Người ở tù xong xin làm bị cáo khiếu nại cáo trạng

Người đã được cấp giấy chứng nhận chấp hành xong hình phạt tù khiếu nại cho rằng cáo trạng có nhiều sai sót và truy tố ông là không đúng.

Ông Bùi Văn Xoa vừa khiếu nại cáo trạng của VKSND tỉnh Kiên Giang truy tố ông giúp sức cho bị can đầu vụ lừa đảo chiếm đoạt tài sản là không đúng. Trước đó, ông Xoa là người đã được công an tỉnh này cấp giấy chứng nhận chấp hành xong hình phạt tù bốn năm nhưng vẫn xin làm bị cáo để có cơ hội kêu oan.

Ông Bùi Văn Xoa, người từng ở tù xong nhưng vẫn kêu oan. Ảnh: CY

Vụ án kéo dài gần 10 năm

Theo cáo trạng mới, do có quen biết với Lê Văn Đông là giám đốc Công ty TNHH Xây dựng Đông Bắc, bị can Huỳnh Thị Quai (đầu vụ) đã bàn bạc với Đông thay đổi và bổ sung Quai làm thành viên của công ty nhưng chưa được Sở KH&ĐT cấp giấy phép.

Lợi dụng danh nghĩa Công ty Đông Bắc, từ tháng 5-2011 đến ngày 28-11-2011, Quai và Đông khoe khoang là cháu ruột của cán bộ cao cấp có mối quan hệ nhiều, có thể mua sắt thép phế liệu với giá rẻ.

Quai nói rằng đã mua được các lô sắt phế liệu là sắt làm cầu đường, xe cuốc, ô tô cũ và sà lan cũ, rồi yêu cầu các bị hại chuyển tiền cọc. Tuy nhiên, Quai không giao hàng để chiếm đoạt hơn 3,5 tỉ đồng của các bị hại.

Cáo trạng cũng mô tả hành vi lừa đảo qua năm vụ việc khác nhau, trong đó ông Xoa bị quy kết đã giúp sức cho Quai thực hiện hành vi lừa đảo trong hai vụ.

Vụ án đã trải qua gần 10 năm với sáu phiên tòa và ba lần tòa phúc thẩm hủy án để điều tra lại. Xử sơ thẩm lần thứ ba vào tháng 8-2018, TAND tỉnh Kiên Giang đã phạt ông Xoa bốn năm tù. Đặc biệt, trước khi xử phúc thẩm lần thứ ba thì ngày 11-2-2019, cơ quan thi hành án hình sự Công an tỉnh Kiên Giang đã cấp giấy chứng nhận chấp hành xong án phạt bốn năm tù và thả ông Xoa về. Vụ án có tổng cộng bốn bị can nhưng chỉ người đầu vụ là bà Quai là đang bị tạm giam.

Ở tù xong nhưng lại ghi đang tạm giam

Ông Xoa khiếu nại cáo trạng, cho rằng trong phần lý lịch của mình cáo trạng ghi: Bị bắt tạm giam từ ngày 11-2-2015, hiện bị tạm giam tại Trại tạm giam Công an tỉnh Kiên Giang. Thực tế sau khi ở tù bốn năm thì ông Xoa đã được trả tự do và được cấp giấy chứng nhận chấp hành xong hình phạt tù nhưng không hiểu sao cáo trạng ghi ông đang bị tạm giam.

Cạnh đó, ông Xoa cho rằng cáo trạng tiếp tục truy tố ông phạm tội với vai trò giúp sức cho bị can Quai là thiếu căn cứ, mục đích là để né việc gây ra oan sai cho ông. Bởi lẽ ông chỉ là người làm công ăn lương theo thời vụ, bị can Quai chỉ đạo gì ông làm đó. Quai và các bị hại đã có quan hệ làm ăn từ trước, ông không biết việc thỏa thuận giữa các bên và ý định lừa đảo của Quai. Ông cũng không được hưởng bất kỳ lợi ích vật chất gì trong vụ án.

Thực tế ông luôn kêu oan nhưng không hiểu sao cáo trạng lại nhận định ông thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải. Đầu năm 2019, sau khi được ra tù, ông còn làm đơn gửi TAND Cấp cao tại TP.HCM xin làm bị cáo để được tham gia phiên tòa phúc thẩm lần thứ ba để có cơ hội kêu oan.

Cạnh đó, theo ông Xoa, cáo trạng còn mâu thuẫn về tổng số tiền mà cơ quan tố tụng cho rằng bị can Quai đã chiếm đoạt. Từ đó ông Xoa khiếu nại đề nghị VKSND tỉnh thu hồi, hủy bỏ cáo trạng phần truy tố đối với ông, đình chỉ giải quyết vụ án với ông…

Cần làm rõ có hay không vai trò đồng phạm

Vụ án này kéo dài chín năm và từng bị tòa phúc thẩm hủy án ba lần nên cơ quan tố tụng cần rất thận trọng, tránh làm oan người không có tội. Theo hồ sơ trong lần thứ ba hủy án, TAND Cấp cao tại TP.HCM đã yêu cầu điều tra lại để đánh giá đúng tính chất hành vi, hậu quả do Quai gây ra, từ đó xem xét vai trò đồng phạm của các bị cáo khác. Tòa còn yêu cầu làm rõ thời điểm Quai nảy sinh ý định chiếm đoạt tiền thì ba bị cáo còn lại có biết được ý định và thủ đoạn gian dối của Quai hay không.

Theo BLHS, đồng phạm là trường hợp có hai người trở lên cố ý cùng thực hiện tội phạm. Trong vụ án này, nếu VKS quy kết ông Xoa là đồng phạm thì phải chứng minh được ông Xoa biết và có cùng động cơ, mục đích thực hiện hành vi với bị cáo Quai. Tuy nhiên, sau khi điều tra lại, cả kết luận điều tra và cáo trạng đều không làm rõ được những vấn đề trên.

Cáo trạng cũng quy kết ông Xoa nhận 30 triệu đồng của một bị hại chuyển vào tài khoản cá nhân và tại phần trách nhiệm dân sự đề nghị ông trả 30 triệu đồng cho bị hại này. Hồ sơ lại có lời khai bà Quai thừa nhận số tiền này bị hại chuyển cho ông Xoa theo yêu cầu của bà. Cáo trạng thì mô tả ông Xoa đã rút 30 triệu đồng này đưa cho bà Quai. Tuy vậy, cáo trạng vẫn quy kết ông Xoa chiếm đoạt 30 triệu đồng, việc này cần phải xem lại. Tại lần đối chất ở cơ quan điều tra, người bị hại cũng thừa nhận ông Xoa không tham gia với bà Quai để lừa đảo, tình tiết này cũng cần phải xem xét kỹ…

Ngoài ra, ông Xoa đang ở ngoài và đã được cấp giấy chứng nhận chấp hành xong hình phạt tù nhưng cáo trạng lại ghi đang bị tạm giam là sai sót khó hiểu.

Luật sư BÙI QUỐC TUẤN , Đoàn Luật sư TP.HCM