Ngăn chặn các đối tượng nhập cảnh trái phép hoạt động phạm pháp (Bài 1)

Năm 2023, Luật nhập cảnh, xuất cảnh, quá cảnh, cư trú của người nước ngoài tại Việt Nam được sửa đổi, bổ sung theo hướng tiếp tục tạo điều kiện hơn nữa cho người nước ngoài nhập xuất cảnh Việt Nam bằng thị thực điện tử (Evisa) để phục vụ phát triển đất nước.

Bên cạnh số người nước ngoài chấp hành các quy định của pháp luật, vẫn còn nhiều trường hợp lợi dụng chính sách Evisa để nhập cảnh, hoạt động trái phép dài ngày ở Việt Nam hoặc mượn đường để nhập cảnh trái phép vào nước thứ 3…

Từ tình hình thực tiễn, dưới sự chỉ đạo sát sao của Đảng ủy, lãnh đạo Bộ, Cục Quản lý xuất nhập cảnh, Bộ Công an đã kịp thời dự báo tình hình; tham mưu với lãnh đạo các cấp ban hành các văn bản để đơn vị, cũng như Công an các địa phương tăng cường công tác quản lý cư trú của người nước ngoài.

Không khí lạnh tăng cường, Hà Nội chìm trong cái lạnh tái tê nhưng các trinh sát Phòng Quản lý nhập cảnh, xuất cảnh, cư trú của người nước ngoài (Phòng 4), Cục Quản lý xuất nhập cảnh vẫn khắc phục khó khăn, phối hợp với Công an các đơn vị, địa phương nắm tình hình. Nhóm đối tượng nghi vấn là người mang quốc tịch một nước Nam Á, khai đến Việt Nam để đi du lịch nhưng sau khi nhập cảnh vào Việt Nam thì chỉ thuê trọ, sinh sống tại khu vực gần Sân bay Nội Bài.

Cục Quản lý xuất nhập cảnh phối hợp với Công an TP Hồ Chí Minh kiểm tra địa điểm nhóm người Trung Quốc thuê, để tuyển phụ nữ Việt Nam nhảy, múa trực tuyến.

Chủ động nắm tình hình

Ngày thì thực hiện việc hậu kiểm số người nước ngoài được cấp Evisa, kiểm tra người nước ngoài cư trú, hoạt động trên thực địa; đêm đến, các trinh sát lại thay phiên nhau rà soát các dữ liệu trên hệ thống. Dưới ánh sáng xanh ngắt, hắt ra từ những chiếc màn hình máy tính, các trinh sát Phòng 4 căng mắt rà trên hệ thống.

“Nhóm đối tượng người nước ngoài có nhiều dấu hiệu nghi vấn, các đối tượng đã ở lại Việt Nam quá thời hạn…”, Thiếu tá Hoàng Giang, cán bộ Phòng 4 chia sẻ với đồng nghiệp. Ngay sau đó, các trinh sát Phòng 4 đã trao đổi thông tin với Công an tỉnh Thái Nguyên.

Từ thông tin trao đổi của Phòng 4, Phòng Quản lý xuất nhập cảnh Công an tỉnh Thái Nguyên đã tiến hành rà soát, phát hiện 15 người nước ngoài sử dụng thị thực du lịch và Evisa nhập cảnh vào Việt Nam, có dấu hiệu vi phạm pháp luật, quá thời hạn tạm trú. Sau đó, theo chỉ đạo của Cục Quản lý xuất nhập cảnh, Phòng Quản lý xuất nhập cảnh Công an tỉnh Thái Nguyên xử lý nghiêm số đối tượng vi phạm; đồng thời trao đổi với sở ngoại vụ để phối hợp với cơ quan đại diện ngoại giao của nước ngoài xử lý.

