Người đàn ông 28 tuổi đột quỵ sau cơn đau đầu
Nam bệnh nhân cảm thấy đau đầu, vào giường nằm nghỉ, sau đó không có phản xạ khi người thân gọi dậy.
Các bác sĩ Trung tâm Đột quỵ, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 (Hà Nội), cho biết đơn vị này đã tiếp nhận nam bệnh nhân 28 tuổi bị đột quỵ chuyển đến từ cơ sở y tế tuyến dưới.
Trước đó, sau khi đi làm về, bệnh nhân cảm thấy hơi đau đầu, vào giường nằm nghỉ. Cơn đau đầu ngày càng tăng, anh thiếp đi. Sau 2 giờ, mẹ bệnh nhân vào giường đánh thức con trai dậy nhưng không thấy phản xạ. Gia đình vội đưa con đi cấp cứu.
Bác sĩ Nguyễn Văn Tuyến, Giám đốc Trung tâm đột quỵ, chẩn đoán bệnh nhân bị đột quỵ, hình ảnh chụp MRI phát hiện vỡ dị dạng mạch máu não. Ê-kíp bác sĩ nhận định tình trạng nguy cấp, nếu để lâu, bệnh nhân có nguy cơ phù não, tăng áp lực của sọ, dẫn tới hôn mê, tử vong.
Điều dưỡng của bệnh viện thăm khám cho nam thanh niên bị đột quỵ. Ảnh: BVCC.
Chàng trai này đã được các bác sĩ nút khối dị dạng mạch thành công, hiện qua cơn nguy kịch.
Theo bác sĩ Tuyến, nhiều nguyên nhân gây đột quỵ ở người trẻ tuổi. Trong đó, dị dạng mạch máu não là một trong những nguyên nhân hàng đầu dẫn đến chảy máu não. Vỡ dị dạng mạch rất nguy hiểm, tỷ lệ tử vong cao, có thể gây đột tử trước khi được đưa đến cơ sở y tế.
Video đang HOT
Dị dạng mạch máu não có thể bẩm sinh hoặc trải qua nhiều năm dị dạng mới hình thành. Hiện nay, chúng ta có 2 phương pháp khảo sát mạch não là chụp cộng hưởng mạch máu não và chụp cắt lớp vi tính mạch máu não.
Khi chảy máu não do vỡ dị dạng mạch, các triệu chứng sẽ xảy ra ngay lập tức, chỉ sau vài giây. Dấu hiệu thường gặp là đột ngột đau đầu dữ dội, buồn nôn và nôn, có thể rối loạn ý thức, tê, liệt nửa người tùy theo mức độ và vị trí chảy máu não. Tình trạng nặng, bệnh nhân có thể đột tử do phản xạ ngừng tim ngừng thở.
Bác sĩ Phạm Văn Cường, Trung tâm Đột quỵ não, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, Hà Nội, cho biết tại Việt Nam, tỷ lệ đột quỵ ở người trẻ tuổi đang có xu hướng tăng, trung bình khoảng 2% mỗi năm. Trong đó, số lượng nam giới cao gấp 4 lần nữ giới.
Theo bác sĩ Cường, những nguyên nhân chủ yếu khiến người trẻ tuổi bị đột quỵ não bao gồm bệnh lý dị dạng mạch máu não, hút thuốc lá, rối loạn chuyển hóa mỡ máu, béo phì, lười vận động, đái tháo đường, tăng huyết áp, uống rượu bia,…
Từ các nguyên nhân trên, đột quỵ ở người trẻ có thể được đẩy lùi nhờ những thói quen sinh hoạt lành mạnh như tích cực thể dục thể thao, hạn chế dùng thức ăn nhanh, thực phẩm chế biến sẵn, thuốc lá, bia rượu… Đó là những điều mà thanh thiếu niên Việt Nam có thể dễ dàng thực hiện để bảo vệ sức khỏe của bản thân và những người xung quanh.
Vì sao đột quỵ não thường xảy ra buổi sáng?
Khi thức dậy vào buổi sáng, bạn sẽ chuyển từ tư thế nằm sang vận động, làm thay đổi nồng độ các hormone. Đồng thời, lượng nitric oxit thấp khiến đột quỵ dễ xảy ra.
Các bác sĩ khoa Cấp cứu, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 (Hà Nội) thực hiện một nghiên cứu trong 2 năm (2016 - 2017) với 3.907 người bệnh đột quỵ đến điều trị tại đơn vị này. Chúng tôi nhận thấy có đến 62,9% bệnh nhân bị đột quỵ diễn ra vào sáng sớm (5h-8h).
Tìm hiểu trên y văn, chúng tôi thấy rằng các nghiên cứu trước đó như tại Phần Lan, họ cũng ghi nhận số người bị khởi phát đột quỵ cao nhất vào 6-8h vào ngày làm việc và 8-10h vào ngày nghỉ.
