Nguy cơ bùng phát dịch sởi nghiêm trọng sau Covid-19

Theo dõi VGT trên

Các nhà nghiên cứu cảnh báo, những tháng tới, thế giới sẽ chứng kiến số lượng trẻ em mắc bệnh sởi tăng vọt, với những biến chứng nghiêm trọng.

Trong khi thế giới vẫn đang tê liệt vì đại dịch Covid-19, các nhà nghiên cứu cho rằng có khả năng xảy ra những đợt bùng phát dịch sởi lớn, sớm nhất là vào đầu năm 2021, do nhiều nước đã bỏ lỡ chương trình tiêm chủng vaccine sởi theo định kỳ.

Nguy cơ bùng phát dịch sởi nghiêm trọng sau Covid-19 - Hình 1

(Ảnh minh họa: KT)

Sởi – một căn bệnh rất dễ lây lan do một loại virus nhân lên trong mũi và họng của trẻ em hoặc người lớn bị nhiễm bệnh. Trong một bài nghiên cứu đăng trên tạp chí y học The Lancet, nhóm tác giả đã kêu gọi quốc tế hành động khẩn cấp để ngăn chặn dịch sởi có khả năng tàn phá toàn cầu trong những năm tới.

Trưởng nhóm nghiên cứu, Giáo sư Kim Mulholland thuộc Viện Nghiên cứu Trẻ em Murdoch ở Australia, đồng thời là Chủ tịch Nhóm Công tác SAGE của Tổ chức Y tế Thế giới về vắc xin sởi và rubella cho biết, nhiều trẻ em đã bỏ lỡ tiêm chủng vaccine sởi trong năm nay, khiến các đợt bùng phát bệnh sởi trong tương lai là không thể tránh khỏi.

Theo nhóm nghiên cứu, 2020 là một năm yên tĩnh đối với bệnh sởi, một phần do hoạt động đi lại bị hạn chế và nhiều nước đưa ra các biện pháp kiểm soát Covid-19. Tuy nhiên, các tác động kinh tế sẽ dẫn đến nhiều trường hợp suy dinh dưỡng ở trẻ em.

Suy dinh dưỡng làm trầm trọng thêm mức độ nghiêm trọng của bệnh sởi, dẫn đến nhiều ca tử vong hơn, đặc biệt là các nước có thu nhập thấp và trung bình. Ông Kim Mulholland cảnh báo, những tháng tới có khả năng chứng kiến số lượng trẻ em chưa được tiêm chủng mắc bệnh sởi tăng. Suy dinh dưỡng, cùng với sự suy giảm miễn dịch liên quan đến bệnh sởi, dẫn đến tỷ lệ tử vong nhanh hơn, trong khi thiếu hụt vitamin A đồng thời có thể dẫn đến mù lòa do bệnh sởi.

Nhóm nghiên cứu cho rằng, nhiều cộng đồng nghèo, vùng sâu vùng xa, nơi hệ thống y tế yếu, tình trạng suy dinh dưỡng và thiếu vitamin A ngày càng tăng. Đại dịch Covid-19 có thể ảnh hưởng sâu sắc đến việc kiểm soát các bệnh có thể phòng ngừa bằng vaccine, với những chiến dịch tiêm chủng bị gián đoạn trong những tháng đầu năm 2020.

WHO ước tính, vào cuối tháng 10/2020, các chiến dịch tiêm chủng bị trì hoãn ở 26 quốc gia, dẫn đến 94 triệu trẻ em bị thiếu vaccine sởi theo kế hoạch. Tất cả những yếu tố này tạo môi trường cho các đợt bùng phát dịch sởi nghiêm trọng vào năm 2021, kéo theo tỷ lệ tử vong gia tăng và những hậu quả nghiêm trọng do bệnh sởi thường gặp trong nhiều thập kỷ trước./.

Tác dụng phụ của việc tiêm vaccine phòng sởi là gì? Có ảnh hưởng như thế nào với sức khoẻ?

Tuy rằng vaccine phòng sởi khá an toàn và khả năng phản ứng với cơ thể là rất thấp. Nhưng vẫn có rất nhiều người băn khoăn về tác dụng phụ của vaccine phòng sởi và những ảnh hưởng của chúng đối với sức khoẻ.

