Người lính Điện Biên kể chuyện uống mắm mò bom, 4 lần được truy điệu sống
Uống nước mắm ngâm mình dưới nước tìm bom, 4 lần được truy điệu sống, chứng kiến đồng đội đổ má.u hy sinh,… Đó là những gì người lính Điện Biên Cao Xuân Thọ mãi mãi khắc ghi trong ký ức…
Con đường đi đến Chiến dịch Điện Biên Phủ được xây đắp bằng biết bao xương má.u, mồ hôi và nước mắt của cả một thế hệ tuổ.i trẻ. Cuộc sống đổi thay, dấu vết xưa còn lại không nhiều, chỉ những ký ức đầy gian lao và tự hào thì còn mãi.
Người lính Cao Xuân Thọ
Vào một chiều đầu tháng 5, tôi tìm về căn nhà cụ Cao Xuân Thọ (xã Hoằng Giang, huyện Hoằng Hóa, Thanh Hóa). Cụ Thọ năm nay đã ngoài 90 tuổ.i, tóc đã bạc, lưng đã còng nhưng đôi mắt cụ còn tinh anh lắm, tinh anh như ngày nào đứng trên núi Cò Nòi đếm chính xác từng quả bom của địch dội xuống vùng núi Điện Biên.
Qua thời vào sinh ra tử đã hơn 60 năm, vậy mà ký ức những ngày phục vụ chiến trường Điện Biên với người lính thanh niên xung phong (TNXP) này như chỉ mới qua. Cụ nhớ từng con đường, từng vị trí, từng hình dáng quả bom mình đặt tay phá.
Ký ức “vào sinh ra tử”
Nhớ về ngày ấy cụ chậm rãi kể trong nỗi xúc động: “Năm 1946, 20 tuổ.i, tôi rời quê hương Thanh Hóa, xách ba lô lên đường theo tiếng gọi của Tổ quốc. Tôi tham gia tự vệ thành Hà Nội. Sau đó sang năm 1945-1947, tôi tham gia vào trận đán.h phố Hàng Vôi. Đến tháng 1/1947, tôi mới vào quân ngũ đại đoàn 308, trung đoàn 108 phục vụ chiến dịch Thu Đông”.
Năm 1949-1951, người thanh niên ấy phục vụ trong cuộc chiến Cao – Bắc – Lạng sau đó thì đi học quân báo bên Trung Quốc. Đầu năm 1951, anh lính Cao Xuân Thọ trở về Việt Nam và gia nhập đội TNXP phục vụ chiến dịch Hòa Bình, Thượng Lào và chiến dịch Điện Biên Phủ.
Trong thời gian phục vụ chiến dịch Điện Biên Phủ, đơn vị của cụ Thọ được phân công nhiệm vụ phá bom nổ chậm, dọn đường cho bộ đội. Cụ Thọ được giao giữ chức vụ Đội trưởng đội phá bom Đại đội 404, Đội TNXP 40.
Cụ Cao Xuân Thọ nói về những kỷ vật được Bác Hồ tặng
Đơn vị của cụ đảm nhận phá bom phục vụ kháng chiến ở “ngã ba lửa” Cò Nòi, nơi giao nhau của những con đường huyết mạch vào Điện Biên Phủ. Trong suốt chiến dịch Điện Biên Phủ, ngã ba Cò Nòi là điểm nối giữa quốc lộ 41 với quốc lộ 13, là một thung lũng hẹp và sâu, hai bên là đồi đất, nằm ở toạ độ rất thuận lợi cho không quân Pháp đán.h phá. Tất cả mọi hoạt động chi viện lực lượng, vận chuyển vũ khí, lương thực, dân công từ Yên Bái sang, từ đồng bằng Bắc Bộ lên Điện Biên Phủ đều phải qua điểm nút ngã ba trọng điểm này.
Video đang HOT
Pháp triệt để lợi dụng điểm yếu của ngã ba Cò Nòi để tập trung không quân đán.h phá ác liệt nhằm chặt đứt con đường huyết mạch duy nhất lên Điện Biên Phủ. Số lần đán.h phá ngày một dầy đặc hơn, quy mô bán kính ngày một lớn, cứ 13 phút, địch lại né.m bo.m bắ.n phá một lần. Có ngày chúng ném xuống đây 300 quả bom phá, bo.m n.ổ chậm, bom bươm bướm với trọng lượng 69 tấn thuố.c nổ.
“Tôi cùng hai đồng chí nữa nhận nhiệm vụ theo dõi, bám chốt xa bàn cho chính xác vị trí bom thả xuống sau đó thì cắm cờ cấm người qua lại và tìm cách phá bom” – cụ Thọ kể.
