Nghệ sĩ Trần Hạnh: “Trung Hiếu cứ giục tôi làm hồ sơ xét tặng NSND”
Sau nhiều lần bị lỡ hẹn với các đợt xét tặng danh hiệu NSND khiến nghệ sĩ Trần Hạnh không còn thiết tha gì nữa thì vừa qua, ông lại được Sở Văn hóa – Thể thao Hà Nội đề nghị xét đặc cách. Tuy nhiên, việc làm này lại khiến nghệ sĩ Trần Hạnh hiểu theo một nghĩa khác, rằng đó là sự “xin cho” hơn là công nhận.
Từng ba lần làm đơn xét tặng NSND
Trước khi được xét đặc cách danh hiệu NSND, nghệ sĩ Trần Hạnh kể rằng: “Tôi đã từng nhiều lần làm đơn xin xét tặng danh hiệu NSND.
Nhưng, lúc thì người ta bảo nhường cho người lớn tuổi hơn, “chứ cậu còn trẻ thiếu gì lúc để phấn đấu”; lúc thì lại được khuyên “ông nộp hồ sơ làm gì cho phí công phí sức”.
Đến lần thứ ba, được ông Chủ tịch Hội Sân khấu Hà Nội mang hồ sơ đi nộp cho tôi thì ông NSND Hoàng Dũng (Giám đốc Nhà hát kịch Hà Nội khi đó) thông báo hết hạn rồi.
Giờ, cậu Trung Hiếu (Giám đốc Nhà hát kịch Hà Nội hiện nay) cứ nhiệt tình giục tôi làm, rồi còn bảo: “Bố cứ nộp đi, thiếu cái gì thì con bổ sung, hướng dẫn thêm cho”.
Thế nhưng lần này tôi cũng không làm mà là con dâu tôi làm hộ. Ở tuổi này rồi còn ham hố gì nữa đâu”.
Những người thân trong gia đình nghệ sĩ Trần Hạnh đã không còn lạ sự khái tính của ông. Lúc còn trẻ ông đã vậy rồi chứ không phải vì “nhiều lần không được mà sinh ra bất mãn”.
Người con dâu làm hồ sơ cho ông kể rằng: “Lúc tôi về làm dâu, nhà nghèo mà lại đông con nên mẹ chồng tôi bảo bố làm đơn xin cấp nhà như rất nhiều nghệ sĩ khi đó đã được phân.
Thế nhưng ông bảo, nhà mình đang ở đây rồi còn xin gì nữa. Nhưng nhà đó là của bà chứ cả đời ông không để lại được cái gì cho con cháu”.
Cách đây 2 năm, nghệ sĩ Chí Trung từng phải xin lỗi gia đình nghệ sĩ Trần Hạnh vì “trót” quyên được số tiền 160 triệu đồng mang đến tặng ông.
Số là anh tình cờ biết cuộc sống đạm bạc của ông đã chia sẻ trên trang Facebook. Ai ngờ, nhiều khán giả yêu mến đã chia sẻ bằng cách gửi tiền nhờ “Táo Giao thông” mang đến tặng nghệ sĩ Trần Hạnh.
Ai ngờ lúc mang đến, ông nhất quyết không nhận. Ông bảo, mình không thiếu thốn gì, chỉ là không giàu có thôi. Bản thân ông hài lòng với cuộc sống của mình và nên dành số tiền đó cho người khác.
“Tôi hiểu trong thâm tâm ông cũng nghĩ, nếu nhận thì khác nào để con cái bị mang tiếng là không lo được cho bố, để bố thiếu thốn đến mức người ngoài phải quyên góp, ủng hộ.
Nghệ sĩ Chí Trung phải nói mãi ông mới chịu nhận. Số tiền đó, chúng tôi xây thêm một tầng nữa để có không gian sống rộng hơn.
Bởi ngoài gia đình 4 người chúng tôi ở cùng ông thì còn thêm cậu em út nữa, sức khỏe cũng không được tốt lắm”, con dâu nghệ sĩ Trần Hạnh nói.
