Nguồn nước bị hạn chế do biến đổi khí hậu

Tình trạng biến đổi khí hậu khiến nguồn nước hạn chế buộc doanh nghiệp phải đổi mới công nghệ, áp dụng quy trình vận hành để đảm bảo an toàn an ninh nguồn nước, cải thiện chất lượng nước sạch .

Biến đổi khí hậu khiến hạn chế nguồn nước tại nhiều nơi ở nước ta, nhất là các tỉnh miền Trung . Ảnh HOÀNG VŨ

Ngành cấp nước phải tăng cường áp dụng công nghệ mới

Tại Diễn đàn “Tạo điều kiện đổi mới sáng tạo để đạt được an toàn nước” trong chương trình sự kiện Tuần lễ ngành nước Việt Nam – Úc 2021 do Hội Cấp thoát nước Việt Nam (VWSA) và Hội nước Úc (AWA) tổ chức, các chuyên gia trong ngành nước đã khuyến cáo các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ về nước cần đổi mới quy trình vận hành, tăng cường áp dụng công nghệ mới để nâng cao chất lượng nước sạch cũng như đảm bảo an toàn an ninh nguồn nước.

GS Nguyễn Việt Anh, Trưởng bộ môn Cấp thoát nước, Trường đại học Xây dựng, cho biết ngành cung cấp dịch vụ cấp nước tại Việt Nam thường gặp khó khăn là nhu cầu sử dụng nước sạch luôn tăng. Tuy nhiên, nguồn nước mặt và nước ngầm ngày càng hạn chế do biến đổi khí hậu nên càng phải biết quý trọng.

Bên cạnh đó, cũng theo GS Nguyễn Việt Anh, ngành cung cấp dịch vụ về nước tại Việt Nam sẽ còn đối mặt với thực trạng có khoảng 1/5 lượng nước sạch sẽ bị thất thoát do hệ thống đường ống cấp nước cũ và mới đấu nối lẫn nhau; chất lượng nước sạch còn hạn chế; quy trình vận hành còn thiếu đồng bộ, hiện đại làm tăng chi phí giá thành sản xuất, cấp nước…

GS Nguyễn Việt Anh cho rằng, muốn đảm bảo cấp nước an toàn, hiệu quả, cần đẩy mạnh đưa công nghệ xử lý nước phù hợp. Đơn cử, có thể dùng công nghệ giám sát quy trình sản xuất nước, kiểm soát chất lượng nước, kiểm soát ô nhiễm, kiểm soát rủi ro… trực tuyến, phần mềm công nghệ thông tin thông minh.

Hệ thống đường ống cấp nước không đảm bảo khiến tỷ lệ thất thoát nước sạch ở nước ta khá cao. Ảnh LÊ QUÂN

Ông Lê Minh, chuyên gia tại Trung tâm Đổi mới sáng tạo ứng phó với biến đổi khí hậu (Bộ Khoa học và Công nghệ), cho rằng nước ta cần tiếp tục hoàn thiện khung pháp lý, trong đó có việc hoàn thiện Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh mới giai đoạn 2021 – 2030, tầm nhìn 2050; tăng cường hợp tác quốc tế để học hỏi, thúc đẩy chuyển giao công nghệ.

Trước mắt, cơ quan chức năng cần rà soát, hoàn thiện khung pháp lý và các chính sách hỗ trợ đổi mới sáng tạo, tăng cường hợp tác về phát huy sáng tạo, công nghệ mới trong nước và quốc tế để tạo hiệu quả hoạt động của ngành nước, chuẩn bị đón đầu những thách thức, khó khăn phát sinh trong tương lai.

Công nghệ nào để đảm bảo an toàn?

Ông Nguyễn Ngọc Điệp, Chủ tịch VWSA, bày tỏ mong muốn Hội ngành nước Việt Nam và Úc tiếp tục chia sẻ, trao đổi kinh nghiệm về thể chế, giúp Việt Nam xây dựng luật Cấp thoát nước, hợp tác lâu dài.

