Nhà chờ ‘5 sao’ và chuyện ‘đẽo chân vừa giày’

Theo dõi VGT trên

Những lo ngại nhà chờ xe buýt ‘5 sao’ không thực hiện đúng công năng, sớm bị đồng hóa vào bức tranh đô thị vốn chắp vá là rất đáng cân nhắc.

LTS: Dự án Luật đầu tư công dự kiến sẽ được QH bấm nút thông qua tại kỳ họp QH lần này. Tuy nhiên, trong quá trình thảo luận vừa qua, các ĐBQH vẫn tiếp tục đề xuất ban soạn thảo cần giải trình cụ thể hơn nữa về nhiều vấn đề. Tuần Việt Nam xin giới thiệu góc nhìn của tác giả Phong Trần về các dự án đầu tư công, xuất phát từ một câu chuyện cụ thể.

Không lâu nữa, dự án nhà chờ xe buýt nhanh (Hanoi BRT), hiện đại nhất Việt Nam với tổng vốn đầu tư lên đến 55 triệu USD sẽ đi vào hoạt động. Hiện nhà chờ mẫu tại ngã tư Hoàng Minh Giám và Lê Văn Lương đã thành hình và được gắn mác “5 sao”, với đầy đủ công năng của một nhà chờ xe buýt nhanh theo chuẩn quốc tế.

Hệ thống giao thông công cộng được cải tiến là điều đáng mừng. Tuy nhiên, từ đây lại xuất hiện một nỗi lo về tính thích ứng của con người và tính bền vững của công trình. Nỗi lo này là có cơ sở khi mà câu chuyện đầu tư công ở Việt Nam còn có quá nhiều chuyện để nói.

Nhà chờ 5 sao và chuyện đẽo chân vừa giày - Hình 1

Nhà chờ ‘5 sao’. Ảnh: Hanoibrt.vn

Những bài học cũ

Video đang HOT

Những rủi ro này được cảnh báo từ rất nhiều bài học.

Kế hoạch phân làn đường trong nội đô Hà Nội được Sở GTVT triển khai từ tháng 9/2011 với 5 làn đường, đến tháng 12/2011 nghiên cứu phân thêm 8 làn đường khác với vốn đầu tư nhiều tỷ đồng. Biện pháp phân làn được thực hiện bằng phương pháp cắm biển và rào chắn ngay giữa các phần đường.

Tuy nhiên, sau một thời gian, số lượng vi phạm không đếm xuể và sau đó không lâu, đề án âm thầm… đổ bể [1]. Các con đường đã được cắm biển phân làn vẫn lưu thông với hình ảnh bát nháo quen thuộc. Như vậy, ngoài các yếu tố bất hợp lý về bố trí cơ sở hạ tầng giao thông, thì thói quen lưu thông của người dân đã làm cho ý tưởng của Sở GTVT Hà Nội thất bại.

Bài học đầu tư công ở câu chuyện này là: Sự áp đặt các khuôn khổ vào văn hóa lưu thông một cách đột ngột đã khiến cho sự thích ứng không bắt kịp. Đến lượt mình, văn hóa lưu thông còn quay trở lại ngăn cản ý chí của nhà quản lý thông qua số đông.

Tương tự phong trào mỗi tỉnh một cảng biển, cảng hàng không cũng bắt đầu được “phổ cập” ở Việt Nam. Một số “sân bay tỉnh” hiệu quả thấp. Song thấp mà vẫn được nâng cấp thành sân bay quốc tế như sân bay Cần Thơ mới thành điều đáng nói.

Sân bay Cần Thơ vốn có tên là sân bay Trà Nóc là sân bay quân sự của quân đội Việt Nam cộng hòa hoàn thành năm 1961. Đến năm 2005 mới được sửa chữa và đi vào hoạt động thương mại với các chuyến bay nội địa vào năm 2009. Nhưng hiệu quả vận chuyển lại không đạt như mong đợi.

Vậy mà năm 2011, với lý do gánh bớt sự quá tải cho sân bay Tân Sơn Nhất, sân bay Cần Thơ được chính thức cắt băng nâng cấp lên sân bay quốc tế. Lưu lượng khách thông quan năm đó là 208.000 lượt, năm 2012 là 200.000 lượt và 2013 là 241.500 lượt (công suất thiết kế là 2 3 triệu hành khách/năm) [2].

