Ngăn nguy cơ dịch Covid-19 trên động vật

Mới đây, thông tin một chú chó cảnh tại Hồng Kông bị lây nhiễm virus Sars-CoV-2 từ chủ nhân khiến nhiều người lo ngại dịch bệnh này có thể bùng phát rộng hơn trên động vật. Trước diễn biến trên, Bộ NN&PTNT đang tập trung triển khai nhiều giải pháp nhằm ngăn chặn nguy cơ lây lan này.

Tiểu thương chợ gia cầm Hà Vỹ vẫn chủ quan trước nguy cơ dịch Covid-19 lây từ động vật sang người. Ảnh: Lâm Nguyễn

Chưa phát hiện lây nhiễm

Theo Cục Thú y (Bộ NN&PTNT), tại Việt Nam hiện có 8 phòng thí nghiệm có năng lực xét nghiệm các loại mầm bệnh ở động vật, kể cả các mầm bệnh có khả năng lây nhiễm sang người như: Cúm gia cầm, dại… Tất cả các phòng thí nghiệm đều đạt tiêu chuẩn an toàn sinh học cấp độ 2 trở lên, được trang bị đầy đủ thiết bị; đồng thời, có cán bộ sử dụng thành thạo các kỹ thuật xét nghiệm PCR, Real-time PCR, mã trình tự gen…

Từ năm 2013 đến nay, Cục Thú y đã phối hợp với Tổ chức Bảo vệ động vật hoang dã (WCS), Viện Vệ sinh dịch tễ T.Ư, Học viện Nông nghiệp Việt Nam lấy tổng số 2.082 mẫu phân, nước bọt, phủ tạng trên động vật hoang dã (dơi, chuột, cầy hương, gà rừng, lợn rừng, nhím, dúi…). Kết quả xét nghiệm lưu hành virus và một số mầm bệnh khác cho thấy, chưa phát hiện chủng virus Sars-CoV-2.

Hiện nay, Trung tâm Chẩn đoán Thú y T.Ư đã xây dựng xong dự thảo quy trình xét nghiệm phát hiện virus Sars-CoV-2 trên động vật. Cục Thú y cũng đã lấy ý kiến của các phòng thí nghiệm để hoàn thiện, tiến tới ban hành và áp dụng trong thời gian tới. Bên cạnh đó, Viện Vệ sinh dịch tễ T.Ư cũng đã chia sẻ các mẫu đối chứng để thử nghiệm, đánh giá quy trình xét nghiệm xác định nguy cơ lây nhiễm virus Sars-CoV-2 trên động vật.

Phó Cục trưởng Cục Thú y Nguyễn Văn Long cho biết thêm, vừa qua, đơn vị đã phối hợp với Viện Vệ sinh dịch tễ T.Ư, Tổ chức Nông lương Liên Hợp quốc (FAO), Tổ chức Y tế thế giới (WHO), WCS, Trung tâm Kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ (USCDC) tổ chức tập huấn xét nghiệm virus Sars-CoV-2 cho cán bộ, nhân viên 8 phòng xét nghiệm trên cả nước. Đồng thời, tích cực phối hợp với FAO, USCDC hỗ trợ, tăng cường năng lực chẩn đoán, xét nghiệm, phát hiện virus Sars-CoV-2 trên động vật.

Đến nay, các phòng thí nghiệm của Cục Thú y đã có quy trình và chuẩn bị đủ nguyên liệu để xét nghiệm khoảng 4.000 mẫu đối với chủng chung Corona (Beta Corona virus). Đồng thời, khẩn trương xây dựng và trình ban hành Kế hoạch ứng phó với nguy cơ xuất hiện Sars-CoV-2 trên động vật.

Chủ động phòng chống bệnh truyền lây

Theo Tổ chức Thú y thế giới và WHO, có đến trên 75% các bệnh mới nổi ở người có nguồn gốc từ động vật. Việc virus Sars-CoV-2 xuất hiện trên động vật đến nay đã không còn là nguy cơ. Tuy nhiên, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Phùng Đức Tiến cho biết: Bộ đã đề xuất Thủ tướng Chính phủ xem xét, phê duyệt kế hoạch ứng phó với nguy cơ xuất hiện dịch Covid-19 trên động vật.

Giải pháp được Bộ NN&PTNT đưa ra là xây dựng một “Trung tâm phòng chống bệnh truyền lây từ động vật sang người”. Trung tâm sẽ tổ chức chẩn đoán, xét nghiệm, phát hiện virus Sars-CoV-2 trên động vật nuôi và động vật hoang dã. Trung tâm sẽ góp phần tăng cường năng lực giám sát, cảnh báo và ứng phó kịp thời với nguy cơ xuất hiện dịch Covid-19 trên động vật.

Thứ trưởng Phùng Đức Tiến cũng đưa ra cảnh báo, hiện nay, bệnh cúm gia cầm và lở mồm long móng trên gia súc vẫn diễn biến phức tạp. Nếu tiếp tục bùng phát dịch Covid-19 trên động vật, gây ra tình trạng “dịch chồng dịch” sẽ vô cùng nguy hiểm; đặc biệt là an toàn sức khỏe của cộng đồng.

Tinh thần chung là phải đặt ra tình huống nếu dịch Covid-19 xuất hiện trên động vật thì các bộ, ngành phải làm gì, chỉ đạo ứng phó tại các địa phương ra sao nhằm chủ động và đạt hiệu quả cao trong công tác phòng chống… – Phó Cục trưởng Cục Thú y (Bộ NN&PTNT) Nguyễn Văn Long