Nhà báo 97 tuổi hàng ngày cần mẫn viết bài, lấy nhuận bút nuôi sinh viên nghèo
Gần 40 năm viết báo, ông đã dành dụm được khoảng 2,7 tỷ đồng tiền nhuận bút. Từ đó, ông trích ra một khoảng riêng để nuôi sinh viên có hoàn cảnh khó khăn cho đến khi tốt nghiệp ra trường.
Nhà báo Nguyễn Xuyến (SN 1925), ông sinh ra trong một gia đình giàu có ở Bình Định. Năm 13 tuổi ông được cha mẹ gửi ra học tại Trường Quốc Học Huế. Những năm tháng ngồi trên ghế nhà trường ông đã luôn yêu thích văn chương đặc biệt là thơ ca.
Khi đất nước thống nhất, ông đảm nhiệm vị trí Phó giám đốc Công ty Vận tải Ô tô số 3. Năm 1983, sau khi nghỉ hưu, ông dành toàn bộ thời gian để viết báo. Ông chọn khai thác mảng đề tài truyền thống, lịch sử và quê hương đất nước để góp phần lan tỏa những điều tích cực và giá trị nhân văn cho cuộc sống.
Treo bảng “Có phòng trọ cho thuê” nhưng không cần trả tiền
Qua khỏi cầu Bến Ngự, rẽ vào kiệt 65 đường Phan Bội Châu, TP. Huế, đi dọc con đường nhỏ sẽ thấy một ngôi nhà màu xanh, trước cổng sắc treo bảng “Có phòng trọ cho thuê”. Đây chính là nơi ông Xuyến tiếp sức cho các sinh viên có hoàn cảnh khó khăn vững bước đến giảng đường đại học.
Ông Xuyến có 5 người con, họ đều thành đạt và muốn đón ông về sống trong nhà cửa khang trang để an hưởng tuổi già và con cháu tiện bề chăm sóc. Thế nhưng ông từ chối, ông muốn sống ở nơi này để lo hương khói cho người vợ đã khuất của mình.
Nhà báo Nguyễn Xuyến.
Đối với ông, cơ ngơi đẹp đẽ cũng không bằng nơi lưu giữ ký ức cả cuộc đời, và ông lão già nua cũng đã quen sống trong ngôi nhà cũ – nơi ông đã dành phần lớn thời gian để viết báo.
Cách đây 15 năm, ông nhận thấy nhiều sinh viên đi học xa nhà phải ở trọ tốn kém, nhiều bạn học giỏi có ý chí vươn lên nhưng kinh tế lại không cho phép và phải đi làm thêm trang trải đỡ đần giúp cha mẹ. Thế là ông nghĩ ra cách sẽ cho thuê trọ, như vậy các bạn sinh viên sẽ có chỗ ở an toàn và yên tâm học hành.
Từ khi có người vào ở, ngôi nhà trở nên ấm cúng và nhộn nhịp hơn, ông cũng vui vẻ vì có thể giúp ích cho đời như một cách vun đắp ước mơ của các bạn sinh viên.
Mỗi khi có sinh viên đến đến gõ cửa hỏi thuê trọ, ông sẽ ân cần hỏi han về cuộc sống và gia đình, ai có hoàn cảnh đặc biệt và học ngành Y thì ông sẽ nhận nuôi cho đến khi tốt nghiệp.
Mọi chi phí thuê trọ đều miễn phí từ tiền ăn uống cho đến điện nước, đều đặn hàng tháng ông sẽ hỗ trợ 1 triệu đồng để các bạn mua giáo trình hoặc xăng xe đi lại. Ngoài ra, mỗi ngày ông sẽ đưa từ 150 – 200 nghìn đồng để các bạn tự đi chợ nấu nướng, chỉ duy nhất một yêu cầu đó là hai ông cháu có thể cùng ngồi lại để ăn bữa cơm gia đình.
Video đang HOT
Cánh cổng nơi treo tấm bảng cho thuê trọ như một cái duyên giữa những con người xa lạ. Mọi chuyện đều là ngẫu nhiên không hề có sự sắp đặt trước, mỗi cánh cổng mở ra sẽ là một khởi đầu mới, ông sẽ dang tay chào đón những bạn sinh viên đó một cách gần gũi và thân tình.
