Nhà chờ ‘5 sao’ và chuyện ‘đẽo chân vừa giày’

Theo dõi VGT trên

Những lo ngại nhà chờ xe buýt ‘5 sao’ không thực hiện đúng công năng, sớm bị đồng hóa vào bức tranh đô thị vốn chắp vá là rất đáng cân nhắc.

LTS: Dự án Luật đầu tư công dự kiến sẽ được QH bấm nút thông qua tại kỳ họp QH lần này. Tuy nhiên, trong quá trình thảo luận vừa qua, các ĐBQH vẫn tiếp tục đề xuất ban soạn thảo cần giải trình cụ thể hơn nữa về nhiều vấn đề. Tuần Việt Nam xin giới thiệu góc nhìn của tác giả Phong Trần về các dự án đầu tư công, xuất phát từ một câu chuyện cụ thể.

Không lâu nữa, dự án nhà chờ xe buýt nhanh (Hanoi BRT), hiện đại nhất Việt Nam với tổng vốn đầu tư lên đến 55 triệu USD sẽ đi vào hoạt động. Hiện nhà chờ mẫu tại ngã tư Hoàng Minh Giám và Lê Văn Lương đã thành hình và được gắn mác “5 sao”, với đầy đủ công năng của một nhà chờ xe buýt nhanh theo chuẩn quốc tế.

Hệ thống giao thông công cộng được cải tiến là điều đáng mừng. Tuy nhiên, từ đây lại xuất hiện một nỗi lo về tính thích ứng của con người và tính bền vững của công trình. Nỗi lo này là có cơ sở khi mà câu chuyện đầu tư công ở Việt Nam còn có quá nhiều chuyện để nói.

Nhà chờ 5 sao và chuyện đẽo chân vừa giày - Hình 1

Nhà chờ ‘5 sao’. Ảnh: Hanoibrt.vn

Những bài học cũ

Video đang HOT

Những rủi ro này được cảnh báo từ rất nhiều bài học.

Kế hoạch phân làn đường trong nội đô Hà Nội được Sở GTVT triển khai từ tháng 9/2011 với 5 làn đường, đến tháng 12/2011 nghiên cứu phân thêm 8 làn đường khác với vốn đầu tư nhiều tỷ đồng. Biện pháp phân làn được thực hiện bằng phương pháp cắm biển và rào chắn ngay giữa các phần đường.

Tuy nhiên, sau một thời gian, số lượng vi phạm không đếm xuể và sau đó không lâu, đề án âm thầm… đổ bể [1]. Các con đường đã được cắm biển phân làn vẫn lưu thông với hình ảnh bát nháo quen thuộc. Như vậy, ngoài các yếu tố bất hợp lý về bố trí cơ sở hạ tầng giao thông, thì thói quen lưu thông của người dân đã làm cho ý tưởng của Sở GTVT Hà Nội thất bại.

Bài học đầu tư công ở câu chuyện này là: Sự áp đặt các khuôn khổ vào văn hóa lưu thông một cách đột ngột đã khiến cho sự thích ứng không bắt kịp. Đến lượt mình, văn hóa lưu thông còn quay trở lại ngăn cản ý chí của nhà quản lý thông qua số đông.

Tương tự phong trào mỗi tỉnh một cảng biển, cảng hàng không cũng bắt đầu được “phổ cập” ở Việt Nam. Một số “sân bay tỉnh” hiệu quả thấp. Song thấp mà vẫn được nâng cấp thành sân bay quốc tế như sân bay Cần Thơ mới thành điều đáng nói.

Sân bay Cần Thơ vốn có tên là sân bay Trà Nóc là sân bay quân sự của quân đội Việt Nam cộng hòa hoàn thành năm 1961. Đến năm 2005 mới được sửa chữa và đi vào hoạt động thương mại với các chuyến bay nội địa vào năm 2009. Nhưng hiệu quả vận chuyển lại không đạt như mong đợi.

Vậy mà năm 2011, với lý do gánh bớt sự quá tải cho sân bay Tân Sơn Nhất, sân bay Cần Thơ được chính thức cắt băng nâng cấp lên sân bay quốc tế. Lưu lượng khách thông quan năm đó là 208.000 lượt, năm 2012 là 200.000 lượt và 2013 là 241.500 lượt (công suất thiết kế là 2 3 triệu hành khách/năm) [2].

