Nhà sáng lập hãng xe ôm “tỷ đô” làm tân Bộ trưởng Giáo dục Indonesia ở tuổi 35

Doanh nhân 35 tuổ i Nadiem Makarim – CEO kiêm đồng sáng lập của tập đoàn công nghệ “đình đám” Go-jek – người từng tốt nghiệp Thạc sĩ quản trị Kinh doanh tại Đại học Harvard vừa từ chức để tham gia vào nội các của Tổng thống Indonesia – Joko Widodo với vai trò tân Bộ trưởng Bộ Giáo dục.

Sáng qua (23/10), ông Nadiem Makarim đã được bổ nhiệm làm Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Văn hóa Indonesia tại Dinh Tổng thống ở Jakarta. Cựu CEO của Go-jek được kỳ vọng sẽ mang lại những bước đột phá đáng kể trong nền giáo dục của Indonesia.

Trong bài phát biểu của mình, Tổng thống Widodo cho hay, Bộ Giáo dục dưới thời tân Bộ trưởng Nadiem Makarim sẽ chịu trách nhiệm tạo ra những bước đột phá quan trọng trong phát triển nguồn nhân lực.

Bộ cũng chuẩn bị và thực hiện một chương trình giáo dục tạo ra nhiều chuyên gia hơn trong tất cả các lĩnh vực để Indonesia tiếp tục cạnh tranh trên toàn cầu.

Con đường học vấn và hành trình xây dựng “hãng xe ôm” tỷ đô

Nadiem Makarim sinh năm 1984, trong một gia đình có ông nội là anh hùng giải phóng dân tộc của Indonesia, bố là luật sư nổi tiếng còn mẹ là một nhà hoạt động chống tham nhũng, chú là cựu giám đốc cơ quan tình báo Quân đội Indonesia.

“Ngay từ nhỏ, bố mẹ luôn nhắc nhở tôi rằng, dù đi học ở nước ngoài, tôi nên trở về quê hương và làm điều gì đó cho đất nước vì đó là nơi kết nối chúng tôi thành một gia đình”, Makarim chia sẻ với tờ Inc Southest Asia.

Ông học tiểu học tại Jakarta (Al Izha), trung học ở New York (Dalton School), trung học phổ thông ở Singapore (United World College). Tân Bộ trưởng Giáo dục Indonesia tốt nghiệp cử nhân ngành Quan hệ Quốc tế của Đại học Brown, Hoa Kỳ (nằm trong top 8 trường Ivy League danh giá).

Năm 2006, Makarim trở về Jakarta và làm việc cho Tập đoàn McKindsey. Ba năm sau, ông trở lại Mỹ theo học MBA ở Trường kinh doanh Havard.

Nadiem Makarim, tân Bộ trưởng Giáo dục mới của Indonesia (Ảnh: Fortune).

Kỳ nghỉ hè năm 2010, Makarim về thăm quê nhà Jakarta và tìm thấy cảm hứng trong các góc phố hỗn loạn, ngập tràn khói bụi – nơi anh thoải chia sẻ những điếu thuốc lá cũng như chuyện trò với những người lái xe ôm, thường được gọi là ojeks trong tiếng địa phương.

Makarim nhận ra những người lái xe này phải dành tới 3/4 thời gian một ngày để chờ đợi khách. Họ cũng làm việc độc lập và không gắn bó với tổ chức nào cả. Vì không có mức giá rõ ràng, một số lái xe đòi tới 4 USD cho một quãng đường rất ngắn.

Makarim vẫn thường xuyên sử dụng phương tiện này nhưng với nhiều người dân Jakarta, “ojeks” (dịch vụ xe ôm) là lựa chọn cuối cùng để di chuyển trên những con đường tắc nghẽn.

Để chuyên nghiệp hóa hoạt động của dịch vụ xe ôm, ngay trong năm đó Makarim cùng 3 người bạn bao gồm Brian Cu, Michaelangelo Moran và Jurist Tan mở một văn phòng Go-jek ở Jakara, với 20 lái xe đầu tiên.

Tuy nhiên vì không có đủ vốn để hoạt động, Go-Jek chỉ là công việc bán thời gian của Makarim và bạn bè.

Sau khi hoàn thành chương trình MBA tại Harvard, Makarim làm việc cho một số start-up khác để có thêm thu nhập. Ông từng có 10 tháng đảm nhiệm vị trí Giám đốc điều hành cho Zalora Indonesia và 1 năm làm Giám đốc sáng tạo cho Kartutu, một công ty chuyên về thanh toán. Những người bạn thân thiết khuyên Makarim nên tập trung toàn thời gian cho Go-Jek.

Trước khi đảm nhận vị trí Bộ trưởng Bộ Giáo dục Indonesia, Nadiem Makarim là doanh nhân trẻ đồng sáng lập và điều hành tập đoàn công nghệ tỷ đô Go-jek.

Năm 2014, khi thế giới bắt đầu chú ý đến sự phát triển của các ứng dụng gọi xe, Makarim huy động thành công vốn từ quỹ đầu tư NSI Ventures của Singapore. Với nguồn dữ liệu có được sau 4 năm, tháng 1/2015, Go-Jek chính thức thành lập dưới dạng một công ty cung cấp ứng dụng công nghệ, được điều hành bởi Makarim và Moran.

