Ngũ cốc Ukraine không được đưa tới những nơi người dân cần nhất

Mặc dù giới chức Ukraine tuyên bố rằng ngũ cốc đang trên đường tới hỗ trợ người dân Trung Đông, châu Phi và châu Á, nhưng tính tới ngày 9/8, không có con tàu chở ngũ cốc nào rời Ukraine mà có điểm tới là châu Phi – nơi nhiều quốc gia có nguy cơ lâm vào nạn đói.

Con tàu chở ngô Navi-Star rời Odessa, Ukraine ngày 5/8. Ảnh: AP

Trong khi đó, chuyến tàu chở ngũ cốc đầu tiên rời Ukraine lại bị người mua ở Liban từ chối vì giao chậm 5 tháng.

Theo đài RT, kể từ khi thỏa thuận về hành lanh ngũ cốc có hiệu lực vào ngày 1/8, 10 tàu đã rời các cảng của Ukraine, chở chủ yếu là thức ăn gia súc. Một chiếc đang hướng đến Anh, một chiếc khác đến Ireland, trong khi một số tàu đang trên đường đến Thổ Nhĩ Kỳ, Italy và Trung Quốc. Không có tàu nào tới Yemen, Somalia hoặc các quốc gia khác đang đối mặt với “nguy cơ đói ăn thảm khốc”.

Con tàu đầu tiên tới đích là Polarnet mang cờ Thổ Nhĩ Kỳ, cập cảng Derince ngày 7/8 với 12.000 tấn ngô. Để đánh dấu sự xuất hiện của con tàu, Bộ trưởng Ngoại giao Ukraine Dmitry Kuleba nói: “Con tàu gửi thông điệp hy vọng đến mọi gia đình ở Trung Đông, châu Phi và châu Á. Ukraine sẽ không bỏ rơi các bạn”.

Trong khi đó, ngày 7/8, Tổng thống Ukraine Vladimir Zelensky nói với Tổng thống Botswana Mokgweetsi Masisi rằng Ukraine sẵn sàng tiếp tục là người bảo đảm an ninh lương thực thế giới.

Tuy nhiên, phần lớn trong số 20 triệu tấn ngũ cốc bị giữ lại tại các cảng Ukraine trong nhiều tháng qua là thức ăn gia súc và không dùng cho người.

Con tàu đầu tiên rời Ukraine theo thỏa thuận “ hành lang ngũ cốc” chở 26.000 tấn thức ăn cho gà, có điểm đến là Liban. Tàu chở hàng Razoni mang cờ Sierra Leone đã rời Odessa vào ngày 1/8 nhưng bị người mua ở Liban từ chối nhận hàng.

Theo hãng tin Reuters, Đại sứ quán Ukraine tại Liban cho biết ngày 8/8 trong một bài đăng trên Facebook: “Theo thông tin từ đơn vị vận chuyển ngũ cốc của Ukraine trên tàu Razoni, người mua ở Liban đã từ chối nhận hàng do chậm trễ trong điều khoản giao hàng. Vì vậy, người gửi ngũ cốc đang tìm một người nhận hàng khác để dỡ hàng ở Liban/Tripoli hoặc quốc gia/cảng nào khác”.

Ukraine chiếm khoảng 5% lượng ngũ cốc xuất khẩu của thế giới, trong khi thị phần của Nga gấp bốn lần con số đó. Ukraine cáo buộc Nga phong tỏa các cảng của mình, trong khi Nga chỉ ra rằng chính quân đội Ukraine đã rải thủy lôi trên các tuyến đường biển.

Cuối cùng, Liên hợp quốc và Thổ Nhĩ Kỳ đã đứng ra làm trung gian để thu xếp hành lang an toàn cho các tàu đến và đi từ các cảng của Ukraine. Các tàu xuất bến được kiểm tra để đảm bảo chỉ chở ngũ cốc, phân bón và thực phẩm, trong khi các tàu đến được kiểm tra xem có mang theo vũ khí không.

Thỏa thuận này nhằm giải quyết các lệnh trừng phạt của phương Tây đối với hoạt động vận chuyển của Nga. Các lệnh trừng phạt này đang ngăn cản Nga giao thực phẩm, phân bón và các hàng hóa khác cho khách hàng ở châu Phi và Nam Mỹ.

Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov tuyên bố rằng Nga đang thực hiện tất cả các biện pháp để đảm bảo cung cấp những mặt hàng đã cam kết theo hợp đồng.

Trước đó, ngày 3/8, Hội đồng Nông nghiệp Ukraine cho rằng trong giai đoạn 2022-2023, nước này cần xúc tiến để xuất khẩu 50 triệu tấn ngũ cốc trong bối cảnh lượng ngũ cốc dồi dào từ vụ mùa năm ngoái và vụ thu hoạch mới.

Trong một thông báo, cơ quan trên cho biết Ukraine dự kiến thu hoạch 55-60 triệu tấn ngũ cốc cũng như các loại hạt có dầu trong năm nay, trong khi nhu cầu trong nước đối với ngũ cốc được dự báo sẽ đạt 20 triệu tấn. Từ đầu năm đến nay, nông dân Ukraine đã thu hoạch được khoảng 12 triệu tấn ngũ cốc từ 30% diện tích gieo trồng. Theo Chính phủ Ukraine, nước này còn có 18-20 triệu tấn ngũ cốc trong kho dự trữ từ vụ thu hoạch năm ngoái.