm thấy buồn chán" Nữ ca sĩ Phương Thanh đã có những chia sẻ khá sâu sắc về con đường nghệ thuật vào chiều 15/11. Chiều 15/11, buổi họp báo ra mắt chuỗi chương trình The Show Vietnam đã được tổ chức ở TP.HCM. Đây là chuỗi sự kiện được tổ chức định kỳ 2 lần/tháng tại TP.HCM, dưới hình thức những buổi trình diễn live từ...