Ngoại giao thiếu nhất quán Mỹ – Trung: Biển Đông vẫn nóng
Với chính sách ngoại giao đầy mâu thuẫn, Mỹ và Trung Quốc khiến các nước phải dò đoán và các cuộc khủng hoảng kéo dài hơn.
Mỹ và Trung Quốc là 2 cường quốc lớn do đó, chính sách ngoại giao của hai nước có ảnh hưởng lớn tới toàn thế giới.
Vấn đề ở đây là cả Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng thống Mỹ Barack Obama là giảm vị thế lãnh đạo toàn cầu của hai nước này để tập trung vào các vấn đề đối nội bức thiết hơn. Tuy nhiên, cả ông Tập Cận Bình và ông Obama đều có những ưu tiên nhất định ở bên ngoài mà họ sẵn sàng đơn phương theo đuổi một cách quyết liệt.
Chiến thuật &’tằm ăn dâu’ và động thái tiếp của TQ ở Biển Đông
Mỹ với chính sách ngoại giao của “chiếc búa và cái đinh”
Gần đây nhất, ông Obama có bài diễn thuyết thiếu nhất quán về chính sách ngoại giao. Trong bài phát biểu tại Học viện quân sự West Point, ông cho rằng Mỹ không có lợi ích cốt lõi trong việc tham gia vào các cuộc xung đột. Ông nhấn mạnh chiến lược đầu tư cho các mối quan hệ đối tác đồng minh và quân sự chỉ là giải pháp cuối cùng.
“Chúng ta có chiếc búa tốt nhất không có nghĩa mọi vấn đề đều là một chiếc đinh”, ông nói.
Tuy nhiên, xét về cách thức can thiệp quân sự kiểu mới, ông Obama không ngần ngại “dùng búa”. Thực ra, ông tỏ ra quyết liệt hơn người t.iền nhiệm. Ước tính, hàng nghìn người đã t.hiệt m.ạng trong các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái dưới sự lãnh đạo của ông và các cuộc tấn công này liên tiếp vi phạm chủ quyền của các nước khác.
Mối đe dọa với nước Mỹ phải lớn đến mức nào để Obama quyết định can thiệp?
Nghị sĩ Mỹ bóc trần chiến lược “gặm nhấm” Biển Đông của TQ
Chính sách ngoại giao kiểu này có vẻ giống 2 mặt của một đồng xu. Do e ngại rủi ro của can thiệp quân sự kiểu truyền thống, ông Obama sẵn sàng áp dụng các phương án can thiệp kiểu mới. Biện hộ cho những hành động can thiệp đơn phương này, ông Obama cho rằng Mỹ có thể “hành động trực tiếp khi cần thiết để tự vệ”. Tuy nhiên, mối đe dọa với nước Mỹ phải lớn đến mức nào để Obama quyết định can thiệp?
Phản ứng trước việc lực lượng Hồi giáo cực đoạn chiếm thành phố Mosul của Iraq, ông Obama tuyên bố “không loại trừ bất kỳ khả năng nào” khi nói về cách đáp trả của Mỹ. Tuy nhiên, ông cũng nói “sẽ không đưa quân Mỹ quay trở lại Iraq”.
Video đang HOT
Iraq phơi bày rõ nhất sự mâu thuẫn của ông Obama. Cuộc xung đột này là mối đe dọa thực sự đối với các lợi ích của Mỹ. Tuy nhiên, ông Obama cho rằng việc ông rút khỏi các cuộc chiến tranh ở Afghanistan và Iraq là thắng lợi về ngoại giao.
Ngoài ra, ông Obama cũng không đề cập đến việc sẽ bảo vệ Philippines trong tranh chấp của nước này với Trung Quốc tại Biển Đông mặc dù tuyên bố quyết tâm bảo vệ Philippines của Mỹ là “sắt thép”.
Về lâu dài, chính sách ngoại giao tránh rủi ro và đầy mâu thuẫn của ông Obama làm tổn hại tới lợi ích của nước Mỹ.
Chi tiết chiến thuật, thủ đoạn leo thang giàn khoan 981 của Trung Quốc
Trung Quốc và chính sách “gần cứng rắn, xa mềm mỏng”
Chủ tịch Tập Cận Bình có nhiều các kế hoạch cải cách đầy tham vọng nhằm thay đổi mô hình kinh tế của Trung Quốc. Đây là một thí nghiệm mà Trung Quốc chưa từng trải qua và có thể điều đó lý giải tại sao Bắc Kinh vẫn không sẵn lòng và chưa đủ khả năng để trở thành một “người chơi có trách nhiệm” trên bàn cờ thế giới. Ông Tập Cận Bình muốn hạ thấp vị thế toàn cầu của Trung Quốc cho tới khi nước này thực sự mạnh mẽ hơn nhiều.