Video đang HOT
Từng hút 2 bao thuốc lá/ngày
Theo người thân của nghệ sĩ Trần Hạnh thì “ ông có 5 người con nhưng ai hỏi thì ông cũng nói là có 7 người”.
Một con gái đã mất, còn cậu con út thì bị tai nạn giao thông dẫn đến chấn thương sọ não, giờ không được như người bình thường nên hơn 40 tuổi rồi mà vẫn chưa lấy được vợ.
Nếu con gái sống ở Đức không mất thì cuộc sống của gia đình chắc cũng không đến nỗi nào. Bởi khi còn sống, nghệ sĩ Trần Hạnh được cô con gái này rất quan tâm, thường xuyên gửi tiền về giúp bố mẹ.
Ngôi nhà 3 tầng sở dĩ xây được cũng là nhờ tiền của con gái gửi về. Nhưng kể từ khi con gái mất, vợ ông cũng mất vì bệnh từ 7 năm trước thì vợ chồng con trai thứ ba chuyển về ở cùng để chăm lo cho bố.
Ngôi nhà cũ của anh được cho thuê để lấy tiền lo cho bố khi ốm đau.
Đúng mùng 6 Tết Nguyên đán vừa rồi, nghệ sĩ Trần Hạnh phải đi viện cấp cứu, nằm viện mất 8 ngày. Kể từ hôm ấy, ông thấy sức khỏe của mình yếu đi nhiều. Chân đi đứng không còn vững nữa nên thuốc lá phải “cấm tiệt”.
Ông bảo: “ Từ hôm đấy đến giờ đi lại tôi cũng thấy sợ nên cứ phải nhờ cháu đưa ra cửa hàng. Trước mỗi ngày hút 2 bao thuốc lá, nhưng bây giờ tôi bỏ thuốc lá luôn”.
Chúng tôi hỏi ông: “ Sức khỏe thế thì ông có còn đóng phim được nữa không?“. Ông trả lời rất nhanh: “ Vẫn đi chứ. Xa cũng đi. Con cái có cản cũng kệ. Tôi còn làm được thì còn đi”.
Nói là vậy nhưng biết ông khái tính nên các con luôn để ông được làm theo ý thích. Ông khái tính nhưng hiền lành, việc gì bực cũng chỉ nói một hai câu là xong, không bao giờ to tiếng quát mắng con cái.
Chúng tôi hỏi người thân của nghệ sĩ Trần Hạnh có thấy chạnh lòng khi cả đời làm nghệ thuật của ông không để lại gì cho gia đình thì được tâm sự rằng: “Chúng tôi không giàu có nhưng cũng không phải là khổ.
Cả nhà trông chờ vào sạp hàng quần áo nhỏ ở ga Hà Nội nhiều năm nay rồi cũng ổn cả. Lúc trước vất vả thế mà còn qua được huống chi là bây giờ, con cái đã lớn hết rồi.
Tính tình bố giản dị, cả đời có biết đòi hỏi gì cho mình đâu nên con cái cũng không bị vất vả gì. Ngay cả quần áo mua cho bố cũng có mấy khi mặc đâu, cứ mặc đến khi không dùng được nữa thì mới chịu bỏ”.
Ở tuổi 89, nghệ sĩ Trần Hạnh bảo, ông không mong gì hơn ngoài việc được đóng phim, được hàng ngày ra trông hàng cho con.
Và với nhiều người, sạp hàng nhỏ như một phần không thể thiếu ở ga Hà Nội nhờ hình bóng thân thuộc, lặng lẽ và hiền lành của nghệ sĩ Trần Hạnh ngồi đó mỗi ngày.
Xung quanh việc đề nghị xét đặc cách danh hiệu NSND cho nghệ sĩ Trần Hạnh, NSND Lan Hương cho rằng: “Nhiều nghệ sĩ vì căn cứ vào các giải thưởng nên rất thiệt thòi khi không được phong tặng danh hiệu.
Như nghệ sĩ Trần Hạnh, hay một số nghệ sĩ lão thành giờ không tham gia các hội diễn thì rõ ràng họ bị thiệt thòi.
