Ngăn dịch bệnh bùng phát bằng vắc-xin
Bệnh bạch hầu đang lây lan có thể được phòng ngừa bằng vắc-xin. Do vậy, người dân không quá hoang mang hay lo lắng, mà cần biết sử dụng công cụ này để bảo vệ sức khỏe bản thân và gia đình.
Tiêm vắc-xin phòng bệnh là biện pháp hiệu quả nhất nhằm ngăn ngừa dịch bệnh bùng phát – Ảnh: D.N
Không chủ quan, song không quá hoang mang
Dịch bạch hầu đang khiến người dân lo lắng. Theo các chuyên gia, dù nguy cơ dịch bạch hầu lây lan ra cộng đồng không lớn, song cũng không được chủ quan, bởi bệnh có tỷ lệ tử vong cao và nhiều biến chứng nặng.
Lý giải về việc dịch tái bùng phát, các chuyên gia cho rằng, bệnh bạch hầu vẫn có mầm bệnh trong cộng đồng. Những năm trước đây, tỷ lệ tiêm chủng phòng bệnh cao, nhưng những năm gần đây, thiếu hụt vắc-xin phòng bệnh và người dân cũng không đi tiêm chủng được trong giai đoạn dịch Covid-19, khiến tỷ lệ tiêm chủng giảm xuống.
Đặc biệt, gần đây, nhiều gia đình lơ là việc tiêm chủng cho trẻ, thậm chí có xu hướng không tiêm chủng cho trẻ. Vì vậy, mầm bệnh dễ bùng phát, dẫn đến những ổ dịch như vừa qua ở một số địa phương.
Việc các ổ dịch bạch hầu gần đây thường xuất hiện ở khu vực miền núi được cho là do khu vực này có tỷ lệ tiêm vắc-xin thấp, nhất là những khu vực vùng sâu, vùng xa, đi lại khó khăn. Thậm chí, dây chuyền lạnh bảo quản vắc-xin đưa đến tận nơi cũng khó khăn, trong khi người dân đi làm trên rẫy, trên núi, nên cán bộ y tế cũng khó tiếp cận.
Video đang HOT
Chỉ trong 3 ngày (9 – 11/7), số ca tiêm vắc-xin bạch hầu tại Hệ thống Tiêm chủng VNVC tăng hơn 1.000% so với thời điểm trước khi phát hiện một số ca bệnh.
Trao đổi với phóng viên về bệnh bạch hầu đang khiến dư luận quan tâm, PGS-TS Đỗ Duy Cường, Giám đốc Trung tâm Bệnh nhiệt đới (Bệnh viện Bạch Mai) cho biết, nguy cơ lây lan ra cộng đồng là không lớn, bởi các ca bệnh phát hiện mang tính chất lẻ tẻ, trong khi nhiều trẻ đã được tiêm phòng vắc-xin khi còn nhỏ. “Chỉ những trẻ chưa được tiêm phòng vắc-xin hoặc tiêm chưa đầy đủ theo lịch tiêm chủng, thì mới có khả năng mắc bệnh”, chuyên gia này khẳng định.
Chia sẻ về bệnh bạch hầu, bác sĩ Nguyễn Trung Cấp, Phó giám đốc Bệnh viện Nhiệt đới Trung ương cho rằng, đây là bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, nhất là đối với nhóm người chưa được tiêm chủng đầy đủ hoặc vắc-xin đã mất hiệu lực. Đặc biệt, nguy cơ tử vong ở người mắc bệnh là 10-20%, cao hơn Covid-19, nhất là với những người chưa được tiêm chủng. Tuy nhiên, nguy cơ
lây nhiễm thấp hơn so với Covid-19, nên khả năng gây đại dịch thấp. Do vậy, theo bác sĩ Cấp, người dân không nên hoang mang.
Nêu quan điểm của mình, nguyên Cục trưởng Cục Y tế dự phòng Trần Đắc Phu đánh giá, tuy số ca mắc không cao, nhưng cũng không được chủ quan, vì đây là dịch bệnh dễ lây lan. Nguy hiểm hơn, theo ông Phu, người mắc bạch hầu có thể bị các biến chứng, như tắc nghẽn đường hô hấp do giả mạc từ hầu họng lan xuống, viêm cơ tim, rối loạn nhịp tim, suy tim, liệt do tổn thương các dây thần kinh vận động và tử vong.
Ngăn dịch bằng vắc-xin
Bệnh bạch hầu là bệnh nhiễm trùng – nhiễm độc, lây theo đường hô hấp và có khả năng gây dịch, do trực khuẩn corynebacterium diphtheriae gây nên. Bệnh thường gặp ở trẻ em và ở đối tượng chưa có miễn dịch với bệnh bạch hầu do chưa được tiêm vắc-xin đầy đủ. Vi khuẩn khu trú ở đường hô hấp trên tạo giả mạc dai dính, khó bóc tách và sinh ra ngoại độc tố, gây nhiễm độc toàn thân, dẫn đến nguy cơ tử vong do biến chứng tắc đường thở và viêm cơ tim.
