Nghệ sĩ Bạch Long: “Tôi mong được c.hết nhẹ nhàng bằng một giấc ngủ”
Bạch Long trải lòng về quãng thời gian hơn 55 năm cống hiến cho nghệ thuật. Có lần ông suýt t.ự t.ử khi sân khấu do mình dành hết tâm huyết gặp biến cố, buộc phải đóng cửa.
Gặp nghệ sĩ Bạch Long tại căn nhà thuê chất đầy những kỷ vật làm nghề của ông, bao ký ức về một thời huy hoàng của sân khấu cải lương miền Nam lại ùa về.
Bạch Long được xem là người dành tâm huyết cả đời cho việc “bảo tồn cải lương”. Năm 1990, ông thành lập sân khấu Đồng Ấu với nguyện vọng trở thành “cánh chim đầu đàn” che chở cho các nghệ sĩ theo đuổi cải lương tuồng cổ. Tuy nhiên, sau vài năm phát triển, sóng gió bất ngờ ập đến khiến Đồng Ấu đóng cửa.
Tạm gác hoài bão với cải lương, Bạch Long bén duyên với kịch nói ở sân khấu Idecaf. Tại đây, ông được nhiều khán giả yêu thích với vai Chú chó Lulu, Vua bọ cạp trong “Ngày xửa ngày xưa”…
Bao năm qua, Bạch Long vẫn cần mẫn hoạt động ở cả lĩnh vực cải lương lẫn sân khấu kịch. Cứ tưởng sau bao nhiêu cố gắng và đ.ánh đổi, nam nghệ sĩ đã có được cuộc sống an nhàn, sung túc t.uổi già. Trớ trêu thay, dù đã bước sang t.uổi U70, ông vẫn ở nhà thuê, đi xe máy và “cơm hàng cháo chợ” hằng ngày…
“Tôi không cờ bạc, rượu chè nhưng về già không dư đồng nào”
Cả đời cống hiến cho nghệ thuật nhưng Bạch Long vẫn túng thiếu, khó khăn lúc về già. Có bao giờ ông buồn cho số phận của mình?
- Nghĩ cũng lạ! Bạch Long một thời nổi tiếng và k.iếm t.iền chẳng thua ai nhưng cuối cùng vẫn nghèo. Tôi không cờ bạc hay rượu chè, cả đời chỉ biết tập trung làm nghề nhưng t.uổi già chẳng dư được một đồng (cười). Nhưng thôi, tôi học cách chấp nhận và nghĩ số phận mình an bài như thế nên từ lâu đã không còn oán trách cuộc đời.
Bạch Long trang trải cuộc sống thế nào với t.iền lương “ba cọc ba đồng” như hiện tại?
- Hoạt động sân khấu kịch và cải lương ngày càng hạn hẹp, có những tháng tôi chỉ diễn 1 suất thì t.iền đâu ra? Nếu may mắn có tham gia gameshow thì dư được chút đỉnh. T.iền lương hiện tại, tôi dùng để chi trả t.iền nhà (5-6 triệu/tháng), t.iền cơm 3 bữa… “Rón rén” để “đủ ăn đủ mặt”, khi túng thiếu thì các chị sẽ giúp đỡ.
Người ta có t.iền để phòng thân, còn tôi không dự tính gì cả, cứ phó thác cho cuộc đời. Tôi chỉ mong bản thân đừng đổ bệnh vì sẽ phiền hà mọi người xung quanh. Nhiều lần tôi xin ơn trên để mình được c.hết một cách nhẹ nhàng trong giấc ngủ chứ đừng ốm đau hay bệnh tật.
Tôi không ham sống thọ. Thậm chí tôi còn mong được c.hết trước năm 70 t.uổi để khán giả vẫn còn nhớ mình.
