Nguy cơ Sumy trở thành điểm nóng chiến sự mới ở Ukraine

Tổng thống Ukraine Zelensky trong tuần qua tuyên bố Nga đang chuẩn bị một cuộc tấn công mới vào tỉnh Sumy , giáp với tỉnh Kursk.

Giới phân tích đã có những đánh giá mới về nguy cơ chiến sự ở Sumy cùng những tính toán tiềm tàng của hai bên.

Xe cứu hỏa đỗ gần một bệnh viện bị hư hại ở tỉnh Sumy sau một vụ pháo kích. Ảnh: Cơ quan Dịch vụ khẩn cấp nhà nước Ukraine

Theo tờ Moscow Times, tuyên bố của ông Zelensky được đưa ra khi quân đội Nga tiếp tục đẩy lùi quân đội Ukraine ở Kursk, nơi Kiev từng kiểm soát một phần lãnh thổ kể từ khi phát động một cuộc tấn công bất ngờ qua biên giới vào tháng 8 năm ngoái.

Khi lực lượng Ukraine tiếp tục thoái lui ở Kursk, giới quan sát cho rằng Nga có thể đang chuẩn bị một cuộc tấn công mới theo hướng này. Mặc dù các mục tiêu tiềm năng vẫn chưa rõ ràng, một số nhà phân tích đánh giá Nga có thể tấn công tỉnh Sumy để buộc Kiev phải chuyển hướng nguồn lực sang một mặt trận mới và làm suy yếu vị thế của Ukraine trong các cuộc đàm phán hòa bình.

“Vùng đệm” Sumy?

Vào ngày 12/3, lực lượng Ukraine đã rút khỏi Sudzha, trung tâm dân cư lớn nhất của vùng Kursk, và rút lui về Sumy. Chỉ có những khu vực nhỏ gần biên giới Nga-Ukraine dường như vẫn nằm trong tầm kiểm soát của Kiev.

Phía Nga đã coi việc giành lại lãnh thổ vùng Kursk là một chiến thắng quan trọng. Trong chuyến thăm Kursk vào tuần trước, Tổng thống Vladimir Putin đã đề xuất thiết lập cái gọi là “vùng đệm” để bảo vệ Kursk khỏi các cuộc tấn công trong tương lai.

Sau tuyên bố của ông, xuất hiện các báo cáo về một cuộc tấn công tiềm tàng của Nga theo hướng này. Quân đội Nga đã thực hiện các cuộc xâm nhập nhỏ vào vùng Sumy vào đầu tháng này, dường như nhằm mục đích kiểm soát các tuyến đường tiếp tế quan trọng của Ukraine

Quân đội Ukraine trước đó cũng đã báo cáo về sự hiện diện của các nhóm trinh sát và phá hoại nhỏ ở khu vực biên giới, nhưng cho đến nay vẫn chưa có báo cáo nào về những đột phá đáng kể.

Trong bối cảnh Ukraine rút lui khỏi Kursk, nhà phân tích người Ukraine Oleksiy Hetman tuyên bố rằng Nga đã triển khai thêm các đơn vị, bao gồm các lữ đoàn cơ giới và các khẩu đội pháo binh, dọc biên giới để chuẩn bị cho một cuộc tấn công lớn.

“Hiện tại, các lực lượng đồn trú ở đó bao gồm các đơn vị không quân, và thủy quân lục chiến. Nhiều khả năng, họ sẽ tìm cách tiến về phía Sumy và xâm nhập lãnh thổ của chúng tôi từ phía Bắc. Liệu họ có thành công hay không lại là một câu hỏi khác. Nhưng họ sẽ cố gắng”, ông Hetman cho biết hôm 23/3.

Tuy nhiên, nhà phân tích quân sự Ukraine Ivan Stupak lại lập luận rằng cả tình báo Ukraine và các nhà phân tích tình báo nguồn mở (OSINT) đều không thấy dấu hiệu chuẩn bị cho một cuộc tấn công quy mô lớn vào Sumy.

“Hiện tại, không ai có thể nói rằng ở đâu đó sâu bên trong lãnh thổ Nga, Moskva đã tập hợp một lực lượng gồm 200.000 người và rằng một cuộc tấn công sẽ bắt đầu vào ngày mai”, ông Stupak nói với tờ Moscow Times. “Câu hỏi về ý chính xác của ông Zelensky vẫn còn gây tranh cãi. Cho đến nay, vẫn chưa có xác nhận nào về tuyên bố của ông về một cuộc tấn công sắp xảy ra”.

Quân đội Nga tại thị trấn Sudzha, vùng Kursk, sau khi quân đội Ukraine rút lui. Ảnh: Bộ Quốc phòng Nga

Động thái của Ukraine

Trong khi đó, các cuộc đụng độ mới đã được báo cáo ở các khu vực biên giới. Hôm 18/3, các kênh Telegram quân sự ủng hộ Nga đã đưa tin về một nỗ lực xâm nhập của lực lượng Ukraine từ Sumy vào khu vực Belgorod của Nga, giáp với Kursk.