Sáng sớm là cơ hội khởi phát đột quỵ
Chúng ta có 2 lý do để giải thích cho hiện tượng này. Lý do thứ nhất là thay đổi hormone và huyết áp của người bệnh. Khi thức dậy vào buổi sáng, bạn sẽ chuyển từ tư thế đang nằm sang vận động, làm thay đổi nồng độ hormone.
Các hormone này gây ra 2 tình trạng. Đầu tiên là tăng nhịp tim, huyết áp. Sau đó, chúng làm tăng trương lực của động mạch. Thông thường, huyết áp của cơ thể xuống mức thấp nhất vào khoảng 3h, sau đó tăng dần. Chúng sẽ tăng nhanh khi bạn thức dậy. Lúc này, cơ thể tiết ra adrenaline và các hormone gây căng thẳng khác, làm tăng áp lực máu và nhu cầu cung cấp oxy.
62,9% bệnh nhân bị đột quỵ diễn ra vào sáng sớm (5h-8h). Ảnh: Noticiasformosa.
Sau một đêm, cơ thể mất đi một lượng nước tương đối lớn. Máu sẽ trở nên cô đặc hơn, tim phải làm việc vất vả để bơm và đẩy máu đi. Khi huyết áp tăng, nhu cầu oxy cho cơ tim cũng lớn hơn. Chúng không được ổn định do chênh lệch huyết áp, tăng nguy cơ tổn thương các mảng xơ vữa động mạch. Các mảng này sẽ bị rách ra, vỡ, bong, kích hoạt tiểu cầu gây ra huyết khối gây tắc mạch não. Đây chính là nguyên nhân gây đột quỵ thiếu máu não cấp.
Lý do thứ 2 liên quan đột quỵ buổi sáng là lượng nitric oxit thấp vào lúc ngủ dậy. Nitric oxit (gọi tắt là NO) có vai trò quan trọng trong việc cầm máu. Nó tham gia vào hầu hết quá trình sinh học trong cơ thể như sự thức tỉnh, chức năng sinh dục, cảm giác đau, hài lòng, điều tiết máu và chất dinh dưỡng. Đặc biệt, sự hoạt động của NO có vai trò quan trọng trong quá trình lão hóa, mở rộng mạch máu, tăng dòng chảy đưa oxy và các chất dinh dưỡng để nuôi cơ thể. Nó còn là yếu tố quyết định đến việc bị đột quỵ, tiểu đường.
Quá trình tiêu thụ NO vào ban đêm là lớn nhất nên khi thức dậy vào buổi sáng, cơ thể thường thiếu NO. Đây cũng là nguyên nhân bị đột quỵ vào sáng sớm.
Dự phòng cơn đột quy như thế nào?
Hầu hết bệnh nhân đột quỵ não đều có yếu tố nguy cơ trước đó. Do vậy, dự phòng bằng cách điều trị, theo dõi chặt chẽ các yếu tố nguy cơ là vấn đề then chốt. Các yếu tố nguy cơ của đột quỵ não bao gồm tăng huyết áp, rung nhĩ, rối loạn chuyển hóa mỡ, đái tháo đường, bệnh van tim, suy tim, hút thuốc lá...
Hầu hết bệnh nhân đột quỵ não đều có yếu tố nguy cơ trước đó. Ảnh: Weibo.
Tuy nhiên, chúng ta có những biện pháp khá thông thường để phòng tránh các cơn đột quỵ buổi sáng như dành ít phút cho cơ thể quen dần với trạng thái mới, hoàn toàn tỉnh táo trước khi bước ra khỏi giường. Bạn có thể nằm trên giường và thực hiện một số động tác khởi động, nhẹ nhàng duỗi chân, tay, xoa mặt... Với những người có tiền sử bệnh tim mạch nên lưu ý nhiều hơn mỗi sáng.
Buổi tối trước khi đi ngủ, chúng ta nên uống một ly nước ấm. Việc này kích thích cơn buồn ngủ, tránh tình trạng háo nước vào sáng hôm sau, làm giảm độ keo nhớt của máu, bớt áp lực lên tim.
Ngoài ra, luyện tập thể dục, thể thao, tránh các yếu tố nguy cơ như thuốc lá, rượu bia cùng chế độ ăn hợp lý sẽ mang lại lợi ích rất lớn. Bạn nên tăng cường các loại thực phẩm sạch, giàu vitamin C và chất chống oxy hóa.
Báo động đột quỵ ở độ tuổi từ 18-44: BS Bệnh viện Bạch Mai khuyến cáo việc cần làm ngay Theo PGS.TS Mai Duy Tôn, Giám đốc Trung tâm Đột quỵ, Bệnh viện Bạch Mai, hiện nay số lượng người trẻ 18-44 tuổi bị đột quỵ đang gia tăng, chiếm khoảng 10% số ca nhập viện. Những cái chết đến nhanh Mới đây, Trung tâm Đột quỵ, Bệnh viện Bạch Mai mới tiếp nhận trường hợp giáo viên trẻ tuổi vào viện trong...