Nhắc đến Bạch Long, khán giả lại nhớ đến hình ảnh “đi xe máy, ở nhà thuê” và thương cho hoàn cảnh của ông. Tuy nhiên, ông có thoải mái khi được “thương” theo cách này?
- Tôi thấy cuộc sống hiện tại của mình ổn mà, tuy thiếu thốn một chút nhưng tinh thần luôn thoải mái. Tôi không đòi hỏi phải giàu có, sang trọng. Bản thân tôi cảm thấy đủ với những gì mình đang có. Tính tôi mộc mạc, giản dị quen rồi chứ không đua đòi như người ta.
Nhiều người nghĩ Bạch Long nổi tiếng vậy chắc giàu có lắm nên họ thấy tôi ở nhà thuê, đi xe máy thì… không tin. Chắc họ nghĩ tôi diễn, kể khổ (cười).
Không phải “nhà cao” hay “xế xịn”, gia tài lớn nhất của Bạch Long hiện tại là gì?
- Thẳng thắn mà nói thì tôi không có gì cả. Nếu có thì đó là những “gia tài” về tinh thần như các vở diễn của tôi hay những người học trò thành danh…
Một số nghệ sĩ thường nhận học trò làm con nuôi để về già có người kề cạnh, vì sao Bạch Long lại không như vậy?
- Cũng có học trò ngỏ ý muốn ở cùng tôi để chăm sóc t.uổi già vì thấy tôi ở một mình. Tuy nhiên, tôi từ chối vì không muốn lợi dụng hay làm phiền ai hết. Tôi dạy học vì đam mê chứ không đòi hỏi ai đền đáp mình.
Video đang HOT
Học trò của tôi còn mang trách nhiệm với gia đình và gánh nặng “cơm áo gạo t.iền” chứ chẳng dư dả gì. Tôi biết tôi có c.hết thì học trò cũng không bỏ nhưng tôi muốn họ lo cho cha mẹ, con cái trước.
Tôi thấy có nhiều nghệ sĩ nhận con nuôi nhưng hỏi thật là có đủ lo lắng và yêu thương đ.ứa t.rẻ đó không. Tôi lo cho bản thân còn chưa xong sao dám nhận nuôi ai.
Ngoài nghệ thuật và sân khấu, Bạch Long làm bạn với ai?
- Tôi không có bạn (cười). Cái nghề này cũng ngộ lắm, người ta “chọn bạn mà chơi” nên tôi thấy sống một mình cho khỏe. Cũng có người thích chơi với tôi nhưng tôi ngại vì “bánh ít đi, bánh quy lại”.
Người ta đãi mình một bữa thì mình phải trả lại cho đúng lễ nghĩa. Tôi biết kinh tế của mình không đủ để “qua lại” như thế nên tôi chơi một mình (cười). Thỉnh thoảng, thu nhập dư dả thì tôi mời học trò đi ăn.
Ở sân khấu, được quây quần bên đồng nghiệp nhưng lúc ở nhà tôi lại thích cuộc sống một mình. Đừng ai nghĩ tôi cô độc, xung quanh tôi còn rất nhiều người thương mình. Tôi vui vẻ và hài lòng với cuộc sống hiện tại!
Nếu viết sách về cuộc đời mình, ông sẽ kể gì trong đó?
- Tôi thấy cuộc đời mình như một cuốn phim vì từng trải qua nhiều chuyện oái oăm. Từ hồi còn đỏ hỏn, tôi đã được cha mẹ mang “đi cho” vì khó nuôi. Cả t.uổi thơ của tôi không được gần gũi bên những người ruột thịt dù chúng tôi gặp nhau hằng ngày. Ngày mẹ nuôi mất, tôi vẫn phải cười trên sân khấu để làm tròn nghiệp diễn.
Ngày Đồng Ấu Bạch Long đóng cửa, tôi từ một trưởng nhóm cải lương nổi tiếng phải rơi vào cảnh túng quẫn, bán tháo từng món đồ để có t.iền ăn cơm. Thoát khỏi cái đói nhờ bén duyên với sân khấu kịch nhưng cái nghèo vẫn đeo dai dẳng suốt mấy chục năm qua.