Được biết, đây chỉ là moat trong những vụ việc vi phạm được Phòng 4 phối hợp với các đơn vị nghiệp vụ phát hiện trong thời gian qua. Trao đổi với chúng tôi, Đại tá Nguyễn Thị Bình Phương, Trưởng phòng 4 cho biết: Trước đây, theo quy định người nước ngoài vào Việt Nam phải có cơ quan, đơn vị bảo lãnh. Đến thời điểm này, Luật nhập cảnh, xuất cảnh, quá cảnh, cư trú của người nước ngoài tại Việt Nam được sửa đổi, bổ sung có hiệu lực đã giúp giảm thủ tục hành chính đề nghị cấp giấy miễn thị thực có thời hạn tạm trú đến 90 ngày. Bên cạnh đó, thời hạn thị thực điện tử nâng từ 30 ngày lên không quá 90 ngày, lượng khách quốc tế vào Việt Nam ngày một gia tăng… Tuy nhiên, vẫn còn nhiều trường hợp vào Việt Nam nhưng chưa hiểu rõ quy định của pháp luật, phong tục tập quán của người dân Việt Nam; lại không có cơ quan, tổ chức, cá nhân hướng dẫn, hỗ trợ, quản lý đã dẫn đến hành vi vi phạm pháp luật.

Phát hiện các hành vi vi phạm

Từ việc chủ động nắm tình hình, thời gian qua, các trinh sát Phòng 4 đã phối hợp với Công an các địa phương phát hiện nhiều vụ việc vi phạm của người nước ngoài sau khi nhập cảnh vào Việt Nam. Mới đây (tháng 12/2023), Cục Quản lý xuất nhập cảnh phát hiện một số đối tượng Trung Quốc xây dựng và vận hành các tài khoản mạng xã hội Trung Quốc đặt tại Việt Nam nhằm tránh sự quản lý của Nhà nước Trung Quốc. Căn cứ vào hành vi vi phạm, Cục Quản lý xuất nhập cảnh đã đề nghị Công an TP Hồ Chí Minh xử phạt vi phạm hành chính và yêu cầu xuất cảnh vì có hoạt động trái mục đích nhập cảnh đối với 3 đối tượng.

Trước đó, qua công tác trinh sát, Cục Quản lý xuất nhập cảnh phát hiện một nhóm người nước ngoài và người Việt Nam tại khu Tên Lửa, quận Bình Tân, TP Hồ Chí Minh có nhiều dấu hiệu phức tạp về trật tự. Từ đó, Cục Quản lý xuất nhập cảnh đã phối hợp với Công an TP Hồ Chí Minh khẩn trương rà soát và kiểm tra địa điểm nhóm người này thuê. Qua đó, hai đơn vị nghiệp vụ phối hợp đã phát hiện 3 đối tượng mang quốc tịch Trung Quốc, 15 phụ nữ là công dân Việt Nam cùng với rất nhiều thiết bị gồm máy tính, thiết bị ghi hình, màn hình, đèn chiếu, loa…

Xác minh ban đầu xác định, 3 đối tượng gồm: Tang Lin, Yu Yilong, Mei Xiang, quốc tịch Trung Quốc đã xin nhập cảnh Việt Nam mục đích du lịch; sau đó thành lập 3 công ty làm “bình phong” để tuyển phụ nữ Việt Nam nhảy múa trực tuyến theo yêu cầu của người xem trên các nền tảng ứng dụng “Douyin”, “Kuai Shou” của Trung Quốc nhằm thu lợi từ người xem Trung Quốc. Việc tổ chức cho phụ nữ Việt Nam nhảy múa livestream trên các nền tảng mạng xã hội để câu view và thu lợi người xem ở Trung Quốc gây ảnh hưởng xấu tới thuần phong mỹ tục Việt Nam, việc tụ tập đông người cũng tiềm ẩn nhiều nguy cơ mất ANTT khu vực và tổ chức thực hiện tại Việt Nam nhằm tránh sự quản lý của nhà nước Trung Quốc.

Ba đối tượng người Trung Quốc trên đã bị đề nghị xử phạt vi phạm hành chính và yêu cầu xuất cảnh vì có hoạt động trái mục đích nhập cảnh. Từ vụ việc này, Cục Quản lý xuất nhập cảnh cũng khuyến cáo người dân kịp thời thông báo cho cơ quan chức năng về các hoạt động nghi vấn của những nhóm người nước ngoài ở khu vực mình sinh sống.

Tiếp đó, qua thông tin trao đổi của Phòng 4, Cục Quản lý xuất nhập cảnh, ngày 13/12/2023, Công an tỉnh Thái Bình kiểm tra nhà nghỉ Nhật Huy, xã Minh Tân, huyện Đông Hưng, tỉnh Thái Bình phát hiện 5 người Ghana và 6 Nigieria sử dụng Evisa quá hạn tạm trú, mục đích của số này là liên hệ xin dạy tiếng Anh tại các trung tâm Anh ngữ trên địa bàn tỉnh Thái Bình.

