Nguyễn Đức Nghĩa: Giấc mơ và sự ám ảnh

Vụ án xác chết không đầu đã kết thúc gần 1 năm rưỡi nhưng những nỗi đau và sự ám ảnh vẫn còn đọng lại.

Chiều cuối thu hanh hao, khi vào khu biệt giam của Trại tạm giam Công an Thành phố Hà Nội, trong đầu tôi không có gì dành cho sát thủ máu lạnh Nguyễn Đức Nghĩa ngoài sự phản cảm bởi ở phiên toàn gần nhất, bị cáo này đã tìm mọi lý do bao biện cho hành vi giết người man rợ của mình. Và tôi cũng chuẩn bị tinh thần để đối diện với thái độ tiêu cực, thậm chí bất nhã của một tử tù đang hoảng loạn bởi nghe tử thần “đếm ngược thời gian”. Nhưng, Nguyễn Đức Nghĩa đã khiến tôi bất ngờ. Bất ngờ vì tôi nhận ra phần người còn lại trong sát thủ ghê rợn này qua sự hối hận, thức tỉnh và những giọt nước mắt sám hối sau gần một năm rưỡi đối mặt với sự khủng khiếp nhất: Cái chết!

Tôi không chỉ giết chết một người…

Bản án tử hình dành cho Nguyễn Đức Nghĩa (sinh năm 1984, HKTT tổ 7, phường Lãm Hà, quận Kiến An, TP Hải Phòng) sát thủ máu lạnh giết người yêu cũ một cách man rợ hồi đầu tháng 5-2010 dường như vẫn gây sự chú ý và dõi theo của dư luận. Tôi từng gặp và trực tiếp trò chuyện với Nguyễn Đức Nghĩa tại phiên sơ thẩm hồi giữa tháng 7-2010. Cũng như nhiều người có mặt trong phiên tòa hôm đó, tôi đã phần nào vơi đi nỗi căm phẫn đối với sát thủ mệnh danh máu lạnh, bởi cảm nhận được sự phục thiện, sám hối dù có thể chỉ là chút sĩ diện cuối cùng trong một con người từng được gắn hai từ: Có học. Vậy mà ở phiên tòa phúc thẩm, Nghĩa lại một lần nữa thổi bùng lên dư luận ngọn lửa phẫn nộ khi y cố tìm mọi lý do để bao biện hành vi giết người man rợ của mình trong khi hơn ai hết, Nghĩa hiểu điều đó chỉ gây thêm nỗi bất bình, phản cảm….

Tử tù Nguyễn Đức Nghĩa được đưa đến gặp tôi tại Trại tạm giam Công an TP. Hà Nội 19-10 không còn là chàng trai cường tráng với khuôn mặt bầu bĩnh trắng mịn như con gái ở phiên tòa sơ thẩm mà trở thành người đàn ông từng trải, gầy sọp và trắng xanh. Tuy vậy, nét điển trai và cặp kính cận vẫn giữ cho Nguyễn Đức Nghĩa dáng vóc thư sinh. Dường như nhận ra tôi sau cuộc gặp tại Tòa án nhân dân Thành phố Hà Nội hơn một năm về trước, Nghĩa cười và lễ phép chào. Tôi ngỡ ngàng vì thái độ bình thản, điềm tĩnh đến lạ của một tử tù đang chờ thi hành án thì Nghĩa đã đan hai bàn tay vào nhau, chủ động nói trước, như thể khéo léo ngăn chặn tôi đừng khai thác gì ở hắn hôm nay: “Tôi bất ngờ quá, mọi khi, nếu gặp nhà báo tôi đều được thông báo trước để chuẩn bị tinh thần”. Và, với cách nói năng khúc triết, mạch lạc của một con người từng chạm vào kho tàng tri thức, Nghĩa nói tiếp: “Với tôi, khi nói điều gì, tôi đều suy nghĩ. Hôm nay tôi không chuẩn bị để nói được điều gì với nhà báo”. Vậy khi tàn nhẫn cướp đi mạng sống của người con gái từng là người yêu của mình, Nghĩa có suy nghĩ không? Nguyễn Đức Nghĩa tái mặt trước câu hỏi của tôi, cười nhạt, cúi xuống tránh cái nhìn thẳng chiếu từ người đối diện. Nghĩa ngồi câm lặng tới dăm phút rồi rướn cặp kính 10 đi-ốp nhìn tôi. Đôi mắt Nghĩa lúc này thật buồn. Rồi, sự trầm lắng căn phòng nhỏ được xua đi khi Nghĩa bắt đầu mở lòng, sự mở lòng có chừng mực, như chính sự khôn khéo trong con người của y: “Có lẽ không riêng chị mà rất nhiều người đều tăng thêm phần ác cảm với tôi ở phiên tòa phúc thẩm. Tại phiên tòa sơ thẩm, tôi đã nói tôi không làm đơn kháng cáo vì tôi nhận thức được tội lỗi của mình và đã chấp nhận. Nhưng, trước sự đau khổ và yêu cầu của những bậc sinh thành, tôi còn biết làm gì khác ngoài việc ký vào lá đơn kháng cáo để bố mẹ tạm yên tâm với ước nguyện chỉ là ước nguyện.

