Ngộ độc nicotine – Dấu hiệu và cách xử trí
Trước đây, ngộ độc nicotine tương đối hiếm gặp và thường liên quan đến việc tiếp xúc với thuốc trừ sâu có chứa hóa chất này.
Tuy nhiên, sự phổ biến của thuốc lá điện tử cùng các sản phẩm chứa nicotine đã khiến các trường hợp ngộ độc nicotine gia tăng trong các báo cáo y khoa.
Nicotine có thể ở đâu?
Nicotine là chất được tìm thấy trong cây thuốc lá tự nhiên và có tính chất gây nghiện. Nếu trước đây nicotine chỉ tìm thấy trong cây thuốc lá, thuốc lá sợi, thuốc lào, xì gà thì nay chất này có mặt trong rất nhiều hình thức, và khá phổ biến như thuốc lá điện tử (vape), nicotine dạng lỏng, kẹo cao su có chứa nicotine, miếng dán nicotine, viên ngậm nicotine, thuốc hít, thuốc xịt, trong một số loại thuốc trừ sâu…
Ngộ độc nicotine có thể xảy ra trong 2 giai đoạn. Trong vòng 15 đến 60 phút đầu tiên sau khi dung nạp nicotine, các triệu chứng có liên quan đến tác dụng kích thích của nicotine, bao gồm: Tứa nhiều nước bọt trong miệng; Cam thấy chóng măt; Đau bụng; Nôn; Mất vị giác; Cảm giác háo khát; Kích ứng mắt; Đau đầu; Run; Bồn chồn; Đổ mồ hôi; Ho; Thở nhanh; Tăng nhịp tim; Tăng huyết áp.
Tiếp theo giai đoạn này, cơ thể bắt đầu suy yếu hơn. Tác dụng ức chế của nicotine kéo dài trong vòng vài giờ và gây ra các triệu chứng: Huyết áp thấp, nhịp tim chậm, thở yếu ớt, tiêu chảy, mệt mỏi, cảm giác yếu đuối, da nhợt nhạt…
Trong trường hợp nghiêm trọng có thể dẫn tới co giật, khó thở, suy hô hấp, hôn mê. Ngộ độc nicotine nghiêm trọng hoặc gây tử vong có thể xảy ra nhưng rất hiếm gặp.
Miếng dán nicotine có thể phóng thích quá liều nicotine.
Nguyên nhân và nguy cơ
Ngộ độc nicotine chủ yếu là do dung nạp quá nhiều nicotine. Theo các nghiên cứu và thống kê y tế, thuốc lá điện tử và nicotine lỏng (dùng để hút vape) là nguyên nhân trong phần lớn các trường hợp ngộ độc nicotine.
Trẻ em có nguy cơ ngộ độc nicotine cao nhất khi ăn các sản phẩm có chứa nicotine (viêm ngậm, kẹo chứa nicotin) hoặc uống hay tiếp xúc với chất lỏng nicotine. Nicotine từ thuốc lá điện tử có thể đặc biệt nguy hiểm, vì những sản phẩm này thường điều chế với các hương vị thu hút trẻ em.
Người lớn không quen hút thuốc mà thử hút thuốc lá điện tử có nguy cơ ngộ độc nicotine cao hơn người hút thuốc thường xuyên. Sử dụng miếng dán nicotine hoặc kẹo cao su có chứa nicotine cùng lúc trong khi hút thuốc cũng có thể dẫn đến quá liều nicotine. Nhai hoặc hít thuốc lá (dạng bột) có xu hướng giải phóng nhiều nicotine vào cơ thể hơn hút thuốc sợi thông thường.
Ngộ độc nicotine do dung nạp thụ động cũng có thể là một vấn đề cho cả người lớn lẫn trẻ em. Khói từ thuốc lá điện tử có thể phả ra môi trường, đọng trên vải quần áo, vật dụng hoặc các bề mặt khác và sau đó tác động đến những người chạm vào hay hít phải chúng.
Một dạng ngộ độc nicotine khác có thể xảy ra ở những người thu hoạch thuốc lá hoặc làm việc trong các nhà máy chế biến thuốc lá.
Bao nhiêu nicotine là quá nhiều?
Quá liều nicotine phụ thuộc vào các yếu tố như trọng lượng cơ thể và lượng nicotine.
Nhiều nghiên cứu đưa ra liều nicotine gây nguy hiểm cho người lớn là 50 – 60mg, tương đương khoảng 5 điếu thuốc hoặc 10ml dung dịch chứa nicotine là có thể gây tử vong. Tuy nhiên, thực tế tỷ lệ tử vong do ngộ độc nicotine rất thấp, và một số nghiên cứu khác lại cho thấy cần 500-1.000mg nicotine mới giết chết một người trưởng thành.
