Ngân hàng Nga tăng lãi suất tối đa cho nhân dân tệ để thay thế USD và euro
Khi Nga cắt đứt với cả đồng USD và đồng euro, Ngân hàng VTB thuộc sở hữu nhà nước Nga đã áp dụng lãi suất tối đa 8% cho đồng nhân dân tệ của Trung Quốc để thu hút khách hàng mở tài khoản tiết kiệm bằng đồng tiề.n này.
Theo đài RT, Ngân hàng VTB lớn thứ hai Nga đã bị ảnh hưởng do các lệnh trừng phạt của phương Tây nhằm vào cô lập hoàn toàn Nga về tài chính sau khi Nga đưa quân vào Ukraine.
Đồng nhân dân tệ của Trung Quốc. Ảnh: AFP/TTXVN
Ngân hàng VTB cho biết trong một tuyên bố: “Do tỷ giá hối đoái đồng USD và đồng euro tăng, nhiều khách hàng đang quan tâm đến đầu tư vào các loại tiề.n tệ khác và đồng nhân dân tệ là một trong những lựa chọn hợp lý, đầy hứa hẹn cho các quỹ đầu tư” .
Các khách hàng hiện tại có thể mở tài khoản tiề.n gửi từ xa trên VTB Online với số tiề.n tối thiểu là 100 nhân dân tệ. Tại các chi nhánh của VTB, họ có thể gửi tối thiểu 500 nhân dân tệ.
Theo ngân hàng VTB, ưu đãi mới nhất sẽ là giải pháp thay thế có lợi nhất cho các khoản tiề.n gửi bằng ngoại tệ khác. Lãi suất hàng năm đối với khoản tiề.n gửi USD kỳ hạn ba tháng là 8% và với khoản tiề.n gửi euro là 7%.
Trong khi đó, khoản tiề.n gửi bằng đồng ruble kỳ hạn 6 tháng hiện có lãi suất hàng năm là 21%. VTB cho biết trong tuần qua, khách hàng đã đầu tư hơn một nghìn tỷ ruble vào các sản phẩm tiết kiệm truyền thống.
Các tổ chức tài chính của Nga đã phải chịu áp lực ngày càng lớn sau khi chịu các lệnh trừng phạt liên quan đến Ukraine. Các ngân hàng đã phải quay sang Trung Quốc để bắt đầu sử dụng hệ thống UnionPay dành cho thẻ tín dụng sau khi Visa và Mastercard thông báo ngừng hoạt động tại nước này.
Ông Khoon Goh, Giám đốc Nghiên cứu châu Á tại Australia & New Zealand Banking Group, cho biết: “Một số ngân hàng Nga không thể tiếp cận các loại tiề.n tệ khác, vì vậy nhân dân tệ có lẽ là giải pháp thay thế tốt nhất. Tuy nhiên, cách dễ nhất để Nga tăng nhân dân tệ là nhận nhân dân tệ thông qua các giao dịch. Khách hàng của các ngân hàng Nga là các nhà xuất khẩu có thể bán hàng cho Trung Quốc và nhận thanh toán bằng đồng nhân dân tệ.
Ảnh minh họa: AFP/TTXVN
Trước đó, Mỹ đã cấm xuất khẩu, xuất khẩu lại, bán hoặc cung cấp dù là trực tiếp hay gián tiếp tiề.n USD từ Mỹ cho chính phủ Nga hoặc người ở Nga. Đây là một động thái nữa mà Mỹ thực hiện để tăng cường sức ép kinh tế với Nga. Cấm cung cấp USD cho Nga sẽ gây ra vấn đề nghiêm trọng đối với nước xuất khẩu dầu lớn này vì hầu hết hợp đồng dầu được thanh toán bằng đồng tiề.n của Mỹ.
Ngày 2/3, Liên minh châu Âu cũng cấm xuất khẩu và nhập khẩu tiề.n giấy euro sang Nga. Chỉ có ngoại lệ dành cho các cá nhân đến Nga, các phái đoàn ngoại giao và các tổ chức quốc tế có quyền miễn trừ pháp lý.
Video đang HOT
Trước đó, ngày 11/3, Tổng thống Mỹ Joe Biden cho biết sẽ kêu gọi chấm dứt quan hệ thương mại bình thường với Nga. Một quan chức cấp cao trong chính quyền Mỹ cho biết việc bỏ Quy chế “Quan hệ thương mại bình thường vĩnh viễn” với Nga sẽ phải được Quốc hội Mỹ thông qua, song các nghị sỹ từ cả hai viện đều bày tỏ ủng hộ bước đi này. Theo giới chuyên gia, nếu được thực thi, đây là sẽ động thái gia tăng sức ép mới nhất mà Mỹ và các đồng minh đưa ra đối với Nga liên quan tới chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine.
