Nhà Trắng tính kịch bản Ukraine phản công bất thành
Chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden được cho là đang chuẩn bị phương án đối phó với những chỉ trích nếu cuộc phản công của Ukraine không diễn ra đúng với kỳ vọng.
Trong vài tháng qua, khả năng Ukraine thực hiện cuộc phản công nhằm giành lại lãnh thổ đã được truyền thông khai thác nhiều dù giới chức Kyiv từ chối công bố chi tiết vì lý do bảo mật.
Chính quyền Mỹ ngoài mặt vẫn thể hiện sự ủng hộ mạnh mẽ đối với Ukraine về cả quân sự lẫn kinh tế “chừng nào còn cần thiết”. Tuy nhiên bên trong, giới chức Washington lại lo ngại bị côn.g kíc.h từ cả hai phe “diều hâu” và “bồ câu” trong nước nếu cuộc phản công không mang lại kết quả như kỳ vọng, theo tờ Politico ngày 24.4.
Lực lượng Ukraine tại thị trấn Chasiv Yar ở Donetsk ngày 22.4. Ảnh REUTERS
Bên phe cứng rắn khi đó có thể sẽ nói rằng lẽ ra cuộc phản công của Ukraine đã thành công nếu chính quyền Mỹ chịu cung cấp mọi thứ Kyiv yêu cầu, gồm tên lửa tầm xa, chiến đấu cơ và cả các hệ thống phòng không. Ngược lại, bên “chủ hòa” sẽ cho rằng việc Ukraine chưa hoàn thành mục tiêu cho thấy họ không đủ khả năng đán.h bật Nga ra khỏi lãnh thổ hoàn toàn.
Đó là chưa tính phản ứng của các đồng minh của Mỹ, chủ yếu là tại châu Âu, những bên có thể thúc đẩy Ukraine bước vào bàn đàm phán vì Kyiv không chứng minh được khả năng giành chiến thắng.
Chính quyền Tổng thống Biden đã tuyên bố công khai rằng chính Ukraine sẽ tự quyết định thời điểm nước này sẵn sàng đàm phán hòa bình. Tuy nhiên, Nhà Trắng được cho là cũng lưu ý với Kyiv về một số thực tế rằng nguồn viện trợ của Mỹ cho Ukraine sẽ chậm lại vào một lúc nào đó, đặc biệt là khi đảng Cộng hòa đang kiểm soát Hạ viện. Các quan chức Mỹ đồng thời còn cảnh báo Ukraine về nguy cơ của việc đặt kỳ vọng quá cao và dàn trải lực lượng quá mỏng, tương tự như lời cảnh báo dành cho chính quyền Afghanistan khi Mỹ trong quá trình rút khỏi nước này vào năm 2021.
Ngày phản công của Ukraine bị tiết lộ từ tài liệu mật Lầu Năm Góc rò rỉ?
Một quan chức chính quyền Tổng thống Biden nhấn mạnh đang làm hết khả năng để đảm bảo cuộc phản công mùa xuân của Ukraine thành công. Theo đó, Mỹ đã đáp ứng “gần như toàn bộ yêu cầu của Ukraine”, gia tăng lượng vũ khí viện trợ trong vài tháng qua.
Tuy nhiên, giới chức Mỹ được cho là tỏ ra lo ngại về điều mà Ukraine có thể đạt được. Đán.h giá từ tài liệu mật của Mỹ bị rò rỉ hồi đầu tháng 2 cho rằng Ukraine sẽ không hoàn thành các mục tiêu của cuộc phản công. Một số đán.h giá hiện tại cũng cho là Ukraine có thể tiến triển tại miền đông và miền nam nhưng không thể lặp lại thành công của năm ngoái, theo Politico.
Ukraine hy vọng có thể cắt đứt hành lang trên bộ đến bán đảo Crimea nhưng các quan chức Mỹ nghi ngờ khả năng thành công của mục tiêu này. Hơn nữa, tình báo Mỹ cũng hé lộ rằng Ukraine không đủ năng lực để đẩy lực lượng Nga ra khỏi các vị trí phòng thủ kiên cố và có ý kiến tin rằng Kyiv sẵn sàng cân nhắc việc điều chỉnh để hướng đến mục tiêu vừa tầm, dễ đạt được hơn.
Xem nhanh: Chiến dịch Nga ngày 424, diễn biến mới ở Kherson, Bakhmut; xe tăng Leopard làm khó Ukraine?
Các trợ lý chính quyền Mỹ đã thảo luận về việc kêu gọi Ukraine chấp nhận một “thỏa thuận ngừng bắ.n”, thay vì đàm phán hòa bình lâu dài, để ngỏ khả năng cho Ukraine giành lại thêm lãnh thổ trong tương lai. Đi kèm với đề xuất này là những cam kết an ninh, hỗ trợ kinh tế từ Liên minh châu Âu (EU), viện trợ quân sự để củng cố quân đội Ukraine. Bên cạnh đó, các trợ lý cũng hy vọng thuyết phục Trung Quốc kêu gọi Nga ngồi vào bàn đàm phán.