Trung Quốc chưa sẵn sàng dấn thân vào các mối quan hệ quốc tế nên đến nay nước này vẫn theo đuổi chính sách không can thiệp vào công việc nội bộ của quốc gia khác như các thập kỷ qua. Sau khi phiến quân dòng Sunni chiếm thành phố lớn thứ hai Iraq, Trung Quốc thậm chí còn không đưa ra tuyên bố lên án các cuộc tấn công này. Nước này bỏ phiếu trắng tại Liên Hợp Quốc về việc Nga sát nhập bán đảo Crimea và đứng bên lề cuộc khủng hoảng Ukraine, không ngả về Nga hay phương Tây.
Trung Quốc “im hơi lặng tiếng” trước các vấn đề toàn cầu nhưng hung hăng ngang ngược trong khu vực.
Giàn khoan thứ 2 đặt cửa vịnh Bắc Bộ: Thủ thuật thủ đoạn của TQ!
Nhưng về những lợi ích cốt lõi ở sát biên giới Trung Quốc, ông Tập Cận Bình tỏ ra rất hiếu chiến. Năm 2013, Trung Quốc thiết lập “Vùng phòng không xác định” trên biển Hoa Đông, yêu cầu các máy bay nước ngoài bay qua vùng này phải gửi báo cáo cho giới chức Trung Quốc. Kết quả không khiến dư luận ngạc nhiên, mối quan hệ Nhật – Trung leo thang căng thẳng sau hành động này của Bắc Kinh.
Trung Quốc tuyên bố chủ quyền với gần như toàn bộ diện tích Biển Đông. Trong năm 2014, Trung Quốc đã có hàng hoạt hành động đẩy căng thẳng Biển Đông lên cao cho thấy nước này sẵn sàng sử dụng hành động để hiện thực hóa các yêu sách lãnh thổ. Điển hình là hành động ngang ngược hạ đặt trái phép giàn khoan Hải Dương 981 vào vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam. Mới đây nhất, Trung Quốc cũng tuyên bố triển khai thêm 4 giàn khoan khác vào Biển Đông nhằm khai thác dầu mỏ mặc dù biết những hành động này sẽ “chạm dây thần kinh nhạy cảm” của Việt Nam và Philippines.
Tất cả các hành động của Trung Quốc một phần vì Ông Tập muốn đ.ánh lạc hướng dư luận khỏi những vấn đề ngày càng nghiêm trọng trong nội bộ Trung Quốc. Tuy nhiên, những hành động ngoại giao bộc phát vừa qua của nước này sẽ có những tác động nguy hiểm, làm tổn hại tới lợi ích kinh tế của Trung Quốc về dài hạn.
Ai gánh chịu sự thiếu nhất quán của Trung Quốc và Mỹ?
Cả ông Obama và ông Tập Cận Bình đều thiếu sự nhất quán trong các chính sách ngoại giao. Về lâu dài, điều đó sẽ gây hại cho cả hai nước.
Tình trạng “bất nhất” như trên khiến cả hai nhà lãnh đạo này rơi vào thế khó xử. Chính sách ngoại giao không thống nhất khiến các quốc gia khác phải dò đoán, làm giảm sự hợp tác toàn cầu và để các cuộc khủng hoảng như Ukraine, Iraq hay Biển Đông bùng phát mạnh hơn, kéo dài hơn và lan rộng hơn.
Các nước đồng minh và láng giềng phải gánh chịu hậu quả của các chính sách ngoại giao này. Họ không thể trông chờ hai quốc gia quyền lực nhất thế giới đóng vai trò lãnh đạo toàn cầu nhưng họ vẫn phải chuẩn bị cho những hành động khó lường và đơn phương của hai nước này. Các quốc gia bị kẹt “giữa hai làn đạn” sẽ chịu hậu quả nặng nề nhất.
Việc ông Tập và ông Obama tập trung vào các vấn đề nội bộ là điều có thể hiểu được tuy nhiên nếu hai ông giải quyết được các mâu thuẫn về chính sách ngoại giao thì điều đó sẽ giúp ích cho các vấn đề nội bộ của hai nền kinh tế lớn nhất thế giới này.
Theo Kiến thức
Nhật Bản đẩy mạnh trợ giúp các nước có tranh chấp với Trung Quốc
Thủ tướng Shinzo Abe khẳng định trọng tâm trong dự thảo chính sách ngoại giao mới của Nhật Bản sẽ tập trung tăng cường hỗ trợ hàng hải cho Việt Nam để đối phó với tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc trên Biển Đông.
Theo tờ Tiếng nói nước Nga, chiến lược mở rộng ngoại giao của Thủ tướng Abe không nằm ngoài mục đích tái cấu trúc cán cân quân sự trong khu vực cũng như củng cố vị thế của Nhật Bản.
"Chúng ta sẽ không bao giờ dung thứ cho bất cứ sự thay đổi hiện trạng bằng vũ lực hay ép buộc", tờ Wall Street Journal dẫn lời ông Abe.
Tàu của Lực lượng Tự vệ Biển Nhật Bản.