Nhà chờ 5 sao và chuyện đẽo chân vừa giày - Hình 2

Bên trong nhà chờ ‘5 sao’. Ảnh: Hanoibrt.vn

Nhà chờ có thành bài học mới?

Quay trở lại với nhà chờ xe buýt 5 sao. Rõ ràng công trình này phù hợp với nhu cầu phát triển của siêu đô thị như Hà Nội. Nhưng xét về thời cơ và trình độ phát triển của cả kinh tế lẫn dân trí dường như đều chưa phải lúc. Việc tiến hành đầu tư công nhưng bỏ qua các nghiên cứu, điều tra tiền dự án về tính hiệu quả và tâm lý, thói quen của công chúng một cách thận trọng và rộng rãi một lần nữa tạo nên một cảnh báo có tiền lệ.

Sự gượng ép áp dụng những thứ quá tân thời trên nền tảng ý thức xã hội chưa phát triển tương xứng cũng phải trả giá không kém việc ràng buộc mình vào những thứ cũ kỹ. Điều lo ngại này từng được bàn đến nhiều trong dự án xây dựng đường sắt cao tốc Bắc Nam cách đây gần 4 năm trước. Rằng những tài sản công cộng có giá trị sẽ bị hủy hoại bởi chính những người đi tàu. Vì với mặt bằng ý thức và dân trí hiện thời, sẽ không thể tạo ra được một thói quen tốt trong việc tôn trọng cộng đồng và tài sản chung, chứ chưa kể đến việc sẽ hình thành một môi trường tham gia giao thông có văn hóa.

Câu chuyện tương tự ở Hanoi BRT nói chung và nhà chờ xe buýt 5 sao nói riêng rõ nét hơn khi mà ở hiện tại, xe buýt vẫn chưa thoát khỏi danh xưng “hung thần đường phố”, thái độ phục vụ còn gây ác cảm, nạn trộm cắp vẫn đáng lo ngại và ý thức của người thụ hưởng dịch vụ còn thấp.

Từ thực trạng này, những lo ngại nhà chờ xe buýt 5 sao sẽ không thực hiện đúng công năng ban đầu, bị chiếm dụng thành tụ điểm tệ nạn hay sớm bị đồng hóa vào bức tranh đô thị vốn đang nhốn nháo và đầy chắp vá.

Đột ngột áp dụng những phương thức quản lý hay hạ tầng hiện đại sẽ tạo nên những bước nhảy cóc không mong muốn trong tiến trình tiến bộ từng bước của văn hóa và dân trí. Hậu quả của hành động này tất yếu sẽ là sự đổ bể của cái hiện đại và sự chững lại của văn hóa và dân trí do hụt hẫng trước cái mới mẻ trong khi còn bị níu kéo mạnh mẽ bởi sợi dây lịch sử.

Như vậy, cái đáng phải làm trước khi thực hiện những sáng kiến đầu tư trong quản lý nhà nước phải là quá trình thăm dò dư luận cũng như điều tra, cân nhắc kỹ lưỡng về các đặc tính cũng như trình độ văn hóa, dân trí của người sử dụng, ảnh hưởng để đưa đến những quyết sách đúng đắn và phù hợp nhất, thay vì chủ quan triển khai các sáng kiến rồi ép buộc người dân phải tuân theo như một mệnh lệnh hành chính.

Thêm nữa, trong quá trình ứng dụng các thành tựu mới vào cải thiện đời sống cộng đồng, cần lưu ý đến tính liên hệ với các ứng dụng đang sử dụng hoặc từng sử dụng để đảm bảo không tồn tại quá nhiều khoảng cách về trình độ khiến cho việc sử dụng cũng như vận hành thất bại. Bởi văn hóa cộng đồng và dân trí vốn là hai giá trị bền vững. Do đó không thể cải tạo bằng cách nhảy hoặc ép buộc thích ứng bằng các quy tắc đột ngột

Đầu tư công vốn không chỉ chú trọng hiệu quả mà còn cân nhắc đến các giá trị như công bằng, phù hợp và bền vững. Bởi những tác động của nó có ý nghĩa sâu rộng đến cộng đồng và sự phát triển chung của quốc gia. Ở các nước tiên tiến, việc điều tra kỹ lưỡng trước khi tiến hành đầu tư bằng tham vấn hay trưng cầu dân ý trở nên quen thuộc, thậm chí là một khâu bắt buộc của dự án. Nhưng ở Việt Nam, điều này vẫn còn xa lạ và cũng bởi thế mà ngày càng phổ biến những công trình, dự án được đầu tư lớn từ ngân sách nhưng tính hiệu quả lại thấp gây thất thoát, lãng phí nghiêm trọng.