Tân Bộ trưởng Makarim đã thành lập Gojek năm 2010 với mục đích đơn giản ban đầu là cải thiện ngành công nghiệp xe ôm tại Indonesia.

Tuy vậy sau 9 năm, CEO của Go-jek đi vào lịch sử làng khởi nghiệp Indonesia với tư cách nhà sáng lập startup “kỳ lân” đầu tiên của nước này. Đây là khái niệm chỉ những công ty công nghệ khởi nghiệp có vốn hóa lớn hơn 1 tỷ USD. Bốn cái tên còn lại gồm ứng dụng du lịch Traveloka, hai nền tảng thương mại điện tử Bukalapak và Tokopedia cùng công ty công nghệ tài chính Ovo được Grab hậu thuẫn.

Từ chức CEO tại tập đoàn chục tỷ USD để tham gia chính trường

Hiện Go-jek tuyên bố có hơn 2 triệu đối tác tài xế trên khắp Đông Nam Á và hơn 400.000 nhà bán lẻ xử lý hơn 2 tỷ giao dịch mỗi năm.

Một trong những người bạn đồng môn của Tân Bộ trưởng Giáo dục Makarim tại Đại học Harvard chính là Anthony Tan – đồng sáng lập và CEO của Grab. Cùng đến từ Đông Nam Á, 2 người dễ dàng bắt chuyện và dần trở nên thân thiết.

Sau khi hoàn thành chương trình Thạc sĩ quản trị Kinh doanh (MBA), cả Makarim và Anthony đều trở về quê nhà khởi nghiệp với mô hình tương tự Uber và đạt được những thành công nhất định. Hai người bạn thân ngày nào giờ trở thành đối thủ trên thị trường gọi xe đầy khốc liệt.

Nhà sáng lập kiêm CEO Go-Jek mới đây đã tuyên bố từ chức để gia nhập nội các Indonesia theo lời mời của Tổng thống Joko Widodo.

Trong một tuyên bố chung được đưa ra bởi Go-jek, hai CEO mới Andre Soelistyo và Kevin Aluwi cho biết họ rất tự hào vì Nadiem Makarim – người sáng lập Go-jek có thể tạo ra sức ảnh hưởng lớn và cống hiến cho quốc gia.

Người phát ngôn của Go-jek cũng cho biết tân Bộ trưởng Giáo dục Indonesia vẫn sẽ nắm cổ phần trong startup gọi xe này. Tuy nhiên, ông không đảm nhận vị trí điều hành hay tư vấn nào. Go-jek không tiết lộ tỷ lệ cổ phần của ông Makarim.

Theo CB Insights, Go-jek được định giá 10 tỷ USD, và được hỗ trợ bởi những “gã khổng lồ công nghệ” như Google và Tencent. Hãng này cạnh tranh với đối thủ Grab ở Đông Nam Á trong các lĩnh vực thuê xe, giao đồ ăn và thanh toán trực tuyến.

Từ dịch vụ ban đầu gọi xe trực tuyến, sau gần 10 năm phát triển, Go-Jek hiện là một siêu ứng dụng cung ứng nhiều dịch vụ từ chở khách, giao hàng, thanh toán, giao đồ ăn đến cả mát xa.

Go-Jek tham gia thị trường Việt Nam từ giữa năm 2018 với ứng dụng GoViet. GoViet cũng chứng kiến nhiều biến động ở vị trí CEO khi hay lần thay vị trí tổng giám đốc chỉ trong 6 tháng.

CEO gần nhất của GoViet là bà Lê Diệp Kiều Trang rời công ty chỉ sau 5 tháng đảm nhận vị trí điều hành. Hiện GoViet chưa thông báo ai sẽ là CEO tiếp theo.

Tại Việt Nam, GoViet hiện cung cấp 3 dịch vụ gồm chở khách, giao hàng và giao thức ăn do các đối tác tài xế 2 bánh đảm nhận. Công ty chưa triển khai dịch vụ chở khách bằng ôtô Go-Car và thanh toán điện tử Go-Pay.

Các nhà phân tích việc Tổng thống Widodo chọn ông Makarim, 35 tuổi, từng tốt nghiệp Đại học Brown và Trường Kinh doanh Harvard là dấu hiệu tích cực cho thấy người đứng đầu chính phủ Indonesia muốn đẩy mạnh phát triển ngành công nghệ nước này.

Ông Makarim nói với báo giới rằng được tham gia nội các của Tổng thống Widodo là một vinh dự lớn. Tân Bộ trưởng Giáo dục cho biết ông và Tổng thống Widodo đã nói chuyện về “phương hướng để phát triển Indonesia trong tương lai” bao gồm nguồn nhân lực, cải cách hệ thống hành chính và đầu tư.

Các chuyên gia phân tích đánh giá, việc tân Bộ trưởng Giáo dục từng tốt nghiệp Trường Kinh doanh Harvard là dấu hiệu tích cực cho thấy người đứng đầu chính phủ Indonesia muốn đẩy mạnh phát triển ngành công nghệ nước này.

Lệ Thu

Theo CNBC, Kr Asia, Inc Southest Asia/dantri