Với bệnh bạch hầu, có thể dự phòng bằng vắc-xin, tránh lây nhiễm bằng việc cách ly cá nhân, tăng cường tiêm chủng vắc-xin. Theo thông tin được công bố, chỉ trong 3 ngày (9 – 11/7), số ca tiêm vắc-xin bạch hầu tại Hệ thống Tiêm chủng VNVC tăng hơn 1.000% so với thời điểm trước khi phát hiện một số ca bệnh.
Để phòng chống dịch, trẻ em cần được tiêm chủng đầy đủ vắc-xin phòng bệnh bạch hầu theo chương trình tiêm chủng. Người lớn nên tiêm nhắc lại vắc-xin bạch hầu sau mỗi 10 năm để củng cố khả năng miễn dịch của cơ thể.
Cục Y tế Dự phòng (Bộ Y tế) cho hay, tại Việt Nam, nhờ có chiến lược tiêm chủng vắc-xin bạch hầu – ho gà – uốn ván (DPT) trong Chương trình Tiêm chủng mở rộng từ năm 1981, nên tỷ lệ nhiễm bạch hầu giảm mạnh vào những năm 2010. Vắc-xin phòng bạch hầu được khuyến cáo tiêm chủng cho tất cả trẻ nhỏ, 3 liều lúc trẻ được 2, 3, 4 tháng tuổi và nhắc lại lần 1 khi 18 tháng tuổi. Trẻ 4-6 tuổi có thể nhắc lại vắc-xin 4 trong 1 phòng bạch hầu, ho gà, uốn ván, bại liệt.
Đối với trẻ nhỏ, người lớn, phụ nữ trước khi mang thai hoặc đang mang thai từ tuần thứ 27 đến trước tuần 35 có thể nhắc lại vắc-xin phòng bạch hầu, ho gà, uốn ván. Sau đó, có thể tiêm nhắc lại 10 năm/lần để duy trì kháng thể bảo vệ cơ thể chống lại vi khuẩn bạch hầu lâu dài.
Ngoài tiêm chủng, để chủ động phòng chống bệnh bạch hầu, Cục Y tế dự phòng khuyến cáo người dân tại nơi có ổ dịch cần chấp hành nghiêm túc việc uống thuốc điều trị dự phòng và tiêm vắc-xin phòng bệnh theo chỉ định và khuyến cáo của cơ quan y tế. Trong trường hợp tiếp xúc gần, phải tự theo dõi sức khỏe, khi có triệu chứng nghi ngờ mắc bệnh phải thông báo ngay cho cán bộ y tế.
Người dân không để tâm lý hoang mang, tiếp nhận thông tin sai lệch từ các phương tiện thông tin đại chúng không chính thống, không tự ý tiêm vắc-xin chứa thành phần bạch hầu khi chưa có hướng dẫn, khuyến cáo cụ thể của của cơ quan y tế trong vùng có dịch và theo hướng dẫn của từng loại vắc-xin có chứa thành phần bạch hầu.
Trong trường hợp cần thiết, liên hệ với các cơ sở y tế gần nhất để được tư vấn về các biện pháp phòng bệnh, đảm bảo thực hiện tiêm chủng đúng đối tượng, đúng liều và đúng thời điểm, cũng như an toàn, hiệu quả phòng bệnh.
Kiểm soát, phòng chống bệnh Bạch hầu, Ho gà bằng vaccine tại Đà Nẵng
Ngày 10-7, Sở Y tế TP Đà Nẵng phát đi thông báo khẩn về việc thực hiện quyết liệt các biện pháp kiểm soát, phòng chống, sẵn sàng thu dung điều trị hiệu quả bệnh Bạch hầu, Ho gà và các bệnh dự phòng bằng vaccine.
Tiêm vaccine 5 trong 1 (Bạch hầu, ho gà, uốn ván, bại liệt và viêm phổi, viêm màng não do vi khuẩn Hib gây ra) cho trẻ em tại Đà Nẵng.
Sở Y tế Đà Nẵng nêu rõ, trong 2 ngày 7 và 8-7, tại tỉnh Bắc Giang và Nghệ An đã ghi nhận một số trường hợp mắc, tử vong do bệnh Bạch hầu. Bên cạnh đó, bệnh Ho gà cũng đang có xu hướng tăng nhanh, tăng cao tại một số địa phương như Hà Nội và TP Hồ Chí Minh. Tại TP Đà Nẵng dù chưa ghi nhận trường hợp nghi ngờ, xác định mắc bệnh Bạch hầu và Ho gà, tuy nhiên việc thực hiện quyết liệt các biện pháp giám sát, phát hiện sớm, xử lý, thu dung, điều trị, kiểm soát bệnh bằng vaccine là rất quan trọng.
