Người đàn bà chạy trốn giữa đêm vì bị nghi làm ngải độc
Bị đán.h ngất xỉu trong đêm đông, gần sáng bà Nới tỉnh dậy vội vã bò men theo đường rừng trốn khỏi sự tru.y sá.t của dân làng.
Vợ chồng bà Nới phải tá túc ở trụ sở ủy ban xã Sơn Ba trong những ngày Tết tránh sự tru.y sá.t của Hút cùng dân làng vì hủ tục nghi kỵ “cầm đồ thuố.c độc”.Ảnh:Trí Tín.
Vừa được chính quyền địa phương huyện Sơn Hà, Quảng Ngãi, giải cứu về nhà sau Tết Giáp Ngọ, bà Đinh Thị Nới và chồng là Đinh Văn Rinh ở thôn Gò Da, xã Sơn Ba vẫn chưa hết hoảng loạn vì hủ tục nghi “cầm đồ thuố.c độc” ở vùng cao heo hút này.
Theo điều tra, sau khi giế.t b.à Đinh Thị Na, chiếm đoạt nhiều gia súc, vì cho rằng nạ.n nhâ.n đã làm bùa ngải độc hại chế.t cha mình, Đinh Văn Hút (26 tuổ.i) cùng đồng bọn tiếp tục vu oan cho bà Đinh Thị Nới đã bày cách cho bà Na. Vì tin vào hủ tục nghìn năm nên dân làng không ai bênh vực gia đình bà Nới.
Sau nhiều lần tổ chức tra khảo, đán.h đậ.p, Hút ép buộc bà Nới thừa nhận đã hướng dẫn bà Na làm túi bỏ “đồ độc” sá.t hạ.i cha mình. Hắn buộc Bí thư chi bộ thôn cùng già làng tổ chức họp dân “xét xử”, buộc bà Nới bán 5 con trâu, 2 con bò, 3 con heo cùng nhiều gà cho thương lái với giá rẻ mạt đề lấy 60 triệu đồng bồi thường cho gia đình mình. Không chỉ chiếm đoạt tài sản, Hút còn kích động người dân tru.y sá.t, tr.ừ kh.ử bà Nới, “con ma” hại dân làng.
Đang ăn bữa cơm chiều bên bếp lửa vào một ngày cận Tết, vợ chồng bà Nới cùng 4 người con hoảng hốt khi có hàng chục thanh niên cầm gậy gộc bao vây nhà sàn. Hút đòi bắt bà Nới phải đi theo nhận trừng phạt. Thấy bà run rẩy ôm ghì lấy chồng, đám thanh niên lấy khúc củi đang cháy đỏ rực trên bếp dí vào thân thể bà khiến áo váy bốc cháy cùng thịt da.
“Đau quá tôi buông chồng ra thì bọn chúng lấy dây thắng xe tró.i ta.y, lôi ra trước sân nhà tra khảo. Hút và mấy đứa khác dùng cây gỗ đán.h đậ.p, đấ.m, đá khắp người tôi. Tôi không còn biết gì nữa”, bà Nới kể.
Sau chuỗi ngày dài chạy trốn, bà Nới trở về vẫn nặng trĩu buồn đau vì toàn bộ tài sản đã không còn nữa. Ảnh: Trí Tín.
Không chỉ đán.h đậ.p bà Nới, Hút và đồng bọn dọa sẽ giế.t chồn.g và các con bà này nếu dám can thiệp. Vì thế, họ chỉ biết khóc lóc, xó.t x.a, nghe tiếng mẹ kêu gào thảm thiết dưới trận đòn roi của đám Hút. “Vì sợ dân làng bắt tội liên quan đến bỏ đồ độc sẽ giế.t chế.t cả nhà nên cha con tôi đành cắn răng chịu đựng. Sáng hôm sau không thấy vợ đâu, tôi chạy khắp nơi tìm mới biết vợ đã trốn khỏi làng trong đêm”, chồng bà Nới nói.
Video đang HOT
Bà bảo còn nhớ như in cảm giác đa.u đớ.n hôm đó. Suốt đêm ngất lịm ngoài sân giá lạnh, đến rạng sáng tỉnh dậy, dù toàn thân tê buốt nhưng bà vẫn cố bò theo đường rừng để lên núi ẩn trốn. Đến gần trưa, bà tiếp tục men theo đường mòn xuống núi phía bên kia, tìm đến nhà con gái ở xã bên trong tình trạng kiệt sức vì đói, lạnh.
Nhận được tin báo sau 2 tuần xảy ra việc Hút đán.h chế.t bà Na, chính quyền địa phương lập đoàn công tác suốt 4 giờ vượt núi, băng rừng về thôn Gò Da kiểm tra thì mới phát hiện bà Nới bị bọn chúng tru.y sá.t, kích động dân làng đán.h đậ.p tàn bạo phải chạy trốn.
