Nghệ sĩ phát ngôn dung tục: “Bia đá trên Internet” không bao giờ mất!

Rapper Negav và một số nghệ sĩ đang hứng chịu cơn phẫn nộ từ dư luận khi những phát ngôn, hành động kém văn minh của họ trong quá khứ bị “đào” lại.

Loạt nghệ sĩ, người nổi tiếng bị “đào” lại quá khứ

Câu nói “Mẹ thấy đúng khi con nghỉ học chưa?” tại concert Anh trai say hi chưa kịp nguội, rapper Negav tiếp tục trở thành tâm điểm chỉ trích của dư luận khi bị “đào” lại loạt phát ngôn dung tục trong quá khứ.

Những hành động, lời nói thiếu chuẩn mực trước đây của nam rapper đã “châm dầu vào lửa”, làm bùng lên cơn thịnh nộ của khán giả. Từ đây, nhiều người đặt vấn đề về phẩm chất, đạo đức của nghệ sĩ qua các phát ngôn, ứng xử của họ.

Negav phát ngôn về chuyện học vấn gây tranh cãi trên sân khấu “Anh trai say hi” (Ảnh: Chụp màn hình).

Chia sẻ với phóng viên Dân trí, chuyên gia truyền thông Hồng Quang Minh cho rằng việc Negav liên tiếp đối diện với ồn ào là do sự kết hợp giữa sức ảnh hưởng của nam rapper và bối cảnh xã hội hiện tại.

Chuyên gia nói, khi một nghệ sĩ có tầm ảnh hưởng đưa ra phát ngôn về việc nghỉ học, đặc biệt trong một chương trình dành cho giới trẻ, thông điệp này có thể bị hiểu sai và dẫn đến việc cổ xúy cho hành vi không phù hợp.

“Khi những phát ngôn này không đồng nhất với giá trị xã hội hiện tại, dư luận sẽ phản ứng mạnh mẽ. Việc khui lại các bình luận không phù hợp trong quá khứ càng làm tăng mức độ chỉ trích, cho thấy sự thiếu nhất quán trong hình ảnh cá nhân và thông điệp mà Negav truyền tải”, chuyên gia nêu quan điểm.

Theo ông Hồng Quang Minh, nếu đặt trong ngữ cảnh Negav chưa vấp phải tranh cãi về chuyện học vấn, thì việc bị “đào bới” những hành động, phát ngôn trong quá khứ cũng là chuyện sớm muộn bởi trong bối cảnh truyền thông hiện nay, mọi phát ngôn và hành động của nghệ sĩ đều thu hút sự quan tâm của khán giả.

“Thực tế, khi một cá nhân nổi bật trong lĩnh vực giải trí, mọi khía cạnh của cuộc sống của họ sẽ được công chúng soi xét. Nếu không có scandal lớn nào khác để thu hút sự chú ý, có thể việc đào bới quá khứ vẫn diễn ra, nhưng với quy mô nhỏ hơn.

Tuy nhiên, những hành động không đẹp trong quá khứ sẽ luôn là mảnh đất màu mỡ cho truyền thông và công chúng khai thác, nhất là trong bối cảnh xã hội hiện đại, nơi mà các giá trị cá nhân và trách nhiệm xã hội ngày càng được đề cao”, chuyên gia nhấn mạnh.

Không riêng Negav, nhiều hoa hậu, á hậu hay người nổi tiếng khác cũng từng bị rơi vào trường hợp bị “đào bới” quá khứ. Hoa hậu Đỗ Thị Hà từng đối mặt với nhiều ý kiến trái chiều sau khi đăng quang Hoa hậu Việt Nam 2020, vì bị “khui” lại các bình luận văng tục, nói bậy trên mạng xã hội. Hoặc Hoa hậu Xuân Hạnh cũng từng vướng trường hợp tương tự sau khi đăng quang Miss Cosmo Vietnam 2023.

Hoa hậu Đỗ Thị Hà (trái) và Xuân Hạnh (phải) cũng từng bị “đào” lại những phát ngôn trong quá khứ (Ảnh: Facebook nhân vật).

Tuy nhiên, khi nhìn về ồn ào của Negav và những trường hợp tương tự nêu trên, một số ý kiến lại cho rằng việc lấy các phát ngôn trong quá khứ của nghệ sĩ để chỉ trích là “không hợp lý”, bởi khi đó họ chưa nổi tiếng, trên vai họ chưa mang trách nhiệm là người của công chúng.

Về chuyện này, chuyên gia Hồng Quang Minh cho rằng quan điểm “chuyện của quá khứ không đáng trách” chỉ có giá trị trong một số trường hợp, không thể áp dụng chung cho mọi tình huống.

Chuyên gia giải thích thêm: “Nghệ sĩ nên hiểu rằng mọi phát ngôn đều có thể được đán.h giá lại, đặc biệt khi họ trở nên nổi tiếng và có sức ảnh hưởng. Mức độ sai phạm để tha thứ thường phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm tính chất của phát ngôn, cách mà nghệ sĩ thừa nhận sai lầm và những nỗ lực để chứng minh sự thay đổi.

Sự nhận thức và trưởng thành từ những sai lầm trước đây là điều cần thiết và việc nghệ sĩ thể hiện được điều này sẽ giúp họ được công chúng chấp nhận và tha thứ hơn”.

