Nhà nông miền Tây “mê” trồng lúa giống chất lượng

Với việc triển khai dự án “ Sản xuất giống lúa xuất khẩu giai đoan 2011 – 2020″ và các mô hình liên kết sản xuất, tiêu thụ hạt giống lúa xác nhận 1, Trung tâm Khuyến nông quốc gia (TTKNQG), Viện Lúa ĐBSCL đã cùng nông dân trong vùng tổ chức sản xuất, cung ứng các giống lúa siêu nguyên chủng, nguyên chủng và xác nhận đạt tiêu chuẩn chất lượng, góp phần tăng năng suất và giá trị hạt lúa.

Doanh nghiệp thu mua toàn bộ lúa giống

Năm 2019, TTKNQG tiếp tục phối hợp với 10 tỉnh vùng ĐBSCL xây dựng mô hình liên kết sản xuất, tiêu thụ hạt giống lúa xác nhận 1 trên quy mô 540ha (địa điểm thực hiện tại các tỉnh Tiền Giang, An Giang, Đồng Tháp, Vĩnh Long, Cần Thơ, Kiên Giang, Cà Mau, Bạc Liêu, Trà Vinh, Sóc Trăng), thu hút 521 hộ dân tham gia.

Kết quả mô hình, năng suất lúa thu hoạch khá cao, đạt 5,55 tấn lúa khô/ha, trong khi yêu cầu mô hình đề ra là 5,3 tấn/ha.

Bên cạnh đó, TTKNQG cũng xây dựng 5 mô hình liên kết tiêu thụ lúa tại Trà Vinh, Vĩnh Long, Tiền Giang, Sóc Trăng và Bạc Liêu. Theo đó, các mô hình trồng lúa đã kết nối được với đơn vị sản xuất kinh doanh lúa giống cho nông dân nhằm thu mua toàn bộ số lượng giống sản xuất theo mô hình.

Năm 2019, doanh nghiệp và các đơn vị thực hiện mô hình đã phối hợp ký hợp đồng thu mua lúa nguyên liệu để làm lúa giống ngay từ đầu vụ, với giá 6.800 – 7.750 đồng/kg, tổng sản lượng gần 3.000 tấn giống đạt chất lượng lúa giống cấp xác nhận 1.

Các đại biểu và nông dân thăm mô hình sản xuất lúa giống tại huyện Vũng Liêm (Vĩnh Long). Ảnh: Thanh Liêm

Tại Vĩnh Long, để thực hiện thành công dự án này, Trung tâm Khuyến nông tỉnh đã cùng Trạm Khuyến nông huyện Trà Ôn phối hợp chính quyền xã Nhơn Bình chọn được 25 hộ nông dân đủ điều kiện tham gia mô hình, với tổng diện tích thực hiện 20ha. Theo đó, các hộ nông dân được hỗ trợ 80kg lúa giống nguyên chủng/ha; các loại phân bón, thuốc trừ cỏ, thuốc bảo vệ thực vật cũng được dự án hỗ trợ.

Quá trình triển khai, nông dân được cán bộ khuyến nông hướng dẫn áp dụng phương pháp sạ hàng, giống lúa là OM 5451 cấp nguyên chủng, quản lý sâu bệnh hại theo phương pháp IPM và sử dụng thuốc bảo vệ thực vật theo nguyên tắc 4 đúng.

Kết quả vụ thu đông vừa qua cho thấy, năng suất lúa khô trong mô hình đạt 5,5 tấn/ha, cao hơn ngoài mô hình 0,4 tấn/ha. Chi phí đầu tư thấp hơn ngoài mô hình hơn 2,7 triệu đồng/ha, với giá bán 6.800 đồng/kg, lợi nhuận bình quân của mô hình đạt hơn 18,7 triệu đồng/ha, cao hơn lúa sạ lan ngoài mô hình là 9,5 triệu đồng/ha.

Đại diện Trung tâm Khuyến nông Vĩnh Long cho biết, nhờ áp dụng các giải pháp kỹ thuật đồng bộ, phòng trừ sâu bệnh hại hiệu quả, tuân thủ quy trình kỹ thuật nên việc sản xuất lúa trong mô hình tiết kiệm nước tưới, giống, giảm lượng thuốc bảo vệ thực vật, phân bón…, góp phần nâng cao kỹ năng sản xuất lúa giống cho bà con nông dân.

Trung tâm Khuyến nông tỉnh cũng đã giới thiệu cho HTX Nông nghiệp Tân Mỹ hợp tác thu mua lúa giống xác nhận cho bà con với sản lượng 110 tấn. Đặc biệt, từ hiệu quả của dự án mang lại, nông dân xung quanh xã Nhơn Bình đã học hỏi và nhân rộng diện tích sản xuất lúa giống lên 47,6ha.

Thêm cánh đồng lớn trồng lúa chất lượng

Là một trong những hộ dân tham gia dự án sản xuất lúa giống trong vụ thu đông 2019, anh Thạch Mẫn ở ấp Cần Súc, xã Loan Mỹ (huyện Tam Bình, Vĩnh Long) cấy 1ha lúa siêu nguyên chủng giống OM 5451. Mới đầu, anh cũng gặp khó khăn trong khâu khử lẫn – khâu đòi hỏi nghiêm ngặt nhất trong việc sản xuất lúa giống. Nhờ chịu khó học hỏi, được cán bộ khuyến nông hướng dẫn, anh Mẫn đã dần khắc phục được khâu này, lúa sinh trưởng phát triển tốt, đạt yêu cầu dự án đề ra và được doanh nghiệp, HTX bao tiêu toàn bộ.

Anh cho biết, sẽ “đeo bám” dự án này vì không chỉ thu được hiệu quả kinh tế cao hơn so với trồng lúa thịt, mà còn vì đam mê, mong muốn những hạt giống lúa chất lượng do mình làm ra được bà con sử dụng rộng rãi. Theo đó, năng suất lúa giống (tươi) thu hoạch đạt bình quân 6,8 tấn/ha. Tuy chi phí sản xuất 1kg lúa giống cao hơn lúa hàng hóa nhưng giá bán lại cao hơn, do đó lợi nhuận cao hơn khoảng 12,5 triệu đồng/ha.

Trong giai đoạn từ 2012 – 2018, Viện Lúa ĐBSCL cũng đã phối hợp Trung tâm Giống nông nghiêp các tỉnh ĐBSCL thực hiện các chương trình duy trì giống gốc, sản xuất giống siêu nguyên chủng, xây dựng mô hình trình diễn công nghệ sản xuất giống cấp nguyên chủng, sản xuất lúa nguyên chủng…

Kết quả, Viện đã duy trì giống gốc diện tích 33ha, sản lượng hơn 23,2 tấn; sản xuất giống siêu nguyên chủng gồm 24 giống OM trên diện tích 74ha, với sản lượng trên 280 tấn; xây dựng mô hình trình diễn công nghê sản xuất giống siêu nguyên chủng và nguyên chủng từ nguồn vốn huy đông với diện tích 2.558,5ha, sản lượng 10.368 tấn.

Viện Lúa còn tổ chưc 16 lớp đào tạo về quy trình công nghệ nhân giống cấp nguyên chủng cho người dân. Nhờ vậy, công tác sản xuất và quản lý giống của các địa phương đạt hiệu quả cao hơn, đặc biệt là đảm bảo chất lượng hạt lúa giống.