Đặc biệt, trẻ em dễ bị ảnh hưởng của nicotine hơn nhiều, chỉ với lượng nicotine trong một điếu thuốc lá là đủ để gây bệnh cho trẻ.
Nicotine ảnh hưởng đến cơ thể theo nhiều cách khác nhau. Bên cạnh nguy cơ ngộ độc nicotine, nguy cơ chính liên quan đến việc sử dụng nicotine là tác dụng gây nghiện của nó. Nhiều người bỏ nicotine sẽ gặp các triệu chứng cai như: lo âu, cảm giác thèm mãnh liệt, cảm giác buồn phiền, khó tập trung, dễ cáu gắt…
Xử trí khi ngộ độc nicotine
Video đang HOT
Điều trị ngộ độc nicotine cần được thực hiện tại bệnh viện. Các biện pháp điều trị phụ thuộc vào lượng nicotine dung nạp và các triệu chứng gặp phải. Có thể dùng than hoạt tính để thải nicotine ra khỏi cơ thể. Nếu người bệnh bị khó thở, cần dùng máy thở để cung cấp oxy. Các phương pháp điều trị hỗ trợ khác, bao gồm cả thuốc, được sử dụng để kiểm soát các triệu chứng huyết áp thấp, nhịp tim bất thường hay co giật…
Tiên lượng cho những ca ngộ độc nicotine phụ thuộc vào lượng nicotine đã hấp thu và thời gian, tốc độ xử trí ngộ độc. Với xử trí sớm, kịp thời, hầu hết người bị ngộ độc đều phục hồi hoàn toàn mà không có di chứng lâu dài nào. Trong một số ít trường hợp, ngộ độc nicotine nghiêm trọng có thể gây tử vong.
Lời khuyên của thầy thuốc
Nếu ai đó có các triệu chứng ngộ độc nicotine, điều quan trọng là phải đưa ngay người đó đến cơ sở y tế gần nhất. Đối với nicotine được hấp thụ qua da (sử dụng miếng dán nicotine), rửa sạch vùng bị ảnh hưởng ngay lập tức bằng nước trong 15 phút.
Cách hiệu quả nhất để ngăn ngừa ngộ độc nicotine là ngừng sử dụng thuốc lá và các sản phẩm có chứa nicotine khác. Các biện pháp phòng ngừa khác bao gồm:
Cẩn thận bảo vệ da, đặc biệt là khi sử dụng chất lỏng chứa nicotine
Cất giữ an toàn các sản phẩm nicotine tránh xa trẻ em
Không vứt bừa bãi các sản phẩm chứa nicotine sau khi sử dụng (từ tàn thuốc lá, lọ đựng dung dịch nicotine rỗng…).
BS. Vũ Minh Quang
Theo SKĐS
Sự thật đáng sợ về những chất độc 'ẩn náu' trong thuốc lá
Thuốc lá vốn được ví như 'lưỡi hái tử thần' khi việc hút thuốc có thể dẫn đến nhiều nguy hại khôn lường cho sức khỏe. Tuy nhiên, ít ai hiểu rõ được trong điếu thuốc lá chứa thành phần gì mà lại có thể gây nên những hậu quả nghiêm trọng như vậy.
Cùng tìm hiểu những chất độc 'ẩn náu' trong một điếu thuốc sau đây chắc chắn sẽ khiến nhiều người phải sốc khi biết rằng trong thuốc lá lại có nhiều chất độc, thậm chí là kịch độc có thể cướp đi sinh mạng của con người bất cứ lúc nào.
