Nguyễn Sự “lạy cát”
Ngó cung cách ông Sự, ông Thanh kính cẩn cúi sâu lạy cát, bờ cát mới mịn ướt còn chưa để lại dấu chân, tôi chợt nhận ra rằng đây là hình ảnh chưa từng có…Khi cuộc giành và giữ cát trên cả nước những ngày qua đã đến hồi khốc liệt.
Những tấm hình ông Nguyễn Sự thắp nhang “lạy cát” Cửa Đại này tôi chụp độc quyền. Thực ra lúc ấy chỉ có mình tôi chụp, vội vàng với cái máy ảnh cùi bắp. “Lạy cát” với ông Sự là ông Lê Trí Thanh, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam.
Lúc ấy khoảng hơn 5 giờ sáng thứ Hai ngày 13.2.2017. Bên thềm biển Cửa Đại (phường Cửa Đại, TP Hội An). Tối hôm trước, ông cựu Bí thư thành phố Hội An này điện cho tôi, khấp khởi báo tin: “Cát Cửa Đại đã về rồi. Sớm mai dân sẽ làm lễ cúng…”.
Cuối năm 2014, khi bãi Cửa Đại bị biển nuốt chửng hết đường lui, công cuộc cứu bãi biển đang đến hồi cam go, thậm chí bối rối, tuyệ.t vọn.g. Suốt 3 ngày đêm người dân dựng đàn cúng cầu an, cầu xin cát quay trở về.
Khi ấy, từ sáng tới đêm, những chiếc xe cẩu hối hả đóng lút xuống biển những tấm thép cao tới 10 mét, ken sát bên nhau tạo thành bức tường thành ngăn biển khỏi nuốt mất bờ. Rồi những chiếc xe xúc hối hả đóng cát vào bao nhập khẩn cấp từ Hà Lan. Mỗi bao chứa tới vài khối cát. Xếp lớp lên nhau tạo thành một loại kè mềm. Dùng cát để giữ cát…
Ông Nguyễn Sự, ông Lê Trí Thanh cùng “lạy cát”. Ảnh: Trần Tuấn
Nhưng cát Cửa Đại vẫn cứ trôi. Từng ngày rời b.ỏ co.n người…
Bảo sao không mừng rớt nước mắt cho được khi sau mấy năm, hôm nay cát lại trở về ?
Sáng ấy, dâng hương tại lăng Tiêu Diện gần đó xong, tôi theo ông Sự ông Thanh ra biển qua một lối nhỏ dương liễu. Mặt trời bắt đầu lên. Bức tường sắt cao lớn dài cả trăm mét ngăn cát trôi dạo nào nay nhuốm màu gỉ sét. Nhưng điều mong ước đã hiện ra: Cát đã bồi thành một bãi dài bên này bức tường. Bên kia tường sóng vẫn dập dềnh.
Những nén nhang được thắp lên, nghi ngút làn khói mảnh trước biển rộng bao la.
Ngó cung cách ông Sự, ông Thanh kính cẩn cúi sâu lạy cát, bờ cát mới mịn ướt còn chưa để lại dấu chân, tôi chợt nhận ra rằng đây là hình ảnh chưa từng có.
Cuộc giành và giữ cát trên phạm vi cả nước những ngày qua đã mang dáng dấp của một cuộc “chiến tranh tài nguyên”. Chỉ vì ngăn chặn dự án hút cát trên sông Cầu, Chủ tịch tỉnh Bắc Ninh cùng nhiều lãnh đạo bị nhắn tin đ.e dọ.a phải kêu cứu Thủ tướng. Má.u và mạng người đã đổ. Trong khi cát vẫn ào ạt được xuất bán ra nước ngoài…
Số liệu thống kê, một thập kỷ qua đã có 67 triệu m3 cát được xuất khẩu riêng qua Singapore. Chỉ trong vòng 2 tháng đầu năm nay, gần 1 triệu m3 khối cát đã rời khỏi Việt Nam theo những con tàu khổng lồ. Chưa kể cát chui vào những công trình kỳ vĩ của công cuộc đô thị hóa đang rầm rộ khắp nơi.