Tính tới thời điểm hiện tại, ông đã nuôi được 4 sinh viên ngành Y khoa, ông đặc biệt “thiên vị” sinh viên ngành Y vì tính chất ngành học vất vả nặng nề và hơn hết là có thể chăm sóc những lúc ông ốm đau.
Ngôi nhà thứ 3 của những sinh viên nghèo
97 mùa xuân trôi qua, tuy đã lớn tuổi nhưng tinh thần ông vẫn rất trẻ và minh mẫn, những dịp quan trọng ông sẽ đem máy tính ra để viết báo, những ngón tay run rẩy của ông chầm chậm gõ từng phím chữ lách cách.
Khi rảnh rỗi ông sẽ đọc báo, xem tivi và giải trí bằng cách “chơi” Facebook như lớp trẻ ngày nay. ” Mấy ngày trước khi xem thời sự, thấy có một cháu quê ở Tiền Hải, Thái Bình thi đỗ điểm rất cao nhưng không có tiền lên phố học, tôi liền gọi điện cho chủ tịch xã để xác minh, sắp tới tôi sẽ lấy ít nhuận bút đang gửi ngân hàng rồi làm cho cháu cái sổ tiết kiệm để kịp vào năm học mới“. Ông chia sẻ.
Mới đây, ông vừa chia tay với bạn Khánh Ly – là sinh viên được ông nuôi trong suốt thời gian đi học. Ngày cuối cùng trong ngôi nhà nhỏ, buổi chia tay giữa 2 ông cháu không máu mủ ruột rà nhưng lại tồn tại thứ tình thân khó diễn tả thành lời. Hai ông cháu không kiềm được nước mắt, cánh cổng nhà trọ của ông lão khép lại để các bạn sinh viên mở ra thêm nhiều cánh cửa mới và bước tiếp con đường thênh thang phía trước.
” Ngày em đi, tôi với em có ngồi lại chia tay và trao đổi với nhau rất cảm động, và tôi đã dặn em là dẫu em đã tốt nghiệp rồi, nay mai ra công tác nhưng nếu công tác gặp khó khăn gì thì điện về cho ông, ông sẽ tiếp tục giúp đỡ trong khả năng. Ông coi các em sinh viên Y khoa này như con cháu trong nhà, là thành viên của gia đình“. Ông Xuyến tâm sự.
Thời gian 15 năm trôi qua đối với một ông lão chỉ như một thước phim tua chậm, ông nhớ rõ từng câu chuyện của mỗi sinh viên được ông nuôi ăn học. Mỗi bạn ở đây đều được ông xem như con cháu trong nhà chứ không phải với tư cách một người chủ trọ và người đi thuê.
Cuộc hội ngộ nào rồi cũng sẽ có ngày phải chia xa, các bạn sinh viên rồi cũng phải tốt nghiệp ra trường và tự lập, hành trang mang theo có lẽ là những lời căn dặn của ông. ” Đây là ngồi nhà thứ ba của các cháu, ngôi nhà thứ nhất là nhà của cha mẹ cháu, ngôi nhà thứ hai là nhà của chồng cháu, và ngôi nhà thứ ba là nhà ông. Khi các cháu có về Huế, các cháu hãy nói là về thăm ông, chứ không được phép nói là ghé thăm ông. Vì đây là nhà của các cháu”.
Hiện tại, trước cổng nhà ông vẫn treo bảng cho thuê trọ để tiếp tục giúp đỡ sinh viên nghèo cho đến khi ông nhắm mắt. Nếu thời gian tới sức khoẻ không cho phép, ông sẽ thôi viết và dành thời gian tuyển chọn lại những bài báo để tạo thành “Ngân hàng những bài báo viết sẵn”. Khi cần, ông chỉ việc mở ra biên tập lại rồi gửi đến các cơ quan báo chí.
Cửa Thuận An 600 năm thăng trầm
Hình thành từ thời nhà Hồ, cửa Thuận An thay đổi vị trí theo quy luật của tự nhiên và là nơi minh chứng cho trận đánh gan dạ của nhà Nguyễn trước quân địch
Chiều tà, nhóm du khách trên chiếc thuyền rồng xuôi dòng sông Hương qua đập Thảo Long, ghé rú Chá ven phá Tam Giang tại xã Hương Phong, TP Huế, tỉnh Thừa Thiên - Huế để đắm mình trong thiên nhiên trong lành với rừng dừa, cây đước.