Nhưng với tôi, đấy vẫn là những nghệ sĩ tài năng thực sự. Nghệ sĩ Trần Hạnh là người tôi ngưỡng mộ, trong mắt tôi ông đã là NSND từ lâu rồi”.
Theo Gia đình và xã hội
Nghệ sĩ Trần Hạnh: 'Đặc cách xét tặng NSND là thế nào?'
Trong suốt cuộc trò chuyện với chúng tôi, nghệ sĩ Trần Hạnh hai lần hỏi nhỏ: "Đặc cách xét tặng danh hiệu NSND là thế nào hả con?" rồi ông im lặng.
"Đi diễn để... kiếm miếng ăn"
Hẹn nghệ sĩ Trần Hạnh vào cuối buổi chiều sang tối bởi ông vừa bận lịch quay ở Sơn Tây về.
Vẫn là hình ảnh "lão tướng" Trần Hạnh quen thuộc, ông vận chiếc áo sơ mi màu bò kiểu cũ, chiếc áo khoác xanh màu bộ đội và thêm chiếc khăn quàng cổ.
Đưa chén trà mời ông, ông vội xua tay: " Con uống đi, ông bỏ trà rồi". Ông cũng "khoe" luôn đã bỏ thuốc lá.
Tôi không khỏi ngạc nhiên. " Vì sao ông lại bỏ hai thứ gắn bó với ông chẳng kém gì nghệ thuật?". Hóa ra, đợt Tết vừa rồi, nghệ sĩ Trần Hạnh nhập viện từ đêm mùng 1 tới hết cái Tết mới "chịu" về nhà. Ra viện, ông bị cấm tiệt cả việc chạy xe máy.
Ấy thế mà vừa khỏe lại, có người mời đi diễn, ông chẳng thể từ chối. Nghệ sĩ Trần Hạnh kể: "Khoảng 1 vài tuần lại có người mời tôi đóng phim. Có khi tôi tự đi cũng có khi người trong đoàn làm phim tới đón.
Tôi chỉ đóng 1-2 phân đoạn trong một số bộ phim dài tập. Giờ cũng không có những nhân vật phù hợp với độ tuổi của tôi bây giờ nữa".
- Chắc ông đóng phim chỉ vì đam mê và nhớ nghề thôi nhỉ?
- Không, cũng là kiếm miếng ăn nữa. Cũng phải kiếm tiền chứ, lương hưu có được bao nhiêu đâu.
Thế nhưng khi nhắc lại câu chuyện nghệ sĩ Chí Trung từng kêu gọi quyên góp cho mình, nghệ sĩ Trần Hạnh vội vàng xua tay khi nhắc đến câu chuyện quyên góp tiền và nói: "Cuộc sống của tôi vẫn bình thường.
Bây giờ ăn uống có đáng bao nhiêu, mặc quần áo có đáng bao nhiêu. Tôi không có nhu cầu gì. Hàng ngày tôi vẫn ra cửa hàng của con dâu ở phố Trần Quý Cáp, ngồi đây cho thoáng vì ở trong nhà bí lắm"- nghệ sĩ Trần Hạnh tâm sự.
Đặc cách xét tặng danh hiệu NSND là thế nào?
Chuyển sang câu chuyện nghệ sĩ Trần Hạnh mới được Sở Văn hóa Thể thao Hà Nội đặc cách đề nghị xét tặng danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân.
Ông thoáng bối rối: "Bây giờ tôi không biết nói gì bởi việc xét tặng danh hiệu NSND mới ở cấp Sở trình lên cấp trên. Nếu không được, tôi nói người ta cười cho. Tôi bao nhiêu lần trượt rồi đấy chứ".
Trong những câu chuyện kể của nghệ sĩ Trần Hạnh, ông chỉ có thể lục lại trí nhớ một vài mốc thời gian như năm ông được xét tặng nghệ sĩ ưu tú là 1984 và năm ông về hưu là 1989.
"Mới đây, người ta (Nhà hát Kịch Hà Nội-pv) gọi tôi lên khai hồ sơ để đề nghị xét tặng danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân nhưng làm sao tôi nhớ nữa.
