Nghiên cứu về “Hạt của Chúa” đoạt giải Nobel Vật lý 2013
Tối 8.10, Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển vinh danh nhà vật lý người Bỉ Francois Englert và nhà vật lý người Anh Peter Higgs (ảnh) về những phát hiện của họ về hạt Higgs. Kết quả này hoàn toàn nằm trong dự đoán trước đó của giới chuyên môn.
Năm 1964, nhà vật lý Peter Higgs, 84 tuổi, đã nhắc tới sự tồn tại của hạt Higgs trong một trường vô hình tồn tại khắp nơi do vụ nổ Big Bang tạo ra cách đây khoảng 13,7 tỉ năm. Năm 1972, cộng đồng khoa học dùng tên Higgs để gọi loại hạt mà Higgs đề cập. Trong khi đó, nhà vật lý Francois Englert, 81 tuổi, cũng có những nghiên cứu riêng rẽ về lý thuyết này.
Đến năm 2012, sau gần một nửa thế kỷ truy tìm nhằm giải thích cách vật chất có được khối lượng, các lý thuyết trên đã được xác nhận bởi một tập thể đồ sộ các nhà vật lý quốc tế ở trung tâm khoa học hàng đầu CERN tại Geneve (Thụy Sỹ), trên cỗ máy lớn nhất thế giới giá chục tỉ USD (tên gọi là Large Hadron Collider LHC) kết hợp với các hệ thống thí nghiệm, ghi đo và phân tích rất phức tạp.
Video đang HOT
Họ đã thực hiện những thí nghiệm vô cùng phức tạp bằng cách cho gia tốc hai chùm hạt nặng proton tích điện dương, bay ngược chiều và cho va chạm vào nhau. Kết quả là một số hạt rất nặng được tạo thành tương tự Higgs Boson, có xác suất rất nhỏ bé, tuy nhiên đây là một sự kiện rất hiếm, phải mất khoảng 1 nghìn tỉ cú va chạm proton-proton mới sinh ra một hạt “tương tự Higgs boson”.
Các nhà khoa học tin rằng nếu không có hạt hạ cơ bản Higgs, loài người chúng ta cũng như tất cả các vật thể khác được tạo ra từ các nguyên tử trong vũ trụ sẽ không hề tồn tại.
Theo Laodong
Nobel Vật lý cho 'Hạt của Chúa'
Nobel Vật lý năm 2013 đã về tay hai lý thuyết gia từng dự đoán sự tồn tại của loại hạt được mệnh danh "Hạt của Chúa" cách đây gần 40 năm.
Nhà vật lý học Peter Higgs (phải) và Francois Englert đã được trao giải Nobel Vật lý năm nay - Ảnh: AFP
Theo website www.nobelprize.org hôm 8.10, giải Nobel Vật lý năm nay được trao cho hai nhà khoa học có công phát hiện hạt Higgs là Peter Higgs (Anh) và Francois Englert (Bỉ). Ông Higgs, 84 tuổi, chính là người được đặt tên cho hạt cơ bản mới nhất vừa được phát hiện vào năm 2012 nhờ Máy gia tốc hạt lớn (LHC) đặt tại Tổ chức Nghiên cứu hạt nhân châu Âu (CERN) ở biên giới Pháp - Thụy Sĩ. Chuyên gia Englert, 80 tuổi, và đồng sự quá cố là ông Robert Brout từng đề xuất về sự tồn tại của hạt Higgs vào năm 1964, trong nỗ lực tìm ra cơ chế nhằm giải thích tại sao hầu hết các khối xây dựng cơ bản nhất của vũ trụ lại có khối lượng.
Hạt Higgs từng được nhà vật lý học đoạt giải Nobel Leon Lederman mệnh danh là "Hạt của Chúa", do vai trò nền tảng trong các cơ chế chi phối vũ trụ. Việc phát hiện hạt Higgs cũng là mục tiêu chính của dự án LHC với chi phí 10 tỉ USD. Do phải mất 1 nghìn tỉ lượt va đập mới xuất hiện một đợt sản sinh hạt Higgs, nên CERN phải mất nhiều thời gian mới xác định được đây là hạt cơ bản tối quan trọng cho sự hình thành vũ trụ.
Các nhà vật lý học đã thông báo về sự tồn tại của nó trong một phát hiện chấn động vào tháng 7.2012, nhưng đã quá trễ để được tham gia vòng xét tuyển cho giải Nobel Vật lý năm đó. Do vậy, việc công trình nghiên cứu hạt Higgs đoạt giải năm nay không nằm ngoài dự đoán. Tuy nhiên, trước khi giải được công bố, danh tính các cá nhân có thể giật giải vẫn là một ẩn số.
Đầu tiên là có ít nhất 3 nhà vật lý khác đã tham gia vào việc hình thành khung lý thuyết về sự tồn tại của hạt cơ bản này vào năm 1964, nhưng truyền thống của tổ chức Nobel quy định không thể trao giải cho quá 3 cá nhân còn sống. Quyết định này càng thêm phức tạp khi có đến hàng ngàn nhà vật lý không được nêu tên đã góp công phát hiện hạt Higgs tại 2 lò phản ứng chính của LHC là ATLAS và CMS. Cuối cùng, Ủy ban Nobel quyết định chỉ trao giải cho hai ông Higgs và Englert.
Ông Higgs là Giáo sư danh dự của Đại học Edinburgh, trong khi chuyên gia Englert là Giáo sư danh dự của Đại học Tự do Bruxelles. Hai ông sẽ cùng chia sẻ giải thưởng trị giá 1,25 triệu USD trong buổi lễ trao giải tổ chức tại Stockholm vào tháng 12. Phát biểu trong một tuyên bố sau khi được xướng tên tại Stockholm, nhà vật lý Higgs cho hay: "Tôi hy vọng sự công nhận về khoa học cơ bản này sẽ giúp nâng cao nhận thức về giá trị của các nghiên cứu vũ trụ".
Trong khi đó, hàng chục nhân viên tại trụ sở CERN đã nhảy múa ăn mừng ngay khi tên của hai nhà khoa học nói trên được xướng lên tại Stockholm, theo AFP. Tổng giám đốc CERN Rolf Heuer phát biểu với các nhân viên: "Nhờ công sức của các bạn mà Ủy ban Nobel đã trao giải thưởng này. Các bạn hãy tự dành cho mình một tràng pháo tay. Tôi thật sự tự hào về các bạn", ông Heuer nói.
Theo TNO
Giải Nobel Vật lý 2013 vinh danh khám phá 'hạt của Chúa' Chiều nay 8.10, chủ nhân mới của giải Nobel Vật lý đã được Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển công bố tại Stockholm, với tên hai nhà khoa học được vinh danh là: Francois Englert (Bỉ) và Peter Higgs (Anh) nhờ phát hiện ra hạt Higgs. Nhà vật lý người Anh Peter Higgs (phải) đang trò chuyện với nhà vật...