Ngư dân và hành trình hướng biển

Theo dõi VGT trên

Người Việt đặt chân trên đất Quảng Ngãi, cùng với việc khai hoang lập ấp, vỡ ruộng trồng lúa khoai là khai thác các loài thuỷ sản (rong biển, ốc, cua, cá) làm thực phẩm. Ban đầu ở cửa sông, ghềnh biển, sau ra dần đến lộng, xa nữa là đánh cá ngoài khơi.

Suốt một thời gian rất dài, việc nhặt lượm thuỷ sản, dùng công cụ thô sơ để đánh bắt tôm cá chỉ mang tính tự cấp, tự túc, đáp ứng nhu cầu thực phẩm trong gia đình, khá hơn là trao đổi với láng giềng, chòm xóm. Tập quán lâu đời thiên về sản xuất nông nghiệp, trồng trọt cũng là một rào cản đáng kể trên con đường ra biển của người dân sống ven biển cả nước nói chung, Quảng Ngãi nói riêng.

Ngư dân và hành trình hướng biển - Hình 1

Kéo lưới. Ảnh: Tiến Phúc

Hái lượm các loại rong tảo biển, bắt các loại sò ốc, câu cá quanh gành bằng cần câu, đánh cá trong lộng bằng thúng chai, ghe nhỏ và lưới gai cùng với đứng bè rớ ở cửa sông là những kiểu đánh bắt quen thuộc lâu đời của ngư dân Quảng Ngãi và vẫn tồn tại cho đến ngày nay. Đi dần ra phía biển, mạnh dạn thoát ly công việc ruộng đồng là những người đứng bè rớ của sông.

Vốn liếng đã lớn, lao động đòi hỏi nhiều kinh nghiệm, thu nhập cũng cao hơn, họ trở thành một nhóm nghề nghiệp đặc thù và được gọi là “nậu rớ”. Nậu rớ hành nghề chủ yếu vào ban đêm, nhớ con trăng, xem con nước (Ba mươi mồng một rớ cột nước lên), hiểu luồng cá đi. Vạn Thu Xà, thuộc làng Thu Xà (sau trở thành thị tứ Thu Xà), ở phía đông huyện Tư Nghĩa, hạ lưu sông Vệ nằm trong số những vạn bè rớ hình thành đầu tiên ở tỉnh Quảng Ngãi.

Chỉ với những chiếc thuyền câu gắn buồm (điếu thuyền, tiểu điếu thuyền), không phải là lớn lắm, ngư dân khu vực Ba Làng An, Sa Kỳ (phía đông các huyện Bình Sơn, Sơn Tịnh-nay là TP.Quảng Ngãi) và về sau là hải đảo Lý Sơn (cù lao Ré) đã có thể ra tận vùng biển Hoàng Sa, Trường Sa để khai thác nguồn lợi từ biển và thực hiện những nhiệm vụ do triều đình giao phó liên quan đến việc xác lập chủ quyền của Tổ quốc.

Video đang HOT

Từ sông ra biển, từ ven bờ ra lộng, từ lộng đến khơi, cư dân ven biển, hải đảo Quảng Ngãi cũng như khắp vùng duyên hải miền Trung đã tiến những bước dài trong cuộc hành trình gian nan chinh phục sóng to, gió cả.

Ngư nghiệp với vị trí là một ngành kinh tế quan trọng đã ra đời, vừa mang lại cái ăn, cái mặc cho người dân, vừa đóng góp vào quốc khố, qua việc nộp thuế bằng tiền hoặc hải vật. Dọc theo bờ biển Quảng Ngãi, từ Tổng Binh đến Sa Kỳ, từ Thu Xà đến Kỳ Tân, An Chuẩn, từ Mỹ Á đến Sa Huỳnh đã hình thành những làng, vạn nghề cá, tấp nập ghe thuyền.

