Nghị sĩ Mỹ: Taliban giữ 6 máy bay chở người Mỹ làm “con tin”
Nghị sĩ Cộng hòa Michael McCaul cho biết Taliban đang giữ 6 máy bay chở người Mỹ và người tị nạn Afghanistan làm “con tin” tại một sân bay ở Afghanistan.
Các chiến binh Taliban, sử dụng vũ khí, trang thiết bị và quân phục của Mỹ, xông vào sân bay Kabul để kiểm tra các thiết bị quân sự bị bỏ lại sau khi quân đội Mỹ rút khỏi Afghanistan (Ảnh: Getty).
Trong cuộc phỏng vấn với Fox News ngày 5/9, Michael McCaul, một thành viên cấp cao của đảng Cộng hòa tại Ủy ban Đối ngoại Hạ viện, cho biết các chuyến bay rời Afghanistan đã được Bộ Ngoại giao Mỹ cho phép khởi hành nhưng “Taliban sẽ không để các máy bay này rời sân bay”.
“Trên thực tế, chúng tôi có 6 máy bay tại sân bay Mazar-i-Sharif, 6 máy bay chở các công dân Mỹ cùng các thông dịch viên, và Taliban đang bắt họ làm con tin để đưa ra điều kiện”, nghị sĩ bang Texas nói với người dẫn chương trình Chris Wallace.
Wallace đã hỏi McCaul về những yêu cầu mà Taliban đưa ra trước khi cho phép các chuyến bay rời đi.
“Họ không cho máy bay khởi hành. Họ đã ở sân bay trong vài ngày qua và các máy bay này không được phép rời đi”, ông McCaul nói.
“Chúng tôi biết lý do họ hành động như vậy, bởi vì Taliban muốn đổi chác một điều gì đó. Đây thực sự là một tình huống giữ con tin. Taliban sẽ không cho phép công dân Mỹ rời đi cho đến khi họ được Mỹ công nhận đầy đủ”, ông McCaul nói thêm.
CBS News đưa tin, Bộ Ngoại giao Mỹ đã thông báo cho các nghị sĩ Quốc hội rằng, các chuyến bay sẵn sàng đưa công dân Mỹ và người có thẻ xanh rời khỏi Afghanistan để đến Doha, Qatar đang bị Taliban giữ lại tại sân bay Mazar-i-Sharif.
Ascend, một tổ chức phi chính phủ hỗ trợ phụ nữ ở Afghanistan, nói với CBS rằng 2 máy bay chở khoảng 600-1.200 người, trong đó có 19 công dân Mỹ và 2 thường trú nhân, đã chờ trong suốt 6 ngày qua nhưng chưa được khởi hành.
Nghị sĩ McCaul cho biết “hàng trăm công dân Mỹ” vẫn đang chờ được sơ tán khỏi Afghanistan kể từ khi Mỹ hoàn thành đợt rút quân vào ngày 31/8, chấm dứt cuộc chiến kéo dài 20 năm tại quốc gia Trung Nam Á.
Máy bay vận tải C-17 chở theo các quan chức và binh sĩ cuối cùng của Mỹ, cất cánh từ sân bay Hamid Karzai ở Kabul. Chuyến bay C-17 rời Afghanistan đặt dấu chấm hết cho cuộc chiến dài nhất của Mỹ, đồng thời khép lại quá trình sơ tán hỗn loạn trong những ngày qua, cướp đi sinh mạng của 13 quân nhân Mỹ sau loạt vụ nổ xảy ra ở cổng sân bay Kabul.
“Chúng ta vẫn còn hàng trăm công dân Mỹ bị bỏ lại sau chiến tuyến của kẻ thù ở Afghanistan. Và cũng rất đáng buồn, những thông dịch viên (Afghanistan) từng làm việc với các lực lượng đặc nhiệm của chúng ta, hầu như tất cả họ đều bị bỏ lại và không được cho vào cổng tại sân bay quốc tế Hamid Karzai để ra ngoài”, ông McCaul cho biết.
Trong khi đó, Chánh văn phòng Nhà Trắng Ron Klain cho biết chỉ còn “khoảng 100″ người Mỹ đang ở Afghanistan và chính quyền Mỹ đang nỗ lực để đưa họ rời khỏi nước này. Ngoại trưởng Antony Blinken tuần trước nói rằng khoảng “dưới 200 và nhiều khả năng gần 100″ công dân Mỹ vẫn ở lại Afghanistan.
“Chúng tôi sẽ tìm mọi cách để đưa họ – những người muốn rời đi – rời khỏi Afghanistan. Chúng tôi biết nhiều người trong số họ có người nhà ở Afghanistan, nhiều người muốn ở lại, nhưng đối với những người muốn rời đi, chúng tôi sẽ đưa họ đi”, Chánh văn phòng Nhà Trắng tuyên bố.
