Nghi vấn quân đội Nga làm nhiễu GPS ở Ba Lan và khu vực Baltic

Viện Nghiên cứu Chiến tranh (ISW, trụ sở tại Mỹ) cho biết hiện tượng nhiễu tín hiệu GPS mới đây tại Ba Lan và khu vực Baltic làm dấy lên đồn đoán về hoạt động của lực lượng tác chiến điện tử Nga gần đó.

Theo báo cáo ngày 18.1 của ISW, Đài phát thanh Radio Zet tại Ba Lan đã trích dẫn dữ liệu từ GPSJAM, một website chuyên theo dõi nhiễu GPS (Hệ thống định vị toàn cầu), cho thấy mức độ nhiễu GPS cao chưa từng có vào ngày 16.1 ở phía bắc và phía đông Ba Lan, bao gồm thủ đô Warsaw và kéo dài đến tận thành phố Lodz.

Dữ liệu của GPSJAM cũng cho thấy mức độ nhiễu GPS cao tương tự ở phần phía nam biển Baltic cũng như phía tây bắc và trung tâm Ba Lan trong khoảng thời gian từ ngày 25 đến ngày 27.12.2023 và vào ngày 10.1.2024.

Truyền thông Ba Lan suy đoán rằng sự gián đoạn vào tháng 12.2023 có thể liên quan đến các cuộc tập trận không được tiết lộ của NATO ở vùng Baltic hoặc hoạt động diễn tập tác chiến điện tử gần đây của Nga ở Kaliningrad.

ISW không thể xác minh độc lập các tuyên bố này, nhưng cho rằng nghi vấn hoạt động quân sự của Nga ở Kaliningrad gây ra tình trạng nhiễu GPS là việc “đáng chú ý”.

Kaliningrad là một tỉnh (oblast) của Nga nằm giữa 2 nước NATO là Ba Lan và Lithuania, tách biệt khỏi phần chính lãnh thổ Nga, và có một mặt giáp biển Baltic. Truyền thông Nga đưa tin, kể từ giữa tháng 12.2023, các đơn vị thuộc Hạm đội Baltic của Nga đã tiến hành tập trận với hệ thống tác chiến điện tử Borisoglebsk-2 ở tỉnh Kaliningrad.

Hệ thống tác chiến điện tử Borisoglebsk-2 của Nga. Ảnh BỘ QUỐC PHÒNG NGA

Theo ISW, Cơ quan An ninh và Tình báo Quân đội Thụy Điển (MUST) ngày 12.1 đã mở cuộc điều tra về sự việc. Trung tá Joakim Paasikivi tại Đại học Quốc phòng Thụy Điển, cho biết Nga từng can thiệp vào tín hiệu GPS ở Bắc Âu để che giấu các hoạt động của nước này tại khu vực Murmansk (phía tây bắc Nga) hoặc làm gián đoạn các cuộc tập trận của NATO. Ông tin rằng tình trạng nhiễu GPS gần đây là kết quả của “các hoạt động gây ảnh hưởng của Nga hay còn gọi là chiến tranh hỗn hợp”.

Ông Jukka Savolainen, giám đốc Trung tâm Năng lực tác chiến hỗn hợp châu Âu (Hybrid CoE, trụ sở tại Phần Lan), cho biết tình trạng nhiễu GPS đã được ghi nhận ở các khu vực phía đông và đông nam Phần Lan, thành viên mới nhất của NATO, vào đầu tháng 1. Vị chuyên gia tin rằng việc này có thể do Nga “cố ý gây ra” hoặc là hệ quả từ các hoạt động quân sự của Nga.

Căng thẳng giữa Nga và NATO đã leo thang kể từ khi chiến sự Nga – Ukraine bùng nổ vào tháng 2.2022. Một kế hoạch quân sự của Đức bị rò rỉ gần đây cho thấy Berlin đã tính đến kịch bản Nga tấn công các đồng minh NATO gần Kaliningrad.

90.000 lính NATO tập trận lớn nhất kể từ sau Chiến tranh Lạnh

Các đơn vị tác chiến điện tử đã đóng vai trò then chốt trong nỗ lực quân sự của Nga ở Ukraine, làm thay đổi đường bay của các máy bay không người lái và tên lửa bằng cách gây nhiễu GPS và các tín hiệu điện tử khác cho phép chúng được dẫn đường đến mục tiêu. Những diễn biến gần đây ở Ukraine cho thấy cuộc chiến trên mặt trận này giữa Nga và Ukraine ngày càng trở nên căng thẳng hơn.

Theo trang RBC-Ukraine, Bộ Quốc phòng Ukraine từng báo cáo rằng Nga đã nâng cấp tên lửa hành trình Kh-101. Những tên lửa này hiện được trang bị hệ thống tác chiến điện tử chủ động và có khả năng triển khai mồi bẫy nhiệt.

Trước đó, người phát ngôn Không quân Ukraine Yuriy Ihnat lưu ý rằng Ukraine đã sử dụng hệ thống tác chiến điện tử kết hợp với việc phân tích các kiểu bay của Nga để vô hiệu hóa hơn 20 tên lửa của đối phương, trong đó có 3 tên lửa bội siêu thanh Kinzhal, trong nỗ lực chống trả hơn 40 tên lửa phóng đến Ukraine hôm 13.1, theo Kyiv Post.

Kyiv có kế hoạch tăng cường sản xuất các hệ thống tác chiến điện tử để chống lại máy bay không người lái của đối phương, theo RBC-Ukraine.