Ông Đinh Xuân Dũng, Chủ tịch UBND xã Sơn Ba cho hay đã động viên bà Nới trở về nhà. Tuy nhiên, ngay trong đêm, Hút cùng nhóm thanh niên trong làng tiếp tục cầm gậy gộc uy hiế.p, đ.e dọ.a giế.t chết nên bà Nới lại tất tả rời làng chạy thục mạng suốt hơn 4 tiếng đến nhà Bí thư Đảng ủy xã ẩn náu.
Không chỉ bị đán.h đậ.p tàn bạo, bà Nới còn bị Hút cùng đồng bọn ép phải nộp phạt 5 con trâu, 2 con bò, 3 con heo và nhiều con gà nên giờ chuồng trại trống hoác. Ảnh: Trí Tín.
Để đảm bảo an toàn tính mạng cho bà Nới, chính quyền địa phương quyết định đưa bà về trú tại trụ sở ủy ban xã. Tuy nhiên, ngay sau đó, Đinh Văn Quang (con trai bà Na) nghe lời kích động của Hút đã xông vào trụ sở đòi đán.h chế.t bà Nới vì cho rằng mẹ mình chế.t là do bà này chỉ cách làm túi “đồ độc”. Rất may lực lượng công an, dân quân túc trực bảo vệ ở đây đã can thiệp kịp thời.
“Ngoài việc cung cấp thức ăn, bánh kẹo, chúng tôi cử cán bộ túc trực bảo vệ an toàn cho hai vợ chồng bà Nới trong những ngày tết. Sau 14 ngày trú tránh ở trụ sở ủy ban xã, chúng tôi đưa bà Nới về làng, yêu cầu các gia đình trong thôn ký cam kết, hòa giải thì mọi chuyện mới tạm êm xuôi”, chủ tịch xã thuật lại.
Đến nay, sau gần 1 tháng phải chịu đựng trận đòn thừa sống thiếu chế.t của Hút và đám trai làng gây ra, gương mặt của bà Nới vẫn còn sưng húp. Nhiều ngón tay, chân bị trật gân, một loạt những vết sẹo còn đỏ, bầm tím in hằn khắp thân thể người đàn bà. “Hồi giờ có biết cầm đồ thuố.c độc là gì đâu, nhưng tôi nói mà không ai tin. Họ đán.h tôi dữ lắm, đau lắm”, bà Nới nói.
Thượng tá Võ Văn Đãi, Trưởng Công an huyện miền núi Sơn Hà cho hay, từ năm 2010 đến nay, trên địa bàn huyện đã xảy ra 22 vụ nghi bỏ bùa ngãi độc. Điểm chung giữa các vụ việc này là lợi dụng niềm tin mù quáng của bà con miền núi, kẻ xấu đã thông qua lời phán của thầy mo, thầy bói để đán.h đậ.p, thậm chí là giế.t ngườ.i và chiếm đoạt tài sản.
Liên quan đến vụ việc, Công an tỉnh Quảng Ngãi đã khởi tố Đinh Văn Hút và Đinh Văn Bẻo về hành vi giế.t ngườ.i. Cảnh sát đang tiếp tục mở rộng điều tra Hút cùng đồng bọn.
Trí Tín
Theo VNE
Đêm rã đám làng La và câu chuyện nam nữ được tự do "yêu đương" mà không sợ làng bắt vạ
Theo các tài liệu dân tộc học và văn hóa học chép về lễ hội làng La thì trong đêm rã đám, trai gái trong làng có thể mặc sức ve vuốt, ôm ấp, thậm chí là có quan hệ "yêu đương".
Đình La Cả, nơi diễn ra lễ hội Tắt đèn nổi tiếng.
Cả năm mới có một đêm
Làng La Khê Nam tục gọi là làng La (nay thuộc phường Dương Nội, quận Hà Đông, Hà Nội) xưa kia có một lễ hội rất thú vị. Hiện nay, các tài liệu văn hóa học chép về lễ hội này còn giữ được khá nhiều và đều kể về câu chuyện kỳ lạ này. Căn cứ vào bản khai thần tích, thần sắc làng La năm 1938, thì vị thành hoàng làng là cụ Đương Cảnh Công. Theo thần tích thì sinh thời, ngài theo học Tản Viên Sơn Thánh rồi kết hôn với con gái của động chủ Ma Thị (mẹ nuôi của Sơn Tinh).
Cụ Nguyễn Văn Trinh: Trong đêm rã đám hội làng, người dân tổ chức "đán.h bệt" để nhớ tới sự tích vị thần đán.h hổ.