Video đang HOT
Báo Tiề.n Phong vừa kể, dân làng ở Yên Dũng (Bắc Giang) dùng vũ khí nguyên thuỷ để giữ cát sông Cầu. Đó là những thân tre được uốn thành những chiếc ná khổng lồ. Dây thun to như xăm xe đạp, đạn là những hòn đá bằng nắm đấ.m người lớn, bắ.n xa tới 30 mét. Xạ thủ là thanh niên, người già, trẻ con, thay nhau bỏ cơm trực chiến gác “trận địa” đán.h đuổi tàu trộm cát.
Cảnh tượng như ở Yên Dũng đang diễn ra trên mọi dòng sông lớn nhỏ, bờ biển gần xa của đất nước. Trận địa giữ cát ấy là trận địa lòng dân. Lòng dân còn muốn níu giữ chút này, cho căn nhà, thửa ruộng, ngôi mộ tổ tiên khỏi thiên tai, bão lũ tàn phá, cuốn phăng. Đến khi “trận địa” ấy tan tác rồi thì còn gì nữa? Quê hương xứ sở này sẽ còn gì, sẽ trôi về đâu?
Ông Nguyễn Sự và ông Lê Trí Thanh với nén tâm hương bên bờ Cửa Đại mới được bồi lấp trở lại. (Ảnh: Trần Tuấn)
Cát tặc cũng như lâm tặc, thật ra đều là dân lao động bần hàn vì miếng cơm mà phải đi làm thuê. Dân giữ cát, dân cướp cát, cũng đều khó nghèo lam lũ như nhau. Chỉ những kẻ phía sau, trên cao ngồi trong phòng lạnh, nhà hàng ký táng, bán mua thiên nhiên bên những chai rượu ngàn đô, bữa tiệc xa hoa tiề.n tỷ, có phải vì khó điểm mặt lôi ra ánh sáng hay không mà sao vẫn cứ nhởn nhơ?
Những ngày này, tấm lá chắn thiên nhiên hiếm hoi cuối cùng của người dân Đà Nẵng là bán đảo Sơn Trà cũng đang chịu thân phận nhỏ nhoi của hạt cát. Bị mua bán, băm nát. Linh hồn rừng núi cũng đã b.ỏ co.n người mà đi…
Quan chức có bao người biết lạy cát như ông Nguyễn Sự, biết cúi mình trước cái nôi sinh thành, chở che nuôi dưỡng tổ tiên cho đến hôm nay, và còn nữa đời đời con cháu mai sau?
Để kịp dừng tay lại?
“Hằng hà sa số”- cát sông Hằng nhiều không thể đong đếm. Nhưng Phật cũng dạy, thời gian trôi qua đời sống muôn loài còn nhiều hơn cát sông Hằng.
Tôi nghĩ, mỗi hạt cát không hề vô danh, mà đều mang trong mình một phận số của “Đi” và “Ở”.
Tùy thuộc ứng xử của con người.
Theo Danviet
Nguyên Bí thư Hội An hiến kế quản lý vỉa hè phố Tây ở TP.HCM
Với khu phố Tây ở TP.HCM, ông Nguyễn Sự "hiến kế" ban ngày vỉa hè khu vực này có thể dành cho người đi bộ nhưng ban đêm vẫn cho các hộ dân kinh doanh, buôn bán phục vụ du khách.
Trao đổi với Zing.vn, ông Nguyễn Sự, nguyên Bí thư Thành ủy Hội An, ủng hộ Hà Nội, TP.HCM đã và đang ra quân quyết liệt để giải phóng vỉa hè, trả lại không gian cho người đi bộ.
"Tôi hoàn toàn ủng hộ thái độ quyết liệt, không khoan nhượng, không ngại va chạm, kể cả va chạm các cơ quan trung ương trong việc giải phóng vỉa hè của ông Đoàn Ngọc Hải, Phó chủ tịch UBND quận 1, những ngày qua. Đã bắt tay vào làm thì phải có đụng chạm. Việc làm của anh Hải nhận nhiều ý kiến khen, chê cũng không ít từ cộng đồng, đó cũng là điều dễ chia sẻ, thông cảm", ông Sự nói.