Từng có nhiều cửa biển
Từ đây, du khách leo lên đài quan sát để ngắm hoàng hôn buông xuống cửa Thuận An.
Hòa trong đoàn thuyền đánh cá của ngư dân, chiếc ghe chở nhóm du khách xuôi dòng phá Tam Giang - nơi đổ ra cửa Thuận An. Nơi đây gió mát, có những trảng cát trắng và rừng dương xanh. Cửa Thuận An chia xã Hải Dương với phường Thuận An (cùng thuộc TP Huế) ra làm đôi - nơi sông Hương với phá Tam Giang gặp nhau rồi đổ ra biển.
Ông Trương Viết Phương - một người nuôi cá ở cửa Thuận An, phường Thuận An - tỏ ra rất am hiểu khi giới thiệu với chúng tôi về lịch sử cửa biển này. Theo ông, cửa biển Thuận An ngày xưa - được gọi là cửa Eo - nằm giữa xã Phú Thuận, huyện Phú Vang với phường Thuận An ngày nay, cách cửa biển Thuận An bây giờ tầm 3 km về phía Nam.
Cửa Thuận An nhìn từ cầu Thuận An, tỉnh Thừa Thiên - Huế
"Ngày xưa, dân Thuận An và Hải Dương qua lại bằng đường bộ, có mối quan hệ bà con. Bên Thuận An gọi là làng Thai Dương Thượng hạ giáp, còn Hải Dương là Thai Dương Thượng thượng giáp. Hai làng cùng thờ một ngài khai canh là Trương Quý Công" - ông Phương cho biết.
Theo ThS Nguyễn Quang Trung Tiến, Hội Khoa học Lịch sử tỉnh Thừa Thiên - Huế, trong khoảng 2.000 năm tồn tại trước khi có cửa Thuận An, phá Tam Giang - Cầu Hai chỉ có cửa biển duy nhất là Tư Hiền ở xã Vinh Hiền, huyện Phú Lộc ngày nay. Khi đó, dòng chảy sông Yêu Lục (sông Hương sau này) theo nhánh sông An Cựu cổ đổ ra đầm Hà Trung - Cầu Hai rồi ra cửa Tư Hiền để hòa vào biển Đông.
Năm 1404, sau một trận lũ lớn, sông Hương bị vỡ và mở thêm một cửa biển - tức cửa Eo - nằm giữa làng Thai Dương Thượng hạ giáp với làng Hòa Duân, thuộc xã Phú Thuận bây giờ. Khi đó, cửa biển này có tên là Yêu Hải môn, Noãn Hải môn, Nhuyễn Hải môn, Nộn môn. Đến năm 1813, vua Gia Long mới đổi thành Thuận An hải khẩu. Cũng từ đó, dòng chảy của sông An Cựu cổ trở thành chi lưu của sông Hương, nhiều đoạn bị đứt quãng khiến cửa Tư Hiền thiếu lượng nước đổ về nên dẫn đến bị bồi lấp.
Khu vực cửa Eo
Vậy nhưng, sự xuất hiện của cửa Eo đã không được con người lúc đó đón nhận. ThS Nguyễn Quang Trung Tiến dẫn chứng: Chính sử đã ghi nhận ngay sau khi cửa Eo xuất hiện, vua Hồ Hán Thương (1401-1407) đã huy động quân lính ở Thuận Hóa đào đất lấp lại nhưng các mùa lũ sau nó lại mở ra. Đến năm 1467, dưới thời vua Lê Thánh Tông, cửa Eo lại được lấp để phá Tam Giang chỉ còn cửa Tư Hiền hoạt động.
"Ở thời vua Lê Hiến Tông, trong khoảng thời gian năm 1498-1504, cửa Eo lại vỡ lớn, sâu hơn trước và con người không thể lấp lại được. Kể từ đó, phá Tam Giang có 2 cửa biển là Tư Hiền và cửa Eo. Trong đó, cửa Eo là cửa chính, là hải khẩu quan trọng nhất và tồn tại đến mấy trăm năm" - ông Tiến cho biết.