“Tốp máy bay này vừa rời đi, tốp khác đã kéo đến là chuyện thường. Trong lúc chúng tôi còn chưa phá xong loạt bo.m n.ổ chậm vừa rải, bom mới đã lại thả xuống. Bom chồng bom thi nhau phát nổ, khói lửa ngập trời, núi rừng rung chuyển, đất đá văng tứ phía, hòa lẫn trong đó không ít má.u, xương của các chiến sỹ TNXP mở đường. Nhưng bom đạn địch không thắng nổi ý chí của anh em chúng tôi. Các đại đội đã hạ quyết tâm “TNXP còn thì mạch má.u giao thông được giữ vững”. Có những đêm mưa rét, TNXP phải nhịn đói chống lầy, dùng sức người đẩy ô tô chế.t máy qua đèo…”, cụ Thọ bồi hồi nhớ lại.
Nhớ về những lần chứng kiến má.u đồng đội đổ xuống, cụ lại xó.t x.a, nước mắt rưng rưng: “Giữa tháng 2/1954, trời vừa nhập nhoạng tối thì máy bay địch thả hai quả bo.m n.ổ chậm, một quả đúng tim đường ngã ba Cò Nòi, quả thứ hai cách đó 100m. Hai đồng chí Nguyễn Văn Ngoạn, Nguyễn Sỹ Tảo vừa tìm thấy đầu ngòi, chuẩn bị đặt bộc phá thì quả bom phát nổ, anh Ngoạn bị thương nặng rồi hy sinh, anh Tảo bị bom hất tung, xé nát, chúng tôi chỉ có thể tìm thấy một vài mảnh nhỏ của cơ thể chôn cùng đất đá ngay sườn đồi”.
Uống nước mắm tìm bom và 4 lần được truy điệu sống
Đã có hàng trăm lần phá bo.m n.ổ chậm, thế nhưng có lẽ lần uống nước mắm, ngâm mình dưới nước để tìm bom, với cụ Cao Xuân Thọ là ký ức không bao giờ quên. Đó là vào hồi tháng 3/1954, cụ được báo có bo.m n.ổ chậm nằm dưới suối sâu cách đường ngầm Tà Vài gần 4m.
Cụ Thọ tự hào khi được phong tặng anh hùng lực lượng vũ trang
Cụ kể: “Trên lệnh cho đơn vị cụ phải thực hiện phá quả bom này trước 18h để người và ô tô kéo pháo qua đoạn đường này. Vực thì sâu, nước thì lạnh, tôi chợt nhớ kinh nghiệm của người dân quê mỗi lần đi biển, liền chạy vào trung tâm chỉ huy xin vài lít nước mắm. Đồng chí Trần Văn Cam uống 2 bát thì xuống nhưng vẫn không chịu được lạnh phải lên ngay, sau đó tôi uống hơn 3 bát rồi lặn xuống tìm. Khi lặn xuống độ sâu chừng gần 4m, tôi phát hiện quả bom nằm trong vách đá. Tôi lên bờ nói với anh em buộc dây rừng vào lưng trước khi lặn, thống nhất với anh em, khi tôi ốp được bộc phá vào ngòi, dòng dây cháy chậm xong sẽ giật dây ba lần để anh em kéo lên bờ. Sau 20 phút kích nổ, một tiếng nổ vang trời, cột nước cao tung tóe hàng chục mét. Cầu Tà Vài được thông đường, thông xe an toàn làm tôi nhanh chóng quên mất cái lạnh, quên cả hiểm nguy vừa trải qua, chỉ còn lại một niềm vui vô bờ”.
Cụ tự hào cho biết sau lần phá bom đó, tổ của cụ được tặng thưởng huy chương chiến công, còn cụ thì vinh dự được nhận Huân chương Quân công hạng ba.
Cụ Thọ cùng đồng đội trở về thăm lại chiến trường xưa
Cụ bảo lần nào đi phá bom cũng xác định mình sẽ chế.t. Lúc đó, lòng căm thù giặc cao đến mức coi mạng sống chẳng là gì, coi cái chế.t nhẹ bẫng. Bởi thế khi nhắc về 4 lần được đơn vị làm truy điệu sống, cụ cho rằng mình may mắn nên mới sống để chứng kiến chiến thắng. Nhiều đồng đội của cụ cũng được truy điệu sống trước khi thực hiện nhiệm vụ, những người trong số đó đã không thể trở về.
Kết thúc chiến dịch, người lính TNXP Cao Xuân Thọ đã phá được trên 100 quả bom các loại được Bác Hồ tặng 3 lần huy hiệu của Người, được tặng thưởng Huân chương Chiến công hạng Ba, là chiến sĩ thi đua toàn quốc của lực lượng Công – Nông – Binh… Với những gì đã cống hiến, năm 2014, cụ được Chủ tịch nước phong tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân.
