Nguyên nhân t.ử von.g của cựu Thủ tướng Nhật Bản và lỗ hổng an ninh để tiếp cận ông Abe ở cự ly gần
Chiều tối 8/7, Bệnh viện Đại học Y Nara, Nhật Bản đã xác nhận, cựu Thủ tướng nước này, ông Abe Shinzo, đã qua đời vào lúc 17h03 cùng ngày (giờ địa phương) do bị mất má.u
Cựu Thủ tướng Nhật Bản Abe Shinzo b.ị bắ.n đã b.ị bắ.n từ phía sau trong lúc vận động tranh cử cho một ứng cử viên của đảng Dân chủ Tự do (LDP) cầm quyền ở thành phố Nara, phía Tây Nhật Bản, vào trưa 8/7.
Đài Phát thanh – Truyền hình công cộng Nhật Bản (HK) dẫn lời giáo sư Hidetada Fukushima, bác sĩ của Bệnh viện Đại học Y Nara, tại cuộc họp báo cho biết, ông Abe được chuyển tới bệnh viện này vào lúc 12h20 ngày 8/7 mà không có dấu hiệu của sự sống. Chính trị gia này đã qua đời vào lúc 17h03 cùng ngày.
Cựu Thủ tướng Abe Shinzo ngã xuống sau những phát sún.g định mệnh. (Ảnh: AP)
Giáo sư Hidetada Fukushima cho biết: ‘Khi cựu Thủ tướng Abe được đưa vào viện, ông đã không còn dấu hiệu sinh tồn do các tổn thương ở mạch má.u chính và tim. Bệnh viện chúng tôi đã nỗ lực hết sức để cấp cứu cho cựu Thủ tướng. Chúng tôi đã tiến hành truyền má.u và cố gắng cầm má.u nhưng rất tiếc ông đã không qua khỏi’.
Theo bác sĩ Fukushima, ông Abe có 2 vết thương do sún.g bắ.n ở cổ và bị vỡ mạch má.u tim. Các nhân viên y tế không thể cầm má.u cho ông Abe. Vì thế, nguyên nhân t.ử von.g dường như là do mất má.u.
Trực thăng y tế chuyển cựu Thủ tướng Nhật Bản Abe Shinzo đến bệnh viện tỉnh Nara, ngày 8/7. (Ảnh: AP)
Sau khi xảy ra vụ tấ.n côn.g, cảnh sát Nhật Bản đã bắt giữ một nghi phạm và thu giữ một khẩu sún.g ngay tại hiện trường. Nghi phạm này tên là Tetsuya Yamagami, năm nay 41 tuổ.i, từng phục vụ cho Lực lượng Phòng Nhật Bản trong ba năm và hiện đang cư trú tại thành phố Nara.
Trong quá trình thẩm vấn, nghi phạm Yamagami đã khai với các nhân viên điều tra rằng ông ta không hài lòng với cựu Thủ tướng Abe và có ý định sá.t hạ.i chính trị gia này.
Các kênh truyền thông Nhật Bản đưa tin, nghi phạm á.m sá.t cựu Thủ tướng Nhật Bản Abe Shinzo chỉ đứng cách ông khoảng 3 m khi vụ á.m sá.t xảy ra. Việc ông Abe b.ị bắ.n từ cự ly gần đã làm dấy lên câu hỏi về khả năng bảo vệ các nhân vật cấp cao trong những cuộc vận động chính trị ở Nhật Bản.
Video đang HOT
Khống chế hun.g th.ủ Tetsuya Yamagam tại hiện trường. (Ảnh: AP)
Theo hình ảnh được hãng tin Reuters đăng tải về khung cảnh hiện trường trước thời điểm ông Abe b.ị bắ.n, cuộc vận động chính trị của ông diễn ra tại một ngã ba đông người qua lại. Ông Abe đứng trên bục, quay lưng lại với làn đường đang có xe cộ lưu thông.
Nghi phạm Tetsuya Yamagami, 41 tuổ.i, đeo kính và túi quai đeo chéo, đứng ở góc phố trong suốt phần đầu của bài phát biểu. Hắn di chuyển đến sau lưng ông Abe, đứng ở cự ly gần và n.ổ sún.g. Đối tượng bị cảnh sát khống chế ngay sau đó.
Kênh truyền hình Nippon của Nhật Bản dẫn lời cảnh sát Nara cho biết, tại buổi vận động, ông Abe đã được bảo vệ bởi một cảnh sát chuyên trách có vũ trang đến từ Tokyo và một số cảnh sát địa phương khác. Nhiều chuyên gia an ninh cho rằng, lực lượng bảo vệ ông Abe quá mỏng.
