Người gốc Việt ở Mỹ sốc trước vụ bạo loạn tại quốc hội
Nhiều người gốc Việt cho hay họ bị sốc và cảm thấy xấu hổ khi mấy chục năm sống ở Mỹ lần đầu chứng kiến phiên họp quốc hội bị tấn công.
“Suốt ngày hôm nay nước Mỹ hốt hoảng. Tôi xem ảnh và video mà cứ tưởng đó là ở một đất nước ở Trung Đông nào đó “, Huy Phạm, một người gốc Việt ở bang California, chia sẻ với VnExpress .
Người ủng hộ Trump cố kéo đổ hàng rào an ninh của cảnh sát trước tòa quốc hội hôm 6/1. Ảnh: AP .
Hỗn loạn xảy ra tại Đồi Capitol hôm 6/1 khi đám đông ủng hộ Tổng thống Donald Trump đối đầu với cảnh sát, hò hét, vẫy cờ Trump, đạp đổ rào chắn và tràn vào trong khi quốc hội đang họp để chứng nhận chiến thắng của Joe Biden. Một số cửa sổ bị đập vỡ, lực lượng an ninh đã sử dụng hơi cay khi cố gắng giải tán đám đông. Ít nhất 4 người đã thiệt mạng và hơn 50 người bị bắt. Cuộc họp đã bị dừng lại trong khi các nghị sĩ tìm nơi ẩn nấp hoặc được sơ tán.
Hành động bạo lực của những người ủng hộ Trump khiến người gốc Việt phẫn nộ.
” Tại sao Trump luôn ca ngợi pháp luật và trật tự nhưng người ủng hộ ông ấy lại xông vào quốc hội ? Biểu tình ôn hòa có thể chấp nhận nhưng xông vào toà nhà quốc hội thì không thể”, An Miên, một phụ nữ gốc Việt ở California, nói. “Trump ủng hộ biểu tình nhưng cũng không thể biết người ủng hộ sẽ làm gì nên ông ấy cần cẩn trọng trong mỗi phát ngôn”.
Anh Huy cũng cho rằng những cảnh tượng xảy ra ở Đồi Capitol là quá đáng sợ và “phi Mỹ”. “Xin đừng xúc phạm người dân Mỹ và hệ thống của chúng tôi. Người dân từ cả hai phe đã bỏ phiếu và cuộc bầu cử này đã được cơ quan An ninh Nội địa xem là an toàn nhất trong lịch sử Mỹ”, anh nói. “Tôi không biết nói gì nữa nếu có người ủng hộ những hành động hôm nay”.
“Hôm nay là một ngày đen tối của nước Mỹ, dù đã chuẩn bị tâm lý nhưng tôi không tưởng tượng được việc phải có lực lượng an ninh bảo vệ bên ngoài thì quốc hội mới có thể chứng nhận kết quả cử tri đoàn, điều mà trước đây có bi quan lắm người ta cũng không thể nghĩ tới. Chắc chắn đây là một vết nhơ trong lịch sử nước Mỹ”, Derek Phạm, một nhà báo gốc Việt, nhận xét.
Cảnh sát buộc người biểu tình nằm xuống đất tại một hành lang bên trong tòa nhà quốc hội Mỹ hôm 6/1. Ảnh: AP .
Bạo lực cũng đặt ra câu hỏi về công tác an ninh tại tòa quốc hội Mỹ. Anh Huy cho rằng phản ứng của cảnh sát lần này chưa đủ nhanh và mạnh, so với những cuộc đàn áp người biểu tình Black Live Matter mùa hè năm ngoái.
Anh Công Minh, một cử tri trung lập ở bang Florida, cho hay anh không bất ngờ về việc người biểu tình sẽ có hành vi bạo lực, nhưng bất ngờ vì họ dễ dàng vào được Đồi Capitol.
“Điều đó chứng tỏ sự yếu kém và thiếu chuẩn bị của cảnh sát”, anh nói. “Việc xâm nhập tòa nhà quốc hội trong khi phó tổng thống và các nghị sĩ đang tiến hành kiểm phiếu đại cử tri, một hoạt động được quy định trong hiến pháp, làm ngừng trệ quốc hội, người đại diện hợp pháp của cử tri toàn quốc, là một vi phạm trắng trợ hiến pháp, an ninh và dân chủ Mỹ”.
Trong khi đó, trên những diễn đàn ủng hộ Trump, những người gốc Việt theo cánh hữu cũng bày tỏ buồn và sốc nhưng là vì “công lý không được thực thi” và “máu đã đổ ở Washington”. Nhiều ý kiến bênh vực đám đông biểu tình, cho đây là “giọt nước tràn ly” và cáo buộc vụ bạo lực là “ý đồ của đảng Dân chủ”.