Trải qua những thời khắc vào sinh ra tử, dù còn sống trở về, dù được chứng kiến ngày chiến thắng, đất nước thống nhất thế nhưng những vết thương chiến tranh trên cơ thể người lính ấy vẫn ngày ngày nhức nhối bởi 3 đốt sống bị mất và 1 viên đạn vẫn còn găm trong người. Nói về những vết thương ấy, người lính già chỉ xua tay cười xòa: “Đã được sống là may mắn lắm rồi, chừng ấy vết thương thì có sá gì đâu!”.
Nguyễn Thùy
Theo Dantri
Ký ức Điện Biên của người lính quân báo
Với kết quả "thăm dò" của 6 khẩu cối 82 ly trên núi Pú Hồng Mèo, nắm rõ sân bay Mường Thanh, trận địa pháo của địch, Đại tướng Võ Nguyên Giáp quyết định thay đổi cách đán.h từ "đánh nhanh, thắng nhanh" thành "đánh chắc, tiến chắc". Toàn quân bước vào công cuộc khoét núi, ngủ hầm để làm nên chiến thắng "lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu".
83 tuổ.i, cụ Nguyễn Việt Sỹ (trú phường Quang Trung, Tp Vinh, Nghệ An) vẫn giữ được sự mẫn tiệp, tinh anh hiếm có. Trong kí ức của người lính quân báo của Đại đoàn 316, 56 ngày đêm "khoét núi, ngủ hầm, mưa dầm, cơm vắt" ở lòng chảo Điện Biên Phủ dường như mới xảy ra hôm qua.
Sau 63 năm, những ngày khoét núi, ngủ hầm, mưa dầm, cơm vắt để làm nên chiến thắng Điện Biên Phủ vẫn rõ như in trong ký ức của người lính quân báo Nguyễn Việt Sỹ.
Năm 1952, chàng thanh niên 18 tuổ.i Nguyễn Việt Sỹ rời quê nhà Diễn Ngọc (Diễn Châu, Nghệ An) lên đường tòng quân cứu nước. "Mẹ không cho đi, tôi trốn nhà đi. Tối hôm đó, chị dâu nấu cho nồi cơm nếp mang theo", ông kể.
Sau khi tham gia chiến dịch Tây Bắc, đơn vị ông Sỹ hành quân lên Điện Biên Phủ. Lòng chảo Điện Biên vẫn là một ẩn số đối với Bộ chỉ huy chiến dịch. "Cuối năm 1953 địch đổ quân xuống Điện Biên. Các cố vấn của ta nhận định, địch vừa đổ quân xuống, chưa kịp đào công sự, khả năng phòng ngự yếu nên cần đán.h nhanh, thắng nhanh, nội trong 3 ngày 2 đêm là có thể giải quyết được sân bay Mường Thanh", ông Nguyễn Việt Sỹ nhớ lại.
Tuy nhiên, trong quá trình tấ.n côn.g vào tập đoàn cứ điểm này, ta phải chịu nhiều thiệt hại lớn về người, vũ khí và phương tiện chiến đấu, đặc biệt là chịu hậu quả nặng nề từ các trận pháo kích của đối phương. Căn cứ của địch, cách bố trí các trận địa pháo, sân bay Mường Thanh... là một ẩn số cần phải được làm rõ bởi nó ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả các trận đán.h của ta.
Bằng mắt thường, ông Sỹ cùng các đồng đội đã "đo" khoảng cách từ đỉnh Pú Hồng Mèo đến sân bay Mường Thanh, lập trận địa cối 82 ly để từ đó phát hiện ra các trận địa pháo của địch ở tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ
Một tổ trinh sát 6 người thuộc Đại đội 926, Tiểu đoàn 249, Trung đoàn 174, Đại đoàn 316 được cử làm nhiệm vụ này. "Chúng tôi trèo lê.n đỉn.h núi Pú Hồng Mèo, dùng mắt thường để "đo" khoảng cách tới sân bay Mường Thanh, xác định các loại máy bay mà địch sử dụng như máy bay chở xăng, máy bay chở bom. Lần lượt mỗi người trèo lên cây "đo" 1 lần, sau đó thống nhất với nhau về khoảng cách.
Theo đường chim bay, khoảng cách từ núi Pú Hồng Mèo đến sân bay Mường Thanh là 1.800m. Từ đỉnh Pú Hồng Mèo, chúng tôi có thể nắm quy luật thả dù của Pháp, nếu thả dù đỏ, tức là thả tướng, dù xanh là thả lính, dù trắng là tiếp phẩm".
