Ngắm ba tòa tháp Chăm hùng vĩ, đẹp ngất ngây ở Ninh Thuận
Những tòa tháp Chăm mang kiến trúc cổ kính và hoa mỹ là địa điểm ghé thăm không thể bỏ qua ở tỉnh Ninh Thuận. Cùng khám phá ba di tích Chăm nổi tiếng của miền đất nắng gió này.
1. Nằm trên một ngọn đồi cao của thành phố Phan Rang – Tháp Chàm ở tỉnh Ninh Thuận, tháp Po Klong Garai là tên gọi chung cho một trong những cụm tháp Chăm hùng vĩ và đẹp nhất còn lại ở Việt Nam.
Tháp được xây dựng vào cuối thế kỷ 13, đầu thế kỷ 14 (thời vua Chế Mân) để thờ vua Po Klong Garai (1151 – 1205), người đã có công lãnh đạo dân tộc Chăm đương cự với ngoại xâm, bình ổn đất nước và phát triển nông nghiệp, được người Chăm suy tôn như vị thần thủy lợi.
Ngày nay, quần thể tháp Chăm Po Klong Garai còn lại 3 công trình quan trọng là tháp chính (tháp Kalan – cao 20,5 mét, ở giữa trong ảnh), tháp cổng (tháp Gopura – cao 9,31 mét, bên phải) và tháp lửa (tháp Kosaghra – cao 8,56m, bên trái).
Trải qua thăng trầm của thời gian, các ngọn tháp vẫn còn lưu lại những hoa văn được điêu khắc tỉ mỉ, tinh xảo và tuyệt đẹp trên vòm cửa, trụ ốp, diềm mái… Tất cả họa tiết chạm trổ, điêu khắc đều phản ánh đầy đủ ý nghĩa về nghệ thuật và tôn giáo của người Chăm.
2. Nằm bên Quốc lộ 1 thuộc địa phận xã Tân Hải, huyện Ninh Hải, tháp Hòa Lai là một di tích Chăm nổi tiếng khác của tỉnh Ninh Thuận. Tháp được xây dựng ở thế kỷ 9, nằm trên vùng đất cao nhất của một cánh đồng lớn.
Cho tới thể kỷ 19, nơi đây từng có ba tòa tháp, nhưng ngày nay chỉ còn hai tháp Bắc và Nam còn đứng vững. Tháp Nam là tháp lớn và còn nguyên vẹn hơn trong quần thể tháp Hòa Lai. Tháp phía Bắc có quy mô nhỏ hơn, được trang trí tương tự tháp Nam.
Giữa hai tháp Bắc và Nam từng có một tòa tháp nhỏ hơn, nhưng được xây dựng cẩn thận và còn giữ lại nhiều hình trang trí hơn. Đến cuối thế kỷ 19, người Pháp đã phá tháp này lấy gạch lát con đường cái quan, tức là Quốc lộ 1 bây giờ.
Về tổng thể, tháp Hòa Lai mang một phong cách kiến trúc đặc trưng, được giới nghiên cứu đặt tên là phong cách Hòa Lai. Các di tích còn lại ở tháp Chăm Hòa Lai được giới nghiên cứu mỹ thuật đánh giá là một trong những kiến trúc tháp thành công nhất, đẹp nhất của vương quốc Champa.
3. Nằm trên một quả núi nhỏ thuộc địa phận làng Hậu Sanh, xã Phước Hữu, huyện Ninh Phước,tháp Chăm Po Rome là tòa tháp Chăm thứ ba của tỉnh Ninh Thuận. Tháp được xây dựng vào thế kỷ 17, là một trong những tháp được xây dựng muộn nhất của vương quốc Champa.
Tháp Po Rome mang phong cách kiến trúc Champa muộn, là một tháp vuông ba tầng, cao khoảng 8 mét, hướng về phía Đông. Ngoài tháp chính, khu vực này vẫn tồn tại còn nhiều dấu tích kiến trúc khác và cùng các hiện vật điêu khắc cổ xưa.
Cũng như tháp Po Klong Garai, đây không phải là ngôi tháp thờ thần như phần lớn các tháp Chăm khác mà thờ vua Po Rome, một trong những vị vua được người Chăm hóa thần.
Mặc dầu không trang nhã và tinh tế như các tháp cổ hơn, nhưng tháp Po Rome vẫn là một kiến trúc bằng gạch bề thế đáng chiêm ngưỡng của người Chăm.