Tác dụng phụ của việc tiêm vaccine phòng sởi là gì? Có ảnh hưởng như thế nào với sức khoẻ? - Hình 1

Video đang HOT

Vaccine sởi là một loại vaccine đã được các chuyên gia y tế đánh giá là an toàn. Các phản ứng sau tiêm thường nhẹ, có thể biểu hiện giống như với các vaccine khác như sốt nhẹ, phát ban, sưng đau tại chỗ tiêm...

Các tác dụng phụ kể trên thường có thể tự hết trong vòng từ 1 đến 2 ngày mà không cần đến điều trị y khoa. Tuy nhiên việc nắm rõ các tác dụng phụ của vaccine phòng sởi bao gồm phản ứng thường gặp, ít gặp và hiếm gặp sẽ giúp bạn có các biện pháp dự phòng tốt hơn đối với việc chăm sóc sức khỏe.

1. Các tác dụng phụ của vaccine phòng sởi với sức khoẻ

Các phản ứng nặng và nghiêm trọng rất hiếm khi xảy ra sau khi tiêm phòng vaccine sởi. Các nhà khoa học cũng đã nghiên cứu và chứng minh được rằng các phản ứng không mong muốn xảy ra không phụ thuộc vào tuổi của người mắc phải.

1.1. Các phản ứng thường gặp (ADR> 1/100)

Các phản ứng phụ thường gặp nhất bao gồm:

- Sốt nhẹ hoặc vừa (từ 38,3 đến 39,4 độ C), đôi khi có thể sốt cao trên 39,4 độ C xảy ra trong tháng tiếp theo sau khi tiêm chủng.

Tác dụng phụ của việc tiêm vaccine phòng sởi là gì? Có ảnh hưởng như thế nào với sức khoẻ? - Hình 2

Sốt nhẹ hoặc vừa là tác dụng phụ thường gặp sau khi tiêm phòng sởi (Ảnh: Internet)

- Phát ban. Triệu chứng này thường xuất hiện từ 5 đến 12 ngày sau khi tiêm vaccine phòng sởi.

1.2. Các phản ứng ít gặp (1/100

Một số phản ứng không mong muốn ít gặp có thể xảy ra bao gồm:

- Tác dụng toàn thân như co giật xảy ra từ 5 đến 11 ngày sau khi tiêm phòng. Đa số hiện tượng co giật sau khi tiêm phòng giống như sốt cao co giật.

- Phản ứng dị ứng như nổi mày đay tại chỗ tiêm.

- Phản ứng tại chỗ như cứng, sưng to, ban đỏ, nốt phồng và phù ở chỗ tiêm.

1.3. Các phản ứng hiếm hoặc rất hiếm gặp

Tuy các phản ứng sau đây rất hiếm gặp nhưng chúng khá nguy hiểm và vẫn có khả năng xảy ra:

- Phản ứng thần kinh bao gồm: viêm não, bệnh não trong vòng 30 ngày sau khi tiêm phòng. Viêm toàn não xơ cứng bán cấp, liệt mắt, nhìn đôi xảy ra từ 3 đến 24 ngày sau khi tiêm.

Tác dụng phụ của việc tiêm vaccine phòng sởi là gì? Có ảnh hưởng như thế nào với sức khoẻ? - Hình 3

Liệt mắt, nhìn đôi có thể là 1 tác dụng phụ của vaccine phòng sởi (Ảnh: Internet)

- Hội chứng viêm đa rễ thần kinh (Guilain Barre)

- Phản ứng huyết học như giảm tiểu cầu, bệnh hạch bạch huyết nhẹ.

- Các phản ứng toàn thân như ho, nhức đầu, đau họng, sổ mũi, viêm mũi, đau mắt, mệt mỏi toàn thân, ỉa chảy...

- Một vài trẻ em có tiền sử phản ứng phản vệ với ăn trứng có thể xảy ra phản ứng phản vệ như khó thở, hạ huyết áp,... đe doạ đến tính mạng.

2. Cách xử trí với tác dụng phụ của vaccine

Với các phản ứng sốt cao co giật, trẻ có thể dùng thuốc hạ nhiệt trước khi sốt nếu có nguy cơ và có thể tiếp tục dùng thuốc trong vòng 5 đến 7 ngày. Với các phản ứng phản vệ, trẻ có thể phản ứng dị ứng với trứng, neomycin hoặc gelatin thuỷ phân có trong vaccine virus sởi sống trên thị trường. Do vậy cần có sẵn adrenallin để dùng ngay khi tiêm phòng vaccine sởi xảy ra phản ứng phản vệ.