Thuốc lá là tên gọi của một loại sản phẩm được làm chủ yếu từ nguyên liệu lá của cây thuốc lá. Lá của loại cây này sau khi thu hoạch được làm khô, xử lý thì đã có thể sử dụng. Có 3 loại thuốc lá phổ biến là thuốc lào, xì gà, thuốc lá điếu
Hiện nay, còn xuất hiện thuốc lá điện tử chạy bằng pin, tạo ra luồng hơi có mùi vị dễ chịu. Thành phần của thuốc lá điện tử không phải làm từ lá cây thuốc lá. Tuy nhiên nó có chứa nicotin lỏng có trong cây thuốc lá và đều độc hại không kém so với thuốc lá truyền thống
Khi hút một điếu thuốc, bạn đã vô tình đưa vào cơ thể gần 7.000 hợp chất hóa học, trong đó có 250 hóa chất độc hại và ít nhất 69 hóa chất được xác định là nguyên nhân gây nên ung thư và nhiều hóa chất khác là siêu độc tố có thể gây tử vong nhanh cho con người
Đặc biệt, có một sự thật gây sốc đã từng được các nhà nghiên cứu Mỹ tiết lộ, là trong khoảng thời gian dài, các công ty thuốc lá, trong đó có Phillip Morris (sở hữu thương hiệu Marlboro), RJ Reynolds (sở hữu Camel), British American Tobacco (sở hữu State Express 555 và Dunhill), đã che giấu việc trong điếu thuốc họ sản xuất có chất Polonium 210
Polonium 210 là một chất phóng xạ đặc biệt nguy hiểm và không ổn định, đến mức người ta cấm sử dụng nó trong các hoạt động y tế. Nó đọng lại ở các nhánh phế quản và từ đó gây ra ung thư. Tại Mỹ, nó là nguyên nhân của 1% các ca ung thư phổi
Sở dĩ Polonium 210 hiện diện trong khói thuốc là do người ta sử dụng phân bón giàu phốt phát khi trồng thuốc lá. Loại phân bón này được lấy từ các mỏ Apatít, một thứ đá có chứa Radium và Polonium. Chính loại phân bón này góp phần tạo nên hương vị đặc biệt của lá thuốc
Khi nhận ra có chất phóng xạ Polonium trong thuốc lá, các công ty thuốc lá đã bắt đầu một chương trình nghiên cứu nội bộ để tìm cách giảm đáng kể lượng Polonium trong khói thuốc lá. Tuy nhiên, việc loại bỏ chất phóng xạ sẽ làm mất đi mùi vị thuốc lá, đồng nghĩa với việc sẽ mất đi lợi thế trong thương mại. Vì thế, họ đã giấu nhẹm chuyện này cho đến khi bị thế giới phanh phui
Ngoài ra, một chất điển hình có trong thuốc lá chính là Nicotine, đây là chất không màu, chuyển thành màu nâu khi cháy và có mùi khi tiếp xúc với không khí. Mặc dù Nicotine không gây ung thư hoặc gây hại quá mức, nhưng nó là chất gây nghiện mạnh, tương tự như các chất ma túy Heroin và Cocain.
Trung bình với một điếu thuốc, người hút sẽ đưa vào cơ thể 1 đến 2mg Nicotine. Sau khoảng 10 giây, Nicotine được hấp thụ qua da, miệng, niêm mạc mũi hoặc hít vào phổi, vào máu và ảnh hưởng đến não bộ. Lúc này, Nicotine gián tiếp giải phóng dopamine trong khu vực khoái cảm của não tạo cho người hút cảm giác vui vẻ, sảng khoái
Tuy nhiên, cảm giác đó chỉ duy trì trong thời gian ngắn. Nồng độ Nicotine trong cơ thể sẽ giảm, người hút thuốc sẽ cảm thấy bứt rứt, căng thẳng, lo lắng, rối loạn giấc ngủ và muốn tiếp tục hút. Vì lý do đó mà Nicotine khiến việc hút thuốc trở thành một trong những thói quen khó bỏ nhất
Vì Nicontine gây tăng nhịp tim, mức hô hấp, huyết áp... nên kéo theo nhiều tác dụng phụ như: Tăng nguy cơ đông máu, tắc mạch máu, tăng nguy cơ đột quỵ...
Hắc ín (Tar) hay còn gọi là nhựa thuốc lá, là một chất lỏng nhớt màu đen giống như nhựa đường cũng là thành phần được tìm thấy trong thuốc lá
Theo các nhà khoa học một điếu thuốc lá trung bình có khoảng 18 mg Hắc ín. Nếu như hút 400 điếu thuốc tương đương với 20 bao thuốc lá mỗi tháng thì trung bình một người sẽ hút vào cơ thể 7 gram Hắc ín trong một tháng
Chất này đọng lại một phần trong phổi làm tổn thương các tế bào, thẩm thấu qua các biểu mô hô hấp và qua máu đi vào cơ thể và gây ra các loại bệnh cho phổi
Carbon monoxide (công thức hóa học là CO), là một chất khí không màu, không mùi, bắt cháy và có độc tính cao. Chúng có mặt trong khói thuốc lá, khí thải của động cơ, khói bếp than, lò sưởi...
