Nguy cơ tính toán sai lầm ở biên giới Ấn – Trung

Những tính toán sai lầm nhỏ trên dãy Himalaya có thể khiến New Delhi và Bắc Kinh sa vào xung đột lớn, cựu cố vấn an ninh Ấn Độ cảnh báo.

Binh sĩ Ấn Độ và Trung Quốc nhiều lần ẩu đả từ cuối tháng 4, đầu tháng 5 với đỉnh điểm là vụ ẩu đả chết người hôm 15/6. 20 lính Ấn Độ thiệt mạng trong vụ đụng độ này, phía Trung Quốc cũng chịu nhiều thương vong, song không công bố chi tiết.

Hai quốc gia đông dân nhất thế giới đã tổ chức nhiều cuộc đàm phán quân sự và ngoại giao để hạ nhiệt căng thẳng, đồng thời thảo luận việc rút bớt lực lượng tăng viện cho khu vực biên giới. Tuy nhiên, trên thực địa, tình hình vẫn rất căng thẳng, khi không bên nào chịu nhượng bộ và rút lực lượng trước.

Một cuộc xô xát được cho là đã nổ ra và kéo dài ba tiếng hôm 7/9 ở gần Đường Kiểm soát Thực tế (LAC), đóng vai trò như biên giới giữa hai nước. Ấn Độ và Trung Quốc sau đó cáo buộc lẫn nhau đã nổ súng chỉ thiên trong vụ đụng độ, vi phạm thỏa thuận không nổ súng ở LAC.

“Tôi nhận ra rằng những tính toán sơ sẩy nhỏ có thể dẫn đến sai lầm lớn”, Mayankodu Kelath Narayanan, cựu cố vấn an ninh quốc gia Ấn Độ, nói với CNBC ngày 9/9. “Tôi cho rằng giới tinh hoa Ấn Độ ít nhiều hiểu biết về điều này, song không rõ liệu giới chức Trung Quốc có hoàn toàn nắm được hay không”.

Narayanan cảnh báo Ấn Độ và Trung Quốc đang trong tình huống “tiềm ẩn nhiều rủi ro”. “Chúng tôi đang trong giai đoạn khó khăn trước mắt”, Narayanan nói.

Lính Trung Quốc và Ấn Độ diễn tập chung tại thao trường ở bang Meghalaya, Ấn Độ, tháng 12/2019. Ảnh: PLA.

Trong vụ đụng độ hôm 7/9, Bộ Ngoại giao Ấn Độ tuyên bố các binh sĩ Trung Quốc cố gắng áp sát một tiền đồn của Ấn Độ dọc theo đường LAC và “bắn một vài phát súng chỉ thiên để thị uy”. Phía Ấn Độ khẳng định binh sĩ nước này không vượt qua LAC hay thực hiện hành vi gây hấn đối với lực lượng Trung Quốc.

Trong khi đó, Bộ Ngoại giao Trung Quốc bác cáo buộc và cho biết lính Ấn Độ “vượt biên bất hợp pháp” và “ngang nhiên nổ súng đe dọa lính biên phòng Trung Quốc đang tiếp cận họ”. Trung Quốc yêu cầu Ấn Độ “dừng ngay các hành động nguy hiểm”, “điều tra và trừng phạt nghiêm khắc binh sĩ đã nổ súng”.

Narayanan nhận định do các binh sĩ hai bên chiến tuyến đóng quân không xa nhau, “một vụ bắn nhầm chết người có thể làm leo thang nghiêm trọng căng thẳng” và có thể gây ra xung đột lớn hơn giữa Ấn Độ và Trung Quốc, hai nước cùng sở hữu vũ khí hạt nhân.

Ấn Độ và Trung Quốc năm 1996 đạt được thỏa thuận không nổ súng ở khu vực biên giới trên vùng núi cao phía tây Himalaya để tránh xung đột quân sự toàn diện, song không có cơ chế thực hiện mang tính ràng buộc. Quân đội Ấn Độ đã cho phép các sĩ quan chỉ huy ở biên giới được ra lệnh nổ súng khi cần thiết sau vụ ẩu đả chết người hôm 15/6.

Chính phủ Ấn Độ ngày 31/8 cáo buộc Trung Quốc triển khai “các hoạt động quân sự khiêu khích” ba tháng sau khi “quân đội Trung Quốc sáp nhập 60 km2 lãnh thổ Ấn Độ ở Ladakh”.

Nguồn tin cảnh sát Ấn Độ cho biết lực lượng nước này ẩu đả ba tiếng với binh sĩ Trung Quốc tại thung lũng hẹp Spanggur, gần làng Chushul ở đông Ladakh hôm 28/8. Một tiểu đoàn đặc nhiệm Ấn Độ nhận lệnh trả đũa và chiếm một doanh trại của Trung Quốc trên ngọn đồi quanh hồ Pangong Tso vào sáng hôm sau.

Tuy nhiên trong cuộc họp báo cùng ngày, Bộ Ngoại giao Trung Quốc phủ nhận cáo buộc quân đội nước này vượt qua LAC, biên giới thực tế giữa với Ấn Độ. Trung Quốc tuyên bố lục quân Ấn Độ đang chiếm đóng lãnh thổ của họ.

Vị trí xảy ra đụng độ giữa lính Ấn Độ và Trung Quốc những tháng qua. Đồ họa: Telegraph.