3. Chỉ định và chống chỉ định

Để tránh các tác dụng phụ và biến chứng không mong muốn, vaccine sởi chỉ được chỉ định trong những trường hợp sau:

- Để tạo miễn dịch chủ động phòng bệnh sởi cho trẻ từ 9 đến 11 tháng tuổi, tiêm mũi nhắc lại lần 2 với trẻ từ 12 đến 15 tháng tuổi và mỗi mũi tiêm cách nhau ít nhát là 2 tháng.

- Phòng bệnh cho những người chưa có kháng thể sởi, chưa nhiễm bệnh sởi trước đây.

Bên cạnh đó, còn có các đối tượng chống chỉ định tiêm vaccine phòng bệnh sởi bao gồm:

- Người quá mẫn với bất cứ thành phần nào của vaccine.

- Người đang mắc các bệnh nhiễm trùng cấp tính.

- Người có suy giảm miễn dịch bẩm sinh hoặc mắc bệnh suy giảm miễn dịch mắc phải (AIDS). Trừ người mắc HIV chưa tiến triển thành AIDS.

- Phụ nữ có thai không được tiêm phòng sởi.

- Bệnh nhân lao tiến triển chưa điều trị.

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?
Có;
Không

Tin liên quan

Tiêu điểm

Bí quyết trường thọ của cụ bà 124 tuổi: Món khoái khẩu gây bất ngờBí quyết trường thọ của cụ bà 124 tuổi: Món khoái khẩu gây bất ngờ
08:27:07 16/01/2025
Chuyên gia: Bệnh suy thận mạn tính ngày càng trẻ hóaChuyên gia: Bệnh suy thận mạn tính ngày càng trẻ hóa
20:08:11 16/01/2025
Những loại dầu ăn nào bị coi là có hại cho sức khỏe?Những loại dầu ăn nào bị coi là có hại cho sức khỏe?
21:37:17 16/01/2025
Ăn cam, quýt có giúp giải rượu?Ăn cam, quýt có giúp giải rượu?
19:58:43 16/01/2025
Hai bài tập thở loại bỏ độc tố giúp cơ thể khỏe đẹpHai bài tập thở loại bỏ độc tố giúp cơ thể khỏe đẹp
21:36:05 16/01/2025
5 thói quen vào buổi sáng để khắc phục tình trạng gan nhiễm mỡ5 thói quen vào buổi sáng để khắc phục tình trạng gan nhiễm mỡ
20:17:43 16/01/2025
Nhiều lợi ích sức khỏe khi ăn dứa lúc bụng đói vào buổi sángNhiều lợi ích sức khỏe khi ăn dứa lúc bụng đói vào buổi sáng
06:08:36 16/01/2025
Tư thế yoga cực kỳ đơn giản mang lại nhiều lợi íchTư thế yoga cực kỳ đơn giản mang lại nhiều lợi ích
09:06:38 17/01/2025

Tin đang nóng

Nhà báo dùng điện thoại quay clip xe múc đất đá rồi "gợi ý quà Tết"Nhà báo dùng điện thoại quay clip xe múc đất đá rồi "gợi ý quà Tết"
21:27:21 17/01/2025
Điều tra vụ 4 người trong một gia đình tử vong ở Hà NộiĐiều tra vụ 4 người trong một gia đình tử vong ở Hà Nội
20:57:53 17/01/2025
Bí mật về quê sau 11 năm ở Hàn Quốc, chàng trai tặng bố mẹ 'món quà' bất ngờBí mật về quê sau 11 năm ở Hàn Quốc, chàng trai tặng bố mẹ 'món quà' bất ngờ
23:07:07 17/01/2025
Vụ gần 47 tỷ đồng gửi Sacombank "bốc hơi": Tạm dừng phiên tòaVụ gần 47 tỷ đồng gửi Sacombank "bốc hơi": Tạm dừng phiên tòa
21:52:39 17/01/2025
Nóng: Sao nam 10X bị lừa bán sang biên giới Thái Lan được giải cứu thành công, nhìn ngón tay cái ai cũng thấy khiếp sợNóng: Sao nam 10X bị lừa bán sang biên giới Thái Lan được giải cứu thành công, nhìn ngón tay cái ai cũng thấy khiếp sợ
23:45:51 17/01/2025
Tai nạn máy bay tại Hàn Quốc: Tìm thấy lông chim và máu trong động cơ máy bayTai nạn máy bay tại Hàn Quốc: Tìm thấy lông chim và máu trong động cơ máy bay
19:57:16 17/01/2025
Cành đào huyền có giá "ngã ngửa", chính chủ đăng ảnh lập tức có người trả gấp 10 lần giá mua!Cành đào huyền có giá "ngã ngửa", chính chủ đăng ảnh lập tức có người trả gấp 10 lần giá mua!
21:28:36 17/01/2025
Năm SOOBIN nổi đình đám với hit Phía Sau Một Cô Gái, Hoa hậu Thanh Thủy mới học lớp 9Năm SOOBIN nổi đình đám với hit Phía Sau Một Cô Gái, Hoa hậu Thanh Thủy mới học lớp 9
21:14:51 17/01/2025