Nếu hít phải 1 lượng lớn khí CO vào cơ thể, sẽ gây nên tình trạng thiếu oxi trong máu. Ngoài ra CO còn là nguyên nhân của việc xơ vữa động mạch và ảnh hưởng đến sự tăng trưởng và điều chỉnh cơ thể, liên quan đến bệnh tim, đột quỵ và tăng nguy cơ tử vong
Trong khói thuốc lá còn chứa Benzene (công thức hóa học là C6H6, là một chất lỏng không màu, có mùi thơm ngọt). Đây là một trong 20 loại hóa chất được sử dụng rộng rãi nhất trong đời sống và có mặt trong danh sách các chất được công nhận có thể gây ung thư trên con người
Benzene hiện diện ở nhiều nơi. Ngoài khói thuốc lá, chất này còn có trong nhựa plastic, cao su, nilông, sợi tổng hợp, xăng dầu... Đó là lý do bạn luôn ngửi thấy mùi thơm nhẹ khá đặc trưng từ các sản phẩm nhựa hay trang phục dệt từ sợi tổng hợp khi chúng còn mới. C6H6 còn được sử dụng để chế tạo thuốc nổ, chất tẩy rửa, dung môi dùng trong in ấn, đồ họa...
Nếu sống, làm việc ở nơi có quá nhiều vật dụng chứa Benzene, hít thở không khí chứa nhiều benzene lâu ngày có thể bị tổn thương não không hồi phục, bị giảm hồng cầu gây ra thiếu máu, giảm miễn dịch, vô sinh, thậm chí là ung thư máu
Ngoài ra, trong khói thuốc lá còn có Formaldehyde (công thức hóa học là H2CO) là hợp chất hữu cơ không màu. Ở điều kiện bình thường là một chất khí có mùi hăng mạnh. Nhiều người biết đến hợp chất này qua những tên gọi như: Formol, fomanđêhit, methylene oxide, metana...
Trong thực tiễn Fomaldehyde được sử dụng trong nhiều lĩnh vực như làm thuốc bảo quản trong phòng thí nghiệm nhà xác, sử dụng trong các sản phẩm gia dụng, keo, vải chống nhăn, thuốc trừ sâu, thuốc sát trùng và diệt trùng và đặc biệt có trong các sản phẩm gỗ công nghiệp
Tiếp xúc trong thời gian ngắn như hít phải Formaldehyde có thể gây kích thích mũi, họng và mắt. Trong thời gian dài thì gây các tác hại nghiêm trọng cho da và hệ hô hấp. Phụ nữ mang thai tiếp xúc với chất này có thể ảnh hưởng đến thai nhi như dị tật bẩm sinh...
Polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) là một nhóm hơn 100 hóa chất khác nhau được giải phóng từ việc đốt than, dầu, xăng, thùng rác, thuốc lá, gỗ... Chất này thường được dùng để làm thuốc nhuộm, thuốc trừ sâu...
Tiếp xúc với một lượng lớn PAHs có thể dẫn đến co giật, hôn mê. Ngoài ra, chất này còn gây kích ứng đường hô hấp, tổn thương gan, là nguyên nhân tiềm ẩn của bệnh ung thư
Ngoài ra các chất độc kim loại gây tổn thương não và thận như: Crom, thạch tín, chì, cadmium, nickel... Và các chất gây hại tim mạch, tổn thương họng, mắt như HCN, NH3, Butane... đều là một trong hàng nghìn chất độc "ẩn náu" trong thuốc là và khói thuốc
Ước tính mỗi năm có khoảng 6 nghìn tỷ điếu thuốc được đốt cháy, đủ để tạo ra một sợi dây dài từ Trái Đất tới Mặt Trời và ngược lại. Tới năm 2020, thuốc lá sẽ gây tử vong khoảng 10 triệu người mỗi năm. Thuốc lá đã giết hại 100 triệu người trong thế kỷ 20 và nếu không giảm lượng thuốc hút, trong thế kỷ 21 sẽ có khoảng 1 tỷ người tử vong vì thuốc lá
Như Quỳnh (Tổng hợp)
Theo anninhthudo
Liên đoàn Y Tế Mỹ kêu gọi cấm thuốc lá điện tử Ngày 19/11 vừa qua, Liên đoàn Y Tế Mỹ đã kêu gọi một lệnh cấm ngay lập tức với các loại thuốc lá điện tử. Trong một cuộc họp tại San Diego, Liên đoàn Y Tế Mỹ (AMA) đã vận động các nhà làm luật thi hành chính sách cấm thuốc lá điện tử ở các tiểu bang và liên bang. Theo AMA,...