Ngoại trưởng Nga, Thổ Nhĩ Kỳ lần đầu gặp mặt sau vụ bắn rơi Su-24

Mai Hoàng Minh17:07 02/07/2016

Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov hôm qua 1/7 đã gặp người đồng cấp Thổ Nhĩ Kỳ Mevlut Cavusoglu lần đầu tiên kể từ khi Moscow và Ankara đóng băng quan hệ sau vụ bắn rơi máy bay Su-24 hồi cuối năm ngoái.

Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Mevlut Cavusoglu (trái) và Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov gặp gỡ bên lề hội nghị hợp tác kinh tế khu vực tại khu nghỉ dưỡng Sochi, Biển Đen (Ảnh: Reuters)

Phát biểu sau cuộc họp với Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Mevlut Cavusoglu bên lề hội nghị hợp tác kinh tế khu vực tại khu nghỉ dưỡng Sochi, Biển Đen ngày 1/7, người đứng đầu Bộ Ngoại giao Nga Sergei Lavrov nói rằng cả hai bên mong muốn bình thường hóa quan hệ song phương sau một thời gian dài “lạnh nhạt”.

“Chúng tôi có thể nói chuyện với Nga về mọi vấn đề, tích cực hay tiêu cực, vì cuộc đối thoại giữa hai nước từng bị cắt đứt nay đã được khôi phục và quan hệ giữa hai nước bắt đầu quay lại giống như trước”, Ngoại trưởng Cavusoglu phát biểu trên truyền hình Thổ Nhĩ Kỳ sau cuộc gặp với Ngoại trưởng Lavrov.

Ông Lavrov cho biết, Nga và Thổ Nhĩ Kỳ đã nhất trí tái khởi động “nhóm tác chiến chống khủng bố” và thông tin liên lạc giữa các lực lượng vũ trang của hai nước có thể được cải thiện.

“Tôi cho rằng các hoạt động liên lạc giữa hai nước sẽ phát triển theo nhiều kênh khác, kể cả giữa lực lượng quân đội và hoạt động của không quân hai nước”, ông Lavrov nói.

Cũng theo Ngoại trưởng Nga, hai bên có thể thảo luận “cả những vấn đề khó khăn nhất”, trong đó có “việc không chấp nhận lãnh thổ Thổ Nhĩ Kỳ là địa bàn hậu thuẫn cho các tổ chức khủng bố ở Syria”.

Bên cạnh đó, Ngoại trưởng Cavusoglu cũng cho biết thêm rằng, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyi Erdogan có thể bay đến Sochi để gặp trực tiếp người đồng cấp Nga Vladimir Putin vào tháng 8 tới.

Cuộc gặp giữa Ngoại trưởng Nga và Thổ Nhĩ Kỳ diễn ra sau khi Moscow tuyên bố gỡ bỏ cấm vận du lịch đối với Ankara hôm 30/6 sau 7 tháng áp dụng. Đây là bước khởi đầu thuận lợi trong tiến trình bình thường hóa quan hệ giữa hai nước sau vụ Thổ Nhĩ Kỳ bắn rơi máy bay ném bom Su-24 của Nga ở biên giới giáp Syria hồi tháng 11 năm ngoái.

Video đang HOT

Trước đó, người phát ngôn của Điện Kremlin Dmitry Peskov cho biết, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan hôm 27/6 đã gửi thư tới người đồng cấp Nga Putin để xin lỗi về cái chết của phi công Nga trong vụ bắn rơi máy bay Su-24, trong đó bày tỏ sự hối tiếc về vụ việc và nói sẽ bồi thường thiệt hại trong trường hợp cần thiết. Trong thư, ông Erdogan còn gọi Nga là “bạn và đối tác chiến lược của Ankara đồng thời khẳng định Thổ Nhĩ Kỳ không muốn làm tổn hại mối quan hệ song phương giữa hai nước.

Ngày 29/6, ông Putin và ông Erdogan đã có cuộc điện đàm đầu tiên sau thời gian dài căng thẳng, theo đó hai nhà lãnh đạo đã nhất trí nối lại hợp tác và sẵn sàng họp mặt trong thời gian tới. Ông Putin cũng nói rằng sẽ chỉ đạo chính phủ bắt đầu đàm phán với giới chức Thổ Nhĩ Kỳ để khôi phục quan hệ hợp tác song phương trong lĩnh vực kinh tế, thương mại và các lĩnh vực khác.