Sau khi kết hôn, ngài đưa vợ về làng La sinh sống. Đến đời vua Hùng Duệ Vương, thú dữ hoành hành làm hại con người, vua cho mời dũng sĩ về dẹp trừ. Ngài bèn ra sức giúp vua đuổi lui bầy thú dữ, bảo vệ dân làng. Sau cùng, ngài diệt được chúa sơn lâm là con "hổ lang mép vàng" hung dữ nhất. Nhờ công lao to lớn đó nên khi ngài mất, vua phong làm Đô đốc Linh ứng Đại vương và người dân tôn làm thành hoàng làng.
Tuy nhiên, nhà nghiên cứu văn hóa Toan Ánh lại chép trong công trình nghiên cứu của mình về lễ hội này như sau: "Vị thành hoàng làng lúc sinh thời vốn là một tên đạo chích, lại dâm bôn, chế.t nhằm giờ thiêng được dân làng thờ phụng". Cũng vì thành hoàng làng là đạo chích nên lễ hội chính diễn ra vào buổi đêm và phải tắt đèn. Vì thế, người dân sau này gọi đây là lễ hội Tắt đèn. Lễ hội diễn ra từ ngày mùng 7 tới ngày mùng 10 tháng giêng hàng năm.
Nguyên vào hôm cuối của buổi lễ (tức là tối ngày mùng 10 tháng giêng) có diễn ra lễ rước thành hoàng làng từ miếu của làng hồi cung (rước về đình làng). Trước kia, lúc rước thần hồi cung thì toàn thể dân làng phải tham dự, từ nam phụ lão ấu, bà già, con gái còn son trẻ hay đã có chồng. Lễ hội kết thúc bằng đám tế đêm và mọi người chen chúc để xem tế dưới ánh đèn. Vì là ông thần ăn trộm nên phải tắt đèn thì ngài mới hành sự được (trong thần phả thì ghi là diễn lại sự tích bắt hổ). Khi buổi lễ được tổ chức trong hoàn cảnh đèn nến đã tắt, dân làng cũng nhân cơ hội mà "ăn trộm lẫn nhau".
Nhà nghiên cứu Toan Ánh chép như sau: "Khi đèn nến tắt hết, họ muốn làm gì nhau thì làm. Đèn chỉ tắt trong khoảng một giờ. Tha hồ họ sờ soạng nhau, ông già sờ cô gái trẻ, cậu trai 18 lại nắm phải bà già... họ sờ chỗ này, họ sờ chỗ khác, rồi từ chỗ sờ soạng họ còn đi xa hơn nữa. Có tiếng cười rúc rích, có tiếng chí chóe ồn ào, lại có hơi thở mạnh. Dân làng cứ ăn trộm nhau cho tới khi đèn được thắp lên thì buổi tế coi như xong và lễ hội kết thúc".
Theo lời truyền lại, năm nào làng La không thực hiện tục này thì trong làng, xã sẽ sinh ra lắm điều ngang trái, người vật chế.t chóc, mùa màng thất thu, buôn bán thua lỗ... Cũng tương truyền rằng, con gái mà lỡ có thai trong dịp hội làng thì sẽ không bị làng phạt vạ và không bị coi là vi phạm thuần phong, đạo đức. Ngược lại, làng sẽ giảm cho một nửa số tiề.n nộp cheo khi cưới vì cho rằng, có thai vào ngày đấy là được thánh ban lộc và năm đó làng sẽ gặp thuận lợi trong làm ăn sinh sống. Vì thế, ca dao mới có câu rằng "Bơi Đăm, rước Giá, hội Thầy/Vui thì vui vậy chẳng tầy rã đám làng La".
Thế nhưng, cổ tục này ngày càng mai một dần và biến mất hẳn trong đời sống xã hội hiện đại. Hiện nay, vẫn còn một số ý kiến cho rằng lễ hội làng La chỉ là một lễ hội diễn lại sự tích nhân vật lịch sử chứ không liên quan gì đến yếu tố phồ.n thự.c. Nó bị phủ lên một câu chuyện mang đậm yếu tố lịch sử và thế hệ con cháu làng giờ không ai còn nhớ tục lệ độc đáo của cha ông nữa.
Bị thay thế bằng huyền tích vị thần đán.h hổ
Thực tế, lễ hội Tắt đèn không chỉ là đặc trưng riêng của làng La mà ở khá nhiều nơi cũng có tục này như lễ hội làng Niệm Thượng (huyện Võ Giàng, tỉnh Bắc Ninh - nay là huyện Quế Võ), làng Ngô Xá (huyện Võ Giàng, tỉnh Bắc Ninh - nay là huyện Quế Võ)... Tất cả những lễ hội như vậy đều mang tính giải thiêng, chống lại những luật lệ hà khắc của xã hội phong kiến xưa và cho phép con người trở lại với tự nhiên trong một thời gian ngắn.
