Người tố giác chính phủ Mỹ: Người hùng hay tội đồ?

Edward Snowden, một cựu nhân viên CIA, đã được xác định là nguồn tiết lộ thông tin về chương trình theo dõi tối mật của chính phủ Mỹ. Nhiều người ca ngợi Snowden là người hùng, nhưng cũng không ít người gọi anh này là kẻ phản bội.

Cựu kỹ thuật viên CIA Edward Snowden.

Báo chí Anh và Mỹ hồi tuần trước đã đăng tải các thông tin gây chấn động, nói rằng các cơ quan chính phủ của Mỹ đã bí mật thu thập dữ liệu của hàng triệu cuộc điện thoại và theo dõi Internet.

Cựu nhân viên CIA Edward Snowden, hiện đang làm việc cho nhà thầu quốc phòng Booz Allen Hamilton, sau đó đã “xuất đầu lộ diện”, công khai thừa nhận rằng chính anh đã tiết lộ các thông tin trên cho báo giới.

Những tiết lộ từ Snowden hồi tuần trước đã dẫn tới các cáo buộc rằng Mỹ có một mạng lưới theo dõi lớn hơn nhiều so với những gì được biết tới trước đó.

Mỹ khẳng định chương trình theo dõi, mang tên gọi là Prism, là hợp pháp theo luật an ninh nội địa. Prism được cho là giúp Cơ quan an ninh quốc gia (NSA) và Cục điều tra liên bang (FBI) thu thập email và các dữ liệu điện thoại liên quan tới các đối tượng không phải công dân Mỹ. Đã xuất hiện những lo ngại rằng NSA vượt quá quyền hạn của mình.

Trong khi chính quyền Tổng thống Mỹ Barack Obama đang điều tra xem liệu các tiết lộ của Snowden có phải là phạm tội hình sự hay không, cựu kỹ thuật viên CIA được nhiều người tôn vinh là anh hùng vì vạch trần các chương trình do thám gây tranh cãi của chính phủ.

“Edward Snowden là người hùng quốc gia và nên được hưởng ngay tức thì sự ân xá tuyệt đối vì bất kỳ tội danh nào mà anh này phạm phải hoặc có thể phải phải liên quan tới việc tiết lộ các chương trình bí mật”, một đơn thỉnh cầu gửi tới chính quyền Obama đề nghị ân xá cho Snowden được đăng tải trên trang web Nhà Trắng. Thư này có hơn 50.000 chữ ký.

“Anh ấy là một người hùng”, nhà báo John Cassidy của tờ New Yorker viết. “Trong khi tiết lộ quy mô khổng lồ chương trình do thám của chính phủ nhằm vào các công dân Mỹ và những người khác khắp thế giới, anh ấy đã hoàn thành một công việc lớn lao có giá trị hơn nhiều bất kỳ sự vi phạm lòng tin nào mà anh ấy có thể phạm phải”.

Còn Daniel Ellsberg, người từng tiết lộ các tài liệu của Lầu Năm Góc vào năm 1971 về lịch sử bí mật bí mật của chiến tranh Việt Nam, viết: “Trong lịch sử nước Mỹ, chưa từng có vụ tiết lộ quan trọng nào như vụ tiết lộ của Snowden về các chương trình bí mật của NSA”.

“Tiết lộ của Snowden cho chúng ta có cơ hội giảm bớt một phần quan trọng của cái gọi là một “cuộc đảo chính” chống lại hiến pháp Mỹ”, ông Ellsberg viết trên tờ Guaridan hôm 10/6.

Nhưng không phải tất cả mọi người đều cho rằng Snowden là người hùng.

Mitch McConnell, nghị sĩ hàng đầu của đảng Cộng hòa tại Thượng viện, cho rằng người chịu trách nhiệm về vụ rò rỉ nên bị truy tố theo pháp luật.

Theo ông McConnel, các lo ngại về quyền riêng tư là có thể thông cảm được, do quy mô của các chương trình theo dõi, nhưng nói thêm rằng thật khó để hiểu được tại sao Snowden lại trao thông tin cho các đối thủ của Mỹ.

Thượng nghị sĩ Dianne Feinstein, chủ tịch Ủy ban tình báo Thượng viện, cho hay giới chức Mỹ đang “cố gắng” bắt giữ Snowden. Bà Feinstein, thành viên đảng Dân chủ từ California, cáo buộc hành động của cựu nhân viên CIA là “phản quốc”.

Còn Chủ tịch Hạ viện Mỹ John Boehner, một thành viên đảng Cộng hòa, gọi Snowden là một “kẻ phản bội”.

Sẽ còn nhiều tiết lộ quan trọng khác

Snowden được cho là chạy trốn tới Hồng Kông hôm 20/5 và được tin là vẫn đang ở đó, mặc dù anh này đã rời khỏi một khách sạn hồi đầu tuần và không rõ chính xác nơi ở hiện tại.

Nhà thầu quốc phòng Booz Allen Hamilton ngày 11/6 đã thông báo sa thải Snowden, một chuyên gia phân tích cơ sở hạ tầng của công ty, vì vi phạm các quy tắc đạo đức.

Trong khi đó, Glenn Greenwald, một trong các nhà báo của tờ Guardianviết về vụ việc tiết lộ của Snowden, tuyên bố sẽ còn nhiều tiết lộ quan trọng khác trong tương lai.

“Chúng tôi còn nhiều tiết lộ quan trọng hơn sẽ được công bố trong vài tuần hoặc vài tháng tới”, nhà báo Greenwald cho biết.

Greenwald nói thêm rằng quyết định khi nào sẽ tiết lộ câu chuyện tiếp theo sẽ được đưa ra dựa trên thông tin do Snowden cung cấp.

Theo Dantri