Người dân Nhật Bản đa.u đớ.n và bàng hoàng trước sự ra đi đột ngột của ông Abe. (Ảnh: AP)
Ông Koichi Ito, chuyên gia an ninh bảo vệ các nhân vật cấp cao, nói: ‘Ông ấy cần được bảo vệ từ mọi hướng. Nếu an ninh không được đảm bảo 100% thì không có tác dụng gì.
Ông Masazumi Nakajima, cựu thám tử tại Nhật Bản, nhận định: ‘Bất cứ ai cũng có thể bắ.n trúng ông ấy từ khoảng cách đó. Tôi nghĩ rằng an ninh đã quá mỏng’.
Tại cuộc họp nội các ngay trong ngày 8/7, Thủ tướng Nhật Bản Kishida Fumio đã chỉ thị thực hiện các biện pháp tăng cường đảm bảo an toàn cho cuộc bầu cử Thượng viện sắp tới. Các biện pháp mới được kỳ vọng sẽ giúp ngăn chặn nguy cơ tái diễn của các vụ tấ.n côn.g tương tự khi chỉ còn 2 ngày nữa cử tri Nhật Bản sẽ đi bỏ phiếu để bầu các thành viên mới cho Thượng viện.
Xe tang chở di hài của cựu Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe rời bệnh viện ở tỉnh Nara, ngày 9/7. (Ảnh: AP)
Cảnh sát Nhật Bản cho biết vẫn đang nỗ lực làm rõ động cơ gây án của đối tượng đã n.ổ sún.g vào cựu Thủ tướng Abe Shinzo. Cảnh sát khám xét căn hộ của đối tượng và tìm thấy nhiều vũ khí tự chế khác.
Đối tượng Yamagami từng làm việc tại một nhà máy nhưng đã nghỉ việc vào tháng 5 vừa qua. Đối tượng này hiện đang cư trú tại thành phố Nara.
Ông Kazuhisa Yamamura, cảnh sát tỉnh Nara, thông tin: ‘Chúng tôi đã khám xét căn hộ của nghi phạm và thu giữ thêm một vài thứ có vẻ như là những khẩu sún.g ngắn tự chế. Qua điều tra ban đầu, nghi phạm đã thừa nhận hành vi của mình’.
Chính sách Abenomics và di sản của ông Abe Shinzo với kinh tế Nhật Bản
Trên phương diện kinh tế, ông Abe đã để lại dấu ấn đậm nét về chính sách Abenomics (Abe và Ecomomics), là một chính sách tài khoá đóng góp chủ đạo cho việc chống giảm phát.
Nó đã giúp Nhật Bản thành công vực dậy nền kinh tế sau hơn hai thập kỷ trì trệ.
Theo "Abenomics", ông Abe đã tìm cách đưa nền kinh tế Nhật Bản trở lại sau sự sụp đổ của bong bóng bất động sản vào đầu những năm 1990. Chiến lược của ông Abe có 3 mũi nhọn nhằm khởi động tăng trưởng kinh tế và tăng lương, đó là: Chính sách tiề.n tệ nới lỏng, kích thích tài chính và cải cách cơ cấu kinh tế.
Hai mũi nhọn đầu tiên, ông Abe, người từng làm thủ tướng từ năm 2006-2007 và 2012-2020 đã chủ trì việc điều hành lãi suất cực thấp và nới lỏng định lượng cùng với hàng chục tỷ USD chi cho cơ sở hạ tầng cũng như phân phối các gói kích thích kinh tế. Ông Abe cũng tăng mạnh sản xuất và xuất khẩu, nới lỏng cách quy định và giảm thuế doanh nghiệp.
Ông Abe Shinzo đã để lại nhiều dấu ấn với kinh tế Nhật Bản (Ảnh: Reuters).
Trên cương vị thủ tướng, năm 2013, ông Abe đã ban hành các gói kích thích kinh tế tổng trị giá 210 tỷ USD trong đó có 116 tỷ là để chi tiêu trực tiếp của chính phủ, tập trung xây dựng cơ sở hạ tầng quan trọng.
Chính vì vậy, nền kinh tế thứ 3 thế giới đã vượt qua được giai đoạn ảm đạm của những năm 1990-200, xuất khẩu tăng và tỷ lệ thất nghiệp giảm xuống mức thấp nhất trong nhiều thập kỷ. Trong giai đoạn từ 2015 tới 2017, Nhật Bản đã ghi nhận 8 quý tăng trưởng dương liên tiếp, đây là chuỗi tăng trưởng dài nhất của Nhật trong gần 30 năm.