Đánh cá bằng lưới mành, lưới quét, câu mực ngoài khơi xa là một bước tiến đáng kể của ngư nghiệp Quảng Ngãi và cả nước. Lúc này hải sản đánh bắt được đã khá phong phú về chủng loại, dồi dào về số lượng. Các ngư trường ở vùng biển Quảng Ngãi vốn dồi dào về tiềm năng khai thác thuỷ hải sản đã trở nên quen thuộc với ngư dân Quảng Ngãi. Kỹ thuật chế biến cũng đã có sự chuyển biến đáng kể, với việc xử lý cá mực đánh bắt được trong các chuyến ra khơi dài ngày bằng phơi khô và muối mặn ngay trên thuyền. Đời sống ngư dân đã có phần cải thiện. Cùng với thời gian và thực tế lao động, kinh nghiệm đi biển của ngư dân được nâng lên rõ rệt. Họ đã có thể nhìn trời, nhìn mây, nhìn màu nước biển mà phán đoán khá chính xác về thời tiết, về luồng cá di chuyển trên ngư trường.

Ngư dân và hành trình hướng biển - Hình 2

Bắt cá. Ảnh: Lê Minh Thể

Kinh nghiệm đi biển chắc chắn là một trong nguyên nhân quan trọng khiến triều đình tuyển chọn ngư dân Quảng Ngãi sung vào các đội Hoàng Sa, Bắc Hải, bởi vì một chuyến đi trên biển kéo dài sáu tháng, ngoài sức khoẻ, lòng can đảm, ngư dân cần có kinh nghiệm dồi dào để kịp thời đối phó với những bất trắc có thể xảy ra trên biển bất cứ lúc nào.

Sản xuất ngư nghiệp vượt khỏi thời kỳ tự cung, tự cấp. Thuỷ sản đã trở thành hàng hoá có sức hút mạnh mẽ trên thị trường trong tỉnh, trong nước; một số mặt hàng tham gia vào thị trường xuất khẩu qua ngã Thu Xà – Phú Thọ hoặc Hội An. Ghe kinh (ghe buôn bán đường sông) và nậu rỗi giữ vai trò quan trọng trong việc phân phối thuỷ hải sản nội địa, đặc biệt là vùng trung du, miền núi, vừa trang trải nguồn thực phẩm đến nhiều vùng trong tỉnh, vừa thu hút nguồn lợi lâm thổ sản phục vụ thị trường buôn bán ngoài tỉnh và xuất khẩu.

Cuộc hành trình hướng biển của bao thế hệ người Quảng Ngãi đã trở thành một phần không thể thiếu trong bản hùng ca làm chủ biển khơi của người Việt trong lịch sử. Bản hùng ca ấy đã đang và sẽ còn vang vọng trong tâm tư tình cảm bao thế hệ ngư dân Quảng Ngãi, mặc cho sóng gió hung hãn của thiên nhiên và nhân tai.

Trông lên tới đỉnh Hòn Son/ Son còn đỏ rực anh còn ra khơi. Một hòn núi nhỏ ven biển huyện Bình Sơn gọi tên là Hòn Son. Có những buổi chiều về, hoàng hôn phản chiếu đỏ rực trên đỉnh núi rồi loang thành nhiều vệt màu đỏ thắm, lung linh trên mặt nước. Ngư dân tin rằng đó là điềm báo biển khơi lặng sóng, thuyền cá được mùa. Cầu cho miềm tin ấy mãi mãi còn ở lại, mãi mãi mang lại cho những người đi biển cuộc sống yên bình, ấm no, hạnh phúc!

Theo Nguyên Tú (Báo Quảng Ngãi)

Khi những "nữ thuyền trưởng" vượt sóng

Đi biển là công việc nặng nhọc, vốn chỉ dành cho đàn ông sức dài vai rộng. Nhưng đâu đó ở những làng chài ven biển Quảng Ngãi vẫn có những người đàn bà hằng ngày đạp sóng vươn khơi.