Video đang HOT
“Họ ăn lương của dân mà không làm theo ý dân thì bị lật đổ là đúng rồi”, một người đàn ông viết, nhắc đến các nghị sĩ quốc hội.
“Tôi nghi ngờ đảng Dân chủ đã gây ra vụ đập phá để khiến ông Trump mang tiếng. Đất nước này sẽ đi về đâu nếu không có Trump”, người khác bình luận.
Nhiều người còn chia sẻ các bức ảnh đang lan truyền trên mạng xã hội với cáo buộc thành viên của nhóm cánh tả Antifa đã cố tình trà trộn vào đám đông ủng hộ Trump và gây rối. Họ thậm chí đưa ra giả thuyết cảnh sát đã “tiếp tay” cho vụ bạo lực.
” Antifa đã cố tình phá cuộc họp để người dân không được xem và nghe các nghị sĩ phản đối kết quả bầu cử trình bày. Rõ ràng đây là hành động có ý đồ của phía Dân chủ “, một người bày tỏ nghi ngờ.
“Tại sao lại họ lại được mở cửa vào toà nhà quốc hội một cách tự do như vậy?Chắc gì người bị bắn đã là phe ủng hộ Trump. Người bắn là ai thì từ từ biết nhưng chắc chắn không phải người ủng hộ Trump”, một người khác đồng quan điểm. “Những người ủng hộ Trump luôn yêu hòa bình”.
Julia Ngô, một người ủng hộ Trump ở California, cho hay cô phản đối bạo lực và những kẻ phá rối nhưng cũng chỉ trích phe cánh tả khi không lên án những nhóm ủng hộ phong trào Black Live Matters và Atinfa, nhóm mà cô cho là thủ phạm đằng sau vụ việc.
“Phe cánh tả ủng hộ bạo lực không có nghĩa là chúng tôi cũng thế. Nhưng họ nên hiểu tại sao sự việc hôm nay lại xảy ra. Các chính trị gia đó đã làm gì với đất nước này?”, Julia nói. ” Tất cả đã được dàn xếp sau hậu trường “.
Tuy nhiên, anh Công Minh cho rằng thủ phạm gây rối có phải Antifa hay không không quan trọng mà vấn đề nằm ở chỗ Tổng thống Trump là người đã khởi xưởng và dẫn tới “ngày đen tối này”. Việc đổ lỗi cho phe cánh tả là “luận điệu bào chữa yếu ớt của người ủng hộ Trump”.
“Trong một video phát biểu sau vụ hỗn loạn, Trump lên tiếng kêu gọi mọi người về nhà, nhưng lời lẽ của ông không đủ lên án báo lực và phản ánh sự nghiêm trọng của sự việc”, anh nói. ” Những nỗ lực thay đổi kết quả bầu cử của Trump cho thấy Trump là người bất chấp pháp luật và các cơ chế của dân chủ Mỹ “.
Anh Minh cho rằng từ nay tới ngày 20/1, khi Biden tuyên thệ nhậm chức, Trump có thể “làm những điều kỳ quái” nhưng lạc quan rằng sẽ không có biến động gì lớn.
“Sau những gì xảy ra trong 2 tháng qua, tôi nhận thấy nền dân chủ Mỹ cực kỳ mạnh, kinh tế và thị trường chứng khoán chắc chắn”, anh Minh cho hay. “Nếu là nước khác, sự việc hôm nay có thể đã khiến thị trường chứng khoán bị vỡ hoặc dẫn tới xung đột lớn”.
Vài giờ sau hỗn loạn, quốc hội Mỹ đã nối lại cuộc họp và nghị sĩ lưỡng đảng đang tiếp tục kiểm phiếu đại cử tri. Lãnh đạo phe Cộng hòa tại Thượng viện Mitch McConnell tuyên bố “sẽ không cúi đầu trước sự vô pháp hay sự đe dọa” và quốc hội sẽ chứng nhận người chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2020.
Động thái đặt dấu chấm hết cho Trump này khiến những người ủng hộ ông vô cùng bi quan. Họ cho hay bị thất vọng hết lần này đến lần khác khi nỗ lực theo đuổi pháp lý của Tổng thống Mỹ đến nay vẫn không đạt được tiến triển nào. Tuy nhiên, họ khẳng định dù có chuyện gì xảy ra, tình cảm với Trump vẫn không thay đổi.
Với chị Julia, Trump “sẽ đi vào lịch sử với tư cách tổng thống Cộng hòa cuối cùng và từ nay về sau đảng Cộng hòa sẽ không còn tổng thống nào nữa”.
