Ngôi nhà ở vùng biển Thanh Hóa quanh năm đốt than hoa đỏ hừng hực, mùi cá nướng thơm khắp làng

Mặc dù nghề vất vả, khó nhọc, ngày nào cũng lấm lem than khói nhưng bà Trần Thị Hóa (thôn Thắng Lộc, xã Ngư Lộc, huyện Hậu Lộc, tỉnh Thanh Hóa) vẫn quyết tâm theo nghề nướng cá hơn 40 năm nay.

Đặc biệt, bà còn có những bí quyết riêng để giữ chân khách hàng.

Những ngày cận Tết Nguyên đán khi các đơn hàng đặt cá nướng làm quà biếu tăng cao, cơ sở nướng cá biển của gia đình bà Trần Thị Hóa (SN 1960, thôn Thắng Lộc, xã Ngư Lộc, huyện Hậu Lộc, tỉnh Thanh Hóa) phải hoạt động hết công suất mới đáp ứng được nhu cầu khách hàng.

Mùi cá nướng thơm khắp làng biển ngày giáp Tết

Vừa xếp từng lát cá tươi ngon lên vỉ chuẩn bị nướng, bà Hóa vừa cho biết, gia đình bà có truyền thống làm nghề nướng cá biển từ lâu đời.

Gia đình bà Trần Thị Hóa (thôn Thắng Lộc, xã Ngư Lộc, huyện Hậu Lộc, tỉnh Thanh Hóa) có truyền thống làm nghề nướng cá biển từ lâu đời. Ảnh: HT

“Tôi học nghề nướng của bố mẹ từ khi còn nhỏ và duy trì đến nay cũng đã hơn 40 năm, bây giờ truyền dạy lại cho các con. Chính nghề nướng cá này đã giúp tôi phát triển kinh tế, nuôi các con trưởng thành”, bà Hóa nói.

Với kinh nghiệm hàng chục năm làm nghề nướng cá, bà Hóa cho biết, để cho ra lò sản phẩm cá nướng thơm ngon, gia đình bà luôn chú trọng đến từng khâu chế biến. Và một trong các yếu tố đầu tiên quyết định chất lượng của cá nướng là phải chọn được con cá tươi ngon.

Cá được nướng ở đây chủ yếu là cá thu, cá nục, cá trà, cá mối… Ảnh: HT

“Khẩu vị của khách hàng ngày một cao vì thế đòi hỏi cá nướng phải mỗi ngày một ngon. Một lần khách mua mà hương vị không đạt yêu cầu là sẽ mất khách liền. Muốn cá nướng ngon thì nguyên liệu phải đảm bảo, vì thế, chúng tôi phải tự tay đi chọn những lô cá ngon, tươi, chất lượng”, bà Hóa cho hay.

Theo bà Hoá, thời điểm từ tháng 11 đến khoảng tháng 2 (Âm lịch) là lúc con cá béo nhất, nhiều thịt nhất nên gia đình bà sẽ thu mua số lượng lớn và cấp đông trong kho lạnh để nướng bán quanh năm.

Các loại cá được nướng chủ yếu là cá thu, cá nục, cá trà, cá mối… Các loại cá này thường được đánh bắt xa bờ, sau khi đánh bắt phải cho vào cấp đông ngay thì mới giữ được con cá tươi xanh.

Để cá chín vàng đều cả 2 mặt, người nướng phải giữ lửa than cháy đều, thường xuyên trở, lật cá. Ảnh: HD

Trước khi chuẩn bị nướng, cá sẽ được rã đông tự nhiên khoảng 15 phút, sau đó cá sẽ được cắt thành lát chéo, để ráo nước rồi xếp ngay ngắn lên vỉ nướng đưa lên bếp than.

Than dùng để nướng cá phải là thứ than hoa đượm mà không khói, lúc nướng lửa than phải đều, người nướng phải thường xuyên lật để cá chín đều cả 2 mặt, khoảng cách giữa than và vỉ nướng cá phải đảm bảo từ 15 – 20 cm để cá chín dần dần, không bị cướp lửa, chín ép.