Phong Trần

Theo Vietbao

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?
Có;
Không

Tiêu điểm

Nhân chứng kể giây phút cứu bé gái trong ô tô lao xuống kênh ở Nam ĐịnhNhân chứng kể giây phút cứu bé gái trong ô tô lao xuống kênh ở Nam Định
18:16:20 31/01/2025
Tai nạn giao thông, cô gái vừa tốt nghiệp đại học ở Hải Dương tử vong tối mồng 3 TếtTai nạn giao thông, cô gái vừa tốt nghiệp đại học ở Hải Dương tử vong tối mồng 3 Tết
14:27:18 01/02/2025
Thủ tướng chỉ đạo làm rõ vụ ô tô lao xuống mương ở Nam Định làm 7 người chếtThủ tướng chỉ đạo làm rõ vụ ô tô lao xuống mương ở Nam Định làm 7 người chết
21:13:09 31/01/2025
Quán ở Hà Nội bán 1,2 triệu đồng/3 bát bún riêu bị đình chỉ hoạt độngQuán ở Hà Nội bán 1,2 triệu đồng/3 bát bún riêu bị đình chỉ hoạt động
21:26:20 31/01/2025
Quán bún Hà Nội xin lỗi vụ bán 1,2 triệu đồng 3 bát bún riêu ngày Tết, nói chỉ là 'hiểu lầm'Quán bún Hà Nội xin lỗi vụ bán 1,2 triệu đồng 3 bát bún riêu ngày Tết, nói chỉ là 'hiểu lầm'
09:01:26 01/02/2025
Vụ xe ôtô lao xuống mương 7 người tử vong: Công an công bố nguyên nhân ban đầuVụ xe ôtô lao xuống mương 7 người tử vong: Công an công bố nguyên nhân ban đầu
07:02:07 31/01/2025
Đèn giao thông không sáng, ô tô tông nhau lật ngửa giữa ngã tư ở Bình DươngĐèn giao thông không sáng, ô tô tông nhau lật ngửa giữa ngã tư ở Bình Dương
18:21:00 31/01/2025
Bộ Công an chỉ đạo khẩn trương điều tra, xử lý vụ ô tô mất lái ở Nam ĐịnhBộ Công an chỉ đạo khẩn trương điều tra, xử lý vụ ô tô mất lái ở Nam Định
05:14:38 31/01/2025

Tin đang nóng

Tình trạng đáng lo của Khả Ngân ngày đầu năm mớiTình trạng đáng lo của Khả Ngân ngày đầu năm mới
20:54:50 01/02/2025
Ảnh cực hiếm: Vợ giám đốc của Xuân Trường về Tuyên Quang ăn Tết, khoảnh khắc tương tác với gia đình chồng gây sốtẢnh cực hiếm: Vợ giám đốc của Xuân Trường về Tuyên Quang ăn Tết, khoảnh khắc tương tác với gia đình chồng gây sốt
19:57:49 01/02/2025
Hoa hậu hạng A Vbiz công bố 7 bức ảnh chưa từng thấy sau khi quay lại với bạn trai cũHoa hậu hạng A Vbiz công bố 7 bức ảnh chưa từng thấy sau khi quay lại với bạn trai cũ
22:37:04 01/02/2025
Lê Giang đáp trả cực căng 1 nam diễn viên nghi chê phim Trấn Thành nhạt nhẽo, hẹn gặp mặt giải quyết trực tiếpLê Giang đáp trả cực căng 1 nam diễn viên nghi chê phim Trấn Thành nhạt nhẽo, hẹn gặp mặt giải quyết trực tiếp
19:59:35 01/02/2025
Tai nạn liên hoàn trên cao tốc TPHCM - Long Thành, giao thông ùn tắcTai nạn liên hoàn trên cao tốc TPHCM - Long Thành, giao thông ùn tắc
19:03:32 01/02/2025
Mỹ nam Việt đẹp tới mức không một ai chê nổi: Nhìn tưởng siêu sao xứ Hàn lại hao hao Hứa Quang Hán mới tàiMỹ nam Việt đẹp tới mức không một ai chê nổi: Nhìn tưởng siêu sao xứ Hàn lại hao hao Hứa Quang Hán mới tài
21:33:42 01/02/2025
Cặp đôi diễn viên hot nhất showbiz toang giữa Tết Nguyên đán, nhà gái cạch mặt không thèm về quê chồng?Cặp đôi diễn viên hot nhất showbiz toang giữa Tết Nguyên đán, nhà gái cạch mặt không thèm về quê chồng?
20:51:04 01/02/2025
Xuất hiện phim Việt được netizen "kêu gào" đòi giải cứu, Trấn Thành cũng bị vạ lâyXuất hiện phim Việt được netizen "kêu gào" đòi giải cứu, Trấn Thành cũng bị vạ lây
23:22:25 01/02/2025