Nhà chờ 5 sao và chuyện đẽo chân vừa giày - Hình 2

Bên trong nhà chờ ‘5 sao’. Ảnh: Hanoibrt.vn

Nhà chờ có thành bài học mới?

Quay trở lại với nhà chờ xe buýt 5 sao. Rõ ràng công trình này phù hợp với nhu cầu phát triển của siêu đô thị như Hà Nội. Nhưng xét về thời cơ và trình độ phát triển của cả kinh tế lẫn dân trí dường như đều chưa phải lúc. Việc tiến hành đầu tư công nhưng bỏ qua các nghiên cứu, điều tra tiền dự án về tính hiệu quả và tâm lý, thói quen của công chúng một cách thận trọng và rộng rãi một lần nữa tạo nên một cảnh báo có tiền lệ.

Sự gượng ép áp dụng những thứ quá tân thời trên nền tảng ý thức xã hội chưa phát triển tương xứng cũng phải trả giá không kém việc ràng buộc mình vào những thứ cũ kỹ. Điều lo ngại này từng được bàn đến nhiều trong dự án xây dựng đường sắt cao tốc Bắc Nam cách đây gần 4 năm trước. Rằng những tài sản công cộng có giá trị sẽ bị hủy hoại bởi chính những người đi tàu. Vì với mặt bằng ý thức và dân trí hiện thời, sẽ không thể tạo ra được một thói quen tốt trong việc tôn trọng cộng đồng và tài sản chung, chứ chưa kể đến việc sẽ hình thành một môi trường tham gia giao thông có văn hóa.

Câu chuyện tương tự ở Hanoi BRT nói chung và nhà chờ xe buýt 5 sao nói riêng rõ nét hơn khi mà ở hiện tại, xe buýt vẫn chưa thoát khỏi danh xưng “hung thần đường phố”, thái độ phục vụ còn gây ác cảm, nạn trộm cắp vẫn đáng lo ngại và ý thức của người thụ hưởng dịch vụ còn thấp.

Từ thực trạng này, những lo ngại nhà chờ xe buýt 5 sao sẽ không thực hiện đúng công năng ban đầu, bị chiếm dụng thành tụ điểm tệ nạn hay sớm bị đồng hóa vào bức tranh đô thị vốn đang nhốn nháo và đầy chắp vá.

Đột ngột áp dụng những phương thức quản lý hay hạ tầng hiện đại sẽ tạo nên những bước nhảy cóc không mong muốn trong tiến trình tiến bộ từng bước của văn hóa và dân trí. Hậu quả của hành động này tất yếu sẽ là sự đổ bể của cái hiện đại và sự chững lại của văn hóa và dân trí do hụt hẫng trước cái mới mẻ trong khi còn bị níu kéo mạnh mẽ bởi sợi dây lịch sử.

Như vậy, cái đáng phải làm trước khi thực hiện những sáng kiến đầu tư trong quản lý nhà nước phải là quá trình thăm dò dư luận cũng như điều tra, cân nhắc kỹ lưỡng về các đặc tính cũng như trình độ văn hóa, dân trí của người sử dụng, ảnh hưởng để đưa đến những quyết sách đúng đắn và phù hợp nhất, thay vì chủ quan triển khai các sáng kiến rồi ép buộc người dân phải tuân theo như một mệnh lệnh hành chính.