Cá được rã đông tự nhiên khoảng 15 phút trước khi sơ chế. Ảnh: HT

Một mẻ cá nướng từ lúc đưa lên lò đến lúc chín mất khoảng 25-30 phút đối với cá to và từ 10-15 phút đối với cá loại nhỏ. Khi cá chín bỏ ra quạt cho cá nguội hẳn rồi gói giấy, xếp vào thùng đưa đi tiêu thụ.

Đặc biệt, theo bà Hóa, cá nướng ở đây không hề tẩm bất kỳ một loại gia vị hay chất phụ gia nào nên giữ được vị ngọt tự nhiên của từng thớ cá, vị béo từ lớp da vàng óng bên ngoài nên ngày càng được nhiều người ưu chuộng.

Sau khi rã đông, cá được sơ chế, cắt lát. Ảnh: HD

Nhờ kinh nghiệm làm nghề mấy chục năm, cá nướng của gia đình bà Hoá luôn được người tiêu dùng tin tưởng và lựa chọn trong bữa ăn hàng ngày và làm quà biếu gia đình, bạn bè, người thân mỗi dịp Tết đến xuân về.

Món ngon ngày Tết, món quà vừa túi tiền

Chị Nguyễn Thị Hương (con gái bà Hóa) theo mẹ học nghề từ những năm 17 tuổi, đến nay đã 20 năm gắn bó, hiện chị là một trong những lao động chính của gia đình.

Các miếng cá được xếp lên vỉ chờ ráo nước để đưa đi nướng. Ảnh: HT

Chị Hương cho biết, nướng cá tưởng chừng như là một công việc đơn giản nhưng trên thực tế nó lại không hề dễ chút nào. Cá được nướng làm sao cho vừa ngon, vừa đẹp mà vẫn phải đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm mới là điều quan trọng. Hơn nữa, làm nghề này phải thức khuya dậy sơm rất cực.

“Vào những ngày này, chúng tôi phải dậy từ 2 giờ sáng và làm việc đến tối mịt mới đủ hàng bán cho khách. Nghề này tuy, khó nhọc, ngày nào cũng lấm lem than khói nhưng chúng tôi không có ý định bỏ nghề vì đây vừa là nghề truyền thống của, vừa đem lại thu nhập chính để nuôi sống cả gia đình”, chị Hương chia sẻ.

Tháng giáp Tết, các lò nướng của gia đình bà Hóa thường xuyên phải hoạt động hết công suất. Ảnh: HT

Hiện thị trường tiêu thụ cá nướng của gia đình chị chủ yếu ở trong huyện, thành phố Thanh Hóa và một số huyện lân cận. Ngoài ra, chị cũng cung cấp cá tươi cho các cơ sở nướng cá khác trong xã, mỗi tháng tiêu thụ khoảng 15 tấn cá các loại.

Tuy nhiên, vào tháng Chạp, sản lượng tiêu thụ thường tăng gấp ba, bốn lần ngày thường do khách mua làm quà biếu nhiều. Thời điểm này, ngoài khách trong huyện, trong tỉnh còn có nhiều khách ở Hà Nội và các tỉnh phía Bắc cũng đặt hàng.

Mặt hàng cá thu nướng được khách hàng ưa chuộng chọn làm quà biếu Tết. Ảnh: HD

Mỗi loại cá nướng sẽ có vị ngon đặc trưng riêng do đó giá bán cũng khác nhau như cá mối, cá nục có giá từ 80.000 – 120.000 đồng/kg tùy từng loại kích thước, đắt nhất là cá thu với giá từ 250.000 – 300.000 đồng/kg.

Cũng theo chị Hương, nghề nướng cá biển bằng than hoa đã gắn liền với người dân Ngư Lộc từ xa xưa nhưng hiện tại chỉ còn một số hộ giữ được nghề. Nghề này không chỉ là nghề mang lại thu nhập ổn định cho người dân mà còn tạo công ăn việc làm cho nhiều lao động địa phương, đặc biệt là dịp Tết.