Tin mới nhất

8 ngày nghỉ Tết, có 481 người phải cấp cứu do pháo nổ

8 ngày nghỉ Tết, có 481 người phải cấp cứu do pháo nổ

03:00:38 02/02/2025
Tổng cộng trong 8 ngày nghỉ Tết có 481 trường hợp khám, cấp cứu do pháo nổ, pháo hoa; 47 trường hợp khám, cấp cứu tai nạn do vũ khí, vật liệu nổ tự chế, chưa ghi nhận ca tử vong.
Mùng 4 Tết, hơn 2.100 tài xế vi phạm nồng độ cồn

Mùng 4 Tết, hơn 2.100 tài xế vi phạm nồng độ cồn

19:01:36 01/02/2025
CSGT toàn quốc cũng xử lý 5.671 trường hợp vi phạm, tạm giữ 40 ô tô và 2.575 xe mô tô. Đồng thời, tước 332 giấy phép lái xe các loại, trừ điểm bằng lái 864 trường hợp.
Mùng 4 Tết, 21 người tử vong vì tai nạn giao thông

Mùng 4 Tết, 21 người tử vong vì tai nạn giao thông

18:50:00 01/02/2025
Về tình hình giao thông tại TP Hà Nội và các địa phương giáp ranh, các tuyến đường nội thành Hà Nội hướng lên khu vực trung tâm lưu lượng người và phương tiện tham gia giao thông bình thường, giao thông thuận lợi,không xảy ra ùn tắc.
4 ô tô tông liên hoàn trên cao tốc TPHCM - Long Thành, ùn tắc kéo dài

4 ô tô tông liên hoàn trên cao tốc TPHCM - Long Thành, ùn tắc kéo dài

15:13:39 01/02/2025
Tại hiện trường, các phương tiện đều bị hư hỏng nặng phần đầu và đuôi. Nhiều mảnh vỡ văng tung tóe trên mặt đường, có ít nhất 1 ô tô bung túi khí.
Tàu cảnh sát biển cấp cứu thành công 1 thuyền viên người nước ngoài

Tàu cảnh sát biển cấp cứu thành công 1 thuyền viên người nước ngoài

14:54:32 01/02/2025
Ngay sau khi nhận được thông tin, Bộ Tư lệnh Vùng Cảnh sát biển 3 đã lệnh cho tàu Cảnh sát biển 2011 rời cảng khẩn cấp chở theo cán bộ, nhân viên y tế, cán bộ Biên phòng huyện Côn Đảo đi cấp cứu bệnh nhân.
Rác thải sinh hoạt không phân loại có thể bị từ chối tiếp nhận

Rác thải sinh hoạt không phân loại có thể bị từ chối tiếp nhận

09:02:36 01/02/2025
Công nhân môi trường có thể từ chối tiếp nhận chất thải không phân loại, không sử dụng bao bì, thùng chứa theo quy định của chính quyền địa phương.
33 người chết vì tai nạn giao thông trong ngày mùng 3 tết