Tại diễn đàn, TS Amy Parker, Quyền giám đốc Trung tâm Quan sát trái đất của Tổ chức Nghiên cứu khoa học và công nghiệp quốc gia (CSIRO), chia sẻ chương trình AquaWatch tại Úc quản lý chất lượng nước bằng cách xây dựng hệ thống giám sát sử dụng vệ tinh kết nối với các cảm biến gắn tại các điểm quan trắc trên mặt đất. Hệ thống sử dụng kết nối internet, cung cấp dữ liệu cảnh báo sớm và theo thời gian thực, đảm bảo tính chính xác, kịp thời.

Theo TS Amy Parker, AquaWatch là chương trình thiết kế cho nước Úc, nhưng cũng có thể áp dụng cho nhiều quốc gia khác. Đổi mới, áp dụng công nghệ sẽ giúp giảm chi phí cung cấp dịch vụ cấp thoát nước, cải thiện chất lượng và phạm vi các dịch vụ về ngành nước…

Ông Gary McLay, kỹ sư của Công ty Westernport Water ở bang Victoria (Úc), giới thiệu các cách đổi mới công nghệ để quản lý tài sản ngành nước, như dùng công tơ thông minh, kiểm tra bằng phương tiện bay không người lái, kiểm tra đường ống bằng rô bốt, chủ động phát hiện rò rỉ bằng công nghệ phát hiện rò rỉ theo thời gian thực.

Các chuyên gia và đại diện doanh nghiệp cung cấp dịch vụ về ngành nước thảo luận tại diễn đàn. ẢNH CHỤP MÀN HÌNH

TS David Bergmann, Quản lý Nghiên cứu, phát triển và đổi mới tại Công ty South East Water ở bang Victoria (Úc), cho biết có thể dùng công tơ nước kỹ thuật số, cảm biến biến rung Sotto và Hydrotrak Geofence (công nghệ theo dõi nhà thầu xe bồn lấy nước từ trụ nước) để thực hiện chiến lược tiết kiệm nước. Về chiến lược tạo nguồn cấp nước thay thế, có thể dùng thiết bị Aquarevo biến nước mưa thành nước nóng và áp dụng công nghệ xử lý tiên tiến…

Trình bày về quản lý rủi ro và xử lý chất lượng nước, theo ông Trần Kim Thạch, Trưởng phòng Quản lý chất lượng nước, Tổng Công ty Cấp nước Sài Gòn ( SAWACO ), các rủi ro thường xuất hiện từ chỉ tiêu nước biến động, do hoạt động của trang thiết bị và do người vận hành hệ thống. Phân tích các nguyên nhân trên giúp SAWACO xây dựng các phương án giám sát, ứng phó với biến động về chất lượng nước cấp.

Bên cạnh đó, công ty có các giải pháp như tăng cường quan trắc chất lượng nước, nghiên cứu ứng dụng các công nghệ mới trong hoạt động xử lý và cung cấp nước sạch. Thường xuyên tổ chức các buổi huấn luyện cho người vận hành hệ thống cấp nước và phân loại, giám sát máy móc, thiết bị thực hiện cấp nước an toàn.

Ông Cao Văn Quý, Tổng giám đốc Công ty CP cấp nước Hải Phòng, chia sẻ để tránh thất thoát thương mại, doanh nghiệp này dùng phần mềm đọc số, thu tiền bằng điện thoại thông minh kết nối internet, dùng phần mềm chuyên biệt quản lý đồng hồ và kiểm soát địa bàn. Để giảm thất thoát cơ học và chủ động tìm kiếm rò rỉ để xử lý kịp thời, công ty sử dụng công nghệ thông tin và các thiết bị thông minh trong hệ thống điều khiển giám sát và thu thập dữ liệu SCADA.