Một ngày đầu tháng ba, tôi gặp nữ ngư dân Nguyễn Thị Mai, ở làng chài Tịnh Kỳ (TP.Quảng Ngãi) khi bà chuẩn bị ra khơi cùng chồng. Bà Mai năm nay đã 55 tuổi, trên người có đến 3 vết sẹo dài hơn gang tay sau những lần mổ sỏi thận, nhưng vẫn miệt mài vươn khơi. "Khi đứa con lớn được 5 tuổi, đứa nhỏ được vài tháng thì tôi bắt đầu đi biển cùng chồng. Nay thằng nhỏ vừa tròn 24 tuổi là 24 năm tôi ra khơi. Từ đánh bắt ở vùng biển xa như Ninh Thuận, cho đến biển gần ngoài Hòn Than, Sa Cần, Lý Sơn... tôi cũng đều song hành cùng ổng cho có bạn", bà Mai cười hiền tâm sự.

Khi những nữ thuyền trưởng vượt sóng - Hình 1

Bà Nguyễn Thị Mai, ở xã Tịnh Kỳ (TP.Quảng Ngãi) là một tay lái tàu tài ba, cùng chồng hành nghề giã cào đơn trên biển.

Quanh năm vươn khơi, nên thời gian nữ ngư dân Nguyễn Thị Mai lênh đênh trên biển còn nhiều hơn đất liền. Cứ 3 giờ chiều hôm nay đi biển, thì rạng sáng ngày mai, chiếc tàu giã cào đơn của hai vợ chồng chị mới bắt đầu cập bến. Bán cá xong cho thương lái, bà lại tất bật với công việc đan lưới, rồi cơm nước và chuẩn bị cho chuyến biển tiếp theo. Một điều "lạ" là đến xe máy bà Mai cũng chẳng biết lái, nhưng khi đi biển bà có thể thay chồng cầm lái thành thục.

Nói đến "nữ thuyền trưởng" của đời mình, ông Võ Thanh Dũng kể: "Nay đi khơi phải tàu to, máy lớn thì mới dễ tìm người đi bạn. Còn nhà tôi thuyền nhỏ, máy nhỏ, nên nếu bà ấy mà không đồng hành, thì tôi chẳng thể đi một mình. Công việc giũ lưới, kéo lưới nặng nhọc, dễ ngã, nên mỗi khi tôi ra boong kéo lưới, thì bà ở trong cứ thế lái tàu, không thua nam giới đâu".

"Thuận vợ thuận chồng, tát bể đông cũng cạn", nên ở các làng chài ven biển, không riêng gì nữ ngư dân Nguyễn Thị Mai, mà đàn bà đi biển đã không còn là chuyện hiếm. Sinh ra từ làng biển, nghiệp biển gắn với đời họ lúc nào không hay. Chọn biển để mưu sinh cũng đồng nghĩa với việc những nữ ngư dân chấp nhận luôn những sóng gió, rủi ro có thể ập đến với mình bất cứ lúc nào.

"Những khi trời giông gió, biển động dữ dội lắm, thuyền mình cũng tròng trành, lắc lư liên tục. Không cầm lái cho đằm, thì thuyền lật như chơi. Nhưng rồi vì mưu sinh, vì tương lai của con cái, hai vợ chồng cứ thể đi biển", bà Trương Thị Nở, một nữ ngư dân gắn bó với biển gần 30 năm ở làng chài Châu Thuận Biển, Bình Châu (Bình Sơn) cho biết.

Đã 53 tuổi đời, 27 năm tuổi nghề, những sóng gió, rủi ro trong hành trình đi biển của mình bà Nở không kể xiết. Bà Nở bảo, vất vả là thế, nhưng chỉ có những ngày trăng sáng, bà mới ở nhà nghỉ ngơi, vá lưới, vui vầy cùng cháu con. Còn lại, bà đều cùng chồng lênh đênh trên biển để mưu sinh. Trong cuộc đời làm biển của mình, chiếc tàu công suất 17CV hiện giờ là chiếc tàu thứ hai mà vợ chồng bà sắm được. "Chiếc tàu cũ và mỏi lắm rồi nên cho nó "nghỉ". Còn mình, giờ tuổi đã cao, nên lắm lúc cũng mỏi, nhưng không đi biển thì không biết làm gì. Vả lại, cứ ở nhà dăm bữa là buồn chân, lại muốn đi", bà Nở tâm sự.