Thêm nữa, trong quá trình ứng dụng các thành tựu mới vào cải thiện đời sống cộng đồng, cần lưu ý đến tính liên hệ với các ứng dụng đang sử dụng hoặc từng sử dụng để đảm bảo không tồn tại quá nhiều khoảng cách về trình độ khiến cho việc sử dụng cũng như vận hành thất bại. Bởi văn hóa cộng đồng và dân trí vốn là hai giá trị bền vững. Do đó không thể cải tạo bằng cách nhảy hoặc ép buộc thích ứng bằng các quy tắc đột ngột

Đầu tư công vốn không chỉ chú trọng hiệu quả mà còn cân nhắc đến các giá trị như công bằng, phù hợp và bền vững. Bởi những tác động của nó có ý nghĩa sâu rộng đến cộng đồng và sự phát triển chung của quốc gia. Ở các nước tiên tiến, việc điều tra kỹ lưỡng trước khi tiến hành đầu tư bằng tham vấn hay trưng cầu dân ý trở nên quen thuộc, thậm chí là một khâu bắt buộc của dự án. Nhưng ở Việt Nam, điều này vẫn còn xa lạ và cũng bởi thế mà ngày càng phổ biến những công trình, dự án được đầu tư lớn từ ngân sách nhưng tính hiệu quả lại thấp gây thất thoát, lãng phí nghiêm trọng.

Phong Trần

Theo Vietbao

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?
Có;
Không

Tiêu điểm

Vụ cô gái rơi khỏi ô tô đang chạy trên đường: Quá say nên tự lột đồ?Vụ cô gái rơi khỏi ô tô đang chạy trên đường: Quá say nên tự lột đồ?
08:43:15 05/02/2025
Những dấu hiệu vi phạm trong vụ clip cô gái rơi khỏi ô tô khi xe đang chạyNhững dấu hiệu vi phạm trong vụ clip cô gái rơi khỏi ô tô khi xe đang chạy
08:07:40 05/02/2025
Thi thể thiếu niên 16 tuổi bị cột vào đầu bơm nước, nổi trên kênh ở Đồng ThápThi thể thiếu niên 16 tuổi bị cột vào đầu bơm nước, nổi trên kênh ở Đồng Tháp
22:01:57 06/02/2025
Người đàn ông chui ra khỏi taxi rồi băng qua cao tốc TP HCM – Trung LươngNgười đàn ông chui ra khỏi taxi rồi băng qua cao tốc TP HCM – Trung Lương
09:36:24 05/02/2025
Xôn xao clip cô gái không mặc quần áo bất ngờ rơi khỏi xe ôtôXôn xao clip cô gái không mặc quần áo bất ngờ rơi khỏi xe ôtô
07:59:06 05/02/2025
Sự thật ngỡ ngàng người đàn ông chui qua cửa kính taxi kêu cứu trên cao tốcSự thật ngỡ ngàng người đàn ông chui qua cửa kính taxi kêu cứu trên cao tốc
22:05:54 05/02/2025
Phó công an phường và vợ đi xe máy "đầu trần" xin rút kinh nghiệmPhó công an phường và vợ đi xe máy "đầu trần" xin rút kinh nghiệm
11:00:49 05/02/2025
Vụ người phụ nữ rơi khỏi ô tô đang chạy: Tài xế sẽ bị phạt 4-6 triệu đồngVụ người phụ nữ rơi khỏi ô tô đang chạy: Tài xế sẽ bị phạt 4-6 triệu đồng
12:14:21 05/02/2025