“Sai thì phải sửa”

Liên tiếp đón nhận sự côn.g kíc.h từ khán giả, ngày 2/10, Negav đã khóa tất cả trang mạng xã hội cá nhân, hiện chỉ còn fanpage hoạt động. Tuy nhiên, anh vẫn phải đối diện với sự tẩy chay nặng nề từ công chúng.

Dưới các bài đăng quảng cáo có hình ảnh của nam rapper, khán giả để lại bình luận, yêu cầu nhãn hàng gỡ bài, hủy hợp đồng. Một số chương trình, nhãn hàng sau đó đã có động thái gỡ hoặc ẩn bài đăng quảng cáo của Negav.

Negav hiện đã khóa hết các tài khoản mạng xã hội (Ảnh: Facebook nhân vật).

Chuyên gia truyền thông Hồng Quang Minh cho rằng việc “tẩy chay” một nghệ sĩ phụ thuộc vào bối cảnh và mức độ nghiêm trọng của phát ngôn đó ra sao. Mỗi cá nhân có một chuẩn mực văn hóa và giới hạn khác nhau khi đán.h giá sự việc này.

“Công chúng ngày nay rất nhạy cảm với các vấn đề xã hội và nghệ sĩ cần hiểu rằng họ có trách nhiệm đối với thông điệp, hành động mà họ truyền tải. Việc có bị tẩy chay hay không còn tùy thuộc vào khả năng nghệ sĩ đó có thể chứng minh sự trưởng thành và cam kết thay đổi trong tương lai”, chuyên gia nói thêm.

Chuyên gia truyền thông Nguyễn Ngọc Long nêu quan điểm, khi nghệ sĩ rơi vào trường hợp bị “đào bới” quá khứ thường nghĩ đến hướng sẽ dọn sạch trang cá nhân hoặc xóa đi các bài đăng, bình luận cũ.

Tuy nhiên, chuyên gia cho rằng phương án này không khả thi, bởi mọi thứ trên Internet luôn được lưu vết. Nếu nghệ sĩ cố gắng tìm cách lấp liếm hoặc xóa đi, thì càng làm mọi thứ trở nên tồi tệ hơn.

Chuyên gia nói thêm: “Những lời nói và hành động trong quá khứ giống như việc khắc bia đá, nhưng “bia đá trên Internet” thì không bao giờ mất đi được. Nên cách tốt nhất ở đây là phải nhận thức càng sớm càng tốt.

Các bậc cha mẹ hãy dạy cho con ý thức rằng, những điều đem lên mạng xã hội có thể sẽ quay trở lại gây ảnh hưởng đến mình. Khi chưa là người nổi tiếng thì nên có thói quen kiểm soát lời nói và hành động, đặc biệt là trên không gian mạng. Người ý thức được việc làm của quá khứ có tác động đến tương lai thì sẽ kiểm soát được phát ngôn của mình”.

Negav đối diện với làn sóng chỉ trích nặng nề (Ảnh: Facebook nhân vật, Khoa Nguyễn).

Về hướng xử lý khi nghệ sĩ có hành động, phát ngôn sai lệch trong quá khứ, chuyên gia cho rằng trên đời này ai cũng có sai phạm, cho nên cần “biết sai để sửa”.

“Đầu tiên, khi nhận thức được sai lầm thì điều quan trọng là phải thành thật và lập tức thừa nhận cái sai đấy. Sau đó, người sai phạm phải đưa ra được ngữ cảnh về hành động, phát ngôn sai lệch của mình. Vì ngữ cảnh khác nhau sẽ làm cho câu chuyện trở nên khác nhau.

Ngữ cảnh ở đây bao gồm cả không gian, thời gian, tuổ.i tác và nhận thức. Hãy giải thích rõ hành động, phát ngôn của mình diễn ra trong ngữ cảnh nào. Tuy nhiên, giải thích rõ về ngữ cảnh không phải để thanh minh hay chối bỏ, mà chỉ để mọi người hiểu rõ hành động, nhận thức của mình khi đó”, ông Nguyễn Ngọc Long nói.

Chuyên gia cũng nhấn mạnh, sau cùng, người sai phạm cần nói về nhận thức của mình và cam kết thay đổi. “Khi đã trở thành một ngôi sao hoặc một người có sức ảnh hưởng thì bạn phải cam đoan là những hành động tương tự như trong quá khứ sẽ không bao giờ lập lại. Và phải cam kết là bạn sẽ thay đổi và có những hình ảnh tốt hơn trong tương lai”, ông Long chia sẻ thêm.

Trước đây, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (Bộ VH-TT&DL) cùng với Bộ Thông tin và Truyền thông đã cùng nhau xây dựng dự thảo về quy trình xử lý, kiểm soát đối với các trường hợp nghệ sĩ quảng cáo sai sự thật hay không tuân thủ quy tắc ứng xử, phát ngôn.

Nếu nghệ sĩ vi phạm thì phía Bộ VH-TT&DL sẽ lập danh sách để gửi đến Bộ Thông tin và Truyền thông để kiểm soát hình ảnh, hạn chế xuất hiện trên phương tiện thông tin đại chúng, thậm chí cấm sóng, cũng như hoạt động xã hội (thường được gọi là danh sách “đen”).

Bên cạnh đó còn có Bộ quy tắc ứng xử của nghệ sĩ được Bộ VH-TT&DL ban hành năm 2021. Đối tượng của bộ quy tắc là người hoạt động trong lĩnh vực nghệ thuật nói chung. Bộ quy tắc ứng xử là những quy định về phát ngôn, ứng xử của nghệ sĩ với đồng nghiệp, khán giả, truyền thông.