Đại tướng Võ Nguyên Giáp từ Thái Nguyên sang Điện Biên Phủ trực tiếp chỉ huy chiến dịch. Căn hầm Đại tướng được đào dưới chân núi Pú Hồng Mèo, trên đỉnh núi, một trận địa cối 82 ly được bày bố. Đêm Giao thừa năm 1954, từ đỉnh Pú Hồng Mèo, lần lượt 6 khẩu cối 82 ly khai hỏa về phía sân bay Mường Thanh, một số máy bay của địch bốc cháy dữ dội.
Ông cũng là người góp phần biên soạn cuốn sách "Điện Biên Phủ - Điểm hẹn" của Ban liên lạc chiến sỹ Điện Biên Phủ Tp Vinh (Nghệ An).
Ngay lập tức, các đợt pháo kích của địch cấp tập bắ.n về trận địa cối 82 ly, 13 người hi sinh. Ông Nguyễn Việt Sỹ cũng bị thương. Quân ta bị thương vong nặng nề nhưng các trận địa pháo của địch bảo vệ tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ cũng bị lộ.
"Ngay chiều hôm sau (26/1/1954), Đại tướng Võ Nguyên Giáp tổ chức cuộc họp ở hầm chỉ huy. Sau khi phân tích tình hình thực tế, Đại tướng quyết định chuyển từ "đánh nhanh, thắng nhanh" sang "đánh chắc, tiến chắc". Đại tướng ra lệnh rút quân, kéo pháo ra, tổ chức xây dựng công sự kiên cố, đào hào bao vây tiêu hao sinh lực địch", người lính già vẫn nhớ như in dù đã 63 năm trôi qua.
Tối ngày 6/5, khối bộc phá gần 1.000kg phát nổ dưới lòng đồi A1, phát lệnh tổng tiến công. Từ các chiến hào, quân ta tràn lên chiếm lĩnh trận địa trước sự chống cự quyết liệt của địch với sự hỗ trợ của đại liên, xe tăng, trọng pháo và máy bay né.m bo.m.
Chiều 7/5, tướng Đờ Cát xin hàng, kết thúc gần 1 thế kỷ xâm lược nước ta, mở đầu sự sụp đổ của chủ nghĩa thực dân cũ trên toàn thế giới. 17h30 ngày 7/5/1954, lá cờ chiến thắng ngạo nghễ tung bay trên nóc hầm Đờ Cát nhưng phải đến sáng 8/5, đám tàn quân Pháp mới hoàn toàn bị quét sạch ở lòng chảo Điện Biên.
Những đóng góp của ông cùng gia đình trong 2 cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ cứu nước được Đảng, Chính phủ và Nhà nước ghi nhận
Sau chiến dịch, ông Nguyễn Việt Sỹ tiếp tục công tác tại Quân khu 2. Năm 1961, ông chuyển ngành sang thương nghiệp châu Điện Biên Phủ. Năm 1964, ông chuyển công tác về Nghệ An, hoạt động trong ngành xây dựng cho đến khi nghỉ hưu.
"Điều day dứt lớn nhất cuộc đời tôi là ngày ra đi, tôi không chào mẹ được 1 câu. Đến khi chiến dịch thành công, trở về thì mẹ đã mất. Dân làng kể, vì thương nhớ tôi, mẹ dời từ Diễn Ngọc ra ngã ba Cầu Bùng (Diễn Kỷ, Diễn Châu) dựng một căn lán. Mỗi khi có đoàn quân đi qua, mẹ đứng đó gọi tên tôi từ đầu cho đến cuối hàng quân rồi thất vọng trở về.
Năm 1953, mẹ tôi qua đời, dân làng đắp cho mẹ một ngôi mộ ngay ven đường. Sau này tôi đi tìm để đưa mẹ về với bố tôi, với tổ tiên nhưng mộ đã bị thất lạc không tìm được. Vì nghĩa nước, tôi không có gì ân hận nhưng là một người con, tôi đã không làm tròn đạo hiếu với mẹ", đôi mắt của người lính già như phủ một lớp sương mờ.
Hoàng Lam
Theo Dantri
Phá hủy thành công quả bom đã được kích hoạt chế độ nổ Ngày 23/1, tại thung Dầu, thôn Ba Bường, xã Thanh Nông, huyện Lạc Thủy, tỉnh Hòa Bình, lực lượng Công Binh - Bộ Chỉ huy quân sự (CHQS) tỉnh Hòa Bình phối hợp với Ban CHQS huyện Lạc Thuỷ và các lực lượng chức năng ở địa phương đã huỷ nổ quả bom từ thời chống Pháp. Quả bom chứa 45kg thuố.c nổ...