Nhà khoa học nhân dân: Tại sao không?
Trước một loạt đề xuất danh hiệu mới, nhiều ý kiến cho rằng nước ta đã quá đủ chức danh, danh hiệu. Nhưng cũng có ý kiến, nếu có thêm danh hiệu cũng không ảnh hưởng gì.
Phiên thảo luận tại Ủy ban Thường vụ Quốc hội ngày 21/3, dự thảo Luật Thi đua khen thưởng (sửa đổi) thu hút nhiều ý kiến. Đặc biệt, nhiều ý kiến xoay quanh các danh hiệu mới: Nhà khoa học nhân dân, nhà khoa học ưu tú, danh nhân.
Kỳ trước, “ Gọi người sống là danh nhân, buồn cười” chúng tôi giới thệu các ý kiến không đồng tình. Kỳ này, xin giới thiệu những ý kiến ủng hộ danh hiệu mới.
Nên có “Nhà khoa học nhân dân”
Bác sĩ, tiến sĩ, nhà văn, Đại biểu QH Nguyễn Minh Hồng cho rằng, nước ta hiện có nhiều chức danh, giả.i thưởn.g, danh hiệu. Tuy nhiên, có thêm “Nhà khoa học nhân dân” cũng không ảnh hưởng gì.
“Nếu thế giới có chức danh đó, chúng ta có cũng được thôi, miễn không phải mình ta một phách. Cũng như thầy thuố.c nhân dân, nhà giáo nhân dân… người làm khoa học phục vụ nhân dân. Thêm danh hiệu tôn vinh để người ta phấn đấu”, vị bác sĩ, tiến sĩ, nhà văn, đại biểu QH nói.
Tuy nhiên, ông Nguyễn Minh Hồng lưu ý, cần thận trọng và cân nhắc kỹ dùng chữ “nhân dân”. Bởi có những công trình nghiên cứu của nhà khoa học nhưng nhân dân không trực tiếp được hưởng. Ví dụ, công trình nghiên cứu giống lúa, giống khoai… nhân dân được hưởng. Nhưng nghiên cứu về một chuyên ngành lịch sử chẳng hạn, chưa chắc nhân dân được hưởng.
Ông Nguyễn Minh Hồng: “Thêm danh hiệu tôn vinh để người ta phấn đấu”
Giáo sư – Viện sĩ – Nhà giáo nhân dân Phạm Minh Hạc cũng đồng thuận đề xuất có thêm các danh hiệu trên. Ông Hạc từng giữ các chức vụ Bộ trưởng Bộ GD-ĐT, Chủ tịch Hội đồng chức danh giáo sư nhà nước…, được coi là người cả đời theo đuổi “giá trị con người”.
Theo ông, ở một vài nước trên thế giới, giáo sư dạy lâu trong trường ĐH thường được vinh danh trước khi về hưu. Cụ thể nhà nước phong danh hiệu Giáo sư công huân, Giáo sư danh dự… cho họ.
Video đang HOT
Nước ta đề xuất danh hiệu “nhà khoa học nhân dân” cũng có ý nghĩa như vậy. Tuy nhiên, mỗi nước một cách gọi khác nhau. Ví dụ, ở Nga có nhà khoa học công huân, nước ta có thể có nhà khoa học nhân dân… Riêng chữ “nhân dân”, có thể xuất phát từ hoàn cảnh nước ta có điểm riêng, lấy chữ “nhân dân” làm danh hiệu cao nhất.
“Những người có công lao, đóng góp nền khoa học Việt Nam, gắn với cuộc sống người dân, độc lập nước nhà… đáng tôn vinh như vậy”, ông Phạm Minh Hạc nói.
Thời gian qua, có nhiều ý kiến cho rằng, trong khoa học đã có các giả.i thưởn.g và học hàm giáo sư, do vậy không cần thêm danh hiệu nữa. Người từng đảm nhiệm vai trò Chủ tịch Hội đồng chức danh giáo sư nhà nước, ông Phạm Minh Hạc không tán thành quan điểm trên. Bởi, theo ông, “Giáo sư” là chức danh chỉ công việc, chức vụ người đạt trình độ cao… Nhà khoa học nhân dân là danh hiệu tôn vinh, không thể nói có cái này, thôi cái kia.
