Ngắm bình minh trên đỉnh tháp Bánh Ít ở Bình Định

PV08:38 02/09/2024

Dưới bình minh, tháp Bạc (tháp Bánh Ít) mang dấu ấn ngàn năm của Vương triều Chăm Pa tại Bình Định hiên ngang, sừng sững trên đỉnh đồi.

Ngắm bình minh trên đỉnh tháp Bạc (tháp Bánh Ít) tại Bình Định.

Tháp Bạc hay còn gọi với cái tên thân thuộc của người dân Bình Định là tháp Bánh Ít, nằm trên một ngọn đồi ở thôn Đại Lộc (xã Phước Hiệp, huyện Tuy Phước, tỉnh Bình Định), cách TP Quy Nhơn khoảng 20km về phía Tây Bắc,.

Tháp Bánh Ít là quần thể tháp có quy mô lớn và có số lượng tháp nhiều nhất trong 7 cụm tháp cổ Chăm Pa hiện còn ở Bình Định, gồm 4 kiến trúc: tháp Chính (Kalan), tháp Cổng (Gopura), tháp Lửa (Kosagrha), tháp Bia (Posah)

Cụm tháp Bánh Ít được xây dựng vào khoảng cuối thế kỷ XI, đầu thế kỷ XII bởi người Chăm với tên gọi Yang Mtian.

Video đang HOT

Tháp Bánh Ít được xếp hạng di tích kiến trúc nghệ thuật quốc gia năm 1982 và được đưa vào giới thiệu trong cuốn sách “1.001 công trình kiến trúc phải đến trong cuộc đời” của một nhóm tác giả người Anh, do cây bút chuyên viết về kiến trúc Mark Irving làm Tổng Chủ biên, Quintessence (Anh) xuất bản. Đây là công trình kiến trúc cổ duy nhất của Việt Nam có mặt trong cuốn sách này.

Theo các nhà nghiên cứu, tháp Bánh Ít không phải chỉ từng ngôi tháp mà còn là các lớp kiến trúc bị bào mòn, tàn phá theo thời gian lịch sử, và quần thể kiến trúc đó đều nằm trên quả đồi tự nhiên cao 75 mét khiến tổng thể kiến trúc cụm tháp đồ sộ và hùng vĩ.

Tháp chính với các chi tiết kiến trúc nổi bật với mái vòm hình mũi giáo, trang trí phù điêu Kala ở giữa. Diềm mái vòm khắc hình khỉ thần HaNuMan đang nhảy múa. Các cửa giả nhỏ hơn có phù điêu Gajasimha trên diềm mái.

Về kích thước, tháp Cổng (Gopura) cao 13 mét, trên nền vuông mỗi cạnh 7 mét; tháp Bia (Posah) cao hơn 10 mét, hình vuông, cách tháp Cổng 22m về phía Nam. Tháp Chính (Kalan) là tòa tháp lớn nhất trên đỉnh đồi, có chiều cao 29,6 mét, trên nền vuông mỗi cạnh dài 12 mét; tháp Hỏa (Kosagrha) cao 10 mét, dài 12 mét và rộng 5 mét.

Mặt trước và mặt sau của 2 ngọn tháp ở vị trí cao nhất trên đồi: Tháp Chính (Kalan) và tháp Hỏa (Kosagrha).

Tháp Chính là nơi thờ tượng thần Shiva cao 1,54m, rộng 1,06m, dày 0,56m. Tượng là tác phẩm điêu khắc Chăm Pa cổ nhất ở Bình Định mang phong cách Chánh lộ của thế kỷ XI.

Bên trong vòm mái của các tháp được là các lớp gạch được xếp độc đáo theo lối kim tự tháp nhỏ dần.

Về phương diện nghệ thuật, trong toàn bộ di tích tháp Chàm còn lại trên đất nước Việt Nam, tháp Bánh Ít là quần thể kiến trúc độc đáo với dáng vẻ kiến trúc đa dạng, trang trí đẹp, có giá trị nghệ thuật cao. Cụm tháp này được xếp hạng di tích Kiến trúc Nghệ thuật vào năm 1982.

Tháp Bánh Ít Kiệt tác nghệ thuật kiến trúc Champa

Tháp Bánh Ít hay còn gọi là tháp Bạc có bốn ngọn được xây trên một quả đồi thuộc xã Phước Hiệp, huyện Tuy Phước, tỉnh Bình Định.

Đây là một nhóm tháp đại diện cho giai đoạn chuyển tiếp từ phong cách Mỹ Sơn A1 sang phong cách Bình Định. Kết hợp hài hòa của hai xu thế: nhịp nhàng, trang nhã và khỏe khoắn, hoành tráng của kiến trúc Champa.

Hiện ở cụm tháp có Đền thờ Chính, tháp Cổng, tháp Hỏa và tháp Bia. Mỗi ngôi tháp ở đây đều mang trong mình mỗi dáng vẻ khác nhau về hình dáng cũng như kỹ thuật kiến trúc.

Tháp Cổng nằm ở phía đông, xây dựng trên bình đồ hình vuông, mỗi cạnh dài 7m. Vì có chức năng làm cổng dẫn vào khu đền tháp nên ngôi tháp có 2 cửa thông nhau theo hướng Đông- Tây và nằm cùng trục thẳng với cửa tháp chính trên đỉnh đồi. Tháp Chính nằm trên dỉnh đồi, đây là tòa kiến trúc lớn nhất với chiều cao 29,6m có bình đồ hình vuông, mỗi cạnh dài 12m, có một cửa chính ở phía Đông và ba cửa giả. Của chính được xây dựng nhô ra khỏi mặt tường tháp 2m, vòm cửa hình mũi giáo, chính giữa vòm có phù điêu mặt Kala. Diềm mái vòm là một băng phù điêu hình khỉ thần HaNuMan đang múa. Ở các cửa giả nhô ra ít hơn, diềm mái vòm lại được tạo các phù điêu Gajasimha.Tháp Hỏa nằm về phía tây tháp Bia, cạnh tháp Chính, chiều cao 10m, dài 12m, bề rộng 5m, độ dày tường 1,4m. Đây là kiến trúc có chức năng như nhà kho, nơi người Champa xưa đặt các vật dụng phục vụ tế lễ. Tháp Bia là tháp nhỏ, nằm thấp hơn tháp Chính tầm 10m. Tháp có tận 4 cửa theo bốn hướng khác nhau.

Có thể xem tháp Bánh Ít là một tác phẩm điêu khắc bằng gạch phong phú, đôc đáo, đa dạng và đẹp nhất trên đất Bình Định.

Vẻ đẹp tháp cổ ngàn năm tuổi của người Chăm ở Bình Định Tháp Bánh Ít ngàn năm tuổi là quần thể độc đáo với nhiều dáng vẻ kiến trúc đa dạng, trang trí đẹp cùng những bức tượng đá trầm tư mang đậm dấu ấn văn hóa Chăm. Tháp Bánh Ít hay còn gọi là tháp Bạc nằm cách thành phố Quy Nhơn (Bình Định) khoảng 20 km. Công trình này được xây dựng vào...