Lênh đênh trên những con thuyền tròng trành, lắc lư cùng sóng nước; những người đàn bà đi biển như bà Mai, bà Nở... vẫn cứ mải miết gắn bó với biển khơi. Với họ, hạnh phúc là khi được đồng hành cùng chồng vượt qua những tháng ngày vất vả, chông gai nơi đầu sóng.

Theo Ý Thu (Báo Quảng Ngãi)

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?
Có;
Không

Tin liên quan

Tiêu điểm

Em bé Làng Nủ được xuất viện: "Con muốn về nhà, thắp hương bà và em"
22:19:05 01/11/2024
Nỗi đau tột cùng của người mẹ mất 2 con thơ trong lũ lụt Quảng Bình
08:18:37 01/11/2024
Vụ xây nhầm nhà trên đất người khác: Kiên quyết xử lý nếu cán bộ sai phạm
14:54:37 02/11/2024
50 ngày dùng phác đồ "chưa có tiền lệ" hồi sinh em bé Làng Nủ
18:57:17 02/11/2024
Xác minh vụ thiếu nữ bị đánh hội đồng, lột hết quần áo giữa đường
17:51:24 01/11/2024
Từ vụ bé gái ngăn mẹ nhảy cầu: Đừng tước đi mạng sống của đứa trẻ vô tội
08:34:32 02/11/2024
Quốc vương Qatar: Không có giới hạn nào trong quan hệ với Việt Nam
07:38:18 01/11/2024
Ô tô đâm vào đoàn người đi đám ma ở Hà Nội, 1 người tử vong
08:16:12 01/11/2024

Tin đang nóng

Kỳ Duyên "hiện nguyên hình" khi bị MC Miss Universe bất thình lình phỏng vấn
18:08:35 02/11/2024
Vị trí của Kỳ Duyên sau 3 ngày chinh chiến Miss Universe "sóng gió"
22:02:10 02/11/2024
Lấy gái lỡ thì, còn có 2 con riêng, tôi bị cả dòng họ kịch liệt phản đối, ai ngờ đêm tân hôn em cho tôi đi từ bất ngờ này đến bất ngờ khác
19:27:36 02/11/2024
Han So Hee bị vạch mặt dối trá chỉ vì chi tiết về vợ chồng Hyun Bin - Son Ye Jin?
19:46:05 02/11/2024
Vừa về đến cổng, con gái tuổi hớn hở ra đón: 'Mẹ ơi, bố giấu cô nào ở trong tủ ấy, cả tiếng rồi chưa chịu ra'
19:20:31 02/11/2024
Tín hiệu đáng mừng của Kỳ Duyên tại Miss Universe 2024
22:50:35 02/11/2024
Ngày ra mắt nhà bạn trai, tôi chết điếng khi nhìn thấy gương mặt người mẹ của anh lại chính là...
19:02:40 02/11/2024
Câu hỏi Đường Lên Đỉnh Olympia hóc búa, "cậu bé Google" cũng phải "đứng hình"
19:19:54 02/11/2024

Tin mới nhất

Nha Trang: Phát hiện thi thể trong tư thế treo cổ đang phân hủy mạnh

21:01:01 02/11/2024
Ngày 2.11, UBND xã Phước Đồng (TP.Nha Trang) cho biết, các đơn vị nghiệp vụ đang tiến hành khám nghiệm hiện trường vụ phát hiện thi thể trong tư thế treo cổ, đang bị phân hủy mạnh.

4 người thoát nạn khi ô tô bất ngờ bốc cháy trên cầu Rạch Miễu

20:33:01 02/11/2024
Vừa đi hết cầu Rạch Miễu, hướng xuống cù lao Thới Sơn (TP.Mỹ Tho, Tiền Giang), ô tô 7 chỗ bất ngờ phát hỏa rồi bùng cháy dữ dội, may mắn nữ tài xế và 3 người khác đã kịp thời thoát khỏi xe.