Tháng 11/2015, Không quân Thổ Nhĩ Kỳ đã bắn rơi một máy bay ném bom chiến lược của Nga gần biên giới Syria với cáo buộc máy bay xâm phạm không phận. Moscow đã phản bác cáo buộc này, khẳng định máy bay vẫn trong không phận của Syria. Đáp lại hành động bị coi là “đâm sau lưng” của Ankara, Nga đã áp đặt một loạt lệnh trừng phạt kinh tế với Thổ Nhĩ Kỳ và ra điều kiện chỉ bình thường hóa quan hệ khi Ankara xin lỗi và bồi thường.

Thành Đạt

Theo Dantri/ AFP

Qua cơn ảo tưởng sức mạnh

Cùng thời điểm tuyên bố bình thường hóa quan hệ với Israel, Thổ Nhĩ Kỳ hàn gắn quan hệ đổ vỡ với Nga bằng lời xin lỗi được đánh giá là chân thành về vụ tấn công chiếc Su-24 của Nga. Ankara dường như đã "bừng tỉnh" sau cơn ảo tưởng sức mạnh khiến nước này lún sâu vào khủng hoảng toàn diện cả về đối nội lẫn đối ngoại...

Từ sau vụ Thổ Nhĩ Kỳ bắn rơi chiếc máy bay Su-24 của Nga ở khu vực biên giới với Syria, Thổ Nhĩ Kỳ đã trở thành tâm điểm bị chỉ trích bởi sự kiện này đã bộc lộ rõ chính sách đối ngoại cứng rắn và tham vọng của chính quyền Tổng thống Tayyip Erdogan. Tuy nhiên, "gậy ông đập lưng ông", lập trường cứng rắn của Thổ Nhĩ Kỳ trong vụ này càng làm tổn hại tới nỗ lực duy trì ảnh hưởng của Ankara ở khu vực.

Khi phong trào "mùa xuân A-rập" bùng phát năm 2010 với cao trào là cuộc khủng hoảng ở Syria, Ankara đã tự phong cho mình là người "điều khiển những trận cuồng phong ở Trung Đông" và có sức mạnh ảnh hưởng ở khu vực. Khi đó nước này từng công khai tham vọng "trở thành một quốc gia được thế giới lắng nghe, chứ không phải là một quốc gia buộc phải nghe lời các nước lớn trên thế giới".

Còn nhớ sau khi xảy ra sự cố Su-24, Thủ tướng Thổ Nhĩ Kỳ khi đó là Ahmet Davutoglu đã tuyên bố đầy thách thức rằng: "Sẽ không để bất cứ ai sai khiến mình... Nga nên hiểu đây là khu vực biên giới giữa Thổ Nhĩ Kỳ - Syria. Những người ở bên kia biên giới đều là anh em của chúng tôi, và nghĩa vụ của chúng tôi là bảo vệ các quyền lợi của họ cũng như bảo vệ biên giới của mình".

Cùng với đó là những hành động can thiệp vào tình hình Syria của Ankara nhằm lật đổ chính quyền Tổng thống al- Assad, nhưng không đạt được ý đồ. Thất bại ở Syria cũng chính là sự cáo chung cho những tham vọng mở rộng tầm ảnh hưởng ở khu vực của Thổ Nhĩ Kỳ.

Vụ đánh bom liều chết tấn công sân bay Ataturk tại Thổ Nhĩ Kỳ ngày 29-6-2016. Theo Vietnam . (Nguồn: AFP/Getty Images)

Không chỉ Syria, chính sách của Thổ Nhĩ Kỳ ở khu vực Trung Đông bị đánh giá là "chìm xuống đáy vực" từ trước đó. Bằng các chính sách can thiệp của mình, chính quyền Tổng thống Tayyip Erdogan đã phá hỏng mối quan hệ với Iraq, Iran, Ai Cập và Israel. Có thể kể tới sự sụp đổ của chính phủ do phong trào "Huynh đệ Hồi giáo" lãnh đạo ở Ai Cập mà Ankara hậu thuẫn. Sau này, Thổ Nhĩ Kỳ đã phải trả giá bằng sự lạnh nhạt của chính phủ mới ở Cairo.