Đồng nghiệp cùng thời, người có gia đình sung túc, người có “của ăn của để”, còn tôi, 60 năm cuộc đời thì có gần 40 năm sống ở đình, 20 năm còn lại ở nhà thuê…
Cứ thế tôi lủi thủi một mình làm việc suốt bao năm qua, xem sân khấu là “ruột gan” của mình. Tuy vậy, tôi vẫn cứ cười, cứ sống vui vẻ bao năm qua…
“Cả đời tôi không biết làm gì khác ngoài nghệ thuật”
Gắn bó hơn cả đời với cải lương, ông cảm nhận thế nào về “thịnh” và “suy” của bộ môn nghệ thuật này?
- Tôi nhớ thập niên 70, cải lương lên ngôi một cách mạnh mẽ. Thời đó có hơn chục đoàn nghệ thuật. Một nghệ sĩ có khi đi diễn đến 2-3 điểm mỗi đêm, khán giả đi xem nườm nượp. Cải lương thời đó như món ăn tinh thần của người dân.
Cuối thập niên 80, cải lương có dấu hiệu lắng dần khi người ta mê rạp xi -nê (rạp chiếu phim thời xưa – PV) hơn là xem cải lương. Những năm sau đó, bắt đầu xuất hiện thêm nhiều loại hình giải trí khác như câu lạc bộ nhảy đôi (vũ trường ngày nay – PV), truyền hình… nên cải lương dần xa khán giả. Sân khấu ban đầu từ 1.000 khán giả dần thu hẹp còn 800, 400, 200… người.
Giữa lúc cải lương có dấu hiệu đi xuống, Bạch Long lại quyết định thành lập sân khấu Đồng Ấu. Sự mạo hiểm này dường như đã góp phần đẩy ông vào cảnh túng quẫn sau đó?
- Năm 1990, tôi gom hết t.iền dành dụm để thành lập Đồng Ấu. Thời gian đầu, sân khấu hoạt động tạm ổn nhưng đến năm 1996 thì biến cố ập đến, buộc phải đóng cửa. Đó cũng là giai đoạn tăm tối nhất trong sự nghiệp của tôi. Cái khổ, cái nghèo từng khiến tôi nghĩ đến chuyện t.ự t.ử.
Nhưng đời tôi rất lạ! Giữa lúc cái c.hết cận kề, một bà lão xuất hiện và răn đe tôi: “Ông đừng có nghĩ đến cái c.hết. Cuộc đời ông không khổ hơn tôi đâu. Ông còn tương lai phía trước”.
Sau đó, bà ngồi kể cho tôi nghe về những đắng cay đời bà, tôi bừng tỉnh và dẹp luôn ý định t.ự t.ử. Đến giờ tôi xem bà như ân nhân cứu mạng mình.
Dù gặp biến cố nhưng Bạch Long vẫn không từ bỏ hoài bão với cải lương. Bên cạnh hoạt động ở sân khấu kịch, ông đã làm gì để Đồng Ấu có thể “sinh tồn” suốt 20 năm qua?
- Hoạt động sân khấu kịch nhưng tôi vẫn nung nấu việc gầy dựng Đồng Ấu trở lại. Nhiều năm qua, tôi vẫn lặng lẽ đi dạy và truyền kinh nghiệm cho các bạn trẻ có đam mê cải lương.
Thỉnh thoảng, thầy trò tôi vẫn đi diễn ở các trường học, đình thần. Đồng Ấu sống lay lắt suốt nhiều năm như thế… Đến năm 2022, nhờ sự hỗ trợ của ông bầu Huỳnh Anh Tuấn, Đồng Ấu chính thức được “sống” lại và có sân khấu để hoạt động.