33 người chết vì tai nạn giao thông trong ngày mùng 3 tết

21:35:38 31/01/2025
Trong ngày mùng 3 tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025, toàn quốc xảy ra 56 vụ tai nạn giao thông khiến 33 người chết và 52 người bị thương.
Hàng xóm nhớ lại chuyến xe định mệnh cướp đi 7 sinh mạng ngày mùng 2 Tết

Hàng xóm nhớ lại chuyến xe định mệnh cướp đi 7 sinh mạng ngày mùng 2 Tết

21:21:13 31/01/2025
Tang thương bao trùm thị trấn Giao Thủy (huyện Giao Thủy, tỉnh Nam Định) khi 7 người trong một gia đình gặp nạn trên chuyến xe định mệnh, vĩnh viễn rời xa người thân.
Nam Định: Va chạm với ô tô, người phụ nữ bị văng xuống sông

Nam Định: Va chạm với ô tô, người phụ nữ bị văng xuống sông

21:18:45 31/01/2025
Vụ tai nạn giao thông xảy ra chiều nay (31/1) tại khu vực cống Xác (thôn Đông Lĩnh, xã Đồng Thịnh, huyện Nghĩa Hưng, tỉnh Nam Định) khiến một người phụ nữ bị văng xuống sông.
Người đàn ông bơi ra giữa sông cứu một phụ nữ nhảy cầu

Người đàn ông bơi ra giữa sông cứu một phụ nữ nhảy cầu

19:05:53 31/01/2025
Chiều 31/1, lãnh đạo UBND thị trấn nông trường Việt Trung, huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình cho biết, một phụ nữ đã được cứu sống sau khi nhảy cầu.
Mùng 3 Tết, CSGT toàn quốc xử lý hơn 2.000 tài xế vi phạm nồng độ cồn

Mùng 3 Tết, CSGT toàn quốc xử lý hơn 2.000 tài xế vi phạm nồng độ cồn

19:03:10 31/01/2025
Cục CSGT (Bộ Công an) thông tin, trong ngày mùng 3 Tết, CSGT toàn quốc xử lý hơn 2.000 trường hợp vi phạm nồng độ cồn, vi phạm về tốc độ hơn 970 trường hợp.
Điều tra vụ nhà dân cháy khiến 3 người bị thương

Điều tra vụ nhà dân cháy khiến 3 người bị thương

18:34:58 31/01/2025
Cơ quan chức năng tỉnh Cà Mau đang điều tra làm rõ nguyên nhân vụ nhà dân bị cháy khiến 3 người bị thương ngày mùng 2 Tết Ất Tỵ 2025.

Có thể bạn quan tâm

Công nghệ mới khiến tủ lạnh rẻ và thân thiện môi trường hơn

Công nghệ mới khiến tủ lạnh rẻ và thân thiện môi trường hơn

Thế giới

04:28:50 02/02/2025
Nguyên lý cốt lõi đằng sau hệ thống làm lạnh thermogalvanic nằm ở khả năng khai thác các phản ứng điện hóa thuận nghịch để tạo ra hiệu ứng làm mát, thay vì dựa vào các chu trình nhiệt động lực học phổ biến trong tủ lạnh hiện nay.
Hoa hậu Tiểu Vy gây bất ngờ trong "Bộ tứ báo thủ"

Hoa hậu Tiểu Vy gây bất ngờ trong "Bộ tứ báo thủ"

Hậu trường phim

23:33:30 01/02/2025
Bộ tứ báo thủ của đạo diễn Trấn Thành đang dẫn đầu phòng vé dịp Tết Nguyên đán. Trong đó, Hoa hậu Việt Nam 2018 Tiểu Vy gây nhiều bất ngờ về diễn xuất.
Tình trạng sức khỏe tinh thần của Justin Bieber khiến người hâm mộ lo lắng

Tình trạng sức khỏe tinh thần của Justin Bieber khiến người hâm mộ lo lắng

Sao âu mỹ

23:30:54 01/02/2025
Nam ca sĩ Justin Bieber tiếp tục khiến nhiều người lo lắng khi xuất hiện với vẻ ngoài tiều tụy. Anh cũng liên tục có những hành động gây chú ý trên mạng xã hội.
Hoa hậu Vbiz đóng phim trăm tỷ của Trấn Thành mỉa mai gây sốc về phát ngôn chê phim nhạt nhẽo của MC Quốc Thuận