Nguyễn Đức Nghĩa tại tòa.

Lúc này đây, tôi không bao biện và cũng chẳng còn gì để bao biện, nhưng tôi vẫn muốn nói rằng, không phải bây giờ mà ngay từ khi Linh gục xuống tắt thở, tôi bừng tỉnh nhận ra mọi sự tốt đẹp đối với tôi đã hết và cái tồi tệ đang bắt đầu. Tôi biết tôi không chỉ giết một mình Linh sau án mạng này. Tôi hoảng loạn và chính sự hoảng loạn đã biến tôi hành động như một con thú. Tôi không bất ngờ khi bị đẩy lên một chiếc xe như cái hòm kín mít với những chấn song không lọt bàn tay, rồ ga rú còi đưa tôi vào cái nơi mà bất cứ ai cũng sợ: Trại tạm giam Hỏa Lò. Qua chấn song nhỏ hẹp, tôi thấy chiếc xe chở tôi đi đến đâu, người ta đều ngoái lại nhìn, thảng thốt, ghê sợ. Và tôi cũng biết, nếu lúc đó cửa xe mở ra, tôi sẽ chết bởi chính sự căm phẫn của người đời. Trước kia, tôi được sống, được quan tâm dạy dỗ một cách nghiêm túc nên khi đậu Đại học Ngoại Thương và sống ở Hà Nội, mỗi lần nhìn thấy chiếc xe đặc chủng đó, tôi thường thở ra thật mạnh, cảm thấy cuộc sống sạch hơn vì thêm một con vi khuẩn gây hại bị phát hiện, gom về đúng chỗ chỗ và tiêu hủy. Trong đầu tôi lúc đó chỉ có những một hình dung là sự đau khổ đến tột cùng của bố mẹ, của chị gái tôi và người thân của Linh nữa. Tôi đã gào lên thật to, nhưng có lẽ chỉ mình tôi nghe được giữa ồn ào đông đúc: Sao tôi lại hành động như vậy? Tôi đã từng rất yêu Linh. Tôi căm thù chính mình. Tôi hối hận vô cùng sự ngang tàng, sĩ diện trong tôi. Thường, người ta không nhìn thấy mọi chuyện của đời mình là do chính mình mà ra. Tôi cũng vậy. Chỉ đến khi phải trả giá mới nghiệm ra tất cả thì đã quá muộn. Tôi nghe rất rõ tiếng gọi của thần chết cùng chiếc vạc dầu sôi sùng sục mà tôi từng biết đến qua truyện cổ tích. Đêm đêm với tôi là nỗi sợ. Hình ảnh Linh mặc váy trắng toát luôn hiện về ám ảnh tôi…, Nghĩa lặng đi trong sự day dứt.