Tin đang nóng

Bạn thân tiết lộ tình trạng của Uông Tiểu Phi: Tái phát bệnh tâm thần, liên tục gào thét "Tôi muốn chết"Bạn thân tiết lộ tình trạng của Uông Tiểu Phi: Tái phát bệnh tâm thần, liên tục gào thét "Tôi muốn chết"
20:44:01 06/02/2025
Phản ứng đầu tiên của ca sĩ Lynda Trang Đài trước tin bị bắt vì trộm cắp vặtPhản ứng đầu tiên của ca sĩ Lynda Trang Đài trước tin bị bắt vì trộm cắp vặt
21:47:00 06/02/2025
Chồng Từ Hy Viên chính thức "tuyên chiến" với chồng cũ nữ diễn viên, nói 1 câu về khối tài sản khiến dân mạng dậy sóng!Chồng Từ Hy Viên chính thức "tuyên chiến" với chồng cũ nữ diễn viên, nói 1 câu về khối tài sản khiến dân mạng dậy sóng!
22:31:57 06/02/2025
Bé trai khóc thét khi rơi thẳng từ mái nhà xuống đất: Đoạn camera khiến gia chủ run rẩyBé trai khóc thét khi rơi thẳng từ mái nhà xuống đất: Đoạn camera khiến gia chủ run rẩy
23:23:18 06/02/2025
5 năm yêu đương kín tiếng của Vũ Cát Tường và bạn gái vũ công5 năm yêu đương kín tiếng của Vũ Cát Tường và bạn gái vũ công
21:54:37 06/02/2025
Cô gái được Vũ Cát Tường cầu hôn sau nhiều năm hẹn hò bí mật là ai?Cô gái được Vũ Cát Tường cầu hôn sau nhiều năm hẹn hò bí mật là ai?
21:22:45 06/02/2025
Phát hiện 1 đôi chị - em Vbiz lệch 6 tuổi hẹn hò bí mật, 2 bức ảnh lọt ống kính nói lên tất cảPhát hiện 1 đôi chị - em Vbiz lệch 6 tuổi hẹn hò bí mật, 2 bức ảnh lọt ống kính nói lên tất cả
20:22:58 06/02/2025
Trấn Thành: "Tôi tự tin mình sẽ làm ra bộ phim ngàn tỷ đầu tiên của Việt Nam"Trấn Thành: "Tôi tự tin mình sẽ làm ra bộ phim ngàn tỷ đầu tiên của Việt Nam"
23:00:44 06/02/2025

Tin mới nhất

Học sinh THPT ở Đồng Nai cho bạn vay nặng lãi, cao gấp 12-28 lần lãi ngân hàng

Học sinh THPT ở Đồng Nai cho bạn vay nặng lãi, cao gấp 12-28 lần lãi ngân hàng

22:02:22 06/02/2025
Một số học sinh tại THPT ở Đồng Nai vừa bị phát hiện có hành vi cho vay nặng lãi, với lãi suất cao gấp 12-28 lần so với quy định pháp luật.
Xôn xao clip tài xế xe biển xanh bị người phụ nữ hành hung vì đỗ xe chắn cửa

Xôn xao clip tài xế xe biển xanh bị người phụ nữ hành hung vì đỗ xe chắn cửa

20:26:06 06/02/2025
Ngày 6-2, trên mạng xã hội xuất hiện một đoạn video clip dài khoảng hơn 3 phút ghi lại cảnh 1 chiếc xe ôtô biển xanh dừng trước một căn nhà ở phường Vinh Tân, TP Vinh, Nghệ An.
Thanh Hóa: Phát hiện thi thể người đàn ông mất tích từ mùng 2 Tết

Thanh Hóa: Phát hiện thi thể người đàn ông mất tích từ mùng 2 Tết

13:11:03 06/02/2025
Người đàn ông ở huyện Hậu Lộc mất tích từ mùng 2 Tết, đến sáng nay thì phát hiện thi thể nổi trên sông Lèn ở huyện Hà Trung, Thanh Hóa.
Cán bộ ở Vĩnh Phúc bị cắt ghép hình ảnh, video nhạy cảm để tống tiền

Cán bộ ở Vĩnh Phúc bị cắt ghép hình ảnh, video nhạy cảm để tống tiền

13:06:13 06/02/2025
Các đối tượng còn làm quen trên mạng xã hội, tán tỉnh, tương tác tin nhắn các nội dung nhạy cảm (chat sex) với nạn nhân rồi lén lút quay, chụp hình ảnh nhạy cảm của họ để tống tiền.
Vụ dân dựng lều canh ô nhiễm: Chuyển công an điều tra

Vụ dân dựng lều canh ô nhiễm: Chuyển công an điều tra

12:59:23 06/02/2025
Sở TN&MT tỉnh Ninh Bình đã chuyển hồ sơ, tài liệu liên quan đến hành vi đổ, thải chất thải rắn trái quy định của Công ty CP tinh bột sắn Elmaco cho công an điều tra, xử lý theo quy định của pháp luật.
Xử phạt đối tượng đăng thông tin sai sự thật về an ninh trật tự ở huyện Cư Kuin

Xử phạt đối tượng đăng thông tin sai sự thật về an ninh trật tự ở huyện Cư Kuin

12:51:32 06/02/2025
Ngày 6/2, Phòng An ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao Công an tỉnh Đắk Lắk cho biết, Giám đốc Công an tỉnh ra quyết định xử phạt hành chính đối với đối tượng thông tin sai sự thật
Bánh kẹo, đồ ăn nhanh chất cao "như núi" ở bãi rác xã La Phù