Hoa hậu Vbiz đóng phim trăm tỷ của Trấn Thành mỉa mai gây sốc về phát ngôn chê phim nhạt nhẽo của MC Quốc Thuận

Sao việt

23:27:48 01/02/2025
Sau Lê Giang thì người đẹp này có bài đăng dài nhắc thẳng tên MC Quốc Thuận về status ám chỉ phim Trấn Thành vô tri, nhạt nhẽo .
Jennie (BLACKPINK) cảm thấy khó theo kịp xu hướng của giới trẻ

Jennie (BLACKPINK) cảm thấy khó theo kịp xu hướng của giới trẻ

Nhạc quốc tế

23:14:59 01/02/2025
Vào cuối tháng 1, một video có sự góp mặt của Jennie với tư cách là khách mời đã được tải lên kênh YouTube SsookSsook .
Một nam ca sĩ Vbiz trừng mắt quát fan mà không ai tranh cãi

Một nam ca sĩ Vbiz trừng mắt quát fan mà không ai tranh cãi

Nhạc việt

23:11:03 01/02/2025
Nhiều người thừa nhận, chỉ có đu idol quốc nội mới cảm nhận được sự mắng mỏ đầy đanh đá nhưng lại ngập tràn yêu thương đến từ thần tượng như vậy.
Phim Tết dở đến mức bị nhà rạp thẳng tay cắt suất chiếu, mang tiếng "kiếp nạn đầu tiên của 2025" cũng chẳng oan

Phim Tết dở đến mức bị nhà rạp thẳng tay cắt suất chiếu, mang tiếng "kiếp nạn đầu tiên của 2025" cũng chẳng oan

Phim châu á

22:06:34 01/02/2025
Theo 163, ngày 2/1, tức Mùng 4 tết, suất chiến của phim Anh Hùng Xạ Điêu: Hiệp Chi Đại Giả đã tụt xuống còn 6,3%, trong khi ngày đầu phim đạt hơn 10%.
Bộ Tứ Báo Thủ: Bước lùi đáng tiếc của Trấn Thành

Bộ Tứ Báo Thủ: Bước lùi đáng tiếc của Trấn Thành

Phim việt

21:30:23 01/02/2025
Trấn Thành dường như không còn giữ được phong độ làm phim hoặc không còn ý tưởng nào mới lạ do phải chạy deadline cho kịp Tết mỗi năm.
Rodrygo từ chối 300 triệu euro của Al Hilal, hẹn Mbappe tạo kỷ lục

Rodrygo từ chối 300 triệu euro của Al Hilal, hẹn Mbappe tạo kỷ lục

Sao thể thao

21:23:17 01/02/2025
Rodrygo từ chối lời đề nghị 300 triệu euro từ Al Hilal đến thay Neymar, quyết ở lại Real Madrid cùng Mbappe, Vinicius và Jude Bellingham tạo bộ tứ siêu đẳng.
Sinh 8 con gái, ông bố ở Đà Nẵng nhận 'món quà' quý giá dịp tết Nguyên đán

Sinh 8 con gái, ông bố ở Đà Nẵng nhận 'món quà' quý giá dịp tết Nguyên đán

Netizen

20:27:40 01/02/2025
Mỗi dịp Tết đến, các con gái lại thay phiên nhau về đón Tết cùng bố mẹ. Vào mùng 2 Tết, cả gia đình ông Thương tề tựu đông đủ bên mâm cơm đoàn viên.
Lisa (BLACKPINK) đăng ảnh hẹn hò bạn trai CEO ở Anh, động thái "nửa kín nửa hở" khiến MXH bùng nổ

Lisa (BLACKPINK) đăng ảnh hẹn hò bạn trai CEO ở Anh, động thái "nửa kín nửa hở" khiến MXH bùng nổ

Sao châu á

19:04:25 01/02/2025
Sáng 1/2, cộng đồng mạng châu Á dậy sóng khi Lisa (BLACKPINK) bất ngờ chia sẻ lên story Instagram hình ảnh vào hôm hẹn hò bạn trai - CEO Frédéric Arnault