Những cơn ác mộng hành hạ, đeo bám

Tôi đang cố gắng ghi lại trong đầu từng lời sám hối của kẻ tử tù đang chờ ngày xử tử thì Nghĩa ngừng nói, mắt nhìn chăm chăm vào người đối diện, như thể chờ đợi phản ứng gì đó nơi tôi sau những điều hắn vừa bộc lộ. Thấy tôi im lặng, Nghĩa tiếp: “Sau gần một năm rưỡi trong tù và sau hai lần nhận bản án tử hình, quá đủ cho tôi ngẫm nghĩ lại những gì đã xảy ra. Tôi nghĩ mỗi người đều có một số phận và số phận của tôi phải được định đoạt như vậy. Tôi đã cố quên, cố cầu nguyện, sám hối cho những ngày, mà không phải thế, nói cho đúng là những giờ phút còn lại của cuộc đời. Nhưng mỗi tối khi nằm xuống, tôi lại thấy Linh hiện về cứ xoay xoáy nhìn tôi không chớp. Đôi mắt ấy muôn trạng lắm. Có lúc tha thiết yêu thương như những ngày tôi và Linh mới quen nhau. Có lúc lại long lên những tia giận dữ. Tôi thấy cơ thể như bị tảng đá lớn đè nặng, kêu lên không thành tiếng khi gặp đôi mắt ấy cứ trợn ngược nhìn tôi rồi dại đi trong bê bết máu, hệt như tôi đã nhìn thấy sau lúc lưỡi dao sắc lạnh găm ngập khiến người con gái từng là của tôi gục xuống. Trong nỗi sợ khủng khiếp đó lặp đi lặp lại từng đêm gần một năm rưỡi qua khiến cái đầu tôi muốn vỡ tung và từng nghĩ đến việc tự kết thúc đời mình. Nhưng khi hình dung ra mẹ, ra chị, ra di ảnh bố, tôi bình tâm lại và thấy rõ tất cả những gì ở thực tại và phải sống dù chỉ còn một giờ. Thật ra, tôi không nặng nề về bản án tử hình vì tôi biết tôi có chết trăm lần cũng không bù đắp được nỗi đau tôi đã gây ra cho người thân của tôi và gia đình Linh mà điều đau đớn nhất đối với tôi chính là khi nhận được tin bố tôi mất. Bố mẹ tôi là những người tuyệt vời và đã cho chị em tôi hành trang gồm hai từ tử tế để bước vào cuộc sống. Vậy mà tôi đã gián tiếp giết chết bố tôi. Trong các giấc mơ ám ảnh, tôi mong mỏi có đêm sẽ thấy bố về. Nhưng tôi chờ mãi, chờ mãi mà không một lần gặp. Tôi biết bố tôi giận tôi lắm”.

Nói đến bố mẹ, giọng Nghĩa nghẹn lại, ngửa mặt để những giọt nước mắt khỏi trào ra nhưng không ngăn được. Lần thứ hai tôi chứng kiến kẻ mệnh danh sát thủ máu lạnh khóc tức tưởi sau tội ác man rợ gây tiếng xấu muôn đời. Trên chiếc ghế băng nhỡ cỡ, Nguyễn Đức Nghĩa bỗng như rúm lại. Tôi hiểu giờ đây hắn đã thấm thía, đã thấy đau đớn đến tận cùng khi nhận ra tất cả đã biến mất ở giây phút đầu tiên hắn lao theo bước chân quỷ dữ. Có thể, cái trạng thái nửa u mê, nửa tỉnh táo của con người nào đó trong Nguyễn Đức Nghĩa lúc đó đã đẩy hắn tới hành động như vậy.

Nghĩa nói tiếp: “Nói đến nhà tù, nhất là buồng biệt giam lạnh lẽo, tĩnh lặng, người ta sởn da gà vì sợ hãi. Nhưng với tôi bây giờ, yên tĩnh giúp cho con người ta tĩnh trí, nhìn kỹ hơn, dù là quá muộn, dù chỉ còn sự hối tiếc những gì còn khuất lấp trong quá khứ mà xưa kia, cuộc sống hối hả, gấp gáp cứ ào ào chuyển động, trào qua như sóng, nhấn chìm người xuống, không cho ai một cơ hội nhận ra đâu là đen, đâu là trắng. Giờ đây, khi số phận đã được định đoạt nên không muốn nói đến hai từ giá như. Điều đó là không tưởng và nếu lúc đó nhận thức được mình đang là ai và hậu họa thì không ai hành động một cách điên rồ. Tôi vô cùng ân hận vì những gì mình đã làm. Tôi có tội với Linh, có tội với gia đình Linh và có tội với gia đình của mình. Tôi đã xác định chấp nhận tất cả mọi sự trừng phạt và đó là lý do tôi trở nên bình thản. Tuy nhiên, tôi vẫn hy vọng được ân xá dù đó là chút hy vọng mong manh. Thực lòng, tôi không nghĩ gì cho tôi nữa, nhưng nếu được sống, tôi sẽ là tôi khi còn ở gia đình và sống cho mẹ, người sinh thành còn lại của tôi”.