Vào cuối thể kỷ XVII, mưa bão đã mở ra một con lạch nhỏ nằm giữa 2 làng Thai Dương Thượng hạ giáp và Thai Dương Thượng thượng giáp. Năm 1909, đợt mưa lũ lịch sử đã làm con lạch này mở rộng hơn, tạo thành cửa biển mới là cửa Thuận An bây giờ. Trong khi đó, cửa Eo bị bồi lấp rồi biến mất sau 500 năm hình thành.
Dấu tích bi hùng
Chúng tôi tìm tới cửa biển cũ - cửa Eo ở phường Thuận An và xã Phú Thuận, nay là tuyến Quốc lộ 49B băng qua. Vị trí trận đại hồng thủy năm 1999 xé toạc cửa Eo, cuốn bao mạng người nay là rừng phi lao xanh ngát và một trảng cát rộng khoảng 100 m, nối giữa phá Tam Giang với biển.
Lão ngư Trần Quang Duế (ngụ xã Phú Thuận) kể rằng cơn lũ năm đó khiến cửa Eo mở ra với chiều rộng 300 m, ngăn cách giữa 2 làng. Tuy nhiên, với sức người, sức của kết hợp với phương tiện kỹ thuật tiên tiến, cửa biển này được lấp lại sau đó vài năm. Sau khi cửa biển được lấp lại thì cát bồi lấp vào, tạo thành lớp bảo vệ vững chắc.
Di tích Trấn Hải thành
Đến cửa Eo phải di chuyển qua con đường Trấn Hải Thành, Lê Sĩ khiến nhiều người nhớ đến lịch sử chiến đấu giữ gìn nền độc lập dân tộc của triều đại phong kiến nhà Nguyễn. Đó là công trình phòng thủ Trấn Hải thành nằm bên cửa Eo (hiện là căn cứ của một đơn vị biên phòng), được xây dựng theo kiến trúc Vauban còn sót lại ở Đông Dương. Đây là nơi hy sinh của quan trấn thủ xứ Thuận An Lê Sĩ trong trận đánh với quân Pháp năm 1883.
PGS-TS Đỗ Bang, Phó Chủ tịch Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam, cho rằng cửa Eo trở thành cửa biển quan trọng bậc nhất của kinh thành Huế thời bấy giờ. Vào đầu thời vua Gia Long, triều đình đã lập thủ sở với 3 đội lính lệ có nhiệm vụ đi tuần phòng ngoài biển.
"Đại Nam nhất thống chí" cho biết Trấn Hải thành được đắp năm 1813, hình tròn, chu vi 71 trượng 2 thước, cao 15 thước; đài chu vi 17 trượng 2 thước, hào rộng 1 trượng và sâu 6 thước, có 99 ụ súng. Do tính chất quan trọng của cửa ngõ đường thủy kinh đô nên quan chức và binh lính giữ Trấn Hải thành được tăng cường và quy định rất cẩn trọng trong chuyển giao phiên ứng trực. Chính vì vậy, các vua Gia Long, Minh Mạng, Thiệu Trị, Tự Đức luôn quan tâm tu bổ và đặt quan binh trấn giữ nơi này.
Tháng 4-1847, sau vụ tấn công của Hải quân Pháp vào Đà Nẵng, vua Thiệu Trị cho xây dựng thêm pháo đài ở làng Hòa Duân, thuộc xã Phú Thuận ngày nay. Nghiên cứu của PGS-TS Đỗ Bang khẳng định phía trong phá Tam Giang là hệ thống phòng thủ liên hoàn gồm nhiều đồn lũy khác nhau như: Cồn Sơn, Hạp Châu, Lộ Châu, Hy Du, Hải Trình, Thuận Hóa, Quy Lai, đại đồn Triều Sơn để chặn đánh khi quân Pháp tiến lên sông Hương, vào kinh thành Huế.
Lúc 4 giờ 30 phút ngày 18-8-1883, quân Pháp huy động 8 chiến hạm với hơn 1.050 lính bộ tấn công cửa Thuận An. Sau 3 ngày bị tấn công, Trấn Hải thành thất thủ. Nhiều tướng giỏi như Lê Sĩ, Lê Chuẩn, Nguyễn Trung, Lâm Hoành, Trần Thúc Nhẫn... cùng hàng ngàn bính lính và người dân đã hy sinh.