Tính chuyện mưu sinh cho dân nghèo
Ông Sự còn nhớ năm 1995, chính quyền thị xã Hội An (nay là TP Hội An) đã sớm vào cuộc chấn chỉnh tình trạng lấn chiếm vỉa hè.
"Lúc ấy anh em cũng bàn đi, tính lại cân nhắc giải quyết hai vấn đề cơ bản: Trả lại vỉa hè giành cho người đi bộ nơi công cộng và tính chuyện mưu sinh cho người nghèo trong kiệt, trong hẻm. Làm sao để giải quyết hai vấn đề này không phải là chuyện dễ dàng gì", nguyên Bí thư Thành ủy Hội An kể.
Du khách tham quan ở phố cổ Hội An. Ảnh: Minh Hoàng
Ông Sự lý giải việc người dân lấn chiếm vỉa hè vì nghĩ đó là của công, "cha chung không ai khóc", là nơi béo bở làm ra tiề.n nên mạnh ai nấy chiếm. Người chiếm vỉa hè có thể phân loại nhiều nhóm, hộ ở trong kiệt, hẻm hay từ các vùng nông thôn lên thành phố mưu sinh, bán hàng rong.
"Thời điểm ấy, sau khi phân loại từng nhóm người dân lấn chiếm vỉa hè trong khu vực phố cổ, chính quyền địa phương họp các tổ dân phố, mời người dân đến thông báo chủ trương, vận động ký cam kết", ông Sự chia sẻ kinh nghiệm.
Đối với nhà mặt tiề.n ký cam kết kinh doanh không lấn chiếm vỉa hè và được giao quản lý vỉa hè trước khu vực nhà mình, chỉ được treo một biển hiệu. Hộ dân sống trong kiệt, hẻm thì sắp xếp vị trí vỉa hè buôn bán theo quy định từ 5h đến 9h sáng, chiều từ 17h đến 20h.
Với những hộ dân từ nơi khác đến thì phân loại từng mặt hàng phù hợp, sắp xếp đưa vào chợ cho họ kinh doanh. Riêng những hộ bán hàng rong thì được khuyến khích nhưng phải đảm bảo vệ sinh, an ninh trật tự trên vỉa hè trong phố.
Thời điểm đó, ông Sự giao quyền cho các chủ tịch phường, xã trực tiếp xuống đường theo dõi, giám sát giải quyết việc lấn chiếm vỉa hè. Cuối mỗi ngày, các địa phương báo cáo công việc để ông nghe mà chấn chỉnh, kịp thời uốn nắn phương pháp sao cho phù hợp.
"Hàng tuần, tôi thường đi kiểm tra, phát hiện khu vực vỉa hè nào thấy còn lộn xộn, chưa ổn thì gọi chủ tịch phường đến nhắc nhở người dân tự giác tháo dỡ, chấn chỉnh ngay. Sau một năm dài kiên trì triển khai, vỉa hè đường phố Hội An dần đi vào nề nếp, người dân mới bắt đầu cảm nhận giá trị của phố cổ văn minh, sạch đẹp hấp dẫn du khách đã mang về thu nhập đáng kể cho họ", nguyên Bí thư Thành ủy Hội An nhớ lại.
Ông Nguyễn Sự (áo xanh, phải), nguyên Bí thư Thành ủy Hội An, bàn giải pháp chống sạt lở bờ biển ở Cửa Đại với lãnh đạo tỉnh Quảng Nam. Ảnh: Đức Phương
Ông cho rằng, cần phân định rõ giữa hàng quán vỉa hè, lấn chiếm vỉa hè với gánh hàng rong đường phố. "Ở Hội An, người ta thường gánh một gánh đậu hủ hay gánh mỳ Quảng... đi quanh phố. Ai gọi thì chủ hàng dừng lại bán, xong họ lại đi chứ không ngồi một chỗ. Chính đó là &'một phần hồn' của phố", ông Sự chia sẻ và cho rằng điều này làm nên văn hóa của phố thị, bởi họ đảm bảo vệ sinh và không lấn chiếm không gian vỉa hè.
