Nguyễn Hữu Tuấn: Những thước phim trong suốt

Nhà quay phim Nguyễn Hữu Tuấn, họa sĩ Trịnh Lữ và nhà văn Trương Quý sẽ có buổi trò chuyện giao lưu lúc 15h ngày 25-2-2020 tại YLang Gardenista số phố 2 Lê Thạch (quận Hoàn Kiếm, Hà Nội) nhân dịp cuốn sách “ Những thước phim trong suốt” của Nguyễn Hữu Tuấn ra mắt công chúng.

Người say mê hình ảnh

NSND, nhà quay phim Nguyễn Hữu Tuấn là người đứng sau máy quay những bộ phim thuộc loại kinh điển của nền điện ảnh Việt Nam như: “Hi vọng cuối cùng”, “Thị xã trong tầm tay”, “Trở về”, “Thương nhớ đồng quê”, “Hoa ban đỏ”, “Bến không chồng”, “Lạc lối”… Nguyễn Hữu Tuấn cũng từng tham gia các đoàn làm phim nước ngoài quay tại Việt Nam như “Đông Dương”, “Người tình”, “Người Mỹ trầm lặng”… Đạo diễn Đặng Nhật Minh đánh giá, NSND Nguyễn Hữu Tuấn là một bậc thầy trong lĩnh vực quay phim.

NSND Nguyễn Hữu Tuấn vừa ra mắt cuốn truyện ký “Những thước phim trong suốt” do Nhà xuất bản Trẻ TP.HCM ấn hành trong chương trình “Tháng Ba sách Trẻ” thường niên của đơn vị này. Trong cuốn sách, những hình ảnh, con người, cảnh tượng và nhân vật được tái hiện đầy chân thực qua hồi ức được ghi bởi chính tác giả. Những trang sách như các thước phim quay chậm về ký ức đầy sinh động, đẹp đẽ.

Bằng con chữ nhẹ nhàng, lịch lãm và không thiếu phần lãng mạn, Nguyễn Hữu Tuấn tái hiện con đường “lang bạt bất tận” mà ông đã đi qua, hấp dẫn đến từng đám bụi đường, khói xe hay những giọt mồ hôi của người làm nghề từng trải. Hiện thực sống động trong những trang ký là sức hút của quyển sách. Bao con người, bao vùng đất mà nhà làm phim đi qua để rồi lắng đọng lại những câu chuyện đời vừa xa xôi vừa gần gũi.

Tựa sách đồng thời cũng là tựa một bài viết trong đó: “Những thước phim trong suốt”. Tác giả kể về những thước phim đen trắng “trong suốt” chụp ở phố Khâm Thiên năm 1972 và sau đó tự nguyện hủy đi. Rồi những câu chuyện khi lên Điện Biên quay “Hoa ban đỏ” (đạo diễn Bạch Diệp), đi Hà Tĩnh quay phim “Ngã ba Đồng Lộc” (đạo diễn Lưu Trọng Ninh)… đều giản dị mà chân thành, nhiều chia sẻ và cảm thông.

Tao nhã và duyên dáng

Cũng đã lâu mới có một truyện ký về điện ảnh và nghề làm phim gây ấn tượng trong độc giả như cuốn sách dày 248 trang “Những thước phim trong suốt”. Nữ nhiếp ảnh gia Đỗ Diệu Minh viết nhận xét trên mạng xã hội: “Những câu chuyện của ông không triết lý, nhưng nó thật nhân văn, chia sẻ và cảm thông. Ông nói: “… suốt cuộc đời, ông chỉ quay những thước phim trong suốt”. Tôi hiểu, đó chính là sự dấn thân, là tình yêu để ông đi đến cái đích thực về Chân – Thiện – Mỹ”.

Đạo diễn Phan Đăng Di thì nhận xét: “Anh viết nhẹ như không mà hay quá. Những mảnh ký ức chắp nối về những đời người, thế hệ, những ẩm ương thời cuộc, chính trị, ái tình “tan đàn xẻ nghé” thế kỷ 20… chưa hết nhẹ dạ ngây thơ, nhoáng cái đã hết một “đời trai”. Chắc phải đến khi về hưu anh mới lần hồi viết ra, đọc có chút tản mạn kiểu nhớ đến đâu viết đến đó, nhưng cuốn hút vô cùng. Tập truyện ký mỏng manh này, dù viết chơi lại tỏa ra một khí chất hiếm thấy trong văn chương thời nay: tao nhã, duyên dáng mà không thôi tự vấn”.

Với nữ đạo diễn Nguyễn Hoàng Điệp, chị chia sẻ: “Nguyễn Hữu Tuấn – mà tôi gọi trìu mến bằng cái tên “Tuấn tít” – là người quay những thước phim vào hạng đẹp nhất trong nước. Hồi mới vừa qua cơn đột quỵ (cuối năm 2019 – PV), khi tôi hỏi thế bao giờ chú có thể quay lại làm phim, ông bảo tôi là “cho chú 2 tháng”. Những năm tháng trước đây, tôi thường nghe ông kể về những bến đò, những bến sông, những cây gạo, những triền đê, những mái nhà, những lớp ánh sáng mà ông luôn bảo rằng mình đã “cực lìu tìu khi thu chúng lại trong khuôn hình”. Giọng ông cứ đều đều, nhỏ nhẹ, tỉnh như không. Tôi mở những cuốn album của ông ra chiêm ngưỡng, cảm nhận “một thứ gì đó lai giữa nhiếp ảnh và văn chương”, đôi khi giữa phim truyện và phim tài liệu. Đọc những dòng chữ đẹp đẽ ngay ngắn do chính tay người cầm máy viết lại, mọi thông tin cần biết, cần nhớ đều được chuyển sang thành một thứ văn chương giản lược nhưng đẹp đẽ, tôi mong những điều ông viết trở thành một cuốn sách”.

Khi sách của chú “Tuấn tít” ra đời, đạo diễn Nguyễn Hoàng Điệp cho biết, cuốn sách đã giúp chị gặp và thương mến biết bao nhiêu người, đã nhận về những điều tôi cứ tưởng đã mất từ lâu. Nguyễn Hoàng Điệp thốt lên: “Thật kỳ lạ, cả cuốn sách gần 250 trang chẳng kể gì về điện ảnh, nhưng ta lại thấy điện ảnh thật sự hiện ra lừng lững. Chú “Tuấn tít” chẳng kể gì về những “á… ố…” trong lý lịch bản thân, nhưng đọc cuốn truyện ký này, một con người đẹp đẽ đã từ tốn hiện ra. Tôi cũng chẳng biết có phải mình ghen tỵ vì những gì chú “Tuấn tít” đã trải qua, chứng kiến biết bao cuộc đời vừa nhẹ như sương quàng khăn qua cổ núi, vừa nặng như là ký ức dưới đáy sâu thời gian. Chú Tuấn trong lúc riêng tư với bạn bè thân hữu thì bảo rằng, những thước phim của chú cứ trong suốt, đó là sự trong suốt của vô vị. Còn tôi thì đã đủ lớn để biết rằng, phải mất rất rất lâu, người ta mới học được cách nếm vị của sự vô vị”.

Theo annninhthudo.vn