Nga: Ukraine pháo kích làm vỡ đập thủy điện gần Kherson

Thái An15:59 06/06/2023

Nga cáo buộc Ukraine pháo kích làm vỡ đập thủy điện Nova Kakhovka, khiến lượng nước khổng lồ đổ về khu vực thành phố Kherson.

Trong khi đó, Kiev khẳng định Moscow mới là bên làm con đập hư hại.

Thông tấn Nga RiaNovosti dẫn lời các quan chức chính quyền Kherson do Nga bổ nhiệm khẳng, định đập nhà máy thủy điện Nova Kakhovka đã bị vỡ lúc 2h sáng nay (6/6, 6h, giờ Hà Nội) sau một cuộc pháo kích do Ukraine tiến hành, khiến lượng lớn nước đổ về hạ lưu sông Dnipro.

Ảnh vệ tinh đập Kherson chụp ngày 5/6. Ảnh: MAXAR

Theo các quan chức thành phố Nova Kakhovka hiện do Nga kiểm soát, lực lượng cứu hộ đã được huy động để sơ tán cư dân bị ảnh hưởng trong trường hợp cần thiết. Khoảng 300 ngôi nhà bên bờ sông Dnipro, khu vực do Nga kiểm soát, có thể bị nước lũ nhấn chìm.

Trong khi đó, quan chức Kherson do Ukraine bổ nhiệm, ông Oleksandr Prokudin, lại cáo buộc Nga gài thuốc nổ để phá đập Nova Kakhovka. Giới chức Ukraine cho rằng, một phần thành phố Kherson cùng nhiều ngôi làng ven sông sẽ bị ngập và quyết định sơ tán dân thường khỏi các khu vực bị ảnh hưởng.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cùng ngày quyết định tổ chức một cuộc họp khẩn của Hội đồng An ninh Quốc gia Ukraine liên quan đến vụ vỡ đập, theo thư ký Hội đồng Oleksiy Danilov.

Video được cho là ghi lại cảnh nước chảy tràn qua đập Nova Kakhovka sau sự cố ngày 6/6. Video: Youtube

Đập Nova Kakhovka cách thành phố Kherson do Ukraine kiểm soát khoảng 70 km về phía Bắc, có nhiệm vụ tích trữ nước sông Dnipro, phục vụ nhà máy thủy điện cùng tên, cũng như hoạt động tưới tiêu nông nghiệp ở phía Nam và hoạt động giao thông đường thủy ở tỉnh Kherson.

Con đập cao khoảng 30m, dài 3,2km, có sức chứa 18 triệu m3 nước, tương đương Hồ Muối Lớn ở bang Utah của Mỹ. Đập Nova Kakhovka được xây dựng vào năm 1956 dưới thời Liên Xô.

Việc con đập bị hư hại được cho là cũng ảnh hưởng đến nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia, vốn phụ thuộc vào sông Dnipro để làm mát các thanh nhiên liệu. Nhà máy Zaporizhzhia hiện do Nga nắm giữ. Tuy nhiên, giới chức Ukraine khẳng định tình hình ở nhà máy Zaporizhzhia không nghiêm trọng.

Khu vực đập Nova Kakhoka. Ảnh: DW

Nga kiểm soát khu vực Nova Kakhovka và hầu hết tỉnh Kherson chỉ sau vài tuần chiến sự đầu năm 2022. Đến tháng 9/2022, lực lượng của Moscow rút khỏi thành phố Kherson về bên kia bờ sông Dnipro để thiết lập phòng tuyến, trong bối cảnh quân đội Ukraine tiến hành một cuộc phản công lớn.

Tháng 10/2022, chính quyền Kherson do Nga kiểm soát từng bày tỏ quan ngại việc Ukraine bắn 19 quả rocket từ các tổ hợp HIMARS và Alder về phía đập Nova Kakhovka, trong đó 3 quả đánh trúng nhà máy thủy điện. Đợt pháo kích khi đó không gây thiệt hại nghiêm trọng.

Nga cảnh báo sự cố vỡ đập đe dọa nhà máy điện hạt nhân

Mực nước cao kỷ lục tại đập thủy điện ở miền nam Ukraine có thể gây thảm họa và đe dọa đến sự an toàn của nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia, hiện do Nga kiểm soát.

Hãng TASS ngày 5.5 dẫn lời ông Renat Karchaa, cố vấn Tổng giám đốc Tập đoàn năng lượng hạt nhân Nga Rosenergoatom, cảnh báo một sự cố tiềm tàng tại đập Kakhovka có thể làm ngập nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia tại tỉnh Zaporizhzhia.

Đập Kakhovka trên sông Dnipro gần thành phố Nova Kakhovka, tỉnh Kherson. Ảnh REUTERS

Đây là nhà máy điện hạt nhân lớn nhất châu Âu, bị Nga kiểm soát vào thời gian đầu chiến dịch quân sự tại Ukraine.

"Sự cố của con đập đặt ra mối đe dọa cho thị trấn Enerhodar và nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia. Các đường dây điện cho các bể phun làm mát cũng như cho các trạm bơm, có thể bị ngập. Điều này sẽ tạo ra vấn đề cho việc sử dụng nhà máy và gây nguy cơ cho an toàn hạt nhân", ông Karchaa nói.

Vị cố vấn ước tính ít nhất 3 ngôi làng với dân số tổng cộng 15.000-18.000 người sẽ bị ngập nếu sự cố vỡ đập xảy ra.

Trước đó, chính trị gia Nga Vladimir Rogov, Chủ tịch phong trào We are Together with Russia (Chúng tôi đồng hành cùng Nga) thông báo mực nước tại hồ chứa Kakhovka đã tăng 17 m, cao hơn 2,5 m so với mức bình thường. Ông cảnh báo nếu vỡ đập, hàng chục ngàn người tại Zaporizhzhia sẽ bị ảnh hưởng.

Nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia tại tỉnh Zaporizhzhia. Ảnh REUTERS

Ông Vladimir Leontyev, thị trưởng do Nga bổ nhiệm tại thành phố Nova Kakhovka gần nhà máy thủy điện Kakhovka, ngày 4.5 dự báo mực nước trong hồ chứa Kakhovka sẽ rút dần từ tuần sau.

Những hình ảnh từ vệ tinh hồi tháng 11 năm ngoái cho thấy đập Kakhovka bị hư hại, sau khi Nga rút khỏi thành phố Kherson gần đó. Nga và Ukraine tố cáo nhau tấn công con đập.

Theo Reuters, bình luận của ông Karchaa mâu thuẫn với tuyên bố của các quan chức Ukraine hồi cuối tháng 3, những người lo ngại thiếu nước để làm mát các lò phản ứng tại nhà máy điện Zaporizhzhia vào cuối mùa hè này vì Nga xả nước khỏi hồ chứa cung cấp nước cho nhà máy.

Trung Quốc hoàn thiện nhà máy thủy điện lớn thứ hai trên thế giới Tập đoàn Tam Hiệp Trung Quốc (CTG) cho biết nhà máy thủy điện Bạch Hạc Than, nhà máy lớn thứ hai trên thế giới xét về tổng công suất lắp đặt, đã hoạt động hết công suất trong ngày 20/12 ở thượng nguồn sông Dương Tử tại miền Tây - Nam Trung Quốc. Đập thủy điện Bạch Hạc Than. Ảnh: Global Times Nhà...