Vào tháng 12/2023, Phòng Quản lý xuất nhập cảnh Công an TP Hà Nội phát hiện 2 người Nigieria (Aragua David Osadebamwen và Erewa Jeffery Abdukazeem) quá hạn tạm trú có liên quan đến vụ lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên địa bàn Hà Nội do Cơ quan CSĐT Công an TP Hà Nội đang xử lý.

Cùng vào tháng 12/2023, từ chỉ đạo của Cục Quản lý xuất nhập cảnh, Phòng Quản lý xuất nhập cảnh Công an tỉnh Bắc Giang phát hiện 2 người Nigieria (Omoarebu Yusuf và Enahoro John Ehiabhi) sử dụng Evisa quá hạn tạm trú, 2 người này khai nhập cảnh với mục đích du lịch, không có tiền nộp phạt, mua vé máy bay.

Không dừng lại ở đó, đơn vị đã rà soát, phát hiện hàng trăm người Hàn Quốc lợi dụng chính sách Evisa để hoạt động hướng dẫn du lịch trái phép (trong bối cảnh dư luận đang phản ứng đối với việc người Hàn Quốc hướng dẫn du lịch trái phép tại Lâm Đồng), đã trao đổi Công an địa phương để phối hợp xử lý. Trong nội địa là vậy, tại các cửa khẩu, các trinh sát Phòng 4 phối hợp với Công an các cửa khẩu đã phát hiện nhiều vi phạm.

Cụ thể, vào tháng 10/2023, Công an cửa khẩu Cảng hàng không quốc tế Nội Bài và Công an Cửa khẩu cảng hàng không quốc tế Tân Sơn Nhất đã phát hiện nhiều trường hợp công dân các nước Nam Á sử dụng thị thực điện tử nhập cảnh Việt Nam sau đó tiếp tục đi El Sanvador (miễn thị thực cho công dân các nước này). Nhận thấy dấu hiệu của phương thức tổ chức xuất nhập cảnh trái phép, mượn đường qua Việt Nam để nhập cảnh vào các nước Châu Mỹ, sau đó, tiếp tục nhập cảnh trái phép vào nước thứ 3, Cục Quản lý xuất nhập cảnh đã báo cáo lãnh đạo Bộ Công an, triển khai các biện pháp ngăn chặn tình trạng trên.

Trên không gian mạng, các trinh sát Phòng 4 đã phát hiện một số trang web được các đối tượng lập nên để làm dịch vụ cấp thị thực điện tử có tên gần giống với trang web chính thức dễ gây hiểu lầm cho người nước ngoài là web chính thức về cấp thị thực điện tử của Bộ Công an để tư vấn, cấp thị thực điện tử với mức phí cao hơn nhiều so với phí Nhà nước quy định. Bên cạnh đó, việc thực hiện rà soát, hậu kiểm số người nước ngoài được cấp thị thực điện tử, bước đầu đã phát hiện nhiều đối tượng lợi dụng chính sách Evisa để nhập cảnh, hoạt động trái phép dài ngày ở Việt Nam hoặc lợi dụng chính sách Evisa để mượn đường Việt Nam đi nước thứ 3. Trong năm 2023, lực lượng quản lý xuất nhập cảnh trên toàn quốc đã phát hiện, xử lý hơn 16 nghìn trường hợp người nước ngoài vi phạm về xuất nhập cảnh.

Số lượng người nước ngoài nhập cảnh Việt Nam theo diện Evisa ngày càng nhiều là phù hợp với đường lối ngoại giao và chủ trương mở cửa, góp phần phát triển kinh tế, văn hóa của Chính phủ; chứng minh tính đúng đắn, hiệu quả của các chính sách về xuất nhập cảnh của Việt Nam. Tuy nhiên, lợi dụng điều này, không ít đối tượng đã nhập cảnh vào Việt Nam để hoạt động vi phạm pháp luật, tổ chức nhập cảnh trái phép vào nước thứ ba… Từ đó, đặt ra những vấn đề trong công tác quản lý để Việt Nam trở thành điểm đến hấp dẫn.