Các đồng minh của Mỹ cũng sẽ e dè về việc viện trợ vũ khí khi mà chiến thắng của Ukraine ngày càng xa dần. Chuyên gia Clementine Starling của Hội đồng Đại Tây Dương, tổ chức nghiên cứu tại Washington D.C, nhận định sự ủng hộ của người dân châu Âu cũng có thể giảm xuống do chi phí năng lượng và sinh hoạt tiếp tục ở mức cao. Rạ.n nứ.t trong sự ủng hộ của liên minh xuyên Đại Tây Dương sẽ ảnh hưởng đến sự ủng hộ của người dân và quốc hội Mỹ.
Động thái đáng chú ý từ Nga trước cuộc phản công mùa xuân của Ukraine
Trong khi nhiều báo cáo cho thấy Ukraine đang gấp rút chuẩn bị chiến dịch phản công trong vài tuần tới, phía Nga đã có những động thái bất ngờ.
Tổng thống Vladimir Putin đã có chuyến thăm không báo trước tới hai sở chỉ huy ở các vùng lãnh thổ mới sáp nhập vào của Nga. Ảnh: RT
Theo đài Sputnik (Nga), Điện Kremlin ngày 18/4 cho biết Tổng thống Nga Vladimir Putin đã đến thăm lực lượng Vệ binh Quốc gia Vostok tại Cộng hòa Nhân dân Lugansk (LPR) tự xưng.
"Tổng thống Putin đã đến thăm lực lượng Vệ binh Quốc gia Vostok ở Cộng hòa Nhân dân Lugansk. Tại đây, ông Putin đã được nghe báo cáo từ Thượng tướng Alexander Lapin và các sĩ quan cấp cao khác về tình hình ở khu vực đó", tuyên bố của Điện Kremlin cho hay.
Trước đó cùng ngày, Tổng thống Nga cũng đã đến thăm sở chỉ huy của nhóm quân Dnepr ở vùng Kherson. Tại đây, ông Putin cũng nghe báo cáo từ Thượng tướng Mikhail Teplinsky - chỉ huy của Lực lượng lính Dù Nga, Thượng tướng Oleg Makarevich - Tư lệnh nhóm tiến công Dnipro và các nhà lãnh đạo quân đội khác.
Theo bộ phận truyền thông của Điện Kremlin, chuyến thăm của ông Putin sở chỉ huy của nhóm tiến công Dnepr ở vùng Kherson và các nhân viên của Lực lượng Vệ binh Quốc gia Vostok ở Cộng hòa Nhân dân Lugansk diễn ra một cách bất ngờ, không được chuẩn bị trước.
Đây là chuyến thăm đầu tiên của ông Putin tới LPR và vùng Kherson, những vùng đã sáp nhập Nga sau cuộc trưng cầu dân ý năm 2022.
Video do báo Nga Sputnik đăng tải cho thấy ông Putin tới thăm vùng Kherson và Lugansk bằng trực thăng, sau đó di chuyển bằng xe ô tô tới gặp các tướng lĩnh và lãnh đạo quân sự trong khu vực.
Hồi tháng 3, ông Putin cũng có chuyến thăm bất ngờ tới Mariupol, thành phố ven biển Azov thuộc vùng Donetsk. Nga đã kiểm soát hoàn toàn Mariupol và các khu vực lân cận vào tháng 5/2022. Tại đây, ông Putin đán.h giá tiến độ xây dựng cơ sở hạ tầng và trò chuyện với người dân địa phương trên đường phố.
Phó Thủ tướng Nga Marat Khusnullin đã tháp tùng ông Putin trong chuyến thăm Mariupol. Ông đã báo cáo với Tổng thống về tiến độ xây dựng và khôi phục thành phố và các vùng phụ cận, thảo luận về các khu dân cư mới, các cơ sở xã hội, giáo dục và y tế.
Chuyến thăm mới nhất của ông Putin diễn ra trong bối cảnh Kiev được cho là sắp mở cuộc phản công quy mô lớn nhằm vượt phòng tuyến Nga thiết lập ở miền Nam và miền Đông Ukraine.
Trong động thái đáng chú ý khác, theo hãng thông tấn Kyiv Independent, để sẵn sàng đối phó với đợt phản công lớn của quân đội Ukraine, Không quân Nga đã chuẩn bị những loại siêu bom. Cụ thể, bom FAB-500 và FAB-1500 với khối lượng lần lượt là 500 và 1.500kg đã được Không quân Nga tập kết tại đơn vị chiến đấu sẵn sàng xuất kích.
