Nghệ sĩ cello Phan Đỗ Phúc: Nỗ lực để tạo dấu ấn Việt Nam trên “bản đồ” âm nhạc thế giới

Phan Đỗ Phúc sinh năm 1990 nhưng đã sở hữu một bảng thành tích đáng nể cả về học tập lẫn lao động sáng tạo nghệ thuật ở trong nước và nước ngoài.

Trong đợt trở về Việt Nam mới đây nhất, vào nửa đầu tháng 9, anh tiếp tục “ghi điểm” khi cùng các đồng nghiệp đạt Giải Nhì hòa tấu thính phòng dành cho đàn dây và piano (không có giải Nhất) và Giải Nhóm hòa tấu xuất sắc nhất của Việt Nam tại cuộc thi Âm nhạc quốc tế violin và hòa tấu thính phòng Việt Nam năm 2019.

Nghệ sĩ Phan Đỗ Phúc cho biết, anh bén duyên với âm nhạc từ rất sớm. Khoảng 4 tuổi, Phúc đã được bố mẹ cho học đàn nhưng là đàn organ điện tử. Khi chuẩn bị thi vào Trung học cơ sở, thầy giáo dạy đàn khuyên Phúc nên thi vào học chính quy tại Nhạc viện Hà Nội (nay là Học viện Âm nhạc quốc gia).

Vì năm ấy có quá nhiều học sinh thi vào khoa organ nên các thầy cô giới thiệu Phúc sang khoa khác, học đàn cello. Tuổi trẻ, phải làm quen với cây đàn mới, nhiều lúc Phúc chểnh mảng chuyện học.

Nghệ sĩ Phan Đỗ Phúc bên cây đàn quen thuộc.

Nhưng, nhờ sự nghiêm khắc nhưng yêu quý học trò, tận tình giảng dạy của thầy cô và sự quyết liệt của người cha, Phúc dần yêu quý, say mê cây đàn mới. Đã rất nhiều năm trôi qua, Phúc vẫn chưa bao giờ quên hình ảnh người cha không quản nắng mưa, ròng rã vác đàn, đạp xe đưa con tới trường, ngồi luôn trong lớp nghe thầy cô dạy rồi về nhà kèm cặp con học tiếp.

“Sau 2-3 năm đi học, khi tay cầm đàn đã chuẩn chỉnh hơn, có thể tự tạo được những thanh âm nghe tàm tàm từ cây đàn, tôi cảm nhận rõ hơn cái hay của cây đàn, cảm nhận được sự ấm áp rất riêng của tiếng đàn cello mà không một nhạc cụ nào khác có thể có được. Từ lúc đó, tôi cũng tự giác, chăm chỉ tập đàn hơn. Khi bắt đầu đi du học thì cello là đam mê khó dứt. Cứ rảnh rỗi 1 chút thôi là tôi lại ngồi tập đàn” – Phan Đỗ Phúc chia sẻ.

Thực tế, từ Trung học phổ thông cho đến nay, nhờ nỗ lực không ngừng, Phúc đã nhận học bổng toàn phần cho suốt quá trình học tập tại các nhiều cấp học: từ Trường United World College of the Adriatic, Italy đến học đại học tại Luther College, Mỹ và học cao học tại Stony Brook University, Mỹ.

Năm 2008, Phúc đã giành giải Nhất cuộc thi hòa tấu thính phòng tại Trieste, Italy. Năm 2017, anh tiếp tục đạt giải Nhất cuộc thi hòa tấu thính phòng Ackerman Chamber Music Competition, Neww York, Mỹ.

Từ năm 2011 đến nay, Phúc còn vinh dự được tổ chức Carlsen Cello Foundation tài trợ cho sử dụng cây đàn cello Zimmerman, sản xuất từ năm 1919 tại Đức. Tại Việt Nam, càng ít người biết, dù là một nghệ sĩ rất trẻ nhưng Phúc đã từng biểu diễn solo và hòa tấu tại nhiều phòng hòa nhạc tên tuổi hàng đầu nước Mỹ và làm bè trưởng của nhiều dàn nhạc uy tín của Mỹ và thế giới: Napa Valley Feestival Orchestra, Pacific Music Festival Orchestra, New York Classical Players Orchestra…

Dù thành danh ở xứ người nhưng Phan Đỗ Phúc luôn mong muốn được trở về đóng góp cho nền âm nhạc cổ điển nói riêng, âm nhạc Việt Nam nói chung.

