Ngoài những chính sách hỗ trợ, nghệ sĩ và các công ty âm nhạc đang làm gì để tự “cứu” lấy mình trong thời kì COVID-19

Với sự phát triển của các nền tảng phát sóng trực tiếp, việc trò chuyện và giao lưu với người hâm mộ ngay khi đang ở nhà không còn là việc quá xa lạ với các nghệ sĩ.

Hiện tại, khi cách ly trở thành biện pháp ngăn chặn dịch bệnh vô cùng thành công, chức năng phát sóng trực tiếp này lại càng có dịp được phát huy công dụng của mình.

Ngành công nghiệp âm nhạc bị ảnh hưởng nặng nề

Như tất cả ngành công nghiệp trên thế giới, ngành âm nhạc cũng đang phải chịu những tác động không ít bởi đại dịch toàn cầu. Tuần qua, các cửa hàng phân phối đĩa nhạc tại Mỹ buộc phải tạm ngưng hoạt động do dịch COVID-19. Lúc này, công chúng cũng đang bận tâm với việc cách ly tại nhà để trách dịch. Như một hệ quả không thể tránh khỏi, tổng doanh số album trong tuần qua giảm đến 29%, chỉ còn 1,52 triệu bản. Đây là số liệu thấp nhất trong lịch sử thống kê của Nielsen Music kể từ khi tổ chức này bắt đầu thu thập và tính toán các số liệu vào năm 1991.

Doanh số album bị ảnh hưởng nặng nề do đại dịch toàn cầu, thấp nhất trong lịch sử Nielsen Music.

Trái với dự đoán của nhiều người, việc có nhiều khán giả ở nhà không thể khiến tình hình của ngành âm nhạc trực tuyến khởi sắc hơn. Từ ngày 13/3 đến ngày 19/3, các nhà hàng và quán bar trên toàn nước Mỹ bắt đầu phải đóng cửa, người dân được yêu cầu tự cách ly tại nhà. Tổng lượt stream trong tuần đó được ghi nhận đã giảm 7,6%, xuống còn 20,1 tỷ đơn vị so với tuần trước đó. Ngay cả các ca khúc mới được phát hành lẫn các bản hit được yêu thích cũng không tránh được việc tỉ lệ nghe trực tuyến tụt giảm.

Ngành công nghiệp âm nhạc trực tuyến đang bị ảnh hưởng nặng nề bởi COVID-19.

Với tình hình các sự kiện âm nhạc và concert bị hoãn hoặc huỷ bỏ, các nghệ sĩ gần như phải phụ thuộc vào các công cụ phát hành trực tuyến để có thể tiếp tục kết nối với khán giả của mình. Do đó, các hiệp hội cũng đã lên tiếng và đưa ra những chính sách tạm thời để bảo vệ quyền lợi của nghệ sĩ cũng như các chuyên gia trong ngành. Các dịch vụ nhạc số như Spotify hay Apple Music đang được hối thúc trong việc thanh toán phí bản quyền nhanh chóng và tăng phần trăm doanh thu cho các nghệ sĩ Indie và các chủ bản quyền để giúp họ sống sót qua cuộc khủng hoảng COVID-19.

Ngoài ra, một số kiến nghị khác cũng được đề xuất như: tăng cường hỗ trợ các đài phát thanh địa phương ở Châu Âu, thành lập quỹ khẩn cấp, cung cấp các khoản vay không lãi suất… Mục tiêu chính của những kế hoạch này là kêu gọi những phản hồi cấp thiết và phối hợp thực hiện trên khắp khu vực Châu Âu, nhằm giảm thiểu thiệt hại cho các nghệ sĩ Indie đang chịu ảnh hưởng nặng nề bởi cuộc khủng hoảng toàn cầu.

Tập đoàn Universal Music có nhiều chính sách hỗ trợ nghệ sĩ trong mùa dịch bệnh.

Mới đây, Universal Music Group (UMG) và tổ chức từ thiện All Together Now sẽ cung cấp một số hình thức hỗ trợ cho các nghệ sĩ, nhạc sĩ và hãng đĩa độc lập, chẳng hạn như các khoản phí bản quyền không lãi suất. Ngoài ra, các nhân viên không thể làm việc từ xa hoặc những ai không thể đảm bảo 40 giờ làm việc trong một tuần sẽ không bị ảnh hưởng về lương hoặc phúc lợi cho đến cuối tháng Sáu. Đối với các nghệ sĩ không thể lưu diễn, UMG dự kiến cung cấp “các công cụ và nền tảng” mà họ cần để tiếp cận gần hơn tới người hâm mộ trong thời gian này.

Muôn vàn kiểu “tự cứu lấy mình” của nghệ sĩ và các công ty

Bên cạnh những chính sách hỗ trợ từ chính phủ và các hiệp hội, nghệ sĩ cũng như các công ty giải cũng đã nhanh chóng có những giải pháp để tự mình vượt qua thời kì khó khăn này. Để tránh tối đa việc tụ tập đông người và đảm bảo sức khoẻ cho nghệ sĩ và khán giả, nhiều sự kiện âm nhạc hay concert đã phải bị huỷ hoặc bị hoãn vô thời hạn. Bên cạnh đó, các nghệ sĩ cũng thực hiện tự cách ly tại nhà để phòng bệnh. Nhằm giúp việc cách ly trở nên bớt nhàm chán và giúp các khán giả có thể nghe nhạc của mình mà không cần phải đến các buổi concert đông người, nhiều ca sĩ đã thực hiện liveshow qua hình thức phát sóng trực tiếp trên trang cá nhân của mình: Chris Martin (Coldplay), John Legend, Charlie Puth, Diplo,…

Các nghệ sĩ mở concert tại nhà, phát sóng trực tiếp cho fan xem trong thời gian dịch COVID-19.