Nga bắt đầu sử dụng bom dẫn đường nâng cấp từ bom thông thường từ đầu năm 2023, gây ra mối đ.e dọ.a lớn với các đơn vị Ukraine. Đêm 24/3, quân đội Ukraine thông báo, tỉnh Sumy hứng chịu đòn không kích nghiêm trọng, khi máy bay Nga thả 11 quả bom FAB-500 gắn module Dẫn đường và Cánh nâng Hợp nhất (UMPK).
Trong khi đó, UPAB-1500B được đán.h giá là loại siêu bom thông thường. Nga đã ra mắt loại bom này từ năm 2019. Nó sử dụng hệ thống dẫn đường quán tính và định vị vệ tinh GLONASS, có thể đán.h trúng mục tiêu trong vòng bán kính 10m và mang khối thuố.c nổ nặng hơn một tấn.
Loại bom này cũng có thể tấ.n côn.g mục tiêu từ khoảng cách 50 km và phù hợp với nhiều mẫu máy bay chiến thuật của Nga.
Bom FAB-500M-62 tiêu chuẩn của Nga. Ảnh: The Drive
Phát ngôn viên Không quân Ukraine Yuri Ignat cho biết cách tốt nhất để đối phó bom dẫn đường Nga là tấ.n côn.g máy bay mang chúng, nhưng Không quân Ukraine không có loại vũ khí nào có thể thực hiện nhiệm vụ này.
Chiến đấu cơ MiG-29 và Su-27 trong biên chế Ukraine đều ra đời từ thời Liên Xô, không sở hữu radar mạnh và tên lửa tầm xa như chiến đấu cơ Nga, cũng không thể hoạt động tự do bởi lưới phòng không dày đặc của Moskva.
Trong khi đó, các tổ hợp đán.h chặn S-300PM/PT dù có tầm bắ.n hiệu quả 75 km với mục tiêu bay cao, nhưng dễ bị phát hiện và tập kích nếu triển khai gần tiề.n tuyến. Vấn đề tương tự cũng xảy ra với tổ hợp tầm trung IRIS-T, NASAMS và Buk-M1, với tầm bắ.n tối đa khoảng 25-35km.
Tình hình tồi tệ hơn khi tài liệu tình báo của Mỹ bị rò rỉ nhận định Ukraine có thể cạn tên lửa cho các hệ thống Buk-M1, NASAMS và S-300 vào đầu tháng 5.
Trước đó, theo các tài liệu tình báo bị rò rỉ của Mỹ, cùng với tuyên bố của các quan chức Kiev và Washington, Ukraine đang lên kế hoạch tiến hành cuộc phản công lớn trong vài tuần tới. Mục tiêu cuối cùng của chiến dịch này là giành các vùng lãnh thổ đã sáp nhập Nga vào mùa thu năm ngoái, đồng thời cắt đứt tuyến đường trên bộ của Moskva với bán đảo Crimea.
Song, ngay cả trước thời điểm các tài liệu mật phát tán trên mạng xã hội, một số quan chức phương Tây đã bày tỏ hoài nghi về cơ hội thành công của Kiev, với lý do nước này đang trong tình trạng thiếu nhân lực, vũ khí và hậu cần.
Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Mỹ, Tướng Mark Milley, cũng đã nhiều lần đặt câu hỏi về khả năng của Ukraine trong việc giải quyết cuộc xung đột thông qua một chiến thắng quân sự trong thời gian tới.
Về phần mình, theo một số nguồn tin, các quan chức cấp cao Ukraine đã khá thất vọng với sự hoài nghi của Mỹ. Trong đó, một nguồn tin thường xuyên liên hệ với quan chức cấp cao ở Kiev bình luận: "Chính những người đã nói rằng Kiev sẽ thất thủ trong ba ngày nữa giờ đang phát tán thông tin tai hại không kém trước cuộc phản công vô cùng quan trọng".
Một quan chức giấu tên khác nói: "Điều đó tạo cơ sở khiến chúng tôi nghi ngờ về độ nghiêm túc mà Mỹ ủng hộ các mục tiêu của Ukraine trong việc đẩy lùi hoàn toàn lực lượng Nga ra khỏi đất nước".
Trong khi đó, Kiev đang nỗ lực kêu gọi các đồng minh phương Tây tiếp tục gửi ngân sách và viện trợ vũ khí giúp nước này đạt được tất cả các mục tiêu đã đặt ra.
Xung đột Nga - Ukraine: Chiến sự ác liệt tại nơi được coi là 'Bakhmut thứ hai' Viện Nghiên cứu Chiến tranh (ISW) cho biết, các Lực lượng Vũ trang Ukraine đã tiến hành một cuộc phản công thành công gần khu định cư Avdiivka ở Donetsk, nơi đang được ví như "Bakhmut thứ hai". Một binh sĩ Ukraine ẩn nấp trước tòa nhà bốc cháy và đổ nát ở Avdiivka. Ảnh: AP Trang Ukrainska Pravda dẫn báo cáo của...