Tin mới nhất

5 bí quyết phòng ngừa bệnh loét dạ dày tá tràng

5 bí quyết phòng ngừa bệnh loét dạ dày tá tràng

05:24:01 18/01/2025
Loét dạ dày tá tràng là tình trạng những vết loét phát triển trên niêm mạc của dạ dày và đoạn đầu của ruột non, thường xảy ra do vi khuẩn HP và thói quen sinh hoạt không lành mạnh.
Đau đầu đột ngột: Cảnh báo căn bệnh nguy cơ tử vong nhanh chóng

Đau đầu đột ngột: Cảnh báo căn bệnh nguy cơ tử vong nhanh chóng

05:20:41 18/01/2025
Dị dạng mạch máu não ở người trẻ gây những hệ quả vô cùng nặng nề, có thể để lại di chứng suốt đời.
Nam sinh 15 tuổi tử vong vì đột quỵ

Nam sinh 15 tuổi tử vong vì đột quỵ

05:18:33 18/01/2025
Mặc dù đã được hồi sức tích cực tại Trung tâm Đột quỵ nhưng tình trạng bệnh nhân diễn biến nhanh, tiên lượng rất nặng. Sau 2 ngày cấp cứu, bác sĩ giải thích không còn khả năng cứu chữa, bệnh nhân được đưa về nhà và tử vong sau đó.
Dây đeo đồng hồ thông minh chứa hóa chất độc hại

Dây đeo đồng hồ thông minh chứa hóa chất độc hại

05:15:07 18/01/2025
Một nghiên cứu của Đại học Notre Dame phát hiện dây đeo đồng hồ thông minh và các thiết bị theo dõi sức khỏe khác chứa hàm lượng cao nhiều chất PFAS độc hại có thể thẩm thấu qua da đi vào cơ thể.
Suy tim, đột quỵ vì không tuân thủ điều trị bệnh cơ tim

Suy tim, đột quỵ vì không tuân thủ điều trị bệnh cơ tim

05:02:08 18/01/2025
Bà Hiền bị yếu nửa người bên phải và được chẩn đoán là tai biến mạch máu não. Sau hai tuần điều trị tại bệnh viện địa phương, bà tiếp tục tái khám và phát hiện thêm suy tim.
Nam sinh 17 tuổi mắc bệnh gút mạn mà không hề hay biết

Nam sinh 17 tuổi mắc bệnh gút mạn mà không hề hay biết

04:57:04 18/01/2025
Trường hợp của nam sinh L.M.H cho thấy bệnh gút có thể xảy ra ở những người trẻ tuổi, đặc biệt nếu có yếu tố di truyền như trong gia đình có người mắc bệnh.
Phòng tránh biến chứng loét bàn chân, người bệnh đái tháo đường cần chăm sóc bàn chân như thế nào?

Phòng tránh biến chứng loét bàn chân, người bệnh đái tháo đường cần chăm sóc bàn chân như thế nào?