Bánh kẹo, đồ ăn nhanh chất cao "như núi" ở bãi rác xã La Phù

09:42:28 06/02/2025
Tại bãi rác tự phát của xã La Phù, Hoài Đức, Hà Nội, hàng tấn bánh kẹo, đồ ăn nhanh bị vứt bỏ, chất cao như núi , làm ảnh hưởng đến môi trường và việc đi lại của người dân.
Phát hiện một thi thể nữ giới tại khu vực rừng núi ở Phú Yên

Phát hiện một thi thể nữ giới tại khu vực rừng núi ở Phú Yên

22:23:44 05/02/2025
Ngày 5/2, lãnh đạo thị xã Sông Cầu, tỉnh Phú Yên, xác nhận phát hiện một thi thể nữ giới tại khu vực rừng núi ở xã Xuân Thọ 1, thị xã Sông Cầu.
Người phụ nữ tử vong nghi rơi từ tầng 37 của tòa nhà ở Nha Trang

Người phụ nữ tử vong nghi rơi từ tầng 37 của tòa nhà ở Nha Trang

22:21:13 05/02/2025
Một người phụ nữ được xác định tử vong nghi rơi từ tầng 37 của tòa nhà thuộc khu căn hộ cao cấp Mường Thanh Viễn Triều (thành phố Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa).
Tài xế dũng cảm lái xe tải đang bốc cháy ra khỏi khu dân cư

Tài xế dũng cảm lái xe tải đang bốc cháy ra khỏi khu dân cư

22:17:42 05/02/2025
Thấy ô tô tải của mình bị cháy, anh Đại nhanh chóng điều khiển xe chạy ra xa để tránh cháy lây lan, ảnh hưởng tới khu vực dân cư.
Thêm tình tiết vụ suy sụp vì 2 tờ vé số trúng giải đặc biệt nhưng bị rách nát

Thêm tình tiết vụ suy sụp vì 2 tờ vé số trúng giải đặc biệt nhưng bị rách nát

20:25:43 05/02/2025
Nghe tin trúng số đặc biệt, người đàn ông ở Trà Vinh thốt lên chết rồi, vé số để trong túi quần bị ướt , khi lấy ra thì hai tờ vé số đã rách nát không thể lĩnh thưởng.
Đi theo người lạ từ mùng 5 Tết, nữ sinh 17 tuổi mất liên lạc với gia đình

Đi theo người lạ từ mùng 5 Tết, nữ sinh 17 tuổi mất liên lạc với gia đình

19:57:27 05/02/2025
Nữ sinh 17 tuổi ở Sơn La rời nhà đi cùng một nam thanh niên đã nhiều ngày, đến nay gia đình vẫn không thể liên lạc.

Có thể bạn quan tâm

Hoa hậu có là 'bình hoa di động' trong phim?

Hoa hậu có là 'bình hoa di động' trong phim?

06:00:53 07/02/2025
Quả thật, hoa hậu đóng phim không còn là xu hướng xa lạ, nhưng việc họ có phải bình hoa di động hay không phụ thuộc vào nỗ lực và tài năng của chính họ.
Lý do bản làm mới 'Ngôi nhà nhỏ trên thảo nguyên' nhận làn sóng phản đối

Lý do bản làm mới 'Ngôi nhà nhỏ trên thảo nguyên' nhận làn sóng phản đối

Hậu trường phim

06:00:05 07/02/2025
Sau khi Netflix công bố sẽ bật đèn xanh cho bản làm mới tuyệt tác truyền hình Ngôi nhà nhỏ trên thảo nguyên vào đầu năm nay, làn sóng phản đối hành động nói trên cũng dần xuất hiện.
Nam thần Mario Maurer đổi nghề làm shipper trong phim 'Rider: Giao hàng cho ma'

Nam thần Mario Maurer đổi nghề làm shipper trong phim 'Rider: Giao hàng cho ma'