Không chỉ gây xích mích với các nước láng giềng, lập trường bị đánh giá là độc đoán của Tổng thống Tayyip Erdogan đã đặt Thổ Nhĩ Kỳ vào tình thế đối đầu với châu Âu liên quan tới cuộc khủng hoảng người tị nạn.

Thực tế là trong mấy năm qua, Thổ Nhĩ Kỳ đã phải nếm trải "vị đắng" của sự cô lập sau khi chuyển từ chính sách "không có mối bất hòa nào với láng giềng" sang tình trạng không có nước láng giềng nào không có vấn đề với Thổ Nhĩ Kỳ. Bà Asli Aydintasbas, chuyên gia về đối ngoại của Hội đồng châu Âu cho rằng "đây là thời điểm cô đơn nhất trong lịch sử Thổ Nhĩ Kỳ".

Sức ép bị quốc tế cô lập ngày càng gia tăng khiến Thổ Nhĩ Kỳ cùng lúc phải đối mặt với nhiều nguy cơ cả về đối nội lẫn đối ngoại, trong bối cảnh phân cực chính trị-xã hội gia tăng, kinh tế sụt giảm, leo thang căng thẳng ở cả trong và ngoài nước. T

ổn hại kinh tế và chính trị vì quan hệ đổ vỡ với Nga, quốc gia đang giữ vai trò nổi bật ở khu vực, đối tác thương mại hàng đầu của Thổ Nhĩ Kỳ, là điều không phải bàn cãi. Quan hệ đóng băng với Israel cũng khiến Thổ Nhĩ Kỳ thiệt hại không kém.

Israel là đồng minh quan trọng số 1 ở khu vực của Mỹ, một đồng minh lớn mà Thổ Nhĩ Kỳ đang mong cải thiện quan hệ. Thổ Nhĩ Kỳ làm lành với Israel là điều Washington mong muốn và chính Mỹ là quốc gia đã đứng ra hòa giải để hai nước bình thường hóa quan hệ. Nối lại quan hệ với Israel, Thổ Nhĩ Kỳ rất kỳ vọng vào dự án xây dựng đường ống dẫn khí đốt từ Israel sang Síp đến Thổ Nhĩ Kỳ, nhằm đa dạng hóa nguồn cung năng lượng, giảm phụ thuộc vào Nga.

Thực tế là Ankara cần cả Nga và Israel cho nhu cầu năng lượng của mình vì Thổ Nhĩ Kỳ cũng ấp ủ dự án đường dẫn khí đốt của Nga sang Thổ Nhĩ Kỳ xuống phía Nam châu Âu mang lại lợi ích to lớn cho nước này. Vả lại, Ankara cũng không dại gì đẩy sự việc đi quá xa để khắc sâu thêm mâu thuẫn với hai nước đồng minh truyền thống quan trọng này.

Và điều không thể không nhắc tới, đó là thách thức an ninh nghiêm trọng của Thổ Nhĩ Kỳ do mối đe dọa tấn công khủng bố từ tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng cũng như các hoạt động chống đối chính quyền từ phong trào chính trị của người Kurd.

Trong khi đó, sự kiện Anh rời khỏi Liên minh châu Âu (EU) cảnh báo kéo theo những hệ lụy xấu cho khối, khiến cho EU kém phần hấp dẫn hơn trước đối với Ankara cùng những tác động xấu tới kinh tế thế giới, buộc Thổ Nhĩ Kỳ phải xem xét lại các bước đi ngoại giao của mình trong bối cảnh nước này đang trong quá trình đàm phán để gia nhập EU.

Trong cục diện rối như mớ bòng bong ấy, Ankara buộc phải lựa chọn giữa tham vọng chính trị có vẻ viển vông ở khu vực và lợi ích kinh tế cũng như an ninh trước mắt. Quyết định bình thường hóa quan hệ với Israel và nỗ lực hàn gắn với Nga của Thổ Nhĩ Kỳ đã cho thấy những thay đổi trong chính sách đối ngoại của Ankara theo hướng mềm mỏng và có phần thực dụng hơn cả trước đây.