Dù thế, tôi phải thừa nhận lần “hồi sinh” này không mấy dễ dàng. Chúng tôi vẫn chật vật vì sân khấu thua lỗ mỗi ngày, khán đài thưa thớt. Mỗi tháng, Đồng Ấu duy trì diễn một suất để sân khấu luôn sáng đèn, tuy nhiên việc bán vé rất trầy trật.
Cố gắng gồng gánh và giữ gìn nhưng không thể “kháng” lại thực tế, rõ ràng Bạch Long có thể chọn từ bỏ để rẽ sang hướng khác nhưng vì sao ông vẫn miệt mài với vai trò “người bảo tồn cải lương”?
- Có lẽ ông trời tạo ra tôi để trở thành nghệ sĩ, nên cả đời tôi không biết làm gì khác ngoài hoạt động nghệ thuật. Dù sân khấu có biến động thế nào, tôi vẫn sống c.hết với nó.
Tôi rất thích chương trình “bảo tồn động vật” vì nhờ có những người bảo tồn mà các con vật quý hiếm không b.ị g.iết. Việc tôi làm với Đồng Ấu cũng tương tự như vậy. Tôi bỏ công sức của mình với mục đích duy nhất là “giữ lửa”. Không biết tương lai cải lương sẽ đi về đâu, nhưng cứ kệ, tôi còn sống là còn cống hiến.
Thẳng thắn mà nói, tương lai của cải lương rất mù mịt. Tôi chỉ mong cải lương có thể tồn tại len lỏi, còn việc kéo nó trở lại thời huy hoàng là điều khó có thể.
Thực tế, cải lương không còn là “mảnh đất màu mỡ” để nghệ sĩ trẻ kiếm sống. Ngoài đam mê, người ta cũng phải đối diện với “cơm áo gạo t.iền”…
- Tôi rất thương các bạn trẻ dành tình cảm cho nghệ thuật sân khấu. Thời hoàng kim của cải lương, nghệ sĩ chỉ cần chăm chỉ đi diễn là tên t.uổi được nhiều người biết đến. Ngày nay, các nghệ sĩ trẻ mà mỗi năm chỉ diễn được 2-3 show thì làm sao khán giả biết đến. Cho dù họ thật sự có tài năng cũng không thể bật lên được.
Cải lương không còn là nghề để chúng tôi kiếm sống nữa rồi. Nó chỉ nghề tay trái để thỏa mãn đam mê thôi. Tôi luôn nói với học trò: “Bây giờ hát cải lương vì đam mê chứ đừng nghĩ k.iếm t.iền từ nó”.
Một người đi cùng sân khấu cả đời như tôi, từng chứng kiến từng giai đoạn thăng trầm của nó, giờ đây cũng “lực bất tòng tâm”…
Đồng Ấu từng tạo ra rất nhiều nghệ sĩ tài năng cho sân khấu như Tú Sương, Trinh Trinh, Vũ Luân… Ở thời điểm hiện tại, sự gắn kết giữa họ với “chốn cũ” thế nào ?
- Tôi không bao giờ ép học trò phải gắn bó với Đồng Ấu. Thay vào đó, tôi để họ tự do bay nhảy sang nơi khác để phát triển. Tuy nhiên, các học trò của tôi sống rất tình cảm và hiếu thuận. Tú Sương, Trinh Trinh hay Lê Thanh Thảo luôn đứng sau hỗ trợ khi tôi cần.
Đồng Ấu hiện có 2 thế hệ, một là các nghệ sĩ đã có tên t.uổi, hai là các nghệ sĩ trẻ có mong muốn theo nghề. Mỗi khi có vở diễn mới, các học trò cũ góp mặt để vừa chỉ dạy, vừa truyền lửa cho đàn em.
Cảm ơn những chia sẻ của nghệ sĩ Bạch Long!