Phim châu á

05:59:29 07/02/2025
Một trong những tên tuổi nổi bật nhất của làng giải trí Thái Lan Mario Maurer có hẹn với khán giả Việt Nam tại rạp chiếu đúng dịp Lễ tình nhân 14/2 này.
Cách làm bò lúc lắc bơ tỏi đậm vị

Cách làm bò lúc lắc bơ tỏi đậm vị

Ẩm thực

05:58:42 07/02/2025
Với công thức đơn giản và những mẹo nhỏ dưới đây, bạn sẽ có ngay món bò lúc lắc bơ tỏi đậm vị, thơm ngon như nhà hàng ngay tại căn bếp của mình
Lo sợ ngày vía Thần Tài, vàng tăng giá lên 100 triệu/lượng, chồng đưa ra quyết định làm tôi giật mình tuột tay rơi cả mâm cơm

Lo sợ ngày vía Thần Tài, vàng tăng giá lên 100 triệu/lượng, chồng đưa ra quyết định làm tôi giật mình tuột tay rơi cả mâm cơm

Góc tâm tình

05:52:02 07/02/2025
Có lẽ vợ chồng tôi không có duyên với tích lũy vàng nên luôn nảy mâu thuẫn mỗi khi nhắc đến chuyện mua vàng. Tổng thu nhập mỗi tháng của vợ chồng tôi được 60 triệu
Sau khung giờ này, tốt nhất không nên tắm

Sau khung giờ này, tốt nhất không nên tắm

Sức khỏe

05:51:38 07/02/2025
Cần vệ sinh miệng, họng sạch sẽ hàng ngày; súc miệng bằng nước ấm có pha chút muối loãng giúp sát trùng cổ họng và hạn chế viêm họng. Thường xuyên rửa tay với xà phòng để loại bỏ vi khuẩn, virus; tiêm vaccine để phòng ngừa bệnh cúm.
Nga thay thế lãnh đạo cơ quan hàng không vũ trụ

Nga thay thế lãnh đạo cơ quan hàng không vũ trụ

Thế giới

05:49:29 07/02/2025
Ông Kravchenko cho rằng với sự thay đổi này, ngành hàng không vũ trụ Nga sẽ có được cú hích mới và tân lãnh đạo Roscosmos sẽ có được sự ủng hộ và tin cậy cao từ phía lãnh đạo đất nước.
Du khách thi nhau bỏ tiền, xoa hòn đá trên đỉnh huyệt đạo thiêng núi Nưa

Du khách thi nhau bỏ tiền, xoa hòn đá trên đỉnh huyệt đạo thiêng núi Nưa

Du lịch

05:37:05 07/02/2025
Hàng ngàn du khách đã đổ về núi Nưa, một trong những huyệt đạo thiêng ở Thanh Hóa để du xuân, vãn cảnh, cầu may mắn đầu năm mới
Người đàn ông cứu được con mèo đã kinh ngạc khi biết sự thật về sinh vật này

Người đàn ông cứu được con mèo đã kinh ngạc khi biết sự thật về sinh vật này

Lạ vui

22:24:48 06/02/2025
Trong một diễn biến ấm lòng và đầy bất ngờ, những gì tưởng chừng là một cuộc giải cứu mèo con đã trở thành câu chuyện đầy thú vị.
Chàng trai Hải Dương cao 1,88m thi Nam vương Du lịch Thế giới

Chàng trai Hải Dương cao 1,88m thi Nam vương Du lịch Thế giới

Sao việt

22:20:57 06/02/2025
Hưng Nguyễn cho biết anh đang tích cực rèn luyện hình thể, học tiếng Anh để sẵn sàng chinh chiến tại cuộc thi Nam vương Du lịch Thế giới 2025.
Lâm Y Thần tiết lộ lý do lập di chúc khi ở đỉnh cao sự nghiệp

Lâm Y Thần tiết lộ lý do lập di chúc khi ở đỉnh cao sự nghiệp

Sao châu á

22:13:40 06/02/2025
Diễn viên Lâm Y Thần tiết lộ cô lập di chúc từ những năm tuổi 20 và vừa cập nhật văn bản quan trọng này cách đây ít lâu.