“Một ngày hỗn loạn sắp kết thúc. Tôi dự đoán rằng hai đảng sẽ quyết định hủy mọi tranh luận và chọn con đường dễ dàng là chứng nhận cho kẻ gian lận!”, chị Julia nói. “Hàng trăm năm sau, mọi người vẫn sẽ nhắc đến năm 2020 và 2021. Dù họ có yêu hay ghét Trump, sự kiện này sẽ đi vào lịch sử, khoảnh khắc hàng triệu người người lao động Mỹ bừng tỉnh và nhận ra đất nước của họ đã bị phá hủy như thế nào bởi những người theo chủ nghĩa toàn cầu, những chính trị gia tham nhũng và những người ngu dốt đã ủng hộ một cuộc bầu cử gian lận!”.
Cộng đồng gốc Việt ở San Jose chật vật vì Covid-19
Người gốc Việt dường như chịu ảnh hưởng nặng nề nhất trong cộng đồng gốc Á ở San Jose vì Covid-19, dù dữ liệu chính thức không công bố.
Vào một ngày đẹp trời tháng 12, mặt trời rọi vào những gương mặt đang đi bộ vào Trung tâm Thương mại Grand Century Mall ở thành phố San Jose, hạt Santa Clara, bang California. Trong một trung tâm từng tấp nập người mua sắm, đặc biệt là người gốc Việt, hầu hết các chủ cửa hàng và nhân viên đều cùng làm một việc: dọn dẹp, chuẩn bị các đơn gửi đi cho khách hàng.
San Jose là nơi sinh sống của hơn 100.000 người gốc Việt, tính đến năm 2010, đông nhất trong số các thành phố tại Mỹ. Toàn hạt Santa Clara có khoảng 140.000 người gốc Việt nhưng ảnh hưởng của Covid-19 với cộng đồng tại đây không rõ ràng.
Trang thông tin dữ liệu của hạt chỉ cung cấp về số ca nhiễm và tỷ lệ tử vong ở các nhóm sắc tộc khác mà không bao gồm các nhóm thiểu số thuộc cộng đồng gốc Á, bao gồm cả gốc Hoa, gốc Ấn, gốc Phi. Dưới áp lực của công chúng tại cuộc họp Ban Giám sát ngày 8/12, giới chức Santa Clara dự kiến công bố thông tin vào ngày 15/12.
Linh Nguyen, chủ quán Paloma Cafe, đứng trong nhà hàng vắng tanh của mình tại trung tâm thương mại San Jose. Ảnh: San Jose Spotlight.
Huy Tran, thành viên nhóm Bàn tròn Người Mỹ gốc Việt ở San Jose, cho hay việc thiếu dữ liệu về các nhóm gốc Á cụ thể khiến cộng đồng của anh khó hiểu hết ảnh hưởng của Covid-19.
"Chúng ta đang nói về một hạt rất đa dạng. Trải nghiệm của người tị nạn Đông Nam Á rất khác với người nhập cư Nam Á gần đây", anh nói.
Anh cho biết nhiều thông tin sai lệch về Covid-19 đang xâm chiếm truyền thông Việt ngữ tại Mỹ. Anh nhắc tới câu chuyện trên đài truyền hình địa phương về một đôi vợ chồng già gốc Việt ở San Jose sống sót sau khi mắc Covid-19. Phóng viên hỏi họ đã áp dụng những biện pháp phòng dịch nào và họ trả lời rằng đơn giản chỉ súc miệng bằng nước muối, một phương pháp không được xem là có khả năng ngăn ngừa Covid-19.
"Tôi có gia đình ở Omaha đã nghe tin về đôi vợ chồng tại San Jose và họ nghĩ 'đơn giản nhỉ' ", Huy kể. "Thông tin này lan rộng và được nhiều người tin là thật".
Cộng đồng gốc Việt có một số đặc điểm riêng khiến họ đặc biệt nhạy cảm với nCoV. Theo báo cáo từ hạt năm ngoái, lượng người lớn gốc Việt mắc bệnh tiểu đường cao hơn tất cả các nhóm gốc Á, Thái Bình Dương và Kavkaz tại hạt này. Trung tâm Kiểm soát và Ngăn ngừa Bệnh tật (CDC) xác định tiểu đường tuýp I và II là điều kiện làm gia tăng nguy cơ biến chứng nghiêm trọng khi mắc Covid-19.
Linda Do, chủ tiệm Blossom Nail Spa ở San Jose, nói rằng phụ nữ gốc Việt chịu ảnh hưởng nặng nề do lệnh đóng cửa, do có nhiều người làm việc ở các tiệm làm móng và tóc. Họ còn phải theo dõi việc học hành của con cái trong khi không thông thạo ngôn ngữ và công nghệ mới.
"Chúng tôi không được hỗ trợ tài chính, không ai giúp chúng tôi", Linda nói. "Họ sẽ không để chúng tôi đi làm nuôi sống gia đình. Tôi có 50 nhân viên cần phải chịu trách nhiệm".