Bạch Long hết mình vì nghệ thuật, U70 "không nhà", tiếp tục vì đam mê
Bạch Long là một trong những giọng ca cải lương, diễn viên sân khấu nổi tiếng và được nhiều người yêu mến.
Sự nghiệp thăng hoa là thế nhưng cuộc đời của anh phải trải qua nhiều biến cố cũng như nỗi niềm riêng, đến nay vẫn chưa có gia đình, một ngôi nhà tử tế để đi về.
Bạch Long là một trong những nghệ sĩ gạo cội của sân khấu cải lương. (Ảnh: Vietnamnet)
Nam nghệ sĩ là anh của NSƯT Thành Lộc nhưng có số phận trái ngược em trai. (Ảnh Vietnamnet)
Sinh ra trong một gia đình có truyền thống nghệ thuật khi có bố là NSND Thành Tôn, hai anh em nghệ sĩ Bạch Long - Thành Lộc cùng dấn thân vào sự nghiệp sân khấu để kế nghiệp người cha tài hoa. Nếu như NSƯT Thành Lộc đạt được nhiều thành tựu, gây dựng tiếng tăm lẫy lừng, sự nghiệp vang danh thì nghệ sĩ Bạch Long lại như ngọn đèn vụt sáng rồi chợt tắt.
Sinh ra trong một gia đình nghệ thuật nên Bạch Long cùng em trai vào nghề từ sớm. (Ảnh: Soha)
Sự nghiệp thăng hoa nhưng cuộc đời Bạch Long gặp nhiều khó khăn. (Ảnh: FB Đồng Ấu Bạch Long)
Trong chương trình Gõ Cửa Thăm Nhà, nghệ sĩ Bạch Long đã có những chia sẻ chân thành về cuộc đời và sự nghiệp của bản thân. Trong căn nhà thuê, anh bồi hồi nhớ lại t.uổi thơ gắn bó với người anh em Thành Lộc cùng con đường bén duyên với nghệ thuật và cuộc sống đơn thân hiện tại.
Nói về hoàn cảnh của mình hiện tại, Bạch Long bộc bạch: "Ngày xưa lúc tên t.uổi tôi có, tôi làm nhiều t.iền lắm. Lúc đó tôi ở trong một cái đình nên cứ nghĩ ở trong đó là sướng rồi, nên không nghĩ đến chuyện mua nhà. Tôi thì không phải ăn chơi trác táng mà nghèo. Tôi vì mê nghệ thuật mà nghèo".
NS Bạch Long đã có những chia sẻ chân thành với MC Ngọc Lan và Quốc Thuận. (Ảnh: YouTube Gõ Cửa Thăm Nhà)
Theo đó, khi bản thân có t.iền anh đã thành lập nhóm cải lương Đồng Ấu Bạch Long và bắt đầu sự nghiệp giảng dạy. "Tôi dạy học không lấy t.iền. Rồi tôi nghĩ bây giờ mình dạy học trò hát mà không có sân khấu hoạt động thì làm sao nên nghề. Thế là tôi mới lấy t.iền đầu tư mở đoàn hát. Khổ nỗi là thời điểm mở đoàn thì cải lương đang bị xuống dốc. Do con nít mới hát khán giả làm gì biết nên 2-3 năm đầu ế khách. Thế là ngày nào tôi cũng phải xoay sở đến lúc không còn t.iền nữa", Bạch Long tâm sự.
Tuy gặp nhiều khó khăn nhưng "lò" đào tạo của nam nghệ sĩ cũng là cái nôi phát hiện ra hàng loạt các nghệ sĩ tên t.uổi như Trinh Trinh, Tú Xương, Thanh Thảo...