Điều bình dị bỗng chốc trở thành giấc mơ …xa xỉ

Mặt trời ngả dần về phía bức tường cao ngất nhằng nhịt thép gai bao quanh toàn khu trại. Trong căn phòng nhỏ gần nơi biệt giam, khuôn mặt điển trai nhưng lạnh lùng của Nguyễn Đức Nghĩa bỗng trở nên …hiền khô. Thật lạ là lúc đầu gặp tôi, Nguyễn Đức Nghĩa không muốn bộc bạch những suy nghĩ của mình, nhưng rồi, khi nói về sự sám hối và nhắc đến người thân của mình, Nghĩa tự dưng nói liền một mạch: “Tất cả mọi nỗi đau, mất mát với gia đình Linh, gia đình tôi và gia đình Yến (người yêu của Nghĩa tại thời điểm gây án) đều do tôi gây nên. Vì một phút sĩ diện, một phút không kiềm chế, tôi đã phạm tội tày trời và mang nỗi đau cho bao người. Đến giờ phút này, chính tôi cũng không thể giải thích được rằng tại sao lúc đó tôi lại có thể hành động như một con thú như vậy. Tôi cầu mong Linh được siêu thoát và xin được tạ tội với tất cả mọi người. Tôi nhớ lắm lắm thời thơ ấu. Thời ấy chưa xa mà sao tôi không còn cơ hội quay trở lại dù là tìm về một dấu chân kỷ niệm. Tuy chiều chị em tôi, nhất là tôi nhưng bố mẹ tôi lại rất nghiêm khắc và luôn hướng cho tôi đi tới tương lai bằng con đường học vấn. Lúc nào bố mẹ cũng coi tôi như một đứa trẻ và dặn dò đủ điều. Trước, mỗi lần được về nhà, tôi hay chui vào giường của bố thấy mình ngủ ngon hơn. Giờ, tôi vẫn thèm được ngủ chung với bố, thèm vòi vĩnh mẹ những món ăn mình thích nhưng đó chỉ là giấc mơ xa xỉ. Điều đó không xa xỉ sao được khi tôi đã trở thành kẻ tử tù bị xã hội lên án, còn bố tôi đã chết vì suy nghĩ khi trên đường tới thăm tôi. Tôi nhớ, hồi còn nhỏ, có lần tôi bị cảm, mẹ tôi vừa chạy tất tả, vừa nước mắt ngắn dài đi tìm nắm lá nhọ nồi đắp lên trán cho tôi trong khi tôi nằng nặc gạt ra. Rồi mẹ đổ nước nhọ nồi vào miệng tôi đang cắn chặt khiến những giọt nước chảy xuống hai bên mép xanh lét. Thấy mẹ nhăn nhó bất lực, rơm rớm nước mắt tôi mới hé răng. Giờ tôi mong cũng không được nữa. Tôi thường nằm mơ thấy mẹ. Có lần tôi mơ thấy trước di ảnh bố, mẹ ngồi thụp xuống, tiếng khóc vỡ ra. Tôi nhìn mẹ, khuôn mặt xộc xệch, nhòe nhoẹt nước. Tôi lao tới ôm mẹ nhưng mẹ vùng chạy, chạy tới nghĩa trang có nhiều ngôi mộ hình chữ thập có tên và không tên. Nơi đó bố tôi đang nằm, một giấc ngủ chưa yên. Lúc đó là giữa đêm, choàng tỉnh, tôi ngơ ngẩn lấy tay bịt chặt hai tai để khỏi nghe những âm thanh rờn rợn, nhắm mắt lại nhưng không sao ngủ sâu được. Tôi lại thấy mẹ tôi đứng bên cạnh di ảnh của bố. Tôi nghe thấy rất rõ mẹ tôi xin bố hãy cười lên một lần. Nhưng, bố tôi không cười. Vâng, bố cười làm sao được khi có đứa con tội lỗi là tôi. Những giấc mơ như thế cứ đeo bám tôi hằng đêm”.

Hết giờ quy định, cánh cửa sắt lạnh ngắt mở ra đưa Nghĩa trở lại buồng biệt giam. Khuôn cửa kín và tối. Tôi thấy Nghĩa ngoái lại để nhìn ra ngoài kia, những giọt nắng cuối cùng dần tắt.

Mong manh chút liêm sỉ cuối cùng?

Nghe những gì Nguyễn Đức Nghĩa nói hôm nay, tôi hiểu thời gian qua, sự tĩnh lặng đã giúp y mở mắt để nhận rõ chính mình. Nhưng khi mọi thứ đã quá muộn, tức là khi cuộc sống đã được định đoạt bằng bản án tử hình thì dù Nghĩa có cố gắng nguyện cầu sám hối đến đâu, Chúa cũng không thể gột bỏ, rũ đi được tội lỗi trong con người y. Tôi chợt nhớ tới lời nhận xét của một cán bộ điều tra khi nói về vụ án của Nguyễn Đức Nghĩa và liên tưởng những điều Nghĩa vừa bộc lộ, với tôi không phải là sự lột xác mà chỉ là một sự pha trộn rất nhỏ nào đó giữa thiện và ác, chắp vá nên con người y trước mặt tôi hôm nay. Và có lẽ, ngay cả sự khôn khéo, điềm tĩnh, mạch lạc hay những lời sám hối tôi vừa nghe cũng chỉ là để sát thủ máu lạnh Nguyễn Đức Nghĩa bảo vệ chút liêm sỉ cuối cùng?

Theo PLXH