Hòa giải với cả Nga và Israel, Thổ Nhĩ Kỳ có thể tăng cường hợp tác trong lĩnh vực an ninh và chống khủng bố ở trong nước cũng như khu vực đang là mối lo ngại hàng đầu. Quan trọng hơn, nó sẽ góp phần cải thiện hình ảnh "ông bạn láng giềng xấu xí" nuôi tham vọng mở rộng vai trò bằng các chiêu bài hậu thuẫn chính trị và quân sự không được hoan nghênh. Đồng thời, góp phần xây dựng hình ảnh một đất nước cởi mở, linh hoạt và có trách nhiệm hơn trong các vấn đề đối ngoại ở khu vực bất ổn mà nước này được đánh giá là đóng vai trò "mỏ neo".

Dù thế nào, Thổ Nhĩ Kỳ vẫn là quốc gia có vị trí địa chính trị quan trọng ở khu vực, được xem là mô hình cho các nước Hồi giáo khác bởi tương đối dân chủ và có nền kinh tế vận hành khá hiệu quả.

Đây là một bước đi khôn khéo của chính quyền Tổng thống Tayyip Erdogan đang phải hứng chịu búa rìu dư luận bởi lập trường cứng rắn trong các vấn đề đối nội và đối ngoại. Chính quyền của ông từng bị công kích không chỉ bởi tham vọng trở nên vĩ đại kiểu khôi phục đế chế Ottoman, mà còn bị chỉ trích vì tham vọng củng cố quyền lực của tổng thống.

Trên thực tế, cách đây vài năm trước khi xuất hiện phong trào "Mùa xuân A-rập", chính sách đối ngoại của Thổ Nhĩ Kỳ được đánh giá là khôn khéo và hiệu quả khi Ankara chủ trương xây dựng các mối quan hệ láng giềng tốt đẹp và dần giành được vị trí chi phối trong khu vực. Ankara đã khéo léo khai thác "quyền lực mềm" thông qua dân chủ và cải cách kinh tế trong nước, cùng với chính sách ngoại giao sắc sảo giúp Ankara đóng vai trò trung gian trong các cuộc xung đột khu vực.

Vì vậy, sau những tính toán chính trị sai lầm và bước đi chưa phù hợp, Ankara đang đi những bước sửa sai cần thiết, vừa góp phần bảo đảm những lợi ích sống còn, vừa giúp nước này từng bước giành lại sức mạnh ở khu vực.

Theo Mỹ Hạnh

Quân đội nhân dân

Quan điểm chính thức của Nga về Biển Đông 'Không để bị tác giả này hay tác giả kia lôi kéo' mà cần căn cứ quan điểm cơ bản của Nga là lời nhắc được Bộ Ngoại giao Nga đưa ra. Quan điểm không thay đổi Thời gian qua, có nhiều luông thông tin khác nhau về quan điểm của Nga đối với những tranh chấp ở Biển Đông. Tuy nhiên, có...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có;

Không

Tin liên quan

Chủ đề: ngoại trưởng nga máy bay su-24

Xem thêm Share

Xem nhiều

Trung Quốc tung chatbot đấu ChatGPT, cổ phiếu Phố Wall chao đảo bốc hơi 1.000 tỉ14:53

Ông Trump dọa trừng phạt Nga nếu ông Putin từ chối đàm phán chấm dứt chiến sự Ukraine09:59

Tàu vận tải Nga cập cảng Syria, chuẩn bị cho cuộc rút quân09:12

Hé lộ kế hoạch mới của ông Trump về xung đột Nga-Ukraine08:31

Ông Trump nói muốn gặp ông Putin ngay lập tức08:46

"Hỏa thần nhiệt áp" Nga ra đòn, nhằm thẳng cứ điểm Ukraine ở Kursk08:59

Tổng thống Trump lên tiếng về 'thảm kịch' hàng không ở thủ đô Washington DC10:41

Iran công bố tên lửa đạn đạo mới nhất08:23

Trung Quốc nghiên cứu truyền năng lượng laser cho phi thuyền trên mặt trăng09:16

Syria hủy thỏa thuận cho Nga hiện diện tại quân cảng Tartus?18:49

Nga xác nhận có cơ hội đàm phán với chính quyền Tổng thống Trump14:35

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Trộm cuỗm 100.000 quả trứng giá cả tỉ đồng giữa 'lạm phát' tại Mỹ

21:58:18 05/02/2025

Bọn trộm đã mở thùng một xe tải giao hàng của Công ty Pete & Gerry s và lấy đi 100.000 quả trứng hữu cơ trị giá khoảng 40.000 USD (1 tỉ đồng).

