Nga yêu cầu châu Âu thanh toán tiền mua khí đốt bằng đồng ruble
Tổng thống Nga Vladimir Putin ngày 23/3 cho biết Nga sẽ chỉ chấp thuận thanh toán bằng đồng ruble cho các hợp đồng chuyển khí đốt tới các nước “những nước không thân thiện”, trong đó có tất cả các nước thành viên Liên minh châu Âu (EU), sau khi Moskva phải hứng chịu các biện pháp trừng phạt chưa từng có từ phương Tây liên quan vấn đề Ukraine.
Đồng ruble của Nga. Ảnh: Sputnik/TTXVN
Phát biểu trong cuộc họp chính phủ được phát sóng truyền hình, Tổng thống Putin cho biết ông đã quyết định thực thi một loạt biện pháp để chuyển thanh toán các hợp đồng cung cấp khí đốt cho các nước không thân thiện sang đồng ruble, đồng thời khẳng định Nga sẽ vẫn tiếp tục cung cấp đủ lượng khí đốt theo hợp đồng. Tổng thống Putin chỉ đạo ngân hàng trung ương Nga triển khai hệ thống thanh toán mới trong vòng một tuần. Theo ông, hệ thống này cần phải “minh bạch” và liên quan việc mua bán đồng ruble ở thị trường trong nước. Tuy nhiên, các lĩnh vực xuất khẩu khác của Nga có thể cũng bị ảnh hưởng.
Ngay sau tuyên bố của Tổng thống Putin, đồng ruble – vốn mất giá nghiêm trọng kể từ khi xảy ra xung đột ở Ukraine – đã tăng giá so với đồng USD và đồng euro, trong khi giá khí đốt tăng.
Cơ quan hàng không vũ trụ Roscosmos của Nga cùng ngày cũng thông báo sẽ yêu cầu các đối tác quốc tế thanh toán bằng đồng ruble.
Video đang HOT
Phản ứng về diễn biến trên, Bộ trưởng Kinh tế Đức Robert Habeck cho biết yêu cầu của Tổng thống Nga là vi phạm hợp đồng và Berlin sẽ thảo luận với các đối tác châu Âu về cách thức ứng phó. Trước khi xảy ra xung đột ở Ukraine, 55% lượng khí đốt tiêu thụ ở Đức là nhập khẩu từ Nga.
Trong khi đó, Bộ trưởng Năng lượng Bulgaria Alexander Nikolov tuyên bố nước này thanh toán tiền mua khí đốt của Nga bằng đồng ruble. Một kịch bản thanh toán cụ thể sẽ được công ty năng lượng Bulgaria xem xét, theo các hợp đồng hiện có không có rủi ro thanh toán.
Công ty năng lượng OMV của Áo tuyên bố vẫn sẽ tiếp tục thanh toán tiền mua khí đốt của Nga bằng đồng euro do không có điều khoản nào trong hợp đồng yêu cầu phải thanh toán bằng đồng ruble. Nhiều công ty năng lượng lớn khác của châu Âu từ chối bình luận về động thái mới nhất của Nga.
Hiện khí đốt từ Nga chiếm khoảng 40% tổng lượng tiêu thụ ở châu Âu. Lượng khí đốt nhập khẩu của EU từ Nga trị giá trong khoảng 200 triệu-800 triệu euro/ngày.
Phó Thủ tướng Nga Alexander Novak ngày 23/3 cảnh báo việc cấm vận hoàn toàn dầu khí của Nga sẽ dẫn đến sự sụp đổ các thị trường năng lượng toàn cầu và đà tăng giá không thể dự đoán.
Thách thức đặt ra với châu Âu khi Nga yêu cầu trả tiền khí đốt bằng đồng ruble
Yêu cầu đã đặt ra những rào cản mới đối với những bên mua khí đốt của Nga, chủ yếu là đối với các quốc gia châu Âu.
Mô hình ống dẫn khí đốt đặt trên đồng ruble của Nga. Ảnh: Reuters
Tổng thống Nga Vladimir Putin ngày 23/3 thông báo Moskva sẽ sớm yêu cầu các nước trong danh sách "không thân thiện" thanh toán phí mua nhiên liệu của Nga bằng đồng ruble.