Thỏa thuận bí mật của Mỹ với Taliban những ngày cuối cùng ở Afghanistan
Quân đội Mỹ đã đàm phán một thỏa thuận rút quân bí mật với Taliban trước khi hoàn tất chiến dịch rút quân khỏi Afghanistan hôm 30/8.
Lính thủy đ.ánh bộ của Mỹ hỗ trợ đảm bảo an ninh ở sân bay Kabul trong quá trình sơ tán (Ảnh: Reuters).
Hai quan chức giấu tên của Mỹ đầu tuần này tiết lộ, quân đội Mỹ đã bí mật đàm phán với Taliban để nhóm này hộ tống người Mỹ đến sân bay ở Kabul sơ tán. Theo đó, một nhóm đặc nhiệm của Mỹ đã mở một "cổng bí mật" tại sân bay Hamid Karzai ở Kabul và lập ra tổng đài hướng dẫn người Mỹ trong quá trình sơ tán.
Những người Mỹ tại Kabul nhận được thông báo qua tin nhắn để đến điểm tập kết gần sân bay được ấn định từ trước. Một trong các điểm tập kết là trụ sở Bộ Nội vụ Afghanistan ngay gần cổng sân bay.
Tại các điểm tập kết, thành viên của Taliban sẽ kiểm tra giấy tờ và đưa họ đến "cổng bí mật" có lực lượng quân sự của Mỹ đón sẵn. Toàn bộ quá trình này đều được lực lượng của Mỹ quan sát và sẵn sàng can thiệp khi có vấn đề xảy ra. Mỗi ngày, Taliban thực hiện khoảng vài đợt hộ tống như vậy.
Thỏa thuận trên được giữ kín do Mỹ lo ngại phản ứng của Taliban nếu như thông tin được công khai, cũng như lo ngại mối đe dọa từ nhóm k.hủng b.ố ISIS-K. ISIS-K là tổ chức đã lên tiếng nhận trách nhiệm vụ đ.ánh bom l.iều c.hết bên ngoài sân bay Kabul hôm 26/8 khiến khoảng 180 người t.hiệt m.ạng, trong đó có 13 quân nhân Mỹ.
Mỹ vẫn có những liên hệ cả về mặt ngoại giao và quân sự với Taliban trong nhiều năm qua nhằm giảm các rủi ro xung đột, tuy nhiên, thỏa thuận ngầm trên cho thấy một mức độ liên hệ chưa từng có. Hiện chưa rõ liệu có phải thỏa thuận này đạt được sau khi Giám đốc CIA William Burns bất ngờ tới Afghanistan hồi tuần trước hay không. Tại Afghanistan, quan chức CIA đã có cuộc gặp với một trong các thủ lĩnh của Taliban là Abdul Ghani Baradar trong bối cảnh Washington nỗ lực hoàn tất chiến dịch sơ tán trong tháng 8.
Giới chức chính quyền Tổng thống Joe Biden cho biết, trong suốt quá trình sơ tán, Taliban đã rất hợp tác và lực lượng này cam kết để người Mỹ sơ tán an toàn. Tuy vậy, một số nguồn tin nói rằng Taliban đã gây khó dễ cho nhiều người Mỹ muốn sơ tán, đặc biệt ở giai đoạn đầu. Cụ thể, một số công dân có hộ chiếu và thẻ xanh Mỹ đã bị Taliban bắt quay về tại các trạm kiểm soát gần sân bay, và đôi khi còn bị đ.ánh đ.ập.
Mỹ hoàn tất chiến dịch rút quân khỏi Afghanistan vào cuối ngày 30/8, chỉ khoảng một phút trước hạn chót đề ra. Lầu Năm Góc cho biết, trong chiến dịch kéo dài 18 ngày kể từ ngày 14/8, Mỹ và các nước trong liên minh đã sơ tán được khoảng 123.000 người bao gồm cả binh sĩ, nhà ngoại giao, công dân Mỹ, công dân Afghanistan. Đây được xem là cuộc không vận lớn nhất trong lịch sử, khép lại 20 năm hiện diện quân sự của Mỹ ở Afghanistan. Trước khi máy bay quân sự cuối cùng rời đi, Mỹ đã vô hiệu hóa hàng loạt vũ khí, trang thiết bị quân sự ở Afghanistan cũng như tại sân bay Kabul để tránh những vũ khí này rơi vào tay Taliban hay các nhóm cực đoan.
Máy bay Mỹ cuối cùng rời Afghanistan, chấm dứt cuộc chiến dài nhất lịch sử
Tương lai sân bay Kabul sau khi Mỹ rút quân Taliban sẽ tiếp quản sân bay Kabul sau khi Mỹ rút quân theo hạn định, song khả năng cơ sở này tiếp tục hoạt động vẫn là câu hỏi lớn. "Chúng tôi sẽ khởi hành trước ngày 31/8. Đến lúc đó, chúng tôi sẽ bàn giao, về cơ bản là trả lại sân bay cho người Afghanistan", phát ngôn viên Bộ Ngoại giao...