Phản ứng dữ dội sau đề xuất chấn động của ông Trump về Gaza

21:49:06 05/02/2025

Trong cuộc họp báo tại Nhà Trắng ngày 4.2 (giờ Mỹ) cùng Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu, Tổng thống Donald Trump đã đưa ra ý tưởng gây sốc khi nói Mỹ sẽ tiếp quản và sở hữu Dải Gaza

Phát hiện nhiều lỗ thủng trên xác máy bay rơi xuống Kazakhstan

21:32:34 05/02/2025

Đài CBS News dẫn báo cáo sơ bộ dài 53 trang của Bộ Giao thông Kazakhstan công bố ngày 4.2 bao gồm những hình ảnh cho thấy thân máy bay hành khách xuất hiện nhiều lỗ thủng.

EU và NATO bàn đi, thảo lại vẫn bí

21:27:36 05/02/2025

Những quyết sách cầm quyền đầu tiên của tân Tổng thống Mỹ Donald Trump đang đẩy EU và NATO vào tình thế thêm khó khăn và khó xử.

Rộ tin Bộ Ngoại giao Mỹ đóng các văn phòng USAID ở nước ngoài

21:25:39 05/02/2025

Reuters cũng dẫn lời 2 viên chức USAID thuộc diện tạm nghỉ hưởng lương cho biết mỗi phòng ban của USAID được yêu cầu chỉ để lại một nhóm nòng cốt để giúp xác định những chương trình cần phải ngừng hoạt động.

Bất ngờ với 'quân bài' khoáng sản - đất hiếm trong tay Ukraine

21:25:36 05/02/2025

Các mỏ đất hiếm của Ukraine chủ yếu nằm rải rác ở các vùng trung tâm nhưng chưa được phát triển và tổng giá trị chưa được khảo sát kỹ - theo một phân tích từ Trường Kinh tế Kyiv (KSE). Nga hiện cũng kiểm soát 33% nguồn đất hiếm của Ukra...

Tìm thấy toàn bộ 67 nạn nhân trong thảm kịch va chạm máy bay ở Mỹ

21:21:08 05/02/2025

Lực lượng cứu hộ đã trục vớt thi thể của toàn bộ các nạn nhân trong vụ va chạm máy bay ở Mỹ và tiếp tục trục vớt các mảnh vỡ của 2 máy bay.

Bước tiến cho máy bay siêu thanh chở khách

21:18:31 05/02/2025

Hơn hai thập niên kể từ chuyến bay thương mại siêu thanh cuối cùng, máy bay Mỹ đã đột phá bức tường âm thanh, mở đường cho sự quay lại của kỷ nguyên hàng không tốc độ cao.

Xả súng 'tồi tệ nhất lịch sử Thụy Điển', nhiều người thiệt mạng

21:15:01 05/02/2025

Ông Forest cho biết cảnh sát tin rằng tay súng đã hành động một mình và hiện tại không nghi ngờ có động cơ khủng bố, dù ông cảnh báo rằng vẫn còn nhiều điều chưa biết.

Hàng loạt động thái mới của Tổng thống Trump

21:07:43 05/02/2025

Chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump vừa có hàng loạt động thái mới liên quan một số lĩnh vực, trong khi Trung Quốc công bố biện pháp đáp trả về thuế quan.

Iran phản hồi sau tuyên bố sẵn sàng đàm phán của Tổng thống Mỹ

20:41:53 05/02/2025

Iran tuyên bố chính sách đối ngoại của nước này được định hướng bởi phẩm giá, sự khôn ngoan và lợi ích quốc gia.

Ngân hàng Anh chuẩn bị cắt giảm lãi suất trong bối cảnh rủi ro kinh tế gia tăng

20:36:56 05/02/2025

Các nhà phân tích của Berenberg nhận định rằng trong năm nay, câu hỏi quan trọng sẽ là liệu mức tăng giá hiện tại chỉ mang tính tạm thời hay có nguy cơ tác động đến xu hướng lạm phát trong dài hạn.