Trong đó, nam ca sĩ kiêm nhạc sĩ Yungblud đã tìm ra được một biện pháp vô cùng hiệu quả, đó chính là tổ chức concert theo hình thức online trong một ngày duy nhất. Cách làm này đã đạt được thành công lớn khi buổi biểu diễn trực tuyến của anh thu hút được hơn 360 nghìn khán giả, cao gấp 200 lần lượng vé mà YongBlud từng bán được cho tour diễn châu Á. Đến nay, buổi biểu diễn online đã đạt được lượng người xem lên đến 500 nghìn lượt.

Theo các chuyên gia tính toán, nếu dựa trên số lượng vé bán ra trung bình thì nam ca sĩ đã có thể mang về cho mình doanh thu lên đến 32 triệu đô USD chỉ bằng một buổi biễu diễn online. Và thậm chí, nếu có giảm giá vé 50% thì lợi nhuận anh chàng nhận được vẫn là một khoản đáng kể. Như vậy, trong thời điểm khó khăn này các nghệ sĩ vẫn có thể ổn định và tạo nên nguồn thu nhập lớn thông qua nhiều hình thức, điển như như concert online. Nhưng liệu họ có đủ “liều” để thực hiện việc này giống như Yungblud đã làm trước đó. Bởi, rủi ro, khó khăn và nhiều bất cập trong hình thức này vẫn còn khá mơ hồ đối với các nghệ sĩ.

Yungblud nảy ra ý tưởng tổ chức concert theo hình thức online trong một ngày duy nhất thay cho tour diễn bị huỷ bỏ.

“Điểm sáng” của ngành âm nhạc trong vùng tối của đại dịch COVID-19

Tuy hiện tại vẫn chưa ai thật sự tổ chức concert online có bán vé, một số nghệ sĩ đã tìm đến những nền tảng phát sóng trực tiếp cho phép thu phí người xem. Diplo là một trong số đó, anh đã có những buổi trình diễn mix nhạc và DJ trực tiếp hàng ngày trên một ứng dụng thu tiền những người dùng đăng ký theo dõi kênh của anh. Bên cạnh đó, nam nghệ sĩ cũng tiết lộ sẽ trích lợi nhuận để trả phí bản quyền cho chủ nhân của các bản nhạc mà anh đã sử dụng để phối lại cho khán giả của mình. Ngoài ra, một số nghệ sĩ khác như Kermit Ruffins, Jon Cleary hay Jamie Lin Wilson đã liên kết các chương trình phát sóng trực tiếp trên trang Facebook của mình với các ứng dụng thanh toán hoặc trang bán sản phẩm của hãng đĩa để khán giả có thể tuỳ ý ủng hộ.

Bên cạnh các liveshow do nghệ sĩ tự thực hiện, một số đài phát thanh và đài truyền hình đã tổ chức các concert chung với sự góp mặt của nhiều nghệ sĩ. Những concert như thế này không chỉ giúp nghệ sĩ có thể tiếp tục được kết nối với người hâm mộ của mình mà còn góp phần động viên tinh thần người xem cùng chiến đấu để vượt qua đại dịch. Mới đây, đài iHeartRadio đã hợp tác cùng kênh FOX triển khai một chương trình phát sóng trực tuyến trên Youtube do Elton John dẫn chương trình và tập hợp các tên tuổi khắp nơi góp mặt trong concert này. Ngoài việc biểu diễn các ca khúc của mình cho khán giả đang xem, các nghệ sĩ cũng có dịp được trò chuyện và chia sẻ những cảm xúc của mình với người hâm mộ.

Concert trực tuyến được tổ chức bởi đài iHeartRadio và kênh truyền hình FOX của Mỹ.

Kể cả khi các ca sĩ đang nghỉ ngơi trong những ngày cách ly, đôi khi họ vẫn không thể tạm ngưng khả năng sáng tạo của mình và vô tình… làm ra ca khúc mới. Sau khi tỏ ra bức xúc với dịch bệnh trong một video trên trang cá nhân, những lời phàn nàn của rapper Cardi B đã trở thành nguồn cảm hứng cho DJ Markkeyz làm nên bản hit “Coronavirus”. Ca khúc này bất ngờ trở thành hit, có mặt trong top 10 BXH doanh số của iTunes và nhiều BXH nhạc Rap/Hip-hop khác của Billboard. Hay như nữ ca sĩ nhạc đồng quê Caylee Hammack, cô cho biết: “Cứ mỗi giờ trôi qua, tôi lại ngồi xuống, sáng tác được thêm vài nốt nhạc và xem thử chúng có tạo thành một đoạn điệp khúc được hay không. Và rồi tôi lại trở lại với công việc sắp xếp tủ quần áo của mình”.

Đối với những ngôi sao lớn, họ có riêng cho mình phòng thu tại nhà và có thể tiếp tục công việc sản xuất âm nhạc ngay trong thời gian tự cách ly. Nhưng đối với những nghệ sĩ khác, mạng internet và những ứng dụng cho phép họ kết nối với người hâm mộ là tất cả những gì họ có thể sử dụng để “cứu” lấy mình. Có thể thấy rằng chưa bao giờ chức năng livestream của các nền tảng trực tuyến lại được tận dụng triệt để như thời điểm hiện tại. Ngoài việc “liệu cơm gắp mắm” bằng những cách thức tạm thời trên, có lẽ cũng không còn giải pháp nào tốt hơn dành cho các nghệ sĩ. Chắc có lẽ, cho đến khi đại dịch toàn cầu COVID-19 có dấu hiệu thuyên giảm, lúc nó nền âm nhạc mới có thể bắt đầu phục hồi và sẽ mất rất nhiều thời gian để trở lại và phục hồi như cũ.

Thảo