"Sự cố gắng của triều đình nhà Nguyễn đã không mang lại kết quả như mong muốn vì đối đầu với một lực lượng không cân sức, trong khi hệ thống phòng thủ Thuận An - sông Hương còn nhiều nhược điểm về tính bền vững và an toàn. Triều Nguyễn đã không cứu được mình cũng như cứu vãn nền độc lập dân tộc nhưng các công trình phòng thủ và những người đã hy sinh trong trận chiến chống quân Pháp ở Thuận An mãi được lưu danh" - PGS-TS Đỗ Bang nhận xét.
Trông chờ một dự án
Thuận An được vua Thiệu Trị xếp vị trí thứ 10 trong "Thần kinh nhị thập cảnh". Nơi đây có bờ biển trải dài hơn 4 km và hiện trở thành địa điểm thu hút số lượng du khách đến tắm biển, nghỉ dưỡng lớn nhất tỉnh Thừa Thiên - Huế.
Sau 6 tháng khởi công, dự án đường ven biển tỉnh Thừa Thiên - Huế giai đoạn 1 đang khẩn trương thi công cầu vượt cửa Thuận An dài 2.360 m và đường dẫn với tổng mức đầu tư 2.400 tỉ đồng. Ông Lê Văn Đủ, Bí thư Đảng ủy phường Thuận An, cho biết người dân rất trông chờ dự án này hoàn thành để giao thông thuận lợi. Địa phương đang mời gọi đầu tư hạ tầng du lịch - dịch vụ ven biển, làm cho Thuận An phát triển hơn.
Thi công cầu vượt cửa Thuận An
Nhà gần cửa Thuận An nên sáng nào cụ Trần Văn Hồng cũng tản bộ ra công trình xây cầu vượt này để xem. Cụ nói rằng ông cha lúc trước qua lại để thăm nhau mỗi ngày, song cửa biển mở ra, cách trở đò giang nên thi thoảng mới gặp nhau. "Người ta nói cầu sẽ xây 3 năm mới xong. Tôi mong mình còn sống đến khi đó để được con cháu dẫn đi qua cầu" - cụ tâm sự.
Từ khi dự án cầu vượt cửa Thuận An rục rịch triển khai, giá đất ở khu vực xung quanh tăng lên chóng mặt, có vị trí lên đến 30-40 triệu đồng/m2. Điều này cho thấy dự án đang được người dân chờ đợi. Sau khi dự án hoàn thành sẽ thu hút đầu tư, tạo luồng gió mới để không những Thuận An mà cả TP Huế cũng như tỉnh Thừa Thiên - Huế phát triển.
Đô thị động lực phía Đông của Huế
Ông Phan Thiên Định, Bí thư Thành ủy Huế, cho biết Thuận An đang được định hướng phát triển trở thành đô thị động lực phía Đông của thành phố. Ngoài xây dựng tuyến đường từ trung tâm Huế về Thuận An, cầu qua cửa biển, tuyến đường ven biển, tỉnh Thừa Thiện - Huế đã và đang chỉ đạo rà soát điều chỉnh khu vực Thuận An theo hướng di dời, sắp xếp dân cư, mồ mả, tăng số lượng và mật độ xây dựng các công trình hạ tầng phục vụ du lịch biển, kêu gọi đầu tư các khách sạn có quy mô lưu trú lớn.
Ngoài ra, tỉnh còn quy hoạch, kêu gọi đầu tư, thúc đẩy phát triển cảng Thuận An; phát triển đô thị đầm phá, đô thị sinh thái; phát triển nuôi trồng thủy sản, bảo tồn đa dạng sinh học.
Phòng trọ ở Huế khan hiếm khi tân sinh viên nhập học Những ngày này, hàng ngàn tân sinh viên ngoại tỉnh đổ vào TP Huế để nhập học khiến cho tình trạng nhà trọ, chỗ ở trở nên khan hiếm. Tình nguyện viên Đại học Huế giúp các tân sinh viên vào nhập học. Tân sinh viên tấp nập nhập học Ngày 15/9, Đại học Huế đã công bố điểm trúng tuyển đợt 1...