Với khu phố Tây ở TP.HCM, nguyên bí thư Thành ủy Hội An "hiến kế" ban ngày vỉa hè khu vực này có thể dành cho người đi bộ nhưng ban đêm vẫn cho các hộ dân kinh doanh, buôn bán phục vụ du khách bình thường.
"Quy hoạch khu phố này phải được làm đồng bộ, chẳng hạn khu khách sạn, nhà nghỉ giành riêng cho du khách Tây kết hợp không gian vui chơi, văn hóa ẩm thực mang dấu ấn độc đáo riêng cho TP.HCM", ông Nguyễn Sự tham vấn.
Hiện ở phố cổ Hội An có dành riêng khu vực An Hội làm không gian phố đêm phục vụ du khách từ 17h đến 0h. Trước đây, những hộ dân buôn bán hàng lưu niệm trên vỉa hè thì nay được đưa về buôn bán tập trung ở khu vực chợ đêm này, vừa tạo sản phẩm du lịch đặc thù vừa nâng cao thu nhập cho người dân.
Xử lý triệt để nạn bảo kê vỉa hè
Ông Sự xác nhận thực tế có một số cán bộ đứng phía sau bảo kê cho các hộ dân lấn chiếm vỉa hè đường phố ở các đô thị lớn để kinh doanh, buôn bán hưởng lợi. Do vậy, cơ quan chức năng cần kiểm soát vỉa hè kết hợp kiểm soát chặt đội ngũ thực thi giải quyết vỉa hè. Nếu phát hiện cán bộ nào tiêu cực, bảo kê lấn chiếm vỉa hè, "lợi ích nhóm", thì xử lý, kỷ luật cách chức ngay.
Người dân bán hàng rong trên vỉa hè đường phố Hội An. Ảnh: Đức Phương
Ông nêu rõ quan điểm, chuyện giải quyết lấn chiếm vỉa hè là quá trình lâu dài, ví như "cơm ăn, nước uống" hàng ngày nên cần có giải pháp căn cơ chứ không thể chạy theo phong trào nhất thời được. Khi giải quyết vỉa hè thì chính quyền đô thị phải đặt trách nhiệm lo cho cuộc sống ổn định người dân lên hàng đầu. Ban đầu có thể đụng chạm quyền lợi thì bà con phản ứng nhưng nếu làm công tâm, công bằng, lâu dài người dân sẽ ủng hộ.
Nguyên Bí thư Thành ủy Hội An cho biết bản thân ông từng chịu nhiều điều tiếng, thậm chí bị dọa "đốt nhà" khi quyết tâm thực hiện chấn chỉnh vỉa hè, cấm xe máy vào phố cổ. Ông Sự cho rằng việc người dân chưa hiểu hết chuyện và nặng lời với lãnh đạo là bình thường.
Sau nhiều năm kiên trì, phố cổ Hội An trở nên nề nếp, yên bình, hấp dẫn du khách đến tham quan ngày càng đông thì người dân càng hưởng lợi từ việc kinh doanh buôn bán.
Suốt nhiều năm đảm trách cương vị lãnh đạo, lúc nào ông Sự cũng trăn trở làm sao giữ được "nếp nhà" của Hội An, vừa theo kịp tốc độ phát triển kinh tế - xã hội, vừa duy trì được nét văn hóa độc đáo, riêng biệt cho mảnh đất này.
Ông ao ước mỗi người dân Hội An trở thành một "sứ giả văn hóa" thông qua con đường kinh tế du lịch, biết giữ vỉa hè thông thoáng, môi trường sạch đẹp hơn để Hội An mãi là "điểm đến" hấp dẫn trong lòng du khách.
Nói về vị bí thư chân quê này, nhà văn Nguyên Ngọc ghi nhận: "Nếu không có Nguyễn Sự sẽ chẳng giữ được Hội An. Nguyễn Sự là tập trung tinh túy của người Hội An: trí tuệ, năng nổ nhưng thật bình dị, chân thật. Sở dĩ ông làm được nhiều điều cho phố cổ vì được dân thương. Quan chức ít ai giống anh, liêm khiết, thương dân, biết văn hóa bao giờ cũng mong manh, luôn lo lắng, suy nghĩ, gìn giữ, không chủ quan".
Theo Minh Hoàng - Đức Phương (Zing)