Loại ma túy nguy hiểm nhất, thường ẩn mình trong thuốc lá điện tử

18:15:21 02/11/2024
Thống kê của Bộ Công an, hiện nay, cả nước có gần 240.000 người nghiện ma túy có hồ sơ quản lý, trong đó phần lớn là thanh niên, chiếm khoảng 60% người nghiện lần đầu từ 15 đến 25 tuổi.

Ô tô đầu kéo container tông xe đạp điện, một người thiệt mạng ở Bình Dương

14:34:08 02/11/2024
Nam tài xế lái ô tô đầu kéo container trong lúc ôm cua đã tông ngã xe đạp điện, cán một người đàn ông tử vong.Tai nạn xảy ra tại giao lộ ĐT743 - Nguyễn Thị Minh Khai (phường Tân Đông Hiệp, TP Dĩ An, Bình Dương) lúc 10h34 ngày 2/11.

Tìm thấy thi thể thiếu niên 14 tuổi nhảy cầu tắm sông bị đuối nước

11:40:29 02/11/2024
Thiếu niên 14 tuổi ở Vĩnh Long nhảy cầu tắm sông cùng nhóm bạn khi triều cường lên cao và bị đuối nước tử vong.

Bà Rịa - Vũng Tàu: Truy tìm ô tô nghi tông 2 người phụ nữ khiến 1 nạn nhân tử vong

11:38:06 02/11/2024
Ngày 1.11, Cơ quan CSĐT Công an TX.Phú Mỹ (Bà Rịa - Vũng Tàu) truy tìm ô tô nghi tông xe đạp và xe máy do 2 người phụ nữ điều khiển, khiến 1 nạn nhân tử vong tại chỗ.

Kim ngạch xuất khẩu cau tăng 1.240%

11:03:59 02/11/2024
Theo báo cáo mới nhất của Hiệp hội Rau quả Việt Nam, tính từ đầu năm đến cuối tháng 8-2024, kim ngạch xuất khẩu cau của Việt Nam đạt 21,2 triệu USD (tăng 51,3% so với cùng kỳ năm 2023).

Truy vết cơ sở thẩm mỹ sai phạm từ đầu mối "cô lao công gom rác"

09:48:13 02/11/2024
Trưởng phòng Y tế quận 1 (TPHCM) cho biết, địa phương đã hiện thực hóa ý tưởng về việc phát hiện các cơ sở khám chữa bệnh trái phép, từ đầu mối cô lao công gom rác .

Tông xe liên hoàn trên đoạn đường đang thi công sửa chữa, 1 người chết

09:29:05 02/11/2024
Tai nạn liên hoàn giữa 2 xe máy với xe bồn trên đoạn đường đang thi công sửa chữa ở huyện Bình Chánh, TPHCM khiến 1 người tử vong, 1 người bị thương nặng.

Ô tô tải bị lật ở cao tốc Phan Thiết - Dầu Giây, kẹt xe kéo dài

07:56:58 02/11/2024
Xe tải chạy trên cao tốc bị nổ lốp, lật ngang giữa đường khiến hàng trăm phương tiện kẹt trên cao tốc Phan Thiết - Dầu Giây.

"Đột kích" chợ Bến Thành, phát hiện hàng trăm đồng hồ Rolex, Chanel nhái

07:53:58 02/11/2024
Lực lượng QLTT vừa kiểm tra đột xuất 6 điểm kinh doanh tại chợ Bến Thành. Lượng lớn hàng giả, nhái Gucci, Chanel, Patek Philippe, Rolex đã bị thu giữ.

Người dân vừa dọn bùn vừa thấp thỏm lo lũ kép

21:59:40 01/11/2024
Sau khi lũ rút, người dân Quảng Bình tất bật dọn dẹp nhà cửa, khắc phục hậu quả để sớm ổn định cuộc sống. Tuy nhiên nhiều người đang lo lũ sẽ trở lại khi dự báo có mưa lớn kéo dài ít ngày tới.