Tuyên bố của Thủ tướng Nhật Bản nhằm ám chỉ tới hành động Trung Quốc lai dắt và hạ đặt trái phép giàn khoan nước sâu Hải Dương-981 trong vùng biển thuộc Vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa Việt Nam, chỉ cách đảo Lý Sơn 119 hải lý.
Kể từ năm 2013, Nhật Bản đã tỏ rõ mong muốn hỗ trợ cho các nhà lãnh đạo Đông Nam Á trong cuộc chiến tranh chấp chủ quyền lãnh thổ với Trung Quốc. Điển hình, hồi tháng 12/2013, Nhật Bản đã cung cấp 10 tàu tuần tra cho Lực lượng Bảo vệ bờ biển Philippines. Mới đây, Tokyo cũng tuyên bố tiến hành hỗ trợ tương tự cho Việt Nam.
Hành động trên của giới chức Nhật Bản được đ.ánh giá là mang động cơ chính trị. Bởi lâu nay, Nhật Bản và Trung Quốc đang xảy ra tranh chấp chủ quyền quần đảo Senkaku/Điếu Ngư trên biển Hoa Đông. Đặc biệt, hồi tháng 11 năm ngoái, Bắc Kinh còn đơn phương tuyên bố thiết lập "Vùng nhận diện phòng không" trên biển Hoa Đông bao trùm không phận quần đảo Senkaku/Điếu Ngư. Tuyên bố này đã vấp phải sự phản đối mạnh mẽ của không chỉ Tokyo mà còn các nước trong khu vực và quốc tế bao gồm Mỹ.
Trong đó, Mỹ đã lên tiếng ủng hộ các tuyên bố chủ quyền của Nhật Bản. Hồi tháng Tư, trong chuyến thăm tới 4 nước châu Á, Tổng thống Mỹ Barack Obama một lần nữa khẳng định quần đảo Senkaku/Điếu Ngư thuộc "chủ quyền lãnh thổ" của Nhật Bản và cam kết hỗ trợ Tokyo trước "sự xâm chiếm từ Trung Quốc".
Điểm nhấn thứ hai trong dự thảo chính sách ngoại giao mới của Nhật Bản là chuyến thăm sắp tới của Tổng thống Nga Vladimir Putin tới Tokyo vào mùa thu năm nay.
Mặc dù, ủng hộ các biện pháp trừng phạt Nga do phương Tây áp đặt sau những bất đồng trong cách giải quyết cuộc khủng hoảng chính trị tại Ukraine, Thủ tướng Nhật Bản vẫn hy vọng duy trì mối quan hệ ngoại giao với Moscow.
Theo đó, các nhà lãnh đạo Nga - Nhật sẽ tiếp tục thảo luận về bản hiệp ước hòa bình vốn chưa thể ký kết do những bất đồng trong cuộc chiến tranh chấp chủ quyền lãnh thổ giữa hai nước.
Liên quan tới hiệp ước song phương năm 1855, các lãnh đạo Nhật Bản đã tuyên bố chủ quyền quốc gia với 2 quần đảo nam Kuril là Iturup và Kunashir cũng như 2 hòn đảo nhỏ là Shikotan và Habomai.
Tuy nhiên, sau Thế chiến thứ Hai, quần đảo Kuril đã chính thức trở thành một phần lãnh thổ thuộc Liên bang Nga.
Theo Tổng thống Putin, việc Nhật Bản ủng hộ lệnh trừng phạt chống lại Nga khiến ông khá ngạc nhiên và không thể chắc chắn rằng giới chức Tokyo sẵn sàng đối thoại.
Một trong những lý do chính buộc chính quyền của Thủ tướng Abe đưa ra dự thảo chính sách ngoại giao mới là vì các khu vực xung quanh Nhật Bản đang ngày càng trở nên thiếu an toàn buộc Tokyo tăng cường sức mạnh quân sự.
Giữa tháng Năm, Thủ tướng Abe đã cho công bố kế hoạch thay đổi hiến pháp hòa bình thời hậu chiến nhằm mở rộng năng lực quân đội quốc gia.
Theo ông Abe, mục tiêu đầu tiên của việc thay đổi hiến pháp là nâng tầm Nhật Bản trở thành "một đối tác tương xứng với Mỹ trong việc duy trì trật tự tại châu Á" trong bối cảnh mối đe dọa quân sự từ Trung Quốc ngày càng lớn và Lầu Năm Góc cắt giảm chi tiêu quốc phòng.
Theo Infonet
Trung Quốc đang mưu đồ gì trên biển Hoa Đông? Việc 2 chiến đấu cơ của Trung Quốc áp sát các máy bay quân sự Nhật Bảntrên biển Hoa Đông được xem như một phép thử cho chính sách quốc phòng của Tokyo khi mà Tổng thống Obama thi hành chính sách ngoại giao giới hạn mới. Theo tạp chí The Diplomat, tình hình căng thẳng trên biển Hoa Đông giữa Nhật Bản...