Tôi có nói với anh làm hành chính là các anh còn trẻ thì lục lại hồ sơ, tài liệu cũ xem chứ tôi chịu rồi. Tại sao 29 năm sau khi tôi về hưu thì mới xét tặng danh hiệu?"- nghệ sĩ Trần Hạnh từ tốn nói.
- Bây giờ, Sở Văn hóa Thể thao Hà Nội đặc cách đề nghị xét tặng danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân cho ông, cảm xúc của ông thế nào?
- Đặc cách là thế nào? Tôi vừa hỏi con dâu tôi, đặc cách xét tặng danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân là thế nào? Không đủ tiêu chuẩn mà người ta vẫn cho ấy à? Tôi cũng không hiểu!
Một vài người bên ngoài nói thêm vào, đặc cách là được ưu tiên hơn, có thể họ thấy ông già yếu rồi nên cho vào trường hợp đặc biệt để xét danh hiệu.
"Danh hiệu có hay không có cũng chỉ là một phần thôi. Tôi chỉ nghĩ sao diễn thật tốt vai mà mình được giao và nhận.
Còn lấy danh hiệu làm mục đích cho việc làm thì tôi không nghĩ thế đâu. Nghệ sĩ có tự trọng riêng, chẳng ai năm lần bảy lượt làm hồ sơ hay đi xin danh hiệu.
Nếu ai đủ tiêu chuẩn, tôi nghĩ nên để cho các nhà hát, đơn vị sân khấu đề xuất lên. Với tôi bây giờ, có danh hiệu cũng vui mà không có cũng chẳng sao đâu"- nghệ sĩ Trần Hạnh chia sẻ.
Cuối cùng, hỏi ông có mong ước gì không, ông chỉ cười và nói: "Tôi chỉ mong có sức khỏe thôi!".
Chia sẻ thêm với pv, chị Hồng- con dâu nghệ sĩ Trần Hạnh cho biết, chính chị là người làm hồ sơ xin đề nghị xét tặng danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân cho bố chồng từ gợi ý và đề xuất của NSND Trung Hiếu- Giám đốc Nhà hát Kịch Hà Nội.
Chị Hồng chia sẻ, từ sau đợt ốm dịp Tết, ông (nghệ sĩ Trần Hạnh-pv) gầy và yếu đi nhiều. "Có thể thời gian tới không dám cho ông đi diễn nữa.
Hiện tại mỗi ngày ông cứ hai bận ra cửa hàng. Sáng sớm ông ra từ 6h30 đến trưa rồi các cháu ra đón về, chiều tầm 4-5h ông ra lại đến 7-8h tối về"- chị Hồng nói.
Theo ông Phùng Huy Cẩn, Vụ trưởng Vụ Thi đua Khen thưởng, Bộ VHTTDL thì trong Nghị định không có quy định nào về đặc cách.
Theo đó, nghệ sỹ được xét danh hiệu NSND khi hội đủ bốn yếu tố: Trung thành với Tổ quốc, chấp hành tốt chủ trương đường lối của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước và các quy chế của cơ quan, tổ chức và địa phương; Có phẩm chất đạo đức tốt, gương mẫu trong cuộc sống, tận tuỵ với nghề, có tài năng nghệ thuật xuất sắc, có uy tín nghề nghiệp, được đồng nghiệp và nhân dân mến mộ; Có thời gian hoạt động nghệ thuật chuyên nghiệp từ 20 năm trở lên; Đã được tặng danh hiệu Nghệ sỹ ưu tú và có ít nhất hai giải vàng quốc gia sau khi được tặng danh hiệu NSƯT.
Theo Tiền phong
NSƯT Trần Hạnh bùi ngùi vì phải xét "đặc cách" danh hiệu NSND Sở VHTT Hà Nội đã công bố các nghệ sĩ lọt vào danh sách đề nghị xét tặng danh hiệu NSND và NSƯT. Đáng chú ý trong "mùa" phong tặng danh hiệu năm nay, có những nghệ sĩ được đề nghị xét danh hiệu NSND khi tuổi đời khá trẻ như: NSƯT Công Lý, NSƯT Thu Huyền và thêm hai trường hợp được...