Ông Phạm Minh Hạc cũng cho biết, ở các nước trên thế giới, giáo sư công huân, danh dự… sự nghiệp của họ gắn với cuộc sống và hạnh phúc nhân dân. Do vậy, nói “nhân dân” chỉ dùng cho nhà giáo, thầy thuố.c… là không hợp lý.
Chỉ nên xét danh nhân cho người đã mất
Ông Phạm Minh Hạc từng đảm nhiệm vai trò Chủ tịch Hội đồng Tư vấn Khoa học đặt, đổi tên đường phố Hà Nội. Ông Hạc cho biết, Hà Nội cũng như nhiều địa phương khác dùng tên danh nhân đặt tên đường, phố. Riêng Hà Nội, người mất trên 10 năm được xét danh nhân đặt tên đường.
Tuy nhiên, ở các nước trên thế giới, thời gian người mất được xét danh nhân còn lâu hơn. Ví dụ, nước pháp, người mất 50 mới được xem xét và phong danh nhân.
Theo ông Hạc, nước ta nên có nghị định về danh nhân để đặt tên đường phố.Trong đó lưu ý, phải đặt yếu tố thời gian, không bao giờ đặt danh nhân cho người sống.
Ông Nguyễn Minh Hồng cho rằng” “Danh hiệu danh nhân trên thế giới có, nước ta nên có. Thế giới chỉ phong danh nhân người chế.t, chúng ta cũng chỉ nên như vậy”.
Nếu phong danh nhân sống, mai mốt người đó làm gì “dở hơi” chẳng hạn, còn được là danh nhân nữa không? Do vậy, ông Hồng cho rằng, chỉ nên phong khi họ mất đi rồi, công trình vẫn đóng góp đất nước, dân tộc.
Giáo sư, Tiến sĩ, Nhà giáo nhân dân Nguyễn Lân Dũng: Nước ta có thầy thuố.c nhân dân, nhà giáo nhân dân… thêm nhà khoa học nhân dân, tạo sự trùng lặp và khó xử. Bởi nhà giáo, thầy thuố.c cũng là nhà khoa học.
Bên cạnh đó, nhà khoa học có giả.i thưởn.g riêng cả ở trong nước lẫn quốc tế. Trong đó có giải Nobel, giải Fields là những giả.i thưởn.g cao nhất, rất vinh dự. Nếu chúng ta có thêm danh hiệu nữa, chỉ càng thêm phức tạp.
Theo 24h
"Gọi người sống là danh nhân, buồn cười"
"Người còn sống không nên gọi là danh nhân. Nếu bây giờ gọi tôi hay một ông A, bà B nào đó là danh nhân, thật buồn cười". Đó là ý kiến của GS Văn Như Cương khi trao đổi về dự thảo các danh hiệu mới: Nhà khoa học nhân dân, danh nhân.
Trước đó, ngày 21/3, dự thảo Luật Thi đua khen thưởng (sửa đổi) được thảo luận tại Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Dự thảo đã bổ sung hàng loạt các danh hiệu mới: Nhà khoa học nhân dân, nhà khoa học ưu tú, danh nhân.
"Nếu gọi tôi là danh nhân, thật buồn cười"
Theo ban soạn thảo, danh hiệu danh nhân nhằm tôn vinh những người có đóng góp đặc biệt cho đất nước (Quốc tổ Hùng Vương, anh hùng dân tộc...).
Nguyên trưởng Ban Khoa giáo Trung ương, ông Phạm Tất Dong cho rằng, "danh nhân" không phải là chức tước, danh hiệu. Danh nhân là người nổi danh được nhiều người biết đến. Do vậy, đây không phải là "cái" đem ra hội đồng xét duyệt.
Danh nhân chỉ nên dùng cho người đã mất, có giá trị để lại to lớn cho xã hội. Khi viết sách, báo, nhắc lại... chúng ta gọi danh nhân để trân trọng. Ví dụ, nước ta có danh y Tôn Thất Tùng, danh tướng Trần Hưng Đạo...