Có thể bạn quan tâm

Hồng Vân thích thú khi gái xinh quyết 'cưa đổ' con trai chủ quán nhậu

Tv show

23:43:10 02/11/2024
Chương trình Vợ chồng son tập 538 khiến Hồng Vân cười không ngớt bởi hành trình yêu thú vị và cuộc sống hôn nhân hạnh phúc của cặp vợ chồng Nguyễn Thị Huyền (24 tuổi) và Trần Văn Tư (27 tuổi).

Khung hình chưa đến 0,5 giây trong Squid Game 2 có gì mà khiến MXH chấn động?

Phim châu á

23:27:42 02/11/2024
Nhân vật của nam tài tử xuất hiện trong phút 1:15 và chỉ thoáng qua chưa tới 0.5 giây đã trở thành chiếc hint to đùng gây chấn động cõi mạng.

Đại hội mỹ nhân đọ sắc nét căng: 1 mẹ bỉm hở bạo, Mai Ngô và 1 Hoa hậu "flex" dáng

Sao việt

23:20:26 02/11/2024
Tối 2/11, Chung kết The Next Gentleman (Quý Ông Hoàn Mỹ) diễn ra tại TP.HCM và thu hút sự chú ý của công chúng.

Bệnh tình của anh cả Running Man bị lợi dụng, cả showbiz phẫn nộ sục sôi

Sao châu á

22:56:27 02/11/2024
Lộ hồ sơ nói xấu toàn bộ showbiz không chừa 1 ai, ngay cả anh cả Running Man đang bị bệnh cũng không nằm ngoài tầm ngắm.

Cãi HLV, Marcelo bị 'trừng phạt'

Sao thể thao

22:41:17 02/11/2024
Từ một ngôi sao sáng tỏa rạng tại sân Bernabeu, Marcelo giờ đây phải đối mặt với những khó khăn không ngờ tới tại Fluminense, đội bóng quê hương.

Ô nhiễm không khí ở mức cao: Làm gì để bảo vệ sức khỏe?

Sức khỏe

22:04:50 02/11/2024
Nhiều nghiên cứu trên thế giới cũng cho thấy, bụi PM2.5 tăng nguy cơ mắc hen suyễn, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD), viêm phổi, các chứng bệnh hô hấp, tim mạch, tiểu đường và ung thư phổi.

Công an TP.HCM khởi tố 51 vụ án tai nạn giao thông trong 10 tháng

Pháp luật

21:41:24 02/11/2024
Trong 10 tháng đầu năm 2024, Công an TP.HCM đã khởi tố 51 vụ án với 40 bị can sau các vụ tai nạn giao thông nghiêm trọng.

Mỹ Tâm bất bại trong showbiz Việt

Nhạc việt

21:22:54 02/11/2024
Ở địa hạt nữ ca sĩ, Mỹ Tâm là trường hợp hiếm hoi vượt qua vô số đối thủ trước, cùng và sau thế hệ để đạt được vị trí cao nhất, đồng thời giữ vững ngai vàng đến nay 26 năm.

Đời thực của diễn viên đóng vai tiểu tam đang bị phản ứng dữ dội trên sóng VTV

Hậu trường phim

20:07:29 02/11/2024
Hoàng Linh Chi gây chú ý với vai Thương trong phim Sao Kim bắn tim Sao Hỏa đang phát sóng trên VTV. Đây là nhân vật tiểu tam bị ném đá dữ dội vì độ trơ trẽn lên đến cực điểm.

Tây Ban Nha khẩn trương khắc phục hậu quả lũ lụt

Thế giới

19:55:07 02/11/2024
Tuy nhiên, biến đổi khí hậu đang làm gia tăng cường độ và tần suất của các hiện tượng thời tiết cực đoan, gây ra những hậu quả nghiêm trọng hơn.

G-Dragon không muốn lặp lại những khuôn mẫu cũ

Nhạc quốc tế

19:53:46 02/11/2024
Với việc phát hành đĩa đơn mới, G-Dragon nói anh đang trở lại với chính mình ngày thường - sau một thời gian dài nghỉ ngơi.