Để tăng cường thực hiện các biện pháp kiểm soát, phòng, chống, thu dung, điều trị, xử lý, kiểm soát bệnh Bạch hầu, Ho gà và các bệnh dự phòng bằng vaccine, Sở Y tế yêu cầu Trung tâm kiểm soát bệnh tật TP Đà Nẵng (CDC Đà Nẵng) và Trung tâm Y tế các quận, huyện tăng cường chỉ đạo, hướng dẫn về mặt chuyên môn đối với y tế cơ sở, các cơ quan, đơn vị, lực lượng liên quan trong công tác phòng, chống dịch Bạch hầu, Ho gà và các bệnh dự phòng bằng vaccine, nhất là tại các cơ sở giáo dục, mầm non, mẫu giáo, nhóm trẻ gia đình, cơ sở trông giữ trẻ trên địa bàn, nhà trọ, khu công nghiệp.
Thực hiện quyết liệt các biện pháp điều tra, giám sát, lấy mẫu xét nghiệm, phát hiện sớm (nhất là các trường hợp trở về từ những khu vực ghi nhận ca bệnh), xử lý ca bệnh, ổ dịch, phòng, chống dịch bệnh Bạch hầu, Ho gà và các bệnh dự phòng bằng vaccine. Hướng dẫn người tiếp xúc gần, người trong ổ dịch (nếu có) sử dụng kháng sinh dự phòng và tiêm vaccine phòng bệnh.
Tập trung truyền thông vận động người dân tiêm và tiêm nhắc lại các vaccine có thành phần Bạch hầu, Ho gà và các bệnh dự phòng bằng vaccine để người dân tích cực tham gia tiêm chủng đầy đủ, đặc biệt là những khu vực, xã, phường có tỷ lệ tiêm chủng chưa cao. Thường xuyên, chủ động theo dõi, đánh giá tình hình dịch bệnh Bạch hầu trên cả nước. Trong trường hợp cần thiết, CDC Đà Nẵng chủ trì, phối hợp với các đơn vị, khẩn trương tham mưu Sở Y tế triển khai các biện pháp kiểm soát, phòng chống bệnh Bạch hầu, Ho gà và các bệnh dự phòng bằng vaccine hiệu quả trên địa bàn thành phố.
Về phía các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh trên địa bàn thành phố, Sở Y tế Đà Nẵng yêu cầu khẩn trương tập huấn nhắc lại hướng dẫn sàng lọc, phát hiện sớm, chẩn đoán, điều trị bệnh Bạch hầu, Ho gà, các bệnh truyền nhiễm khác theo hướng dẫn, phác đồ điều trị của Bộ Y tế cho toàn bộ nhân viên y tế tham gia công tác khám, chữa bệnh nhằm phát hiện sớm ca bệnh nghi ngờ để cách ly, điều trị sớm, bao gồm cả các cơ sở y tế bộ, ngành, tư nhân trên địa bàn.
Kịp thời phối hợp lấy mẫu xét nghiệm tác nhân gây bệnh, xử lý môi trường, khử khuẩn, cách ly tạm thời, phòng ngừa chuẩn, kiểm soát nhiễm khuẩn trong trường hợp phát hiện trường hợp nghi ngờ, xác định mắc bệnh Bạch hầu, Ho gà và các bệnh dự phòng bằng vaccine tại cơ sở y tế. Rà soát quy trình, đảm bảo đầy đủ khu vực, trang thiết bị, thuốc, vật tư... để tổ chức thực hiện việc khám sàng lọc, cách ly, thu dung, điều trị người bệnh Bạch hầu, Ho gà và các bệnh dự phòng bằng vaccine theo quy định. Hạn chế tới mức thấp nhất tỷ lệ tử vong. Bảo đảm công tác phòng lây nhiễm chéo cho người bệnh và nhân viên y tế trong cơ sở khám, chữa bệnh. Các ca bệnh lâm sàng nghi ngờ Bạch hầu, Ho gà và các bệnh dự phòng bằng vaccine ưu tiên lựa chọn kháng sinh theo hướng dẫn chẩn đoán, điều trị bệnh Bạch hầu và triển khai thực hiện ngay việc lấy mẫu làm xét nghiệm nhuộm soi tìm vi khuẩn sớm để định hướng điều trị.
Tăng cường theo dõi, phát hiện sớm các biến chứng để kịp thời xử trí, chuyển tuyến khi cần thiết. Hội chẩn chuyên môn xin ý kiến tuyến trên đối với các ca bệnh khó, ca bệnh nặng, hội chẩn trước khi chuyển tuyến.
Triển khai cho người tiếp xúc uống thuốc kháng sinh dự phòng theo hướng dẫn. Tăng cường truyền thông trong bệnh viện để người bệnh, người nhà người bệnh, nhân viên y tế biết được các dấu hiệu của bệnh mà đi khám sớm và nắm được các biện pháp phòng bệnh.
TP.HCM ghi nhận 9 ca mắc bệnh ho gà Theo báo cáo của Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật TP.HCM, ngoài 9 trường hợp mắc ho gà, hệ thống giám sát cũng ghi nhận nhiều ca mắc bệnh truyền nhiễm khác. Trẻ em ở TP.HCM sẽ được tiêm vaccine 5 trong 1 trong thời gian tới. Ảnh: Freepik. Thông tin từ khoa Phòng chống bệnh truyền nhiễm cấp tính, Trung tâm Kiểm...