Linh Nguyen, chủ quán Paloma Cafe, đồng tình rằng thay đổi cách thức hoạt động khiến các hộ kinh doanh gặp khó khăn. Bên trong nhà hàng này là một loạt máy sưởi chưa dùng tới và những chiếc ghế gấp xếp xó.
Hoang Truong, người sinh ra và lớn lên ở San Jose, cho biết anh may mắn vẫn duy trì được công việc toàn thời gian, vừa làm việc từ xa vừa giúp vợ trông con nhỏ 1 tuổi. Nhiều người trong cộng đồng từng làm thu ngân hay bồi bàn ở các nhà hàng đã mất việc.
"Có nhiều khó khăn về tài chính. Đời sống ngày càng đắt đỏ hơn", anh nói.
Hoang cho hay người già đặc biệt bị ảnh hưởng bởi Covid-19. Họ từng đến các trung tâm cộng đồng tham gia hoạt động xã hội nhưng nay những nơi này đều đóng cửa.
"Điều đó thực sự ảnh hưởng tới sức khỏe tinh thần của họ. Họ cảm thấy chán nản, cô đơn, không thể trò chuyện với ai", anh nói.
Cộng đồng gốc Việt cũng chia rẽ sâu sắc về việc có nên tái mở cửa doanh nghiệp hay không.
"Tất nhiên, giới trẻ thực sự muốn mở cửa, họ cần đi làm, cần nuôi sống gia đình. Khi tôi nói chuyện với người già trong cộng đồng mình, hầu hết họ vẫn lo sợ Covid-19", anh nói.
Các học sinh trung học Nathan Le, Andrew Le và Jonathan Nguyen đứng trước trung tâm thương mại San Jose. Nathan Le đang làm thêm để giúp bố mẹ do họ bị mất việc. Ảnh: San Jose Spotlight.
Bác sĩ Daljeet Rai, một bác sĩ gia đình tại Bệnh viện O'Connor ở San Jose, cho biết dựa trên quan sát của ông và dữ liệu công khai, người gốc Latinh là đối tượng bị ảnh hưởng nhiều nhất bởi Covid-19. Tuy nhiên, người gốc Việt và gốc Philippines dường như bị ảnh hưởng nặng nề nhất trong số người gốc Á dù không có dữ liệu cứng.
"Dường như người gốc Việt và người gốc Ấn đang đề phòng nhiều hơn", ông Rai nói. "Đó là một cuộc đấu tranh với chúng tôi và các nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe. Tôi chắc chắn rằng đó còn là một cuộc đấu tranh lớn hơn cho các nhà dịch tễ học đang cố gắng cung cấp những dữ liệu này cho chúng tôi".
Rai cho biết các nhóm sắc tộc, đặc biệt là người Mỹ gốc Mexico và gốc Việt, phải dung hòa giữa thực tế của đại dịch với các truyền thống trong nền văn hóa riêng của họ.
"Người phương Tây thường không gắn bó với đại gia đình. Còn người gốc Á rất khó để bảo với các thành viên gia đình rằng 'đừng đến'. Bạn phải lịch thiệp".
Ông thêm rằng nhiều người trong các nhóm sắc tộc này cần làm các công việc thiết yếu để chu cấp cho gia đình, làm tăng nguy cơ phơi nhiễm virus.
"Họ buộc phải đi làm khi người khác không phải làm việc", Rai nói. "Họ phải trả các hóa đơn và nhiều khi họ không đủ hiểu về hệ thống để xem những dịch vụ nào có sẵn".
Linh Nguyen, chủ quán Paloma Cafe, cho hay những hạn chế phòng dịch khiến anh chỉ còn duy trì 80% nhân viên do doanh thu giảm mạnh. Anh đã bù đắp lượng nhân công thiếu hụt bằng sự hỗ trợ của vợ và hai con gái lớn mỗi khi rảnh. Tuy nhiên, Linh ủng hộ biện pháp của chính quyền.
"Tôi ưu tiên sức khỏe trên hết. Đóng cửa là quyết định đúng đắn", anh nói.
Singapore phạt hơn 2.000 USD người gốc Việt tụ tập giữa Covid-19 Luong Thi Thu Ha, 31 tuổi, một người gốc Việt, bị giới chức Singapore phạt hơn 2.000 USD sau khi vi phạm lệnh cấm tụ tập giữa Covid-19. Thu Ha, một thường trú nhân Singapore, bị phạt 3.000 đôla Singapore (2.250 USD) hôm 11/12 vì vi phạm theo Đạo luật Các biện pháp Tạm thời chống Covid-19. Cô thừa nhận hôm 8/8 đã...