Bộ Quốc phòng Nga sau đó đã xác nhận cuộc tấn công ở Belgorod và tuyên bố rằng nó đã bị đẩy lùi.

Lực lượng tấn công có thể bao gồm quân đội Ukraine trước đó đã rút lui khỏi Kursk, như được chỉ ra bởi các dấu hiệu đặc biệt trên xe bọc thép của họ. Tuy nhiên, các cuộc tấn công này vẫn chưa dẫn đến kết quả đáng kể.

“Ở khu vực Belgorod này, không có mục tiêu quan trọng nào đối với Lực lượng vũ trang Ukraine. Địa hình chủ yếu là trống trải – cánh đồng và rừng”, nhà phân tích quân sự Nga Yan Matveev cho biết trên kênh Telegram.

“Tôi vẫn tin rằng đây là một động thái nghi binh của Ukraine. Có lẽ họ mong đợi biên giới được bảo vệ kém như trước, hy vọng đột nhập sâu vào khu vực và buộc quân đội Nga phải tái triển khai lực lượng đáng kể từ Kursk. Nhưng, như chúng ta thấy, chiến dịch đã thất bại”, ông Matveev cho biết.

Trong khi đó, ông Stupak cho rằng cuộc tấn công vào Belgorod có thể nhằm mục đích chuyển hướng sự chú ý của Nga khỏi Sumy. Ông lưu ý rằng lực lượng quân đội Nga dọc theo biên giới Kursk-Sumy có thể lên tới 60.000 người, mặc dù hầu hết lực lượng này chỉ thực hiện nhiệm vụ hậu cần và hỗ trợ.

Theo ông Stupak, một cuộc tấn công tiềm tàng của Nga vào Sumy có thể sẽ nhằm làm khó lực lượng Ukraine vốn đang phải vật lộn với tình trạng thiếu hụt nhân lực, gây thêm thiệt hại cho Kiev, và tiến sâu hơn vào lãnh thổ của nước này. Ông lập luận rằng ngay cả chỉ kiểm soát một phần nhỏ của Sumy, Nga cũng có thể sử dụng làm quân bài mặc cả trong các cuộc đàm phán hòa bình trong tương lai.

Trong khi đó, Ukraine đã gấp rút tăng cường phòng thủ ở Sumy. Vào tháng 3/2024, Bộ Quốc phòng Ukraine đã báo cáo về việc xây dựng các hầm trú ẩn bằng bê tông cho quân nhân, rào chắn chống tăng và chiến hào. Vị trí và quy mô chính xác của các công sự này vẫn chưa được tiết lộ.

Lực lượng cứu hộ Ukraine đang dọn dẹp đống đổ nát trong một tòa nhà dân cư sau cuộc tấn công bằng UAV vào tỉnh Sumy. Ảnh: Cơ quan Dịch vụ khẩn cấp nhà nước Ukraine

Theo Moscow Times, hồi tháng 5/2024, quân đội Nga đã tấn công khu vực Kharkiv của Ukraine, giáp với Sumy và chiếm một phần lãnh thổ của tỉnh này. Ukraine cũng đã xây dựng các công sự ở đó, nhưng một số vẫn chưa hoàn thành, dẫn đến nhiều chỉ trích từ công chúng.

“Các công sự là điểm yếu của Ukraine. Chúng tôi đã mắc phải những sai lầm tương tự trong ba năm qua. Hoặc là họ xây dựng chúng ở đúng nơi nhưng kém, hoặc họ xây dựng chúng tốt nhưng ở sai vị trí, hoặc các công sự bê tông hóa ra lại quá mỏng. Thông tin về các công sự được bảo mật. Chúng tôi chỉ có thể hy vọng chúng có tồn tại ở Sumy”, nhà phân tích Stupak nói.

Đây không phải là lần đầu tiên Nga để mắt đến tỉnh Sumy của Ukraine. Quân đội của Nga đã tiến vào khu vực này trong những tuần đầu khi bùng phát xung đột vào tháng 2/2022 và sau đó rút quân vào tháng 4/2022.

Ông Stupak lưu ý rằng nếu Nga tiến hành một cuộc tấn công khác vào Sumy, họ sẽ phải đối mặt với một lực lượng Ukraine được chuẩn bị kỹ lưỡng với sự hỗ trợ tình báo của phương Tây. Bên cạnh đó, không giống như năm 2022, việc di chuyển xe bọc thép quy mô lớn hiện gần như không thể thực hiện được vì các đoàn xe lớn đã trở thành mục tiêu dễ dàng cho các thiết bị bay không người lái.