Tháp Po Klong Garai: Biểu tượng tâm linh của người Chăm Ninh Thuận
Tháp được vua Chế Mân xây từ cuối thể kỉ 13, đầu thế kỉ 14, để thờ vị vua cha là Po Klong Garai. Năm 1979 Di tích kiến trúc nghệ thuật này được Bộ Văn hóa xếp hạng di tích di tích quốc gia đặc biệt.
Tháp Po Klong Garai là ngôi đền thờ cúng thiêng liêng, được xem là biểu tượng và cũng là niềm tự hào của cộng đồng người Chăm sinh sống tại Ninh Thuận. Tháp nằm trên ngọn đồi Trầu, thuộc phường Đô Vinh, cách thành phố Phan Rang 9km về phía Tây.
Theo ông Sử Văn Tiên, thuyết minh viên tại tháp Chàm: Tháp này được xây dựng vào cuối thể kỉ 13, đầu thế kỉ 14, do vua Chế Mân xây để thờ vua cha là Po Klong Garai.
Po Klong Garai bao gồm 3 ngôi tháp, đó là tháp chính, tháp lửa và tháp cổng được xây từ loại gạch nung đỏ sẫm. Trong ba ngôi tháp này, tháp cổng và tháp lửa không được sử dụng để thờ cúng, chỉ có tháp chính là nơi thờ tự vị vua Po Klong Garai.
Phía trước cụm di tích là Tháp Cổng có độ cao hơn 5m, được chạm trổ những hoa văn hết sức tỷ mỷ. Nơi này là cổng ra vào hành lễ, cúng tế và tiếp đón khách của vua khi xưa.
Ở phía Nam chính là tháp Lửa, ngôi tháp có kiến trúc đặc trưng của những ngôi nhà truyền thống của dân tộc Chăm. Ngôi tháp này được thiết kế với hai mái cong cong hình chiếc thuyền. Đây là nét văn hóa độc đáo của người Chăm cổ. Thời xưa, tháp Lửa là nơi cúng tế của tu sỹ, nơi để long bào, các vật dụng cần thiết của vua Chăm Pa.
Toàn cảnh khu tháp
Đi vào sâu hơn nữa là Tháp Chính - trung tâm của cụm kiến trúc công trình tháp Po Klong Garai. Tháp chính cao khoảng hơn 20m, với lối thiết kế nhiều tầng. Xung quanh các góc của tháp đều được gắn các tượng đá thú và biểu tượng lửa.
Ngôi tháp này có 1 cửa chính ở hướng Đông, phía trên được điêu khắc hình ảnh thần Siva là vị thần thiêng liêng đối với dân tộc Chăm, phía dưới là hai trụ đá đỡ tháp được khắc chữ Chăm cổ. Vào sâu hơn là tượng đá chạm khắc hình con bò được quan niệm là vật cưỡi của thần Siva. Bên trong thờ vị vua có nhiều công lớn trong công cuộc cai trị đất nước với biểu tượng Mukha-Linga.
Không chỉ có ý nghĩa về mặt kiến trúc, đây còn là nơi linh thiêng đối với cộng đồng người Chăm.
Ông Sử Văn Tiên cho biết: Coi đây là trung tâm tín ngưỡng văn hóa nên hiện nay cộng đồng người Chăm vẫn còn thờ tự theo tín ngưỡng 4 lễ hội. Ở đây tiêu biểu nhất là lễ hội Kate vào ngày 1 tháng 7 Chăm lịch (vào khoảng tháng 9, tháng 10 dương lịch).
Trải qua những biến cố lịch sử và sự tàn phá của thời gian, tháp Po Klong Garai vẫn lưu giữ nguyên vẹn hiện vật và giá trị truyền thống trong văn hóa Chăm. Năm 1979, Di tích kiến trúc nghệ thuật này được Bộ Văn hóa xếp hạng di tích di tích quốc gia và ngày nay đã được xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt.
Các điểm check-in đẹp ở Ninh Thuận Nếu là một tín đồ mê chụp ảnh, bạn không nên bỏ lỡ Ninh Thuận, điểm đến với loạt góc lên hình đẹp theo nhiều phong cách khác nhau. Là tỉnh thuộc khu vực duyên hải Nam Trung Bộ, Ninh Thuận khiến du khách mê đắm bởi khung cảnh thiên nhiên lãng mạn, đẹp như những thước phim. Bạn có thể ghé thăm...