Ngược lại, không nên gọi người sống là danh nhân. Đặc biệt, không gọi trực tiếp đây là danh nhân A, danh nhân B... Ví dụ, tại hội nghị, dẫn chương trình xướng lên: mời danh nhân Nguyễn Văn A lên phát biểu. Có lẽ ai cũng thấy rất khó nghe.
Nếu muốn tôn vinh người tài, Nhà nước có thể tặng người ta một một phầ.n thưởn.g tinh thần lớn. Ví dụ Bác Hồ trước đây tặng áo lụa, người đó được cả nước biết đến, đó là một thứ tôn vinh.
Nguyên trưởng Ban Khoa giáo Trung ương Phạm Tất Dong
GS Văn Như Cương cũng không đồng tình người còn sống được gọi là danh nhân. Ông Cương nói: "Nếu bây giờ gọi tôi hay một A, ông B nào đó là danh nhân, thật quá buồn cười".
Theo ông Văn Như Cương, không có nước nào nhà nước phong danh nhân, chỉ có nhân dân tự phong cho người tài. Có những người cống hiến giá trị to lớn, nhưng sau thời gian dài, có khi chế.t vài chục năm sau người ta mới nhận ra. Không phải cứ ai giỏi, được công nhận ngay. Nếu có người được bầu danh nhân lúc sống, khi chế.t không ai nhớ đến nữa, quá buồn.
Đại biểu QH Dương Trung Quốc cũng cho rằng, danh hiệu danh nhân là vấn đề phức tạp, đã có chuẩn mực. Đây không phải là thứ có thể định lượng được.
"Nếu phong anh hùng dân tộc là danh nhân như dự thảo, tôi thấy bản thân chữ "anh hùng dân tộc" đã có sự tôn vinh mang tính nhà nước, nhân dân rồi", ông Quốc cho hay.
Nước ta đã quá nhiều danh hiệu
Theo ông Quốc, chức danh "nhà khoa học nhân dân" dùng để vinh danh các nhà khoa học. Nhưng đã có học hàm, học vị giả.i thưởn.g khoa học... để vinh danh họ. Thêm nhà khoa học nhân dân không giải quyết được gì.
Ông Phạm Tất Dong có quan điểm, không phải cái gì cũng thêm chữ "nhân dân". Thí dụ người làm ngân hàng giỏi không thể gọi là kế toán nhân dân. Nhân dân chỉ dùng cho những người có sự nghiệp gắn với phong trào quần chúng, tiếp xúc với nhân dân. Nhà giáo, nghệ sỹ, thầy thuố.c... là những người như vậy.
Nhà khoa học sống bằng thí nghiệm, có người gắn bó với phòng thí nghiệm cả đời. Giới khoa học vẫn nói với nhau: "Làm khoa học phải dám chịu cô đơn". Nghĩa là có những phát minh, sáng chế bị coi là điên khùng, cả thế giới phản đối, nhưng nhiều năm sau người ta mới thấy giá trị đóng góp.
Nếu muốn vinh danh, ở trường học gọi là giáo sư, trong viện nghiên cứu có thể gọi là viện sỹ. Có phát minh, gọi là "nhà sáng chế", đó cũng là vinh dự lớn lao.
"Tôi và bạn bè thấy mình được phong giáo sư là tốt lắm rồi", vị GS từng làm phó Ban Khoa giáo Trung ương chia sẻ.
Theo GS Văn Như Cương, các danh hiệu của nước ta đã quá nhiều, quá nhàm, không thực chất. Ví dụ nhà giáo ưu tú, nhà giáo nhân dân. Nếu xóa bỏ được, có thể bỏ các chức danh ấy, gây sự lãng phí, mất đoàn kết. Ngoài ra, không nên thêm chức danh nào nữa.
Theo 24h
Sẽ có thêm danh hiệu "danh nhân"? Dự thảo luật thi đua khen thưởng (sửa đổi) vừa được thảo luận tại Ủy ban TVQH sáng nay (21/3) đã bổ sung hàng loạt các danh hiệu mới: nhà khoa học nhân dân, nhà khoa học ưu tú, và đặc biệt, danh hiệu "danh nhân". Theo Ban soạn thảo, danh hiệu "danh nhân" nhằm tôn vinh những người có đóng góp đặc...