Yêu cầu này đã đặt ra những rào cản mới đối với những người mua khí đốt của Nga, chủ yếu là đối với các quốc gia châu Âu. Theo thống kê, 40% lượng khí đốt của 27 quốc gia châu Âu đến từ Nga và tỷ lệ này dần tăng lên trong những năm gần đây. Mỗi ngày, châu Âu phải thanh toán từ 200 đến 800 triệu euro hóa đơn khí đốt cho Nga. Các khoản thanh toán này được trả bằng đồng euro hoặc USD.
Tổng thống Putin nói ông sẽ cho ngân hàng trung ương Nga và các quan chức chính phủ một tuần để tìm cách chuyển thanh toán sang đồng tiền của Nga. Tập đoàn sản xuất khí đốt nhà nước Gazprom cũng được lệnh sửa đổi các hợp đồng của mình để phù hợp với động thái này.
Tuyên bố của nhà lãnh đạo Nga được đưa ra trong bối cảnh Liên minh châu Âu (EU) đang xem xét các lệnh trừng phạt đối với ngân hàng trung ương và hoạt động nhập khẩu năng lượng của Nga, nhằm giáng một đòn vào nền kinh tế nước này.
Trong trường hợp Nga được thanh toán hợp đồng mua bán khí đốt bằng đồng ruble, nước này có thể tránh được một số lệnh trừng phạt kinh tế trên. Tuy nhiên, các chuyên gia pháp lý nhận định Nga không có khả năng đơn phương thay đổi điều khoản trong các hợp đồng khí đốt sẵn có.
"Hợp đồng được thực hiện giữa hai bên và nó thường được tính bằng đồng USD hoặc euro. Vì vậy, nếu một bên đơn phương thay đổi điều khoản, điều đó có nghĩa là chẳng còn hợp đồng ràng buộc nữa", Tim Harcourt, nhà kinh tế cấp cao tại Viện Chính sách Công và Quản trị tại Đại học Công nghệ Sydney, nói.
Trong khi đó, bà Susan Sakmar - giáo sư luật thỉnh giảng tại Đại học Houston kiêm nhà tư vấn kinh doanh khí đốt tự nhiên hóa lỏng - cho biết: "Vẫn chưa rõ yêu cầu này ảnh hưởng lớn như thế nào. Cũng sẽ mất nhiều thời gian để biến yêu cầu đó thành hiện thực. Trong lúc đó, ông Putin có thể giữ giá tăng cao".
Trên thực tế, các thành viên EU vẫn đang chia rẽ khi nói đến việc trừng phạt ngành năng lượng của Nga do châu Âu đang phụ thuộc nhiều vào khí đốt nước này để sưởi ấm và sản xuất điện.
Bộ trưởng Năng lượng Bulgary Alexander Nikolov cho biết một đối tác tài chính ở thủ đô Sofia có thể xử lý các giao dịch bằng đồng ruble. "Chúng tôi đã chuẩn bị trước cho bất kỳ động thái bất thường nào diễn ra. Kịch bản này đã được thảo luận. Vì vậy các khoản thanh toán theo hợp đồng hiện có không đứng trước bất kỳ rủi ro nào", ông nói.
Claudio Galimberti, Phó Chủ tịch cấp cao của công ty cố vấn năng lương Rystad, cho rằng Nga có thể tạo ra các hợp đồng mới yêu cầu thanh toán bằng đồng ruble, nhưng sẽ yêu cầu các nước giữ đồng ruble trong ngân hàng trung ương của họ hoặc mua chúng trên thị trường mở.
Nga trì hoãn thanh toán lợi suất trái phiếu Eurobond Ngày 23/3, Trung tâm lưu ký thanh toán quốc gia (NDS) của Nga cho hay nhiều khả năng nước này không thể thanh toán đúng kỳ hạn lợi suất trái phiếu Eurobond trong bối cảnh Moskva chịu tác động nặng nề do các lệnh trừng phạt. Đồng ruble của Nga. Ảnh minh họa: Sputnik/TTXVN Trong thông báo, NSD nói rõ có thể có...