Tình nguyện mở lớp dạy nghề miễn phí, có thể thấy nam nghệ sĩ làm nghề bằng cái tâm. (Ảnh: FB Đồng Ấu Bạch Long)
Dù không hối hận về những điều đã làm, nhưng nam nghệ sĩ vẫn tiếc nuối khi nhìn lại quãng đời thanh xuân của mình. Anh bày tỏ: "Ví dụ như hồi đó tôi làm ra t.iền nhiều, nếu tôi có một 'bóng hồng' yêu mình, giữ t.iền giúp thì chắc chắn bây giờ không khổ".
Từng có một thời vang bóng là thế nhưng ở t.uổi gần đất xa trời, nghệ sĩ Bạch Long lại khiến khán giả xót xa khi vừa cô đơn vừa không có cho mình một ngôi nhà đúng nghĩa. Hiện tại nam nghệ sĩ sinh sống trong một căn nhà thuê tại TP.HCM. Không gian chật hẹp đến nổi anh phải kết hợp cả phòng khách và phòng thờ vào một nơi, còn lại là không gian để nghỉ ngơi.
Không gian nhà của anh chỉ vỏn vẹn phòng thờ và chỗ nghỉ ngơi. (Ảnh: YouTube Gõ Cửa Thăm Nhà)
Dù phải trải qua nhiều khó khăn những nam nghệ sĩ vẫn một lòng với nghề. (Ảnh: FB Đồng Ấu Bạch Long)
Bạch Long luôn cố gắng vượt qua khó khăn mà không muốn làm phiền gia đình. "Cái tánh tôi nó ngộ lắm. Tôi không muốn làm phiền ai hết, kể cả người thân của mình. Thật ra lúc tôi đuối, tôi cũng không kể cho Lộc nghe. Từ nhỏ đến giờ tôi không sống chung với gia đình, tôi biết em tôi đang gánh nặng. Nó đang gánh nặng mà mình nhảy vô, nó phải gánh nặng luôn mình nữa", nam nghệ sĩ chia sẻ cùng Ngọc Lan và Quốc Thuận.
Dù là anh em ruột nhưng NS Bạch Long chưa bao giờ có ý đinh nhờ vã NSƯT Thành Lộc. (Ảnh: FB Thành Lộc)
Tuy hiện tại có cuộc sống khác nhau nhưng cả 2 nam nghệ sĩ luôn gắn bó với nhau. (Ảnh: FB Thành Lộc)
Dù hiện tại sống một mình chưa có được gia đình trọn vẹn nhưng Bạch Long cũng tiết lộ đang "thương thầm" một người. Tuy nhiên anh cũng chia sẻ bản thân không hy vọng nhiều, đến đâu hay đến đó. Biết được thông tin này, khán giả cũng cầu chúc cho anh có được hạnh phúc yên ấm t.uổi xế chiều, điều này cũng phần nào bù đắp những thiệt thòi mà nam nghệ sĩ phải trải qua.
Dù cuộc sống không giàu có nhưng Bạch Long vẫn luôn cống hiến hết mình cho nghệ thuật. (Ảnh: FB Đồng Ấu Bạch Long)
Anh luôn được đồng nghiệp, khán giả kính trọng và ngưỡng mộ. (Ảnh: FB Đồng Ấu Bạch Long)
Ở t.uổi 62, nghệ sĩ Bạch Long vẫn còn say mê với nghề và muốn cống hiến cho sân khấu. Tuy nhiên, việc quay trở lại hào quang chắc có lẽ phải trải qua nhiều khó khăn vì sự thật không còn mấy người mặn mà với sân khấu.
Nghệ sĩ Bạch Long “vạch trần” sự thật showbiz: Bằng mặt nhưng không bằng lòng Nghệ sĩ hài Bạch Long chia sẻ, tính cách của mình có phần hiền lành, nhút nhát nên không phù hợp với sự "bằng mặt không bằng lòng" của showbiz Việt. Đây cũng là lí do khiến Bạch Long gắn bó lâu dài với hài kịch thiếu nhi. Riêng việc so sánh với NSƯT Thành Lộc, Bạch Long tâm sự mình hoạt động...