04:45:31 18/01/2025
Người bệnh mắc bệnh đái tháo đường có nguy cơ mắc nhiều biến chứng nghiêm trọng, đặc biệt là ở bàn chân.
Cô gái sơ ý nuốt cả viên thuốc còn nguyên vỏ sắc cạnh

Cô gái sơ ý nuốt cả viên thuốc còn nguyên vỏ sắc cạnh

04:43:31 18/01/2025
Bác sĩ khuyến cáo cả người lớn lẫn trẻ nhỏ phải luôn cẩn thận trong việc uống thuốc và dùng các thực phẩm. Nên kiểm tra và đọc kỹ đường dùng thuốc, khi uống thuốc không nên cười đùa hay la hét để tránh tình trạng nuốt phải thuốc chưa bó...
Nhiều người phải cấp cứu vì viêm phổi

Nhiều người phải cấp cứu vì viêm phổi

04:30:16 18/01/2025
Ngay khi nhập viện, bệnh nhân đã được đặt ống thở máy để duy trì hô hấp. Các bác sĩ cũng sử dụng kháng sinh phổ rộng để chống nhiễm trùng và thuốc kháng nấm để tiêu diệt nấm phổi.
Nhiễm trùng nặng vì bôi cao sim chữa bỏng bô xe máy

Nhiễm trùng nặng vì bôi cao sim chữa bỏng bô xe máy

04:27:51 18/01/2025
Ca phẫu thuật kéo dài hơn một giờ đồng hồ đã diễn ra thành công. Hiện tại, anh Đ đang hồi phục tích cực dưới sự chăm sóc tận tình của đội ngũ y tế. Các vết ghép da đã bắt đầu bám dính và cải thiện rõ rệt, sức khỏe bệnh nhân ổn định.
Nhiều chị em "môi cá trê" vì xăm môi giá rẻ đón Tết

Nhiều chị em "môi cá trê" vì xăm môi giá rẻ đón Tết

09:02:25 17/01/2025
Vừa qua, ThS.BSCKII Nguyễn Tiến Thành, thành viên Hội Da liễu Việt Nam, đã tiếp nhận nhiều trường hợp biến chứng nghiêm trọng cũng chính vì tâm lý nóng vội này.
Chơi vật tay, nam thanh niên gãy xương

Chơi vật tay, nam thanh niên gãy xương

08:56:48 17/01/2025
Ngày 16/1, Thạc sĩ - Bác sĩ nội trú Đặng Văn Hiếu, Khoa Phẫu thuật chấn thương chỉnh hình và y học thể thao, Bệnh viện E cho biết, khoa mới tiếp nhận trường hợp nam thanh niên 24 tuổi gãy xương vì chơi trò vật tay với bạn.

Có thể bạn quan tâm

Một nam rapper Việt sở hữu bản hit khiến trưởng nhóm đại mỹ nhân mê tít, "bông hồng lai" Kpop cũng không ngoại lệ

Một nam rapper Việt sở hữu bản hit khiến trưởng nhóm đại mỹ nhân mê tít, "bông hồng lai" Kpop cũng không ngoại lệ

Nhạc việt

06:00:56 18/01/2025
Không Sao Cả tạo trend trên các ứng dụng video, được dàn idol Kpop hưởng ứng nhiệt tình, thậm chí còn leo lên top 1 nhạc viral của Spotify Hàn Quốc.
Phim Việt giờ vàng chưa chiếu đã hot rần rần: Remake từ bom tấn Trung, nữ chính xinh hơn cả bản gốc

Phim Việt giờ vàng chưa chiếu đã hot rần rần: Remake từ bom tấn Trung, nữ chính xinh hơn cả bản gốc

Phim việt

06:00:18 18/01/2025
Hiện tại chưa biết câu chuyện trong phim sẽ được triển khai theo hướng nào nhưng chỉ thông qua sự góp mặt của dàn cast kể trên, khán giả đã đặt kỳ vọng rất lớn vào Cha Tôi Người Ở Lại.
"Tình cũ" Kim Tae Hee khuynh đảo màn ảnh suốt 6 năm giờ danh tiếng tụt dốc, diễn đỉnh nhưng đóng phim nào cũng "xịt"

"Tình cũ" Kim Tae Hee khuynh đảo màn ảnh suốt 6 năm giờ danh tiếng tụt dốc, diễn đỉnh nhưng đóng phim nào cũng "xịt"