Ngai thờ cụ Đương Cảnh Công trong đình làng.
Trò chuyện với phóng viên, cụ Nguyễn Văn Trinh -Trưởng ban khánh tiết đình La Cả cho biết: "Làng La cổ trước kia bao gồm làng Dương Nội và làng Ỷ La, trong đó làng Dương Nội đóng vai trò chủ chốt trong việc tổ chức hội lễ cho cả làng và có quyền cắt cử người trong trông nom đình. Các cụ xưa tổ chức lễ hội làng từ ngày mùng 7 - 15 tháng giêng và được tổ chức 5 năm một lần. Nếu dân làm ăn thịnh vượng thì dân làng sẽ tổ chức lễ hội 3 năm một lần. Hiện nay, chúng tôi tổ chức lễ hội từ ngày mùng 7 - 10 tháng giêng".
Cũng theo cụ Nguyễn Văn Trinh, vào đêm rã đám hội làng, người dân sẽ rước thành hoàng làng từ miếu của làng hồi cung, đồng thời diễn lại thần tích cụ Đương Cảnh Công đán.h hổ. Tục này còn gọi là "đán.h bệt". Điều đặc biệt là trong quá trình diễn lại thần tích này, đèn, nến phải tắt hết. Một người sẽ đóng giả hổ, chui từ gầm hậu cung ra vồ người và quá trình đán.h hổ diễn ra. Người đóng vai "hổ lang mép vàng" là một tráng niên tự nguyện đảm nhiệm khoác lên mình bộ da hổ được thửa công phu như thật. Hàng chục quan viên, tư văn sắm vai người đi săn. Hổ sẽ chạy mấy vòng quanh để cho đội săn đuổi bắt dưới sự trợ giúp của đội đóng giả chim kêu, vượn hú và trống chiêng rồn rập. Không khí náo nhiệt cho đến khi buổi lễ kết thúc. Ông từ sẽ chuyển ngai của thánh lên ban thờ trong thượng cung và lễ hội kết thúc.
Hiện nay, dân làng La không còn ai nhớ tới cổ tục tắt đèn ngày xưa nữa. Cụ Nguyễn Văn Trinh cũng nói rằng không biết tới tục lệ kỳ lạ của tổ tiên. Tuy nhiên cũng có một số cách nhìn nhận khác. Tương truyền rằng, khi diễn ra trò đán.h bệt thì tất cả đèn, đuốc đều tắt (tắt từ hai đến ba tiếng). Lúc đó, đình làng còn rậm rạp nhiều cây cối. Lúc này trai gái tự do gặp gỡ nhau, hoặc trong quá trình đuổi đán.h bệt (trong đêm tối) thì trai gái cũng va chạm vào nhau, gọi là săn hổ nhưng thực ra đấy là lúc trai gái tự do đi tìm nhau, ai bắt ai, ai đuổi ai cũng mặc.
Đây là đêm "tháo khoán" nam nữ được tự do bình đẳng không cần giữ thứ bậc, lễ giáo. Đêm tắt đèn và trò trai gái tự do đùa nghịch là tục bắt buộc phải có của hội Rã La, các cụ trong làng bảo rằng tục này sẽ làm cho mùa màng sinh sôi, nảy nở, tươi tốt vì sinh lực của con người truyền xuống đất, đất lại truyền lại cho cây cối. Đây cũng có thể coi là một biến thể mới của tục "tắt đèn" khi xưa, tuy nhiên nó không đặc sắc bằng.
Thời nay, những cụ bô lão trong làng đều về với tiên tổ, lớp người mới không còn biết gì về tục lệ đầy phóng khoáng của cha ông nữa. Bởi thế yếu tố phồ.n thự.c trong lễ hội này gần như đã mất hẳn và không thể phục hồi. Ngày nay, nó biến thành một lễ hội về nhân vật lịch sử thuần túy và những điều còn rơi rớt, có chăng chỉ là tục tắt đèn tế lễ lúc buổi đêm.
Theo Xahoi
Kỳ lạ tục lệ dùng dao tự đâ.m vào đùi ở đám tang Ngươi Ba Na ơ xa Sơ Pai (Kbang, Gia Lai) co tâp tuc rất lạ va không kem phân nguy hiêm, đo la những người đi dự đám tang phải dùng dao tư đâ.m vao đui mình để tỏ lòng thương tiếc với người vừa trở về với Yàng. Ngoài chuyện phải dùng dao tự đâ.m vào đùi, người Ba Na ở đây...