Ngăn chặn nguy cơ ung thư từ bệnh tiêu hóa

Ung thư tiêu hóa là tình trạng các khối u ác tính xuất hiện bên trong ống tiêu hóa. Nhiều trường hợp ung thư tiêu hóa có mầm mống từ các bệnh rất phổ biến nhưng mọi người thường chủ quan xem nhẹ như polyp, vi khuẩn Hp dạ dày,…

Các bệnh lý tiêu hóa không được điều trị đúng cách rất dễ dẫn đến ung thư

Dựa trên báo cáo của Hiệp hội Ung thư Việt Nam, ung thư tiêu hóa đang có xu hướng tăng mạnh. Bên cạnh đó, ung thư tiêu hóa được đánh giá là loại nguy hiểm vì thời gian từ khi phát bệnh đến tử vong là rất nhanh. Bệnh thường khởi phát với các triệu chứng không rõ ràng, dễ nhầm lẫn với những bệnh thông thường khiến đa số người bệnh chủ quan, đến khi phát hiện ung thư đã ở giai đoạn muộn.

Nguy cơ ung thư từ bệnh tiêu hóa

Có nhiều lý do làm tăng nguy cơ ung thư tiêu hóa như chế độ ăn uống không lành mạnh. Ăn quá mặn, ăn nhiều đồ chiên rán, thường xuyên bỏ bữa sáng,.. có thể gây ra ung thư. Việc sử dụng chất kích thích, môi trường ô nhiễm cũng làm tăng tỷ lệ mắc bệnh. Ngoài ra, các bệnh lý tiêu hóa nếu không được điều trị đúng cách cũng tiềm ẩn nguy cơ ung thư rất lớn. Theo thống kê trên 35% người bệnh ung thư biểu mô dạ dày có liên quan đến vi khuẩn HP. Polyp không được điều trị kịp thời chiếm đến 50% nguyên nhân gây ung thư đại tràng. Nghiên cứu cũng chỉ ra 12% bệnh viêm dạ dày mạn tính thể teo và mạn tính của bệnh thiếu máu Biermer có nguy cơ biến chứng thành ung thư.

Tuy vậy hầu hết người bệnh đều chưa ý thức được đúng về mức độ nguy hiểm của bệnh tiêu hóa cũng như không biết cách để ngăn chặn chúng tiến triển thành ung thư. Đa số người bệnh mắc bệnh lý tiêu hóa đều còn rất mơ hồ, không lường trước được rằng bệnh có thể biến chứng thành ung thư. Thậm chí khi có những biểu hiện bất thường, người bệnh còn chủ quan không thăm khám khiến bệnh tiêu hóa thông thường âm thầm tiến triển thành ung thư. Đến khi nhập viện thì tình trạng đã rất nguy kịch, bác sĩ gặp nhiều khó khăn trong điều trị.

Cách phát hiện sớm bệnh

Những người mắc các bệnh về đường tiêu hóa nhưng không được điều trị đúng, bệnh trở thành mãn tính được đánh giá có nguy cơ bị ung thư cao hơn. Hoặc những khối u (polyp) lành tính nếu không cắt bỏ sớm, để lâu dễ chuyển sang ác tính. Có thể phát hiện sớm ung thư đường tiêu hóa bằng cách khám sàng lọc, kiểm tra sức khỏe định kỳ, đặc biệt ở nhóm đối tượng có nguy cơ cao hoặc là có các triệu chứng đường tiêu hóa.

Người trên 40 tuổi gầy sút hoặc có hội chứng dạ dày cần được soi dạ dày kiểm tra. Người ngoài 40 tuổi nên làm xét nghiệm máu trong phân, nội soi đại trực tràng 3-5 năm/lần. Người có tiền sử gia đình có đa polyp đại trực tràng, thường xuyên có cơn đau âm ỉ vùng thượng vị, có tiền sử viêm loét dạ dày, đi đại tiện ra máu… thì cần thăm khám (gồm soi đại trực tràng, dạ dày) thường xuyên hơn để phát hiện bệnh sớm.

Phòng bệnh

Hạn chế dùng các thực phẩm có chứa aflatoxin, nitrosamine (trong thực phẩm ướp muối, lên men, hun khói), nấm mốc và các chất độc hại khác. Tuyệt đối không sử dụng các thực phẩm có nghi ngờ đã hư hỏng hoặc đã bảo quản quá lâu ngày. Nên dùng rau quả, thực phẩm có nhiều chất xơ, selen, vitamin A, C có khả năng phòng chống ung thư tiêu hóa: trà xanh, súp lơ xanh, ngũ cốc, các loại rau xanh, cà tím… Cẩn trọng khi dùng các sản phẩm nhựa để đựng, che phủ thức ăn, đặc biệt là dùng sản phẩm nhựa để hâm nóng thức ăn trong lò vi sóng.

Khám sức khỏe tổng quát thường xuyên để phát hiện và điều trị sớm các bệnh lý về tiêu hóa, phát hiện sớm ung thư. Những người đang có các triệu chứng như: đau bụng, rối loạn đại tiện, sút cân không rõ nguyên nhân, ợ hơi ợ chua,… nên đi thăm khám càng sớm càng tốt. Người bệnh có thành viên trong gia đình mắc ung thư tiêu hóa cũng nên thận trọng và đi kiểm tra thường xuyên. Đặc biệt người bệnh mắc bệnh tiêu hóa, đang theo dõi các bệnh lý dạ dày, viêm loét đại tràng, polyp,… cần thăm khám định kỳ và thực hiện đúng theo phác đồ điều trị của bác sĩ.