Abenomics đã chấm dứt thời kỳ giảm phát kéo dài nhiều thập niên của Nhật Bản. Từ cuối năm 2012, ông Abe đạt được thỏa thuận nới lỏng chính sách tiề.n tệ chưa từng có với Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BoJ), đưa lãi suất xuống mức âm nhằm, thúc đẩy tiêu dùng cá nhân và đầu tư kinh doanh, đồng thời đẩy lạm phát lên mức mục tiêu 2%.
Năm 2014, nước này bổ sung thêm 2 đợt kích thích kinh tế nữa, trị giá 58 tỷ USD và 36,9 tỷ USD.
Ngoài Abenomics, ông Abe còn khởi xướng Womenomics, nhằm tăng tỷ lệ phụ nữ tham gia vào thị trường lao động. Năm 2020, tỷ lệ này là 73%. Một điểm nhấn trong xã hội Nhật Bản.
Thành công một nửa
Theo phân tích của nhà kinh tế Kaya Keiichi, trong suốt gần 8 năm giữ chức thủ tướng ở nhiệm kỳ thứ hai (không bao gồm năm 2020 khi Covid-19 gây trật đường ray kinh tế), GDP thực tế của Nhật tăng trưởng trung bình 0,9%.
Min Joo Kang, chuyên gia kinh tế cao cấp về Nhật Bản tại ING nói với đài Al Jazeera: "Mặc dù các chính sách của chính phủ có thể tạo ra môi trường để các bên tham gia và đổi mới ở mức độ nào đó, nhưng để tăng năng suất lao động và tăng cường đầu tư vào công nghệ thì các hộ gia đình và doanh nghiệp cũng cần nỗ lực hơn nữa để tự lực cánh sinh. Về mặt này sự cải thiện của nền kinh tế cũng bị hạn chế nhưng nó (Abenomics) đã thành công một nửa ở chỗ nó đã bảo vệ nền kinh tế Nhật khỏi một đợt suy thoái mạnh".
GPD đầu người của Nhật Bản trong giai đoạn 1970-2020 (Nguồn WB).
Tỷ lệ thất nghiệp tại Nhật Bản xuống thấp nhất trong gần 3 thập kỷ khi ông Abe tuyên bố từ chức vào năm 2020 (Nguồn WB).
Jeffrey Halley, chuyên gia phân tích thị trường châu Á-Thái Bình Dương đến từ hãng OANDA, cho rằng Abenomics đã cho ra "những kết quả trái ngược." "Thiếu ý chí thực thi "mũi nhọn thứ ba" trong cải cách thương mại và kinh tế, cũng đồng nghĩa với việc 2 mũi nhọn còn lại phải gắng gượng trong suốt những năm 2010".
Ông Halley nhận định. "Khoản nợ công cao hơn nhiều, các hàng rào thương mại của Nhật Bản vẫn còn đó. Nhưng theo tôi, tình trạng thiếu tiến triển không hoàn toàn là do ông Abe sai lầm về chiến lược, mà là do ông chưa thể thuyết phục được hết tất cả mọi người toàn tâm phóng đi 3 "mũi tên" trong Abenomics," vị chuyên gia nhận định.
"Chiến lược tăng trưởng của ông Abe đã bị ảnh hưởng vào năm 2019 do xung đột thương mại Mỹ - Trung và các đợt tăng thuế. Đến năm sau, sự bùng phát của Covid-19 khiến kinh tế Nhật Bản trải qua cuộc khủng hoảng tồi tệ nhất từ trước đến nay", Reuters nhận định.
Giới quan sát thì cho rằng, chính sách Abenomics đã lạc hậu và sự xuất hiện của Covid-19 chính thức nhấn chìm nó. GDP của Nhật lao dốc vào năm 2019 (-0,2%) và 2020 (-4,5%) do tác động của dịch Covid-19./
Người bạn lớn của Việt Nam Ông Abe là thủ tướng Nhật thăm Việt Nam nhiều nhất, tổng cộng 4 lần trong hai giai đoạn cầm quyền, và cũng là người thúc đẩy mạnh mẽ quan hệ với Việt Nam trong suốt những năm tháng ấy. Ông Abe lần đầu đến Việt Nam trên cương vị thủ tướng vào tháng 11.2006 để tham dự Hội nghị APEC tại Hà...