Vài năm gần đây, người yêu nhạc cổ điển bắt gặp Phan Đỗ Phúc xuất hiện trong nhiều buổi biểu diễn miễn phí do Maestoso – địa chỉ Việt Nam đầu tiên trong lĩnh vực âm nhạc cổ điển do những nghệ sĩ tài năng học tập ở nước ngoài thành lập tổ chức.

Phúc còn phối hợp, thử nghiệm với Tổ chức Nghiên cứu, Thực hành và Giáo dục Nghệ thuật Wonder Art, đồng hành cùng nghệ sĩ piano Lưu Đức Anh và nhóm nhạc Amici qua nhiều chương trình. Mới đây nhất, cuối tháng 8, khán giả thủ đô có dịp hội ngộ Phúc và 2 nghệ sĩ trẻ khác với chương trình khá đặc biệt, kết hợp giữa nhạc cổ điển với nhạc Trịnh, chủ đề “Từ Trịnh: Những lời gió mới”.

Kể về chương trình này, Phúc cho biết, ý tưởng về buổi hòa nhạc đã bắt đầu từ mùa hè năm 2018. Khi ấy, Phúc về nước, tham gia buổi hòa nhạc Baby concert của tổ chức Wonder Art. Cuối chương trình, Phúc và pianist Quỳnh Trang biểu diễn bài “Em là bông hồng nhỏ” của cố nhạc sĩ Trịnh Công Sơn để gia đình các em bé cùng tham gia hát với nghệ sĩ.

Ca từ và giai điệu của bài hát khiến Phúc nhận thấy như mình vừa chạm vào một điều gì thật thân thương, gần gũi trong sâu thẳm tâm hồn mà dường như mình đã lãng quên trong suốt những năm tháng du học. Có lẽ, đó chính là cái gốc của người Việt mà nhạc sĩ họ Trịnh đã khơi gợi trong tác phẩm. Vì vậy, Phúc đã quyết tâm sẽ kết hợp 2 dòng nhạc một cách tự nhiên nhất.

Ý tưởng này nhận được sự hưởng ứng nhiệt tình của nhạc sĩ Nguyễn Ngọc Tú và pianist Quỳnh Trang. Kết quả, đêm hòa nhạc “Từ Trịnh: Những lời gió mới” đã thành công ngoài mong đợi.

Tuy nhiên, mơ ước của Phúc thì không dừng ở những chương trình nhỏ lẻ. Bởi, mỗi lần về Việt Nam biểu diễn, giảng dạy, mong muốn về một nền âm nhạc cổ điển mang màu sắc riêng có của Việt Nam lại tiếp tục thôi thúc Phúc.

Anh hy vọng, với sự tiếp cận thường xuyên với những tinh túy của âm nhạc cổ điển phương Tây, nền âm nhạc cổ điển của Việt Nam sẽ còn phát triển nhiều hơn nữa. Bởi lẽ, theo quan sát của Phúc, tư duy tư duy và cảm nhận của người Việt Nam về âm nhạc cổ điển không hề kém thế giới nhưng người Việt chưa có bề dày truyền thống và nền tảng kiến thức nhạc cổ điển như các nước phương Tây.

Để góp phần đưa mong muốn này thành hiện thực, trong thời gian tới, Phúc không chỉ cố gắng cho từng buổi tập, tư duy cho từng câu, từng phách, từng nốt nhạc mà sẽ còn về giảng dạy, biểu diễn thường xuyên ở Việt Nam hơn.

“Tôi kỳ vọng, trong tương lai, mình sẽ có đủ tiềm lực để hợp tác và mời được các nhà sư phạm hàng đầu của nước ngoài về Việt Nam giảng dạy” – Phan Đỗ Phúc chia sẻ.

N.H.

Theo CAND