Hậu trường phim

05:59:44 18/01/2025
Anh từng là cái tên lừng lẫy, khuynh đảo màn ảnh với loạt tác phẩm đình đám. Thế nhưng trong những năm gần đây, sức nóng của anh không còn được như xưa.
Solskjaer trở lại ghế nóng, chuẩn bị đối đầu Mourinho

Solskjaer trở lại ghế nóng, chuẩn bị đối đầu Mourinho

Sao thể thao

00:59:51 18/01/2025
Ole Gunnar Solskjaer sắp được bổ nhiệm làm HLV trưởng của Besiktas - đội bóng giàu truyền thống ở Thổ Nhĩ Kỳ. Besiktas hiện chưa có thuyền trưởng chính thức sau khi sa thải Giovanni van Bronckhorst hồi tháng trước.
Dọn nhà, cặp đôi vứt nhầm gần 800 triệu đồng tiền mặt vào thùng rác

Dọn nhà, cặp đôi vứt nhầm gần 800 triệu đồng tiền mặt vào thùng rác

Lạ vui

00:59:26 18/01/2025
Trong lúc bất cẩn, cặp vợ chồng trẻ đã ném nhầm 230.000 Nhân dân tệ (gần 800 triệu đồng) tiền tiết kiệm vào túi giấy rồi vứt đi. Khi phát hiện ra, cả hai vội gọi người giúp tìm kiếm.
Phim cổ trang gây bão MXH nhờ lập kỷ lục 19 năm mới có 1 lần, cặp chính nhan sắc tuyệt đỉnh càng xem càng cuốn

Phim cổ trang gây bão MXH nhờ lập kỷ lục 19 năm mới có 1 lần, cặp chính nhan sắc tuyệt đỉnh càng xem càng cuốn

Phim châu á

23:43:33 17/01/2025
Ngày 16/1, trang 163 đưa tin bộ phim Quốc Sắc Phương Hoa đã vượt qua Đại Phụng Đả Canh Nhân để vươn lên đứng top 1 thị phần khán giả với 20,3% tương đương đạt 56 triệu lượt xem/ngày.
Động thái không ngờ của Triệu Vy giữa ồn ào dính vào đường dây buôn người sang Myanmar

Động thái không ngờ của Triệu Vy giữa ồn ào dính vào đường dây buôn người sang Myanmar

Sao châu á

23:40:07 17/01/2025
Người hâm mộ hoang mang khi Triệu Vy vướng vào scandal động trời. Tuy nhiên, thái độ của nữ diễn viên lại khiến nhiều người bất ngờ.
Taylor Swift rơi vào vòng xoáy kiện tụng quấy rối tình dục

Taylor Swift rơi vào vòng xoáy kiện tụng quấy rối tình dục

Sao âu mỹ

23:37:06 17/01/2025
Cuộc chiến pháp lý giữa Justin Baldoni và Blake Lively xoay quanh vụ kiện quấy rối tình dục sau khi ra mắt phim It Ends With Us có diễn biến mới, khi mới đây cái tên Taylor Swift đã được nhắc đến.
Phương Nhi làm dâu hào môn, Mai Phương - Bảo Ngọc ra sao sau Miss World Vietnam?

Phương Nhi làm dâu hào môn, Mai Phương - Bảo Ngọc ra sao sau Miss World Vietnam?

Sao việt

23:31:22 17/01/2025
Ghi tên mình vào top 3 cuộc thi Hoa hậu Thế giới Việt Nam 2022, Mai Phương - Bảo Ngọc - Phương Nhi có cho mình định hướng riêng sau 2 năm.
Công an Hà Nội phá đường dây mua bán thận

Công an Hà Nội phá đường dây mua bán thận

Pháp luật

23:03:05 17/01/2025
Qua mạng xã hội, nhóm của Tân đã tìm và kết nối được 2 vụ mua bán thận. Sau mỗi phi vụ, Tân và đồng bọn kiếm hàng chục triệu đồng.
Tiếp viên hàng không xinh đẹp bỏ việc về quê nuôi lợn nhận cái kết bất ngờ

Tiếp viên hàng không xinh đẹp bỏ việc về quê nuôi lợn nhận cái kết bất ngờ

Netizen

22:53:09 17/01/2025
Từ bỏ việc tiếp viên hàng không yêu thích, cô gái xinh đẹp 27 tuổi quyết định về quê chăn nuôi lợn để được sống gần bố mẹ.