Nguy cơ bùng nổ đối đầu IS – Taliban tại Afghanistan

Tổ chức cực đoan Nhà nước Hồi giáo (IS) lần đầu tiên đã chiếm được một vùng lãnh thổ quan trọng tại Afghanistan, đẩy các vùng phía đông thuộc quyền kiểm soát của lực lượng Taliban vào nguy cơ bất ổn mới.

IS đã vươn vòi đến Afghanistan – Ảnh: Reuters

Hàng trăm tay súng tại tỉnh Nangarhar của Afghanistan đã tuyên bố trung thành với IS. Họ đẩy lực lượng Taliban khỏi vùng này, đốt phá các cánh đồng thuốc phiện, nguồn tài chính quan trọng giúp Taliban chống chọi với chính phủ Afghanistan, theo Reuters ngày 29.6.

Haji Abdul Jan, thành viên một bộ tộc tại huyện Achin, tỉnh Nangarhar, cho biết IS đã xuất hiện với nhiều súng máy hạng nặng và đẩy lùi quân Taliban vào đầu tháng 6. Ông Jan còn nói rằng người dân trong vùng đón chào sự xuất hiện của IS vì họ có rất nhiều tiền,mua thức ăn và chiêu dụ người trẻ gia nhập tổ chức này.

Lực lượng của IS hầu hết là cựu thành viên Taliban cùng với hàng chục tay súng nước ngoài, theo các nhân chứng. Lá cờ của IS được dựng lên ở một số vùng, và các tay súng nước ngoài “giảng đạo” tại một số nhà thờ thông qua người phiên dịch.

Điềm xấu với lực lượng an ninh

Các quan chức địa phương nói rằng IS đã chiếm được ít nhất 6 trong số 21 huyện của Nangarhar từ tay Taliban. Hiện chính phủ Afghanistan vẫn kiểm soát phần lớn lãnh thổ trên cả nước, nhưng những sự kiện tại Nangarhar đang là “điềm xấu” đối với lực lượng an ninh trong việc chống phiến quân Taliban, sau khi lực lượng NATO rút quân 6 tháng trước.

Lực lượng IS tại Nangarhar được mô tả là có tổ chức và hoạt động bài bản. Abdul Wali, một người tị nạn từ Achin, cho hay đã nghe thấy các tay súng nước ngoài giảng đạo tại một số nhà thờ thông qua người phiên dịch. “Họ kể về Hồi giáo và nói những điều nên và không nên làm”, Wali nói.

IS còn phân phát sổ tay cảnh báo người dân không được phạm tội. Ngoài ra, tổ chức này còn tuyên truyền một bức thư của thủ lĩnh Abu Bakr al-Baghdadi, nói rằng các tay súng “được mời đến tham dự cuộc thánh chiến dưới cùng một ngọn cờ của Nhà nước Hồi giáo”.

Lực lượng Taliban tại Afghanistan – Ảnh: Reuters

Taliban thừa nhận thất bại

Trong khi đó, Taliban cũng thừa nhận thất bại tại Nangarhar nhưng bác bỏ việc phe giành chiến thắng là IS.

Các nhân chứng nói rằng IS đã thành lập một sự cai trị chặt chẽ hơn so với sự “thô lỗ” và yếu kém trong việc quản lý của Taliban tại Nangarhar, theo Malek Jan, một thành viên tộc người địa phương. IS đã đốt các cánh đồng thuốc phiện và cấm các cửa hàng bán thuốc lá.

Việc buôn lậu và đánh thuế sản xuất thuốc phiện cung cấp nguồn thu chính cho Taliban. Về phần IS, nhiều người nói rằng họ có rất nhiều tiền nhưng không rõ nguồn tiền đến từ đâu. Một số nghe được rằng IS bán vàng, một điều khác lạ trong vùng này.

Người phát ngôn lực lượng quân sự hỗ trợ của NATO, ông Brian Tribus nói rằng những thông tin về việc có nhiều tiền chảy đến các nhánh thuộc IS là phóng đại. Ông Tribus cũng tuyên bố rằng không thấy bất kỳ dấu hiệu nào cho thấy IS đánh đuổi Taliban khỏi Nangarhar.

Học giả Michael Kugelman thuộc trung tâm quốc tế Woodrow Wilson (Washington, Mỹ) cho biết trong khi hầu hết các tay súng Afghanistan trung thành với Taliban, nhưng “thương hiệu” của IS với nhiều hành động man rợ cùng tiền bạc đang thu hút các tay súng trẻ.

Bảo Vinh

Theo Thanhnien