Theo Văn phòng Đại diện Thương mại Mỹ, trong năm 2019, Nga là đối tác thương mại lớn thứ 26 của Mỹ, với kim ngạch thương mại song phương đạt khoảng 28 tỷ USD. Các mặt hàng nhập khẩu hàng đầu từ Nga bao gồm khoáng sản nhiên liệu, kim loại quý và đá, sắt thép, phân bón và hóa chất vô cơ. Tất cả các mặt hàng này có thể phải chịu mức thuế cao hơn nếu Quốc hội Mỹ thông qua việc bãi bỏ quy chế trên. Trước đó, Tổng thống Biden đã thông báo áp đặt lệnh cấm nhập khẩu dầu và các nguồn năng lượng khác của Nga.
Các biện pháp trừng phạt sâu rộng chưa từng có nhằm vào ngân hàng và giới tinh hoa của Nga, song song với lệnh hạn chế xuất khẩu, đã ảnh hưởng lớn tới nền kinh tế Nga. Hiện Quỹ Tiề.n tệ quốc tế (IMF) dự báo nền kinh tế Nga sẽ rơi vào suy thoái sâu trong năm nay.
Tuy nhiên, ngày 10/3, Tổng thống Nga Vladimir Putin cảnh báo các lệnh trừng phạt của phương Tây nhằm vào nước này liên quan vấn đề Ukraine sẽ gây bất ổn các thị trường năng lượng và thực phẩm toàn cầu, đẩy giá lương thực, thực phẩm toàn cầu tăng cao vì Nga là một trong những nhà sản xuất phân bón hàng đầu thế giới. Ông cũng khẳng định Nga sẽ vượt qua khủng hoảng và sẽ mạnh mẽ hơn.
Trong bối cảnh các nước phương Tây áp đặt trừng phạt Nga, Moskva đã đưa ra một số quyết định, bao gồm các biện pháp đáp trả trong lĩnh vực kinh tế cũng như các biện pháp tạm thời để duy trì sự ổn định của hệ thống tài chính, tăng cường hỗ trợ các công ty đang bị trừng phạt để giúp duy trì việc làm và tiề.n lương. Ngày 9/3, người phát ngôn điện Kremlin Dmitry Peskov khẳng định Moskva đã lường trước và có sự chuẩn bị sẵn sàng để ứng phó với những biện pháp trừng phạt của phương Tây. Chính phủ Nga khẳng định có đủ nguồn lực để đảm bảo hệ thống tài chính ổn định trong bối cảnh hứng chịu các lệnh trừng phạt và các mối đ.e dọ.a từ bên ngoài.
Nền kinh tế Nga chống đỡ ra sao trước các lệnh trừng phạt?
Kể từ năm 2014, khi Mỹ và các đồng minh áp đặt lệnh trừng phạt Nga sau sự kiện sáp nhập Crimea và vụ bắ.n rơi chuyến bay MH-17 của hãng hàng không Malaysia, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã cố gắng biến nền kinh tế trị giá 1.500 tỷ USD trở nên miễn nhiễm với trừng phạt.
Điều chỉnh nền kinh tế
Theo kênh CNN, Nga đã tìm cách giảm sự phụ thuộc vào đồng USD, hạn chế chi tiêu của chính phủ và tăng cường dự trữ ngoại tệ.
Bảng thông báo tỷ giá đồng ruble Nga và đồng đôla Mỹ, tại Moskva, ngày 22/2/2022. Ảnh: AFP/TTXVN
Các nhà hoạch định kinh tế của Chính phủ Nga cũng đã tìm cách thúc đẩy sản xuất một số mặt hàng trong nước, ngăn chặn nhập khẩu các sản phẩm tương đương.
Trong khi đó, Ngân hàng Trung ương Nga đã tích lũy được lượng dự trữ trị giá 630 tỷ USD, tính gộp cả ngoại tệ và vàng. Đây là một số tiề.n khổng lồ so với hầu hết các quốc gia khác.
Những biện pháp biến nền kinh tế Nga thành "pháo đài" đó đang đứng trước bài thử nghiệm khó khăn. Theo Capital Economics, các biện pháp trừng phạt đã khiến khoảng 50% kho dự trữ ngoại hối của Nga bị đóng băng.
Ngày 28/2, Ngân hàng Trung ương Nga cho biết: "Các điều kiện bên ngoài đối với nền kinh tế Nga đã thay đổi mạnh mẽ", đồng thời thông báo sẽ tăng gần gấp đôi lãi suất lên 20%. Ngân hàng này cho biết: "Điều này là cần thiết để hỗ trợ ổn định tài chính, giá cả và bảo vệ khoản tiết kiệm của người dân khỏi bị mất giá".
Nga cũng đang áp đặt các biện pháp kiểm soát vốn. Ngân hàng Trung ương Nga đã ra lệnh cho các công ty bán ngoại tệ vào ngày 28/2 để hỗ trợ đồng ruble khi đồng tiề.n này giảm xuống mức thấp kỷ lục so với USD.
Tổng thống Nga Vladimir Putin phát biểu tại cuộc họp ở Moskva, ngày 24/2/2022. Ảnh: AFP/TTXVN
Tổng thống Putin đang lên kế hoạch ban hành sắc lệnh tạm thời cấm các công ty và nhà đầu tư nước ngoài bán tài sản của Nga. Trước đó, ông đã ký sắc lệnh kinh tế đặc biệt để đối phó với trừng phạt của Mỹ và đồng minh. Sắc lệnh này nhằm bảo vệ các lợi ích quốc gia của Nga và phù hợp với luật pháp Nga. Điện Kremlin tuyên bố sắc lệnh kinh tế đặc biệt này sẽ không phải là đòn đáp trả duy nhất của Nga trước các đòn trừng phạt của phương Tây.
Ngân hàng Trung ương Nga đã thông báo nâng lãi suất chủ chốt từ mức 9,5% lên 20%, mức cao nhất trong nhiều năm. Trong tuyên bố, Ngân hàng này nêu rõ đây là biện pháp khẩn cấp trong bối cảnh các điều kiện bên ngoài đối với nền kinh tế Nga thay đổi mạnh. Biện pháp này sẽ đảm bảo tăng lãi suất tiề.n gửi lên mức cần thiết để bù đắp nguy cơ đồng nội tệ mất giá ngày càng lớn và các rủi ro về lạm phát.
Đây là những bước đi mới nhất trong loạt biện pháp của Nga nhằm hỗ trợ thị trường nội địa, ổn định tài chính và giá cả, bảo vệ các khoản tiết kiệm của người dân.
Chuyện gì xảy ra tiếp theo?
Sau khi phương Tây áp đặt nhiều biện pháp trừng phạt kinh tế do chiến dịch quân sự của Nga tại Ukraine, mọi chú ý đều đổ dồn vào hệ thống tài chính Nga. Cuối tuần qua, nhiều người Nga đã phải xếp hàng dài để rút tiề.n mặt từ các máy ATM, làm dấy lên tâm lý lo ngại.
Vốn đã là mục tiêu chính của các lệnh trừng phạt, các ngân hàng Nga có thể phải chịu áp lực thậm chí còn lớn hơn nếu người vay tiề.n không trả được các khoản vay trong bối cảnh sẽ xảy ra cuộc suy thoái không thể tránh khỏi, gây ảnh hưởng đến các doanh nghiệp và hộ gia đình.
Ông Liam Peach, một nhà kinh tế học về thị trường mới nổi tại Capital Economics, cho rằng các ngân hàng Nga có thể buộc phải phản ứng bằng cách bán tài sản, có thể là với giá rẻ. Tín dụng có thể trở nên khan hiếm, làm cho tổn hại kinh tế từ các lệnh trừng phạt thậm chí còn tồi tệ hơn.
Ông Peach cho biết: "Gia tăng các lệnh trừng phạt của phương Tây vào cuối tuần qua đã khiến các ngân hàng của Nga đứng trước bờ vực khủng hoảng".
Chịu "thương vong" ban đầu là công ty con ở châu Âu của Sberbank (ngân hàng lớn nhất Nga đã bị các đồng minh phương Tây trừng phạt). Ngân hàng Sberbank ngày 2/3/2022 cho biết đã rút khỏi thị trường châu Âu trong bối cảnh chịu sức ép của các biện pháp trừng phạt.
Chi nhánh ngân hàng Sberbank của Nga tại Vienna, Áo. Ảnh: AFP/TTXVN
Một vấn đề khác là các ngân hàng Nga chỉ có sẵn lượng ngoại tệ đủ để trang trải khoảng 15% số tiề.n gửi ngoại tệ. Ngân hàng Trung ương Nga thông thường sẽ cung cấp ngoại tệ cho các ngân hàng, nhưng với một nửa dự trữ không được động đến, ngân hàng trung ương không thể vừa cung cấp ngoại tệ vừa bảo vệ đồng ruble cùng lúc. Ngân hàng Trung ương Nga có thể phải chịu áp lực trong nhiều tháng hoặc thậm chí nhiều năm.
Theo Capital Economics, nhờ dầu và khí đốt, giá trị xuất khẩu của Nga vượt xa nhập khẩu. Các khoản thanh toán vào nước này là một nguồn ngoại tệ lớn. Nhưng các nhà đầu tư và doanh nghiệp có thể tìm cách chuyển một lượng lớn ngoại tệ ra nước ngoài khi đồng ruble giảm giá, buộc ngân hàng trung ương phải chi tới 100 tỷ USD dự trữ trong năm nay.
Đồng thời, phương Tây có thể mạnh tay hơn nữa với Nga. Theo Viện Tài chính Quốc tế, Mỹ và các đồng minh có thể loại bỏ thêm nhiều ngân hàng Nga ra khỏi hệ thống SWIFT và hạn chế hơn nữa quyền tiếp cận của các ngân hàng với USD và euro. Các nước cũng có thể cắt giảm xuất khẩu năng lượng của Nga, mặc dù điều đó sẽ khiến giá cả tăng vọt.
Các đòn trừng phạt
Phương Tây đã đáp trả việc Nga đưa quân vào Ukraine bằng các biện pháp trừng phạt trừng phạt ồ ạt nhằm châm ngòi khủng hoảng ngân hàng, đẩy nền kinh tế Nga vào suy thoái sâu.
Biểu tượng hệ thống thanh toán toàn cầu SWIFT tại hội nghị tài chính ngân hàng ở Toronto, Canada tháng 10/2017. Ảnh: Reuters/TTXVN
Phương Tây đã cắt hai ngân hàng lớn nhất của Nga Sberbank và VTB khỏi quyền tiếp cận trực tiếp với đồng USD. Các nước đang cố gắng ngăn chặn Ngân hàng Trung ương Nga bán USD và các ngoại tệ khác để bảo vệ đồng ruble cũng như nền kinh tế. Tổng tài sản trị giá 1.000 tỷ USD của Nga đã bị đóng băng theo các lệnh trừng phạt.
Theo các nhà phân tích, chưa bao giờ một nền kinh tế có tầm quan trọng toàn cầu như Nga lại bị nhắm tới với các lệnh trừng phạt ở mức độ này. Họ cho rằng có nguy cơ cao là Nga sẽ đối mặt với cuộc khủng hoảng tài chính, đẩy các ngân hàng lớn nhất đến bờ vực sụp đổ.
Các quan chức phương Tây cho rằng chiến dịch trừng phạt là cuộc chiến kinh tế nhằm vào Tổng thống Putin, ngay cả khi các lệnh trừng phạt phải mất nhiều năm mới có thể phá hủy được lớp phòng thủ của "pháo đài kinh tế" của Nga.
Tuy nhiên, vị thế là nhà cung cấp năng lượng toàn cầu của Nga sẽ khiến biện pháp trừng phạt từ phương Tây gặp khó khăn hơn. Châu Âu nhập gần 40% khí đốt tự nhiên và 30% dầu lửa từ Nga. Gián đoạn hoạt động xuất khẩu đó sẽ khiến giá năng lượng toàn cầu vốn đã cao lại còn tăng thêm nữa.
Các nước phương Tây đã loại trừ việc gửi quân đến tham chiến ở Ukraine, coi các biện pháp trừng phạt mới là biện pháp chính để thách thức Nga. Theo Oxford Economics, các biện pháp này có thể làm bốc hơi tới 6% tổng sản phẩm quốc nội của Nga.
Đồng nhân dân tệ chịu áp lực sau khi Trung Quốc bất ngờ giảm lãi suất Sau khi Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBoC) bất ngờ cắt giảm lãi suất cho vay vào ngày 17/1, đồng nhân dân tệ có thể phải chịu thêm áp lực giảm giá. Đồng tiề.n giấy mệnh giá 100 Nhân dân tệ của Trung Quốc tại Bắc Kinh. Ảnh: AFP/TTXVN Theo